Morgunblaðið - 15.10.1961, Side 12
12
' MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 15. okt. 1961
— / heimsókn hjá
verkalýðsfélagi
Frh. af bls. 8.
leikar o. s. frv. Við skoðuðum
slíka alþjóðlega vörusýn-
áhöld allt frá upphafi okkar eina heild: AFL-CIO. Innan
tímatals til þessa dags. Merki- þessara heildarsamtaka eru mik-
legt þótti mér að sjá og koma ill fjöldi félaga meo atvinnugrein
inn í þýzkan kafbát U 505, sem ar, sem ekki þekkjast hérlendis.
þarna var. Kafbát þennan Þannig hafa kvikmyndaleikarar
neyddu amerísk herskip til upp-1 sérstakt félag, en kvikmynda-
gjafar á Atlantshafi í síðasta
_ stríði, og er hann nú geymdur
ingu, er var til húsa í glæsilegri' sem safngripur. Saga þessara
uýbyggðri sýningarhöll, sem | hernaðarátaka hefir verið skrif
síaðsett er í fögru umhverfi á uð, því það þóttu merkileg tíð-
bökkum Michigan vatnsins.1 indi á þeim tíma, að takast
Þarna sýndu 772 þjóðir varning | skyldi að hertaka heilan kafbát
sinn og var gaman að ganga þar ' og koma hpnum til hafnar.
um og margt glæsilegt að sjá. í
sambandi við þessa sýningu
voru haldnar margskonar
skemmtanir og komum við á
eina slíka í leikhúsi hallarinn-
ar. Þetta leikhús tók 8000 manns ________, _____________________
í sæti og var yfirfúllt þegar við ríkis. Þar í borg er samnefndur
vorum þar. Þarna skemmtu! háskóli, og hefir AFL-CIO á undj hefir ekki verið til þess að auka
listamenn frá 19 þjóðlöndum og anförnum árum haft þarna námj meðlimatölu félaganna. Síðustu
var ákaflega gaman að vera j skeið fyrir starfsmenn hinna 30 ár má segja að séu afgjörandi,
ýmsu verkalýðsfélagasambanda. I þegar talað er um styrkleika
Þessi námskeið standa venjulega' amerískra verkalýðsfélaga. 1933
í eirra viku og áttum við þessj yoru tæpar 3 milljónir félags-
kost að sitja eitt slíkt, með| bundinna manna í öllum Banda-
nefna sem
voru aðeins
bílaiðnaðar-
Fyrirlestrar um verka-
lýðsmál.
Frá Chicago lá leiðin til
Madison, höfuðborgar Wisconsin
tökumenn annað. Skrifstofu-
stjórar hjá Iðnaðar- og verzlun-
arfyrirtækjum hafa t .d. sitt
eigið „fagfélag“ og svo mætti
lengi telja.
Mikið er gert til þess að fá
fólk inn í verkalýðsfélögin, en
sá róður gengur hægt og liggja
margar ástæður til þess, m. a.
sú, að þó að framleiðslan auk-
ist ár frá ári, þá hafa möguleik-
amir til þess að skapa sem flest
um vinnu ekki aukizt að sama
skapi, þannig að atvinnuleysi er
alltaf staðreynd, en sú staðreynd
þarna. Þá sáum við einnig vatna
skíðasýningu. En sú íþrótt hefir
náð geysimiklum vinsældum
vestan hafs. Sú sýning endaði
með því að þrír mer.n settu áj rnönnum úr félögum járn- og ríkjunum, og ma
sig „vængi“. Voru þeir síðan! stáliðnaðarmanna. Þarna voru dæmi, að það ár
dregnir af hraðbátum með ofsa haldnir fyrirlestrar og umræðu-
hraða, þar til þeir tókust á loft.
Svifu þeir svo um langan veg
alveg ótrúlega hátt, en fólk
horfði undrandi á. Verð ég að
segja, að ég trúði varla mínum
eigin augum, — en sjón var sögu
ríkari.
Enn skoðuðum við safn iðn-
aðar og vísinda, mikla byggingu,
fulla af allskonar minjum göml-
um og nýjum. Má þar til nefna
flastar eða allar árgerðir bíla
frá fyrstu tíð þeirra. Framþróun
iðnaðar var mjög vel sýnd þarna
með tækjum úr mörgum iðn-
greinum, t. d. voru trésmíða-
5000 menn í félagi
manna af 500.000, sem þá unnu
í þeirri iðngrein.
