Morgunblaðið - 20.09.1961, Blaðsíða 2

2
MORGVJSBLÁÐIÐ
Miðvlkudágur 20. sept. 1961
IMorræna listsýn-
ingin í Reykjavík
Ummæli listagagrurýnanda
Berlingske Tidende
Kaupmannahöfn í sept.
BERLINGSKE Tidende birtir
sunnudaginn 10. sept. grein um
norrænu listsýninguna í Rvík.
— Er það aðallistagagnrýnandi
blaðsins, Jan Zibrandtsen, sem
ritar hana. Fór hann til Reykja
víkur og var við opnun sýning-
arinnar.
Fer hann fyrst nokkrum al-
mennum orðum um norrænu
listsýningarnar. Hann kveður
þessa sýningu fara vel í hinu
íslenzka Þjóðminjasafni og í
Listamannaskálanum, en telur
að betra hefði verið fyrir áhorf
endur að átta sig á henni, ef
listamenn frá hverju einstöku
landi hefðu haft verk sín sam-
an. Norræna listabandalagið
hafi ekki vilja skipuleggja sýn-
inguna þannig. Þess vegna geti
að líta verk listamanna hinna

Flögguðu
ekki
í GÆR voru fánar dregnir í
hálfa stöng á Stjórnarráðinu _
og Arnarhvoli, vegna fráfalls
Dags Hammarskjölds, aðalrit
ara SÞ. Sömuleiðis voru fán-J
ar dregnir í hálfa stöng á öll-
um erlendum sendiráðum í
bænum — nema rússneska
sendiráðinu. Mbl. náði tali af
Shikalov, 1. sendiráðsritara
sendiráði Sovétríkjanna, og
spurði hann faverju þetta,
sætti Shikalov kvaðst ekki
hafa leyfi til að svara spum-
ingu blaðamannsins um þetta,
itriði. Blaðamaður Mbl. (
spurði þá hvort enginn á sendi
ráðinu hefði leyfi til að svara|
þessari spurningu. Sagði þá 1.
sendiráðsritari að sendiráðiði
_yrði að hafa samband viðj
»„protokol-deild“ sovézka utanl
ríkisráðuneytisins um slík at-
riði sem þessi.
ymsu
sah
landa í einum og sama
Þrír íslendingar fá góða dóma
Jan Zibrandtsen minnist á
verk nokkurra einstakra lista-
manna. En þeir íslendingar,
sem nefndir «ru í grein hans,
eru: Jón Stefánsson, listmálari,
Ólöf Pálsdóttir, myndhöggvari,
og Jóhannes Jóhannesson, list-
málarL
Zibrandtsen kemst m.a. þann
ig að orði, að íslenzki mynd-
höggvarinn Ólöf Pálsdóttir slái
á milda og mannlega strengi í
Framhald á bls. 23.
Veður er nú undir áhrifum
frá grunnri lægð yfir Græn-
landshafi, S-átt með skúrum
sunnanlands Og vestan en
Veðurspáin kl. 10 í gærkv.:
SV-mið til Breiðafjarðar
og miðin: Sunnan og SA-
kaldfa skúrir en bjart með

bjartviðri norðaustan lands. — köflum. — Vestfirðir til Aust
Hiti var 9—11 st. Vestan við fjarða og Vestfj.mið til NA-
Grænland er önnur lægð Og miða: Sunnan gola, léttskýj-
tmeiri. Hún hreyfist austuir
eftir. — Á meginlandinu aust
an hafs er hlýtt í veðri, 24 st.
í London og 27 í París.
að. — SA-land, Austfjarða-
mið og SA-mið: Sunnan og
SV kaldi, skúrir en bjaxtmeð
köflum.

