Morgunblaðið - 12.10.1961, Blaðsíða 23

Fimmtudagur 12. okt. 1961
--------------------
MORGVNBlAÐIÐ
23
Kuzbari vill sam-
bandsríki Arabaþjóða
DAMASKUS, 11. okt. — Nýja'
sýrlenzka stjórnin bar í dag
fram tillögu um nýtt sambands-
ríki Arabaþjóða, en þó á öðrum
grundvelli en Arabiska sam-
bandslýðveldið var byggt.
Kuzbari, forsætisráðherra,
sagði í útvarpsræðu, að hug-
mynd sýrlenzku stjómiarinnar
væri sú, að öll Arabaríkin ættu
að mynda samsteypu, en hvert
um sig ætti samt sem áður að
hafa fullt sjálfstæði og vera ein-
rátt í innanríkismálum sínum.
<$í---------------------------------
Forseti skyldi kosinn fyrir
,,Arabaheiminn“, sem hefði sam
eiginlegt þing auk þess sem þing
væri í hverju landi fyrir sig.
Öll ríkin ættu líka að hafa eiginn
her en jafnframt sameiginlegan
her undir sameiginlegri stjórn
til þess að annast landvarnir og
reka heimsvaldasinna úr löndum
Araba. (Þar mun hafa verið átt
við fsraelsmenn).
S-Afríkustjórn við
Námskeið í meðferð
gúmmíbjörgunarbáta
IVái til s|ómanna á öllu landinu
FORRAÐAMENN Slysavarnafé-
lags Islands kölluðu blaðamenn
á sinn fund í gær og skýrðu þeim
frá því, að Slysavarnafélagið
bafi ákveðið að efna til nám-
skeiða, þar sem kennd verður og
sefð meðfeíð gúmmíbjörgunar-
báta. Námskeiðin befjast n. k.
mánudag í Slysavarnahúsinu við
Orandagarð fyrir sjómenn hér,
en síðan er ætlunin að námskeið
In nái til sjómanna á öllu land-
inu.
Gunnar Friðriksson, forseti
Slysavarnafélagsins, sagði að
reynslan hefði sýnt, að til þess
að öruggt væri, yrði að kenna og
æfa meðferð gúmmíbjörgunar-
bátanna. Þ«ir eru, sem kunnugt
er, lögboðin björgunartæki á
skipum og hefur Skipaskoðun
ríkisins eftirlit með þeim, en þó
að skýringarmynd fylgi bátun-
um, er ekki tryggt að allir, sem
skráðir eru á skip, hafi kynnt
sér hana og kunni að blása bát-
ana út og fara með þá.
Hlutverk Slysavarnafélagsins
er ekki eingöngu að koma til
hjálpar, þegar slys ber að hönd-
um, heldur einnig að reyna að
koma í veg fyrir hugsanleg slys.
Þess vegna er þess vænst, að
allir sjómenn noti sér þetta tæki
færi til að læra meðferð gúmmí
björgunarbátanna.
Nái til allra sjómanna.
Námskeiðin hefjast, eins og
áður segir, mánudaginn 16. þ. m.
j og standa daglega frá kl. 6 e. h.
Á hverju kvöldi er gert ráð fyr-
ir, að 20—30 menn komizt að.
Þeir, sem óska að taka þátt í
námskeiðum þessum, eru beðnir
að hafa samband við skrifstofu
félagsins í síma 14897 og láta
skrá sig til þátttöku. Ef skips-
hafnir óska eftir að fá tilsögn á
öðrum tímum, en að framan
greinir, mun félagið leitast við
að hafa sértíma fyrir þær, þegar
þeim hentar. Námskeiðunum
verður haldið áfram svo lengi,
sem aðsókn verður oð þeim, en
síðan hefur Slysavarnafélag ís-
lands fyrirhugað að halda sams-
konar námskeið { öllum helztu
verstöðvum landsins.
Kennslu og æfingar á nám-
skeiðunum munu annast þeir
Óli Barðdal, sem er löggiltur eft-
irlitsmaður björgunarbáta, og
Ásgrímur Björnsson, stýrimað-
ur, en hann kennir meðferð
björguharbáta í Stýrimanna-
skólanum. í sambandi við nám-
skeiðin verður sýnd kvikmýnd
um meðferð björgunarbáta.
Námskeið fyrir húsmæður.
Auk námskeiða í meðferð
gúmmíbjörgunarbáta. mun Slysa
varnafélag íslands gangast fyrir
námskeiðum fyrir húsmæður á
næstunni, haldin að tilhlutan
kvennadeildar SVFÍ, um slysa-
varnir í heimahúsum. Námskeið
CFNAGERÐ REYKJAVÍKUR
- - -
» MPAUHifcRP RIKiSINS
Ms. BALDUR
fer 1 dag til Rifshafnar, Ólafsvík
ur, Grundarfjarðar, Stykkis-
hólms og Flateyjar. Vörumót-
taka síðdegis í dag
M.s. HEKLA
ffer vestur um land í hringferð
hinn 15. þ.m. Tekið á móti flutn
ingi í dag og árdegis á morgun
til Patreksf j ar ðar, Bíldudals,
(Þingeyrar, Flateyrar, Súganda-
ff-jarðar, ísafjarðar, Siglufjarðar,
Akureyrar, Húsavíkur, Kópa-
ekers, Raufarhafnar og Þórshafn
ar. Farseðiar seldir á föstudag.
