Morgunblaðið - 18.10.1961, Blaðsíða 6
6
MORGUNBLAÐIh
Miðvikudagur 18. okt. 1961
Alger einhugurá ráðstefnu
IMATO um verklýðsmál
Spfallað víð Helga Hallvarðsson stýrimann
EINS og frá hefur verið skýrt
í blaðinu áður (á þriðjudag),
var haldin ráðstefna ungra
manna um verkalýðsmál í
Khöfn 24.—30. sept. Atlantshafs-
bandalagið stóð að ráðstefnunni,
og fóru héðan á vegum Varð-
bergs, félags ungra áhugamanna
um vestræna samvinnu, þrír
menn frá lýðræðisflokkunum,
þeir Helgi Hallvarðsson, stýri-
maður, Jónatan Sveinsson, sjó-
maður, og Ásgeir Sigurðsson,
rafvirki. Stefán Hirst, bifreiða-
stjóri, sótti ráðstefnuna fyrir
hönd Æskulýðssambands íslands.
Fréttamaður blaðsins hitti
Hallvarð Helgason að máli og
spurði hann 'um ráðstefnuna.
— Hvað sóttu margir þessa
ráðstefnu?
— Þeir voru um 30 talsins
frá 12 NATO-löndum. Henni
stýrði tyrkneskur maður, Yavuz
Karaözbek, en annars höfðu
danskir aðilar mestan veg og
vanda að henni. Hún var haldin
í Magleaas Hþjskole úti í Birke-
rþd, og ýmsir þekktir Danir, að-
allega stjórnmálamenn, héldu
framsöguerindi um verkalýðs-
mál og alþjóðamál.
Mikill samhugur
— Hvaða alþjóðamál voru tek
in til umræðu?
— Til dæmis Efnahagsbanda-
lagið, Atlantshafsbandalagið, Ber
línardeilan.
— Urðu deilur um þessi mál?
— Ekki er hægt að segja það,
samhugurinn var mjög mikill og
sterkur. T. d. voru menn sam-
mála um að ekki bæri að hopa
á hæli fyrir ofbeldinu í Berlín,
að efla bæri NATO og samstarf
NATO-ríkjanna, og áhugi var
mikill fyrir Efnahagsbandalag-
inu. Töldu menn, að með þátt-
töku í því, myndu þær þjóðir,
sem við lakari kjör hafa átt að
búa en hinar auðugustu á banda
lagssvæðinu, sækja ört fram til
vaxandi velmegunar, án þess þó
að neitt dragi úr velmegun með
al hinna auðugri, síður en svo.
Þátttaka í Efnahagsbandalaginu
væri allra hagur og nauðsyn-
legur þeim, sem dregizt hafa aft
ur úr eða eiga það á hættu.
Nýtt verkalýðssamband?
1 sambandi við Efnahagsbanda
lagið urðu miklar umræður. —
M. a. var rætt um, að þau lönd,
sem í það gengju, mynduðu sín
á milli eitt heildarverkalýðssam
band, það mundi án efa verða
sterkasta verkalýðssamband í
heimi, og er því ekki að efa
að það mundi verða mikill þyrn
ir í augum kommúnista.
Lakast skipulag hér
— Yar ekki rætt mikið um
verkalýðsmál?
— Að sjálfsögðu. T. d. gerðu
bandarísku fulltrúarnir grein
fyrir skipulagi og uppbyggingu
verkalýðsfélaganna í Bandaríkj-
unum, en þar er mönnum frjálst
hvort þeir eru í verkalýðsfélagi
eða ekki. Sögðu þeir að ásamt
Helgi Hallvarðsson
hagsmunabaráttunni væri lögð
megin áherzla á að fá sem flesta
til að ganga í verkalýðsfélögin,
og síðan einstök félög inn í
verkalýðssambandið. M. ö. o.
höfuðmarkmiðið er að allir laun
þegar, úr hvaða stétt sem er,
séu í heildarsamtökunum. Þar
er annar háttur hafður á hér
heima, þar sem heildarsamtök
launþega halda einu stærsta
launþegasambandinu fyrir utan
heildarsamtökin, og stærsta
verkalýðsfélagið neitar mörgum
félagsmönnum sínum um þann
skilyrðislausa rétt að njóta at-
kvæðaréttar síns, ef félagsstjóm
ina grunar að þeir séu ekki á
réttri línu, þótt svo að þeir
greiði félagsgjöld eins og full-
gildir meðlimir. Þarna voru
einnig ræddar verkfallstilhagan-
ir í hverju landi fyrir sig, og
kom í ljós, að ísland var með
eitt lakasta skipulag í þessum
málum, ef litið er á hagsmuni
þjóðfélagsheildarinnar.