<*>+*
Enn er barizt í Katanga
En vlgstaban er óljós — SÞ fá
orustujpotur til styrktar aðgerðum sínum
LEOPOLDVILLE, 19. sept. —
(NTB—Reuter) — Fréttum
ber ekki saman um atburði og
ástand í Katanga, fremur en
oft áður. Herstjórn Katanga
lét þau boð út ganga í dag, að
gæzlusveitir SÞ í Kaminaher
stöðinni (írskar, sænskar og
malajiskar) hefðu gefizt upp,
eftir þriggja daga látlausar
árásir. Einnig var því haldið
fram, að borgin Albertville
væri nú á valdi Katangahers.
Báðar þessar fullyrðingar
hafa þó verið bornar til baka
af talsmönnum SÞ. — Átök
eru enn í Elisabethville, en
sænskur foringi í liði SÞ full
yrti þó í dag, að gæzlusveitirn
ar hefðu þar tögl og hagldir.
• SÞ fá orrustuþotur
James Tomlins, fréttaritari
Reuters í Elisabethville, £»igir
að Katangamenn virðist nú telja,
eftir lát Hammarskjölds, að SÞ
hljóti að verða undir í átökunuim
— og hann hefir það eftir héim
ildum, sem standa nærri Tsjombe
stjóminni, að gæzlusveitirnar
muni hætta bardögum innan
fárra daga. — E» jafnframt er nú
upplýst, að herstjórn SÞ sé að
fá orrustuþotur til umráða, sem
virðist benda í öfuga átt. Er um
að ræða fjórar þotur og fjórar
flutningaflugvélar — og það var
Dag Hammarskjöld sjálfur, sem
bað um þessar flugvélar, en þot
urnar skulu vera til verndar
flutningaflugvélum SÞ. Orrustu
þotur Katangastjórnar hafa gert
þeim marga skráveifu — laskað
a.m.k. sjö þeirra og drepið nokkra
indverska hermenn í árásum sín
um. — Nú er hins vegar haft
eftir talsmönnum SÞ, að Tsjombe
hafi fyrirskipað, að þötuárásun
um skuli hætt. Það er aðallega
ein Katangaþota, sem hefur ver
ið sérlega athafnasöm — og sagði
talsmaðurinn, að flugmaðurinn
væri belgiskur þegn.
í kvöld var gefin út tilkynm
ing í aðalstöðvum SÞ í New York
þar sem vísað var algerlega á bug
þeim fréttum, að Kaminaherstöð
in sé fallin í hendmr Katanga-
mönnum. Hins vegar hefðu gæzlu
sveitimar flutt sig til, þannig að
þær verji nú aðeins mikilvægustu
„punktana“ þar.
— Skipt um
hlutverk
Frh. af bls. 1
Þjóðviljinn er þó ckkf
alveg einn um hringsnún-
ing í kjarnorkumálunum.
Krúsjeff hefur nú einnig
skipt um hlutverk og kast
a3 af sér gervi friðareng-
ilsins, sem honum er svo
tamt að bregða yfir sig,
þegar syrtir í álinn. Hann
hefur nú umbúðalaust hót
að lýðræðisþjóðunum tor-
tímingarstyrjöld í þeirri
von að geta með því knú-
ið þær til undanhalds.
Hann gerir sér vonir um,
að á þennan hátt geti hann
neytt Vesturveldin til við-
ræðna, þar sem eina mál-
ið á dagskrá verði: hve
miklu eru lýðræðisríkin
reiðubúin til að afsala
sér?
Einbeitt viðbrögð Vest-
urveldanna að undan-
förnu, og þar á meðal
kjarnorkutilraunir Banda-
ríkjamanna, benda þó ó-
tvírætt til, að þessar von-
ir muni bregðast. — Nán-
ar er rætt um þessi mál
í Staksteinum í dag.
Yfirfara raflínur
Akranesi, 19. sept.
FJÖGRAMANNA rafvirkjaflokk-
ur undir stjórn Lúðvígs Davíðs-
sonar er nú að vinnu í Skilmanna
hreppum. Eru þeir að yfirfara
línur og spennistöðvar, og hafa
unnið þarna Og á nálægum slóð-
um í 6 vikur. — Oddur.
Rusk og Gromyko
ræða um Berlín
New YorJc, 19.
ÞAÐ er nú
Dean Rusk,
sept. — (AP)
kunnugt, að
utanríkisráð-