Haraldur fékk
enga síld
ÁKRANESI, 11. okt. — Hring-
nótabáturinn Haraldur kom inn
í morgun og hafði enga síld
fengið í nótt. Haraldur fór út
á veiðar aftur eftir skamma
viðdvöl í landi.
Átta línubátar eru á sjó í
dag. — Oddur.
Skipað í deildir
Iðnskólans
SKIPAB verður í deildir Iðn-
skólans í dag og eru mörg ný-
mæli á döfinni, m. a. flugvirkja-
deild. Eru 15 nemendur þegar
skráðir í hina nýju deild-
fyrir almenning í hjálp í viðlög-
um og námskeið um slysavarnir
á vinnustöðvum. Námskeið þessi
og fyrirkomulag þeirra verða
auglýst sérstaklega síðar.
Kvikmyndataka.
Þá er Slysavarnafélagið að láta
gera kvikmynd fyrir barnaskól-
ana, sem ætluð er til kennslu í
umferðarmálum. Þeir Oddur Ól-
afsson, ijósmyndari, og Gestur
Þorgrimsson annast töku þess-
arar myndar, sem sýnd verður í
skólum í vetur.
Fágætar bækur
á bókauppboði Sig.
Benediktssonar
Á MORGUN, föstudag, kl. 5 í
Sjálfstæðishúsinu heldur Sigurð-
Ur Benediktsson fyrsta bókaupp-
boð sitt á þessu hausti, em verð-
ur það 80. í röðinni. Alls verða
á uppboðinu 97 „númer“ og
kennir þar margra grasa, sem
bókamönnum fyndist fengur
að. T. d. verður þar Ævisaga
Christians Jacohsen, Winnipeg
1892, en af henni eru aðeins til
þrjú eintök í heiminum; hin
eru í eigu prófessor Sigurðar
Nordal og Ragnars H. Ragnars á
ísafirði. Ævisagan =r hin
skemmtilegasta aflestrar og
skrifuð í Heljarslóðarorustustíl.
Einnig verður þar „Hvorn eiðinn
á ég að rjúfa“ eftir Einar H.
Kvaran, Eskifirði 1880, sem er
fyrsta verk höfundar, ög „Að-
vörunarorð og sannleikstraust"
eftir Þórð Diðriksson mormóna,
Kaupmannahöfn 1879, báðar ör-
fágætar bækur.
Bækurnar verða til sýnis í
sjálfstæðishúsinu í dag frá 10 Ul
4 e. h.
sama heygarðs-
homið
NEW YORK, 11. okt. — Dr.
Louw, utanríkisráðherra S-Af-
ríku, sagði í ræðu’í dag, að stjórn
hans mundi alls ekki láta af
stefnu sinni í kynþáttamálunum.
Hún væri sú eina rétta. Gagn-
rýndi. hann einnig aðgerðir SÞ
gegn Tshomlbe í Katanga. — Varð
ræða ráðherrans tilefni snarpra
orðaskipta í þinginu. Fulltrúi Li-
beriu lagði tU, að ræðan yrði
„strikuð út“ úr fundargerðarbók-
um þingsins, en fundi var slitið
áður en það mál var leitt til lykta.
Síðari fréttir:
í kvöld voru samþykktar vít-
ur á fulltrúa S-Afríku á Alls-
herjarþinginu með 67 atkv. gegn
einu, atkv. S-Afríku. 20 ríki sátu
hjá við atkvæðagreiðsluna —
meðal þeirra Bretland, Banda-
ríkin og skandinavisku löndin.
— Nýr maður
Framhald af bls. 12.
þá hélt nafnið U Thant áfram
að vera efst á blaði. Hvorki
Bandaríkjamenn né Rússar
gátu fundið honum nokkuð til
foráttu.
Grundvallarskilyrðið var, að
„frambjóðandinn" væri hlut
laus. í því efni varð tæpast
bent á annan, er bæti talizt
standa nær því en U Thant að
teljast fyllilega hlutlaus. —
(Reyndar hefir Krúsjeff sagt,
að enginn einstakur maður
geti verið hlutlaus í heims-
málunum í dag). — Burma
hlýtur að teljast eitt hið hlut-
lausasta land í heiminum nú.
Það hefir á engan hátt engzt
neinum ríkjasamtökum aust-
urs og vesturs — og líka stað-
ið utan við hið lauslega sam-
band „óskuldbundnu ríkj-
anna" (non-aligned eða un-
oommitted nations), sem svo
hafa verið nefnd.
0 Enginn annar Hammar-
skjöld.