Nú munu vera um 18.000.000
manna í. heildarsamtökunum og
vantar þó mikið á, að allt vinn-
andi fólk sé félagsbundið. Land-
búnaðarverkafólk hefir t. d. eng-
fundir fyrri part dagsins, en
eftirmiðdagurinn notaður til
kynnisferða um nágrenni borg-j
arinnar. Um uppbyggingu verka
lýðsfélaga í Bandaríkjunum komj
eftirfaranri fram meðal annars:
Verkmannafélög eru nú um
75000 að tölu og hafa allar grein in félagssamtök. En sú starfs-
ar iðnaðarmanna og verkamanna grein telur margar milljónir
sín sérstöku félög — hvert á fólks.
sínum stað. Þessi 75000 félög eru
sameinuð í 140 félagsheildir, en
þær mynda síðan «tvær stórar
samsteypur: AFL og CIO. Þess-
ar tvær samsteypur hafa nú fyr
ir nokkrum árum sameinast í
Af
munu
Tízkugerðir skóiðnaðar þýzka Alþýðulýðveldisins
vekja allsstaðar hrifningu. Skórnir eru léttir og
liprir. Þeir eru úr vönduðu plastefni.
Tlmboðsmenn:
F.DDA H.F.
umboðs- og heildverzlun
Grófin 1, Reykjavík.
Útflytjendur:
Ð E U T S C HBR INNIN ■ UMD AUS5EMHAMOEL TEXTIl
BERUNW8 • BIHRENSTRASSE 46
Deutsche Demokratische Republik
iðnaðarmannafélögum
eftirtalin félög vera fjöl-
mennust: trésmiðir 750.000 raf-
virkjar um 600.000 og prentarar
milli 5 og 600.000 manns. Dvöl
okkar í Wisconsinskólanum var
mjög ánægjuleg, og kynni okk-
ar af mönnum og málefnum hin
beztu.
Sterk og ve' skipulögð
verkalýðsfélög.
Frá Madison var farið til
Chicago aftur og þaðan samdæg
urs til Las Vegas 1 Nevadaríki.
Þetta er lítill bær á amerískan
mælikvarða (íbúar um 60.000),
en mjög þekktur vegna allra
spilavítanna og skemmtistað-
anna, sem þar eru. Fólk flykk-
ist þangað til þess að freista gæf
unnar, en flestir fara þaðan fá-
tækari en þeir koma. í þessum
bæ hefir systir mín búið í mörg j
ár og þótti mér vænt um að fá1
tækifæri til þess að hitta hana j
og hennar fólk. Frá Las Vegas
héldu ferðafélagar mínir til San
Francisco, en ég varð eftir.
Þrem dögum seinna hittumst
við svo allir aftur í Los Angeles.
Los Angeles er ein af stórborg
um Bandaríkjanna, og í miklum
uppgangi. Flykkist fólk þangað
i stríðum straumum, vegna þess
að atvinnumöguleikar eru tald-
ir miklir. Atvinnuleysi er lítið
eða ekkert, og velmegun fólks-
ins almenn. Við heimsóttum m.
a. skrifstof ur verkalýðsfélag- j
anna í borginni. Sögðu forstöðu j
menn þeirra, að þau væru mjögi
sterk, vel skipulögð og stæðu j
fast saman. Ymsir staðir og
byggingar voru skoðaðar, m. a.
stór íþróttaleikvangur, sem er í
byggingu. Ahorfendasvæði þessa
mannvirkis er á mörgum hæðum
og allt er það steinsteypt í pört-
um á jafnsléttu, en síðan reist
upp með krönum. Leikvangur
þessi átti að rúma 60.000 manns
í sæti.
Næst var komið til New
Orleans í Louisiana. Þessi borg
við ósa Missisippifljótsins er um
margt mjög sérstæð. Þar bland-
ast saman gamalt og nýtt. I borg
inni er stofnun „International
House“, sem ýmsar stofnanir og
félagssamtök standa að. A henn-
ar vegurn var farið víða um, og
skoðaðar byggingar, söfn o. s.
frv. Meðal annars skoðuðum við
stóran iðnskóla. Þá heimsóttum
við skrifstofur félags rafvirkja
og ræddum við forstöðumenn
nokkurra félaga.