Thor Thors
um
Dag Hammarskjöld:
ÞEGAR kunnugt varð um
fráfall Dags Hammar-
skjölds, framkvæmdastjóra
Sameinuðu þjóðanna, leit-
aði Mbl. ummæla Thors
Thors, sendiherra, sem
verið hefur fastafulltrúi
íslands hjá samtökunum,
síðan við gengum í þau
árið 1946. Svohljóðandi
ummæli sendiherrans bár
ust Mbl. snemma í gær:
Dagur er liðinn. Við frá
fall Dags Hammarskjölds
hvílir nótt sorgar, óvissu
og öngþveitis yfir hinum
Sameinuðu þjóðum. Hann
fórnaði Sameinuðu þjóð-
unum lífi sínu og hlaut að
Iaunum að deyja eins og
hetja. Mannkynssagan
mun geyma með glæstu
letri nafn þessa hæverska,
háttprúða manns, sem
helgaði hverja stund þeirri
stóru hugsjón allra alda,
að mannkynið megi búa í
friði og allt fólk um all-
an heim lifa við sæmileg
kjör.
Ég kynntist Dag Hamm
arskjöld fyrst fyrir 15
árum, er hann var í sér-
stökum erindisrekstri fyr-
ir ríkisstjórn sína hér í
Washington. Við vorum
aðeins fimm í kvöldverðar
boði á heimili sendiherra
Svíþjóðar. Það var því
tækifæri til að ræðast við.
Þótt Dag Hammarskjöld
væri sérlega hæverskur,
vegna háttprýði sinnar,
ljómaði af honum birta
stórkostlegra gáfna, djúps
fróðleiks og gnægrar þekk
ingar. Sömu hæfileikar
voru einkenni hans alla
tíð.
Hann var ekki mjög
þekktur maður, þegar
hann var kjörinn fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna, en að góðu einu
var hann reyndur og
miklar vonir voru tengd-
ar við andlegt atgjörvi
hans. Brátt náði hann
þeim tökum á stjórn Sam-
Dagsljós SÞ, hamar
þeirra og skjöldur

einuðu þjóðanna, að hann
vissi allt og réð sjálfur
öllu um rekstur þeirra.
Stjórnendum veraldarinn-
ar kynnti hann sig á þann
veg, að nær allan starfs-
tíma sinn var honum
þakkað af öllum og lof
hans var á hvers manns
vörnum. Eftir fyrstu fimm
starfsárin var hann ein-
róma og í alheims þökk
endurkjörinn framkvæmda
stjóri Sameinuðu þjóð-
anna. Nú átti hann eftir
rúmlega eitt ár til næsta
kjörs.
Dag Hammarskjöld verð
ur ekki aftur í kjöri. 111
sköp ráða því. Dag Hamm
arskjöld hagaði lífi sínu á
þann veg, að hann virtist
eiga eitt og aðeins eitt á-
hugamál — og það var að
efla starfsemi og styrk-
leika Sameinuðu þjóð-
anna og tryggja framtíð
þeirra. Það var hollt og
göfugt líf að mega helga
sig heill og velferð alls
mannkynsins. 1 því starfi
fannst Dag Hammarskjöld
engin fórn of stór, jafn-
vel ekki sú síðasta.
íslendingar hafa ástæðu
til að þakka Dag Hamm-
arskjöld velvild og skiln-
ing á öllum stundum. Við
syrgjum hann og söknum
hans og biðjum þess, að
merki hans verði haldið á
lofti — svo að treysta
megi framtíð Sameinuðu
þjóðanna og þar með .
vernda frið á jörðu. Starf
hans og þrek og hugsjón
skal verða dagsljós allri
starfsemi Sameinuðu þjóð
anna, hamar þeirra og
skjöldur.

herra Bandaríkjanna, og hinn
sovézki „mótpartur14 hans,
Andrei Gromyko, hafa í huga
að hittast á fimmtudaginn til
þess að ræða Berlínarvanda-
málið.
Það voru þelr Charles E.
Bohlen og Valerian Zorin,
sovézki varautanríkisráðherr
ann, sem undirbjuggu fund-
inn í dag. Þeir miðuðu að
því í viðræðum sínum, að
fundur þeirra Rusks og
Gromykos gæti orðið á
fimmtudag.
Forsetinn
heiðursdoktor
FORSETI Islands, herra Ásgeir
Ásgeirsson, var í gær gerður
heiðursdoktor í lögum við há-
skólann í Manitoba. Við þessa at
höfn afhentí forsetinn háskólan-
um að gjöf ljósprentað eintak af
Skarðsbók, sem er eitt þekktasta
handrit Jónsbókar, er varðveitzt
hefur.
(Frá utanríkisráðuneytinu, 19.
sept. 1961)
Nýr bátur
NÝR bátur bætist enn í flota
Akurnesinga. Hann heitir Anna,
frá Siglufirði, 130—140 tonna.
Báturinn er tæplega eins árs gam
all. Eigandi er Þráinn Sigurðsson,
útgerðarmaður.
Skipstjóri á önnu í haust og
vetrarvertíð verður kunnur afla-
maður hér í bæ: Þórður Guðjóna
son. Hann er þegar byrjaður að
ráða menn á bátinn. — Oddur.