U Thant er ekki sérlega
asískur í útliti. Sumir segja,
að hann sé eins og útitekinn
Austur-Evrópumaður — aðrir,
að hann líkist helzt Japana,
sem sé af evrópsku bergi brot
inn í aðra ættina — og enn eru
þeir, sem finnst hann líkastur
því sem hefði hann indíána-
blóð í æðum. En Burmamaður
er hann nú samt, hvað svo
sem yfirbragðið gefur hug-
mynd um. — Enda þótt það
sé sennilega meginástæðan (á-
samt drjúgum mannkostum)
til þess, að hann verður nú að
líkindum kjörinn til að iyfta
— eða reyna að lyfta — hin-
um „þunga arfi“ eftir Hamm-
arskjöld, mun engum það ljós
ara en U Thant sjálfum, að
hann er á engan hátt neinn
nýr Hammarskjöld. Hann
kemst hvergi nálægt því að
slíkur framkvæmdanna mað
ur, sem Hammarskjöld — en
skyldi það ekki líka vera ein
aðalástæðan til þess, að jafn
vel Sovétríkin virðast geta
sætt sig við hann í embættið?
— Askja
Framh. af bls. 3.
in grárri ösku sem náði surws
staðar upp í skóvarp. En af-
leiðingar af gosinu voru voða-
legar. Mestur hluti vorsins •
gekk í það að hreinsa ösk-
una og spretta var svo sem
engin. í Danmörku var efnt
til samskota handa Austfirð-
ingum. Þar var safnað pening-
um, kjöti og korni og kom það
sér ágætlega, enda þurftu
bændur að farga miklum hluta
af bústofni sínum. En fólkið
bjargaði sér og ógn Dyngju-
fjalla gleymdist þegar stundir
liðu. Og grasið óx eins og áð-
ur."
Rjúkandi gígur og gapandi
sprungur
Enginn varð vitni að um-
brotunum inni í sjálfri Öskju.
En erlendir fræðimenn tóku
nú að leggja þangað leið sína.
Englendingurinn Watts kom
þar sumarið eftir. Á leiðinni
inn eftir urðu fyrir hOnum
vikurbreiður miklar og á víð
og dreif stórbjörg úr vikri, er
varpast höfðu langt út fyrir
fjöllin, sum á stærð við hey-
sæti eða húskofa. Ofan af
Dyngjufjöllum gaf að líta
hrikalega sjón fyrir fótum
hans. Botninn í Öskju hafði
bilað á stóru svæði og sigið,
svo að geysilegt jarðfall hafði
myndast með gínandi hamra-
flugum allt umhverfis. Eigi
þótti þeim fagurt að líta nið-
ur í þetta jarðfall, því að gap
andi gjár og sprungur lágu
þar þvert og endilangt, en upp
úr þeim stigu þykkir gufu-
mekkir. Ekkert stöðuvatn eða
tjörn var þar þá enn. Norðan
við jarðfallið sáu þeir stóran
gíg, sem sendi digran reykjar-
mökk hátt í loft upp. Hvar-
vetna kraumaði og undi í þess
um vítiskatli og megna brenni
steinssvælu lagði fyrir vit
þeirra félaga.
Gígurinn er sá sem seinna
fékk nafnið Víti. Smám sam-
an safnaðist vatn í gíginn.
Öskjuvatn hefur aldrei verið
dýptarmælt. En Sigurjón Rist
vatnamælingamaður ætlaði
að gera það í sumar, en kom
ekki bátnum upp eftir vegna
þess að of mikill snjór var þar
sem ryðja þurfti bílnum veg.
Þjóðverjarnir hurfu
Árið 1907 var annað minnis-
vert ár í sögu Öskju. Þá um
sumarið fóru þrír Þjóðverjar
til rannsókna í Dyngjufjöll Og
Öskju. 10. júlí var einn þeirra,
jarðfræðistúdentinn Spetmann
sendur til rannsókna nörður í
fjöllin, en jarðfræðingurinn
Walther von Knebel og málar-
- inn Max Rudloff ætluðu að
eyða deginum við mælingar á
vatninu og nota til þess bát
úr segldúk, er strengdur var
málmgrind. Um kvöldið fann
Spetmann hvorki mennina né
bátinn og spurðist ekkert til
þeirra eftir það, þrátt fyrir
ítrekaða leit, og þótti mörgum
það kynlegt.
Sumarið eftir kom unnusta
Von Knebels og með henni
ungur jarðfræðingur til að
grafast fyrir um leyndardóm-
inn og dvöldust þau 10 daga
við öskju. Fóru þau héðan
trúlofuð, en höfðu ekkert fund
ið, sem veitti upplýsingar um
þá Rudloff og von Knebel. En
talið var að þeir hefðu drukkn
að í vatninu 10. júlí.
Rólegt síðan 1926
Gerðist nú ekkert við öskju
fyrr en 1921, er eldbjarmi og
gosmökkur sást þar. Þá og
nokkrum sinnum á næstu ár-
um urðu hraungos þar innfrá
Og mynduðust þá hraun við
Öskju og af einu þeirra mynd-
aðist eyja í vatninu, sem nú
mun horfin.
Og nú fyrir tveimur dögum
fór Askja enn að láta á sér
kræla, og sýna gosmekki.
— E. Pá.