Alþýðublaðið - 06.12.1929, Blaðsíða 2
2
ALÞÝÐU8L*Í$!»
á>i i i : ;
Verkamannabústaðir.
Borgarstjórinn liggnr á málinu.
Á bæjarst]‘órnarfundinum í gær-
kveldi varð Knútur borgarstjóri
flð játa, að hann hefði enn ekk!
sent ríkisstjórninni ályktun meiri
hluta húsnæðisnefndarinnar, sem
gerð var 25. nóvember, þar sem
iagt er til, að lögin um verka-
mannabú'staði verði látin koma
til framkvæmda hér í Reykjavík.
Þessi dráttur er afar-vítaverður
og lýsir vel röggsemi borgar-
stjórans þegar um nauðsynjamál
fátækra verkmanna er að ræða.
Stefán Jóh. Stefánsson vítti
þenna óhæfilega drátt og skor-
aði á borgarstjóra að senda at-
vinnumálaráðherra ályktunina
þegar í dag.
Bæjarstjðrnarkosninoar
í Neskaupstað við Norðfjorð.
FB., 5. dez.
Bæjarstjórnarkosning er ákveð-
in hér 4. jan. Framboðsfrestur
er útrunninn. Þrír listar eru i
kjöri.
1) Listi Alpftðuflokkslns. Á hon-
um eru:
Jónas Guðmundsson,
Stefán Guðmundsson,
Sigdór Brekkan,
Jón Sigurjónsson.
2) Listi „Framsóknar“-fIokksins.
Á honum eru: Ingvar Pálmason,
Helgi Pálsson, Jón Sveinsson út-
gerðarmaður.
3) Listi íhaldsflokksins: Á hon-
um eru: Jón Sveinsson verzlun-
armaður, Páll Þormar, Pétur
Waldorff.
Békmenfaverðlaœiia.
Martins bókaforlag í Kaup-
mannahöfn, sem m. a. hefir gefið
út rit Jacks Londons á dönsku,
efndi í sumár til samkeppni um
beztu greinina, — ef eigi væri
yfir 650 orð — um, hvers vegna
ameríski rithöfundurinn Jack
London væri tiltölulega meira
lesinn á Norðurlöndum en ann-
ars staðar, og hvað það væri i
fari hans, er ylli þessu. Verðlaun-
in voru ókeypis ferð til Kalifor-
níu, til æskustöðva Jacks Londons,
og fram og aftur um Bandaríkin
og Kanada. Fylgdu þessuáþriðja
þúsund króna til vasapeninga.
í samkepni þessari töku þátt
yfir 200 manns. Verðlaunin voru
ve»tt danska rithöfundinum Peter
Tutein. En þegar forlagið skýrði
frá úrslitum samkeppninnar birtj
þaö tvær greinar, grein Tuteins
og grein eftir Ólaf Friðriksson,
og skýrir frá, að hdnum verði
veitt sérstök verðlaun, þótt í upp-
hafi væri að eins gert ráö fyrir
einum verðlaunum. Við lestu1'
þessara tvéggja greina verður
það Ijóst, að forlagið hefir ekki
Góðskáldið Einar Hjörleifsson
Kvaran er sjötugur í dag.
Nafn hans þekkja allir bók-
læsir íslendingar. Fjölmargir hafa
lesið sögur hans sér til sálubóta.
„Að skilja er aö fyrirgefa."
Þessi forna setning er grunn-
tónninn í skáldverkum Einars,
einkum hinum síðari.
Samúð hans er djúp, einkum
með smælingjunum. Hann fyrir-
gefur og kennir að fyrirgefa, —.
alt, nema grimd og harðýðgi við
smælingja og baráttu gegn auk-
inni siðmenningu.
Hann kennir lesendum sínum
að greina á milli mannanna, er
óhappaverkin drýgja, og verk-
anna sjálfra, sem þeir hafa fram-
ið.
Hann sér eitthvað gott í hverj-
um manni. Hann sér guðsneist-
ann jafnvel í þeim, sem mikið
vantar á að hafi náð siðferði-
þózt geta staðið sig við að láta
aðra greinina óverölaunaöa.
Dönsk blöð, þ. á m. „Politiken“,
fara mjög lofsamlegum orðum
mn grein ólafs og telja hana lýsa
einkar glöggum skilningi og
djúpri þekkingu á rithöfundareðli
Jack Londons. Sk.
Ertemd sixaskeyli.
FB., 5. dez.
Hússar og Bandankjamenn.
Frá Moskva er símað: Stjórnin
í Bandaríkjunum hefir, í sam-
ráði við hin stórveldin, sent rúss-
nésku stjórninni og kínversku
stjórninni orðsendingar, til þess
að minna þær á ófriðarbannssátt-
mála Kelloggs, og kveöst hún
ætlast til þess, að deiian verði
jöfnuö á friðsamlegan hátt.