Þá má geta þess í sambandi
við alþjóðamál, að ráðstefnan
gerði mjög eindregna ályktun,
þar sem mótmælt er „harðlega
aftur uppteknum kjamorkutil-
raunum Sovétríkjanna, sem
knúðu Bandaríkjamenn til að
fara inn á hliðstæða braut.“ —
Ályktun þessi birtist annars í
heild í Morgunblaðinu í gær.
Útiloka ber áhrif kommúnista
— Hvað viltu svo segja að
lokum um heildaráhrif ráðstefn-
unnar?
Lætur af
konimgdómi
ADEN, 13. okt. (NTB-AFP). —
Konungurinn í Jemen, Ahmed
Seif E1 Islam hefur sagt af sér
konungdómi og fengið í hendur
elzta syni sínum, Albadr Moham
med.
Konungurinn flutti ávarp til
þjóðar sinnar í útvarp í kvöld
og tilkynnti þessa ákvörðun sína.
Bað hann menn taka við krón-
prinsinum sem þjóðhöfðingja
landsins og varaði við að reyna
nokkuð til að spyrna við ákvörð-
un sinni.
Mohammed krónprins hefur til
þessa verið aðstoðarforsætisráð-
herra og utanríkisráðherra, en
konungurinn sjálfur haft á hendi
embætti forsætisráðherra.
— Ég tel hana hafa verið ein-
staklega lærdómsríka og vel
heppnaða að öllu leyti. Það er
ánægjulegt að kynnast samstöðu
NATO-þjóðanna um ýmis grund
vallaratriði, og nauðsynlegt fyr-
ir okkur margra hluta vegna að
treysta böndin við þessar þjóð-
ir. Þá var einnig eftirtektarvert,
að á fundinum ríkti mikill á-
hugi á og alger einhugur um að
róa að þvx öllum árum að
útiloka áhrif kommúnista í verka
lýðsfélögum og gera þau að einni
sterkri heild, sem vinni að hags
munamálunum í .anda friðar,
frelsis og réttlætis, án afskipta
kommúnista.
Jón Sigurbjörns-
son formaður
Leikarafélagsins
Sl. sunnudag var haldinn að-
alf. Fél. ísl. leikara. Valur Gísla
son, sem verið hefur formaður,
baðst undan endurkosningu. Var
Jón Sigurbjömsson kosinn i
hans stað. Aðrir í stjóm: Bessi
Bjarnason og Klemenz Jónsson,
vom endurkosnir. Varaformaður
er Róbert Arngrímsson og aðrir
í varastjóm Helga Valtýsdóttir
og Herdís Þorvaldsdóttir.
Valur í ÞjóðleikhúsraS.
Haraldur Björnsson, hefur frá
upphafi verið fulltrúi leikara I
Þjóðleikhúsráði, en bað nú um
lausn frá því starfi. Var sam-
þykkt að kjósa fulltrúa og vara-
fulltrúa í Þjóðleikhúsráð til fjög
urra ára. Var Valur Gíslason kos
inn fulltrúi og Þorsteinn Ö. Step
hensen varafulltrúi.
Cöng eða brú
yfir Ermarsund?
LONDON, 16 október — Allír
bílar, sem fluttir voru yfir Erm
arsund á síðasta ári, kæmust yf
ir á 3—4 dögum, ef við hefðum
göng undir sundið, sagði Leo d’
Erlander, formaður nefndarinn-
ar, sem udanfarin þrjú ár hefur
athugað möguleikana á bygg-
ingu jarðganga eða brúar yfir
Ermarsund.
— ★ —
Frakkar og Bretar hafa sam-
viimu um málið og samkvæmt
athugunum á áætlunum, sem þeg
ar hafa verið gerðar, mun brú
yfir Ermarsund kosta sem svarar
24 milljörðum íslenzkra króna.
