Morgunblaðið - 09.09.1961, Blaðsíða 6

6
MORGHTSBLAÐIÐ
Laugardagur 9. sept. 1961
Barátta við ógnun
einræðisins
FTRI'R RÚMUM þusund árum
var íslendingi nokkrum falið að
litast um í landi sínu eftir heppi
legum stað til þess að halda fundi
sem taldir voru nauðsynlegir
þróun þjóðfélags á íslandi. Þá var
þar enn ríkjandi lögmálið „auga
fyrir auga — tönn fyrir tönn“ í
samskiptum einstaklinga og ætt
bálka. Mönnum var ljóst að koma
þurfti á skipulagi er hindraði ætt
bálkadeilur og sæi mönnum fyrir
réttlátri meðferð mála sinna.
Þingvellir voru kjörnir sem
samastaður slíkrar samkomu og
Frú Chass S. Osborn
skrifar;
þar var gróðursettur vísir að
nýrra og stærra samfélagi með
sameiginlegu löggjafarkerfi. Með
Þingvallafundinum 930 öðlaðist
ísland þá sérstöðu að verða eitt
elzta lýðveldi sem sögur fara af.
Og ártalið 930 og nafnið Þingvell
ir marka eitt hið stærsta stökk
framfara í stjórnmálasögu manns
ins, sökum þess m.a. að þessi við
burður varð með allra samþykki
hlutaðeigandi, — átakalaust.
Hinn 26. október árið 1961 mun
undirbúningsnefnd óbreyttra
borgara aðildarríkja Atlantshafs
bandalagsins koma til fundar í
London til þess að ræða hentugan
stað fyrir aðra samkomu sem
einnig á eftir að marka tímamót.
Hafa viðræður lun slíkan fund
farið fram af og til s.l. tólf ár milli
Bandaríkjamanna og aðildarríkja
í Evrópu. Tilgangurinn með slíkri
samkomu er að reyna að sam-
ræma þróun þjóðfélags- og stjórn
málahátta á hinu víðtæka lands
svæði bandalagsins.
Ljóst er, að hið forna lögmál
„auga fyrir auga — tönn fyrir
tönn“ hefur haft 1 för með sér
tvær hörmulegar styrjaldir á
þessari öld. Menn hafa nú loksins
komizt að raun um að öngþveitið
sem einstrengingsleg þjóðernis-
Stefna skapar í efnahagslegum og
fjárhagslegum tengsium og varn
arbandalagi aðildarþjóða Atlants
hafsbandalagsins er hættulegur
þröskuldur í vegi baráttunnar fyr
ir frelsi einstaklingsins og lýð
ræðislegir stjórnarhættir að lifa
áfram, verður að aðlaga og sam
ræma stjórnmál og efnahagskerfi
hinum tæknilegu yfirburðum
þotu og kjarnorkualdar og heyja
öfluga baráttu við ógnanir ein-
ræðisins.
Á undirbúningsfundinum í
London verður væntanlega ákveð
i»n bæði staður og stund fyrir
ráðstefnu þá, sem fyrr er getið.
Ráðstefnan verður að öllum lík-
indum haldin fyrir áramót n.k.
Þátttakendur verða hundrað tals
ins og hefur henni því í umræð
um verið gefið nafnið Hundrað
manna ráðstefnan eða Atlants-
hafsráðstefnan.
Á 20 manna nefndarfundi í
Washington 15. ágúst sl. var
skipuð nefnd Bandaríkjamanna
sem ’sitja skal undirbúningsfund
in í London í okt. nk. Á þeim
fundi var einnig rætt um efna-
hagsleg og stjórnmálaleg við-
horf Bandaríkjamanna til Efna-
hagsbandalagsins, afstöðu þess
til „kalda stríðsins“ og möguleg
áhrif þess á viðskiptastöðu
Bandaríkjanna. Rætt var um
ýmis vandamál í sambandi við
fullveldi þjóða og einnig um
tillögur um að stofna alþjóð-
legan banka sem ynni að efl-
ingu efnahagslegrar þróunar.
Fulltrúar íslands á undirbún-
ingsfundinum í London verða
Hallgrímur Fr. Hallgrímsson,
framkv.stj. H.f. Skeljungs og
aðalræðismaður Kanada á ís-
landi og Einar Magnússon. Hafa
þeir verið útnefndir af báðum
deildum Alþingis.
Grikkland varð fyrst NATO-
landa til að tilkynna nöfn nefnd
dddaacJdddniP
| Bæjarráð Reykjavíkur hefur
nýlega samþykkt skipulag að
framtíðar-íbúðarhverfi í Blesu
gróf. Er m. a. ákveðið í skipu
laginu, að hámarksstærð húsa
í hverfinu verði 600 m3, og
var skrifstofustjóra borgar-
verkfræðings falið að gera
tillögu að lóðarsamningum
fyrir hverfið. Hefur stjórn
Framfarafélags Breiðholts-
hverfis Iýst sig samþykka
skipulaginu.
Innan marka þess svæðis,
sem tekið var til skipulagn-
ingar, er gert ráð fyrir 119
lóðum. Mnn 21 lóð þar af
vera til ráðstöfunar, en af
þeim eru 8 í Kópavogskaup-
stað. Að vesturmörkum svæð-
isins liggur hinn fyrirhugaði
Reykjanesvegur, en hinum
megin Vatnsveituvegur.