Rússneska stjórnin hefir svar-
iegum þroska. Því er í einni af
sögum hans þessi setning, sem
ýmsir hafa misskilið: „Guð er
líka í syndinni", — því að röngu
sporin eru stundum leit, þótt á
villigötum sé.
Hann sér jafnvei, að Móra,
draugnum, er ekki alls góðs
varnað.
Fyrirmynd þess að skilja og
fyrirgefa hefir skáldið dregið
faguriega upp í „Sögum Rann-
veigar" og í ieikritinu „Syndir
annara“.
Þess gerist ekki þörf að telja
hér upp skáldrit hans. Þau eru
kunnari en svo — og hjartfólgin
fjölda manna.
Vonandi endist Einari enn ald-
ur til að gefa íslenzku þjóðinni
fleiri bókmentaperlur í viðbót.
Giiðm. R. Ólafsson
úr Grindavík.
að því til, að tilmælin séu ó-
réttmæt, þar eð friðarumleitanir
milli Rússa og Kínverja séu þeg-
ar byrjaðar og tilmælin virðist
því ekki komin fram í vingjam-
legum tilgangi. Auk þess kveðst
rússneska stjórnin ekki leyfa
afskifti annara ríkja af málinu.
Loks kveðst ráðstjórnin undr-
ast það stórlega, að stjórnin í
Bandaríkjunum skuli senda stjóm
Rússlands ráðleggingar, þar sem
Bandaríkjamenn vilji ekki koma
á stjórnmálasambandi milli Rú%s-
lands og Bandarikjanna.
Belgsustjörn óbreytt.
Frá Brussel er símað: Jaspar
hefir aftur myndað stjórn í Bel-
gíu og er hún að öllu leyti eins
skipuð og fráfarandi stjórn. Er
því búist við, að samkomulag
hafi náðst í deilunni um að gera
háskólann í Gent flæmskan.
Var pað matarsalt ?
I grein, er Guðmundur Hannes-
son ritar í ,',Morgunblaðið“ í gær,
segir liann:
„Auðvitað er hreinn vínandí
ekki eitur frekar en matarsalt,
þó vel megi drepa sig á hvort-
tveggja.“
Ég varð dálítið hissa, þegar ég
las þetta, og las það yfir aftur,
en málsgreinin var ekki lengri en
þetta, svo hér gat ekki verið um
neitt að villast. Þetta er nýr fróð-
leikur, og ég verð að játa fáfræði
mína, að ég hefi aldrei vitað þess
dæmi, að menn dræpu sig á þvi
að éta salt, en af hinu em til
margar sögur, að vínandi hafi
stytt mönnum aldur. En kannske
margt af þvi, sem um það er
sagt, sé misskilningur og matar-
salt hafi orðið þeim að bana?
Það má „drepa sig á hvort-
tveggja“, segir Guðmundur,. og
þar eö hann er prófessor í lækn-
isfræði hérna við háskólann, þá
œtti hann að vita það.
Ég þekki ‘efnispilt, sem var í
góðri stöðu, sem fór að vanrækja
starf sitt þar til hann loks misti
stöðuna. Eftir það vann hann
með höppum og glöppum í eitt
eða tvö ár, en hætti því síðan al-
veg. En það mátti oft sjá hann
úti á götu; hann beið þar eftir að
einhver kæmi, sem honum þætti
líklegur til þess að hægt væri að
„slá“ hann um túkall, jafnt hvort
hann þekti manninn eða ekki.
Einu sinni sá ég hann stanza
Guðmund Hannesson neðarlega á
Hverfisgötunni, og var ég ekki í
vafa um hvaða erindi hann átti
honum.
Hvað olli þessari siðferðislegu
hnignun mannsins, og hvað olli
þeirri líkamlegu hnignun, er
mátti sjá á andliti hans og ó-
styrkum höndum? Ég verð að
játa, að ég er svo óvísindalegur í
mér, að ég, án þess að rannsaka
málið, taldi hiklaust rétt, að það
hefði verið áfengiseitrun, sem
valdið hefði líkamlegri og sið-
ferðislegri hnignun mannsins, eða
réttara sagt glötun hans. En
kann ske mér hafi skjátlast: kami:
ske maðurinn hafi verið kominn
svona af því oð borða matarsalt?
Eitt sinn vissi ég til að maður.
sem er hversdagsgæfur, hagaði
sér mjög einkennilega. Hann var
með háreysti og læti, barði tvo
menn, svo þeir voru bláir og
blóðugir, braut dýra rúðu og
gerði ýmislegt fleira, sem var
ólíkt honum að gera. Skaðabætur,
er hann varð að borga, námu
hér um bil hálfs annars mánaðar
kaupi mannsins.
Hvers vegna hagaði maðurinn
sér svona einkennilega? Ég hélt,
að hann hefði verið undir áhrif-
um áfengls, og mér var sagt að
hann hefði verið með vínfiösku
á sér. En hvorttveggja hefir kann
ske verið skakt. Hann hefir lík-
legast bara borðað of mikið af
matarsalti og verið með papp-