Jarðgöng með fjórum brautum,
tveimur fyrir járnbrautir og
tveimur fyrir bíla, yrði helmingi
ódýrari. Þau hefðu líka _ þann
kostinn fram yfir brúna, að um
ferðin truflaðist ekki af völdum
þoku, ísingar, snjóa eða ofviðris.
Áætlað er, að járnbrautarlest
með 600 farþega gæti farið með
110 km hraða eftir göngunum —
og yrði hún því 28 mínútur yfir
Ermarsund.
— ★ —
Þriðja tillagan hefur komið
fram. Hún er frá brezkum verk-
fræðingi, sem leggur til, að stál
göng, 15 m breið verði lögð yf
ir Ermarsund 13,5 m undir sjáv
armáli og lagt fyrir ankerum.
Göngin verða jafnörugg og önn-
ur, sem grafin yrðu undir botn
sundsins, þau verða ekki í hættu
vegna skipaumferðar — og kosta
ekkj nema 9 milljarða (ísl.)
króna.
* Gamlir kunningjar
Hér eru myndir af tveim-
ur gömlum húsum, sem aliir
Reykvíkingar kannast við,
þótt þau séu farin frá upp-
runalegum dvalarstöðum sín-
um. Efra húsið er Smedens
Hus, sem byggt var árið 1820,
Og stóð til skamms tíma við
Póstnússtræti, í sundinu við
Hótel Börg. Neðra húsið er
Diiionshús, sem Dillon lávarð-
ur lét smíða árið 1835 handa
barnsmóður sinni, til þess að
iauna henni góðan beiria eftir
kaidan vetur. Bæði þessi hús
eru nú komin upp að Arbæ.
Myndirnar teiknaði Haukur
Hailöórs. Þær eru á einu af
sex póstkortum, sem Arbæj- ‘
arsafn hefur gefið út. Korta-
serían er seld í safninu, enda
vilja mjög margir ferðamenn
sem þar koma, gjarnan senda
vinum og kunningjum kveðju
frá staðnum. Myndaspjöldin
eru snotur og smekkleg. Eitt
er af Árbæ, annað af kirkj-
unni Og sáluhliðinu, hið þriðja
sýnir inn í kirkjuna, og á hinu
fjórða eru ýmsir gripir, út-
skorinn spónn, askur, kanna,
Oblátuskrín, altarisvínflaska
og kola. Á hinu fimmta sést
inn í eldhúsið, þar sem pottur
hangir í hó yfir hlóðum. A
sjötta bréfspjaldinu eru svo
húsin tvö. Kortin eru í mynd-
skreyttri möppu. Þar er m. a.
mynd af kefli, en á því stend-
ur þessi fróma ósk: Kvendið
hreppi, er keflið á, kvenmanns
dyggða gnóttir.
* Snæugla?
Á afmæli Háskóla Islands
bárust skólanum margar góðar
gjafir. M. a. tilkynnti formað-
ur stúdentaráðs að ráðið
mundi gefa háskólanum fund
arhamar útskorinn. Á hamrin
um verður mynd af uglu, fugli
spekinnar. Nú hefur vaknað
sú spurning, hvort ekki sé
rétt að hafa það snæuglu.
• Haustmyrkrið
og slysin
Með haustinu hafa umferða-
slys farið mjög vaxandi í
Reykjavík og kringum bæinn.
Eru þegar 18 manns slasaðir
það sem af er þessum mánuði
og skráðir árekstrar 118. Er
það óeðlilega há tala. Það er
eins og hvorki bifreiðastjórar
né gangandi átti sig á því, að
með haustmyrkri og komu
vondra veðra, verður að fara
með meiri gát um göturnar,
ef ekki á illa að fara. í vond-
um veðrum flýtir fólk sér milli
húsa, setur höfuðið í veðrið og
lítur ekki í kringum sig. Og
bifreiðastjórar aka með jafn
miklum hraða 1 dimmu og
drúngalegu veðri, þegar götur
eru blautar og hálar, eins og
um bjarta sumarnótt á skrauf
þurrum vegum. Og afleiðingin
fer margir tugir meira og
minna slasaðra í mánuðL Fót-
gangendur og ökumenn verða
að skilja að þeir þurfa að gæta
sín betur við verri aðstæður
að haustinu og vetrinum.