Þama var okkur m. a. sagt frá
iðnnámi og kjörum iðnnema og
er það á margan hátt svipað því
sem er hér. Gerðir eru bindandi
námssamningar. Námið tekur
4—5 ár eftir iðngreinum. Skóli
er stundaður að vetrinum. Menn
Húsbyggjendur Byggingameistarar
Nú getum við útvegað vikursand bæði sigtaðan og
ósigtaðan.
Malað vikurgjall í einangrun og steypu.
Vikur-möl í einangrun.
Milliveggja plötur úr vikurgjalli
5 cm, 7 cm 10 cm
3ja hólfa holsteinn 20 x 40 x 20 cm.
Verzlið þar sem verðið er hagstæðast. Sendum heim.
ÉRUNASTEYPAN H.F. — Sími 35785.
geta ekki byrjað nám fyrr en
þeir eru fullra 18 ára, og þeim er
skylt að skila 8 stunda vinnu,
5 daga vikunnar. En kaup iðn-
nema er hærra, en hér heima.
Byrjunarlaun 60%, miðað við
laun sveina. Margt hefir verið
rætt og ritað um kynþáttavanda
málin í Bandaríkjunum og mun
ég ekki geta bætt þar neinu við.
I New Orleans eru blökkumenn
afar fjölmennir eins og víðast
hvar í Suðurríkjunum. Þar í
borg, eins og reyndar alls staðar
annarsstaðar, mátti sjá svart og
hvítt fólk starfa hlið við hlið,
t. d. afgreiðslu, fólk í verzlun-
um, sporvagnastjóra, verkamenn
o. s. frv. Virðist þetta benda til,
að kynþátta-,,vandamálið“ sé
ekki eins alvarlegt og af er lát-
ið
Að síðustu var komið til Knox
ville í Tennesseríki þar var okk
ur gefinn kostur á að fræðast um
og skoða hinar miklu vatnsvirkj
anir, sem þar hafa verið gerðar.
Yrði það langt mál að segja frá
þessum miklu mannvirkjum og
þeim áhrifum, sem þau hafa ha-ft
á afkomu fólksins þar og í ná-
grannaríkjunum, en til þess er
’ekki rúm.
Verkalýðsfélög í þessu ríki eru
mörg og vel skipulögð og sam-
vinna þeirra við vinnuveitendur
talin til fyrirmyndar. Sem dæmi
um það má geta þess, að í des-
ember ár hvert halda báðir að-
ilar sameiginleg- ráðstefnu, þar
sem rætt er um kaup og kaup-
mátt launa. Niðurstaða hennar
segir til um, hvort kaup eigi að
hækka næsta ár eða jafnvel
lækka og báðir hafa fyxirfram
með samningum sætt sig við
þessar niðurstöður.
Skammt frá Knoxville eiga
heildarsamtök amerískra prent-
arafélaga stórt landssvæði. Þang
að fóru ferðafélagar mínir í
stutta kynnisferð en ég gat því
miður ekki farið með þeim. Voru
þeir mjög hrifnir af því að koma
á þennan stað, en þar hafa m. a.
verið reistir skólar, hótel, verzl-
anir, íþróttasvæði o. s. frv.
Þarna koma prentarar með fjöl-
skyldur sínar í sumarleyfum
sínum hvaðanæfa að úr Banda-
rikjunum. Má með sanni segja.
að samtök prentara, bæði hér
heima og vestan hafs, séu langit
á undan öðrum á þessu sviði og
öðrum til fyrirmyndar.
Frá Knoxville var haldið heim
með stuttri viðkomu í Washing-
ton og New York og komið til
Reykjavíkur snemma morguns
27. ágúst.
Allt var þetta ferðalag hið
ánægjulegasta og er sérstök á-
stæða til þess að geta um hinar
alúðlegu móttökur, hvar sem
komið var.
Eg vil að lokum nota þetta
tækifæri til þess að senda ferða-
félögunum kveðju mína, með
þökk fyrir samveruna.
Guðni H. Árnason.
UTSA
A
SLÉTTBOTNAÐIR KVENSKÓR. Stærðir 36—38.
STRIGASKÓR með kvarthæl.
TELPUSKÓR stærðir 27—35. •
INNISKÓR fyrir drengi. Stærðir 33—36.
KARLMANNASKÓR úr gerfi rússkinni.
ALLT Á IMJOG LÁGt) VERÐI
ÚTSALAIV STENDUR AÐEIIMS IMOKKRA DAGA
SKÚVEKZLIIAI ÞÓESBAR PÉTORSSONAR
Aðalstræti 18.