armanna á fundinum, en fyrir
þeim verða Constantin Rodo-
poulus, forseti gríska þingsins
og Panayiotis Pipinelis, fyrrum
utanríkisráðherra og sendiherra.
Fyrir fulltrúum Ítalíu verða dr.
Ivan Matteo Lombardo og Pi-
etro Micara og formenn frönsku
nefndarinnar verða Bethouart
hershöfðingi og J. P. Palewski
— en þess er vænzt að aðrar
þjóðir tilkynni nöfn nefndar-
manna sinna innan skamms, þar
sem nú hefur verið endanlega
ákveðið hvenær undirbúnings-
fundurinn verður haldinn.
ísledingar sem enn búa yfir
anda Þingvalla munu fljótt
skilja hvers virði fundurinn I
London er og ráðstefnan sem
Framhald á bls. 19.
Blikadals heitir Lokufjall og
gengur háfjallið þar langt til
norðvesturs. Frá Reykjavík
séð virðist Esjan vera hæst á
Kerhólakambi, en hann er
ekki nema 852 m. og því all-
miklu lægri en Hátindur, sem
er 909 m. Er Hátindur miklu
♦ Örnefni í Esjunni
Fyrir skömmu birtist hér í
blaðinu mynd af Esjunni og
merkt á hana nöfn á fjórum
stöðum, sem blasa við úr
Reykjavík, Kerhólakambi,
Gunnlaugsskarði, Kistufelli og
Móskarðshnjúkum. Eg hefi
orðið var við að ýmsir Reyk-
víkingar, sem eru aðdáendur
Esjunnar, hafa ekki fyrr þekkt
þessi kennileyti, og þá ekki
önnur á þessu fagra fjalli, og
vakti myndin athygli þeirra á
því hve ófróðir þeir eru í
þessum efnum.
Ekki kann ég skil á örnefn-
um í Esjunni og ef satt skal
segja hefi ég engan hitt, sem
hefur treyst sér til að veita
mér fullnægjandi upplýsingar
um þau.
♦ Gengur út eftir
Kjalarnesi
Um staðsetningu Esjunnar
segir próf. Ólafur Lárusson í
árbók Ferðafélagsins: „Þar
norður af (Mosfellsdalnum)
rís svo Esjan og fjallaklasinn
austur af henni, Skálafell, íra
fell, Hlíðar Og Kjölur. Ber þar
mest á Esjunni, sem lykur
fyrir nOrðrið úr byggðarlögun-
um sunnan hennar, eins og
voldugur múr, eitt hið tígu-
legasta Og fegursta fjall hér
á landi,fjall sem býr yfir ó-
þrjótandi lit- Og svipbrigðum,
svo að menn sjá það aldrei
eins í tvö skipti. Esjan geng-
ur út eftir Kjalarnesinu. Sunn
an undir henni er mjótt bil
milli fjalls Og fjöru — lág-
lendisræma, sem Kjalarnes-
byggðin stendur á. En að norð
an ganga dalir inn í Esjuna og
fjöllin austur af henni og er
Kjósarbyggðin aðallega í þeim
dölum.“
♦ Hrafl af örnefnum
úr suðurhlíð
Vestan í Esjuna gengur
Blikadalur. Inn er hann tal
inn auðveldasta leiðin til upp
göngu á Esjuna. Má koma
þar hestum alla leið upp í
Kerhólakamb. Fjallið norðan
Kerhólakamb. Fjallið norðan

FERDINAND
☆
austar á fjallinu.
Niður undan Kerhólakambi
er bærinn Esjuberg. Ganga
þar mikil gljúfragil upp í Esj-
una og heitir aðalgilið Gljúf-
urdalur og takmarkar hann
að norðan fellið, sem hér geng
ur fram úr Esjunni og er nú
kallað Búi, en lægðin upp af
Mógilsá að austan. Er það
miklu lægra en aðalfjallið. Þar
sem hamrarnir í felli þessu em
hæstir fyrir innan Esjuberg,
mun vera Laugargnýpa sú,
sem getið er um í Kjalnesinga
sögu. Þar er hellir í hömrun-
um er Búahellir heitir.
Kistufell er núpurinn sem
gengur lengst til suðurs úr
Esjunni norðaustur af Kolla-
firði. Og rétt utan við Kolla-
f jörð er bærinn Mógilsá í fjalls
rótunum og dregur sá bær
nafnið af smá á eða gili, er
kemur ofan úr Esjunni rétt
hjá bænum. Fyrir utan Mógils
á gengur fjallið alveg niður að
sjó, þar sem vegurinn liggur
upp á við utan í hlíðinni. Heit-
ir þar Kleifar. Þegar upp á
Kleifarnar er komið, liggur
vegurinn nærri fjallinu og ern
þar klettabelti fýrir ofan,
dimm og skuggaleg, en þar
heitir Festi sem klettarnir
ganga lengst niður.
Þetta er aðeins hrafl af nöfn
um úr þeirri hlið Esjunnar,
sem við okkur blasir. Að lok-
um má geta þess að austan við
Móskarðshnjúkana er Svína-
skarð.