Morgunblaðið - 18.10.1961, Blaðsíða 12
12
MORGVTS BLifílt)
Miðvikudagur 18. okt. 196]
Otgeíandi: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Öla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: A.ðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mányði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
VERÐA REYND NÝ VERKFÖLL?
k Dagsbrúnarfundi síðast-^
liðinn sunnudag var sam
þykkt ályktun þess efnis, að
sagt yrði upp kaupgjalds-
ákvæðum gildandi kjara-
samninga. Þegar kommúnist-
ar hafa talið sér henta að
hefja verkfallsbaráttu, hafa
þeir venjulega beitt Dags-
brúnarverkamönnum og lát-
ið meirihluta þann, sem þeir
illu heilli hafa í félaginu,
samþykkja að lægst launuð-
ustu verkamenn bæru hita
og þunga baráttu, sem þó oft
og tíðum hefur verið andstæð
hagsmunum þeirra.
Ýmislegt mælir þó á móti
því, að ný verkfallsbarátta
verði hafin á næstunni. — I
fyrsta lagi gera verkamenn
sem aðrir sér æ gleggri
grein fyrir því, að verkfalla-
pólitík kommúnistaforyst-
unnar síðasta hálfan annan
áratuginn hefur sízt fært
þeim kjarabætur. I öðru lagi
er mjög ólíklegt að SÍS-
herrarnir treysti sér til að
gera nýja svikasamninga við
kommúnista fyrirfram. For-
dæmingin á atferli SÍS í
sumar var svo almenn, að
það gæti riðið því fyrirtæki
að fullu að lúta á ný leið-
sögn pólitískra ofstækis-
manna. Og loks er þess svo
að gæta, að formaður Dags-
brúnar lýsti því yfir á fund-
inum í félaginu, að engin
ákvörðun hefði verið tekin
irm að heyja. verkfallsbar-
áttu fyrst um sinn.
Enginn dregur það í efa,
að Moskvukommúnistar vilji
efna til ófriðar að nýju. —
Spurningin er aðeins um
það, hvenær þeir treysta sér
til að reyna að hefja barátt-
una. Ef að líkum lætur mun
það verða sérstakt áhuga-
mál þeirra að gera það áður
en verkalýðurinn fær 4%
raunhæfar kjarabætur á
næsta ári, án verkfallabar-
áttu. Þeirra kjörorð hefur
ætíð verið verkföll án kjara-
bóta, en alls ekki kjarabæt-
iu* án verkfalla. Þess vegna
er ákvæðið um sjálfkrafa,
raunhæfar kjarabætur á
næsta ári eitur í þeirra bein-
um. En mjög ólíklegt verður
að teljast að þeim takist
með nýjum verkföllum að
firra launþega þessum kjara-
bótum, því að vissulega gera
fleiri og fleiri sér grein fyr-
ir því, að tími er til þess
kominn, að íslendingar öðl-
ist jafnar árlegar kjarabæt-
ur eins og nágrannaþjóðirn-
ar og varpi fyrir borð kjara-
skerðingarstefnu hinna komm
únísku verkfalla.
NÝI LEIKGAGN-
RÝNANDINN
17'yrir nokkrum dögum birt-
ist hér í blaðinu fyrir-
spurn frá Guðmundi Steins-
syni, rithöfundi, til hins
pólitíska leikgagnrýnanda
Þjóðviljans, Ásgeirs Hjartar-
sonar. — Að gefnu tilefni
spurði Guðmundur gagnrýn-
andann m. a., hvort hægt
væri að telja það til lofs, ef
höfundur færi ekki sínar
eigin slóðir.
Þegar óskað var eftir birt-
ingu þessarar fyrirspurnar í
Þjóðviljanum, neitaði Magn-
ús Kjartansson, ritstjóri, að
birta hana, á þeim forsend-
um, að Ásgeir Hjartarson
stæði jafnfætis fremstu leik-
gagnrýnendum á Norður-
löndum og ofangreind fyrir-
spurn byggðist á misskiln-
ingi!
Ásgeiri Hjartarsyni hefur
sýnilega vafizt tunga um
tönn, er hann hugðist gera
tilraun til- að svara fyrir-
spurninni, því að enn hefur
hvorki heyrzt frá honum
hósti né stuna. Aftur á móti
hefur ritstjórinn, sem taldi
þá fyrirspurn byggða á mis-
skilningi, hvort höfundar
ættu að fara eigin slóðir,
sjálfur tekið við leikgaf,n-
rýni Þjóðviljans. Og hvað
sem segja má um saman-
burð Ásgeirs Hjartarsonar
við fremstu leikgagnrýnend-
ur á Norðurlöndum, þá er
hitt engum vafa undirorpið,
að Magnús Kjartansson
stendur jafnfætis fremstu
,gagnrýnendum‘ austan tjalds,
sem launaðir eru af einveld-
isstjórnum. Hann er sýnilega
í engum vafa um, að höfund-
ar eigi ekki að, fara eigin
slóðir, enda mundi virðingu
hans í kommúnistaflokknum
hætt, ef hann efaðist um
slíka smámuni.
Annars ræðir þessi nýi
gagnrýnandi aðallega um
„menningarlegan lubbaskap
þessara ára“. Á hann þar við
það, að menningunni hafi
mjög hrakað hérlendis und-
angengin ár. Er það sjónar-
mið hans skiljanlegt, þegar
hliðsjón er af því höfð, að
hérlendis, eins og um heim
allan, , hafa menntamenn
snúizt gegn hinu kommún-
íska ofbeldi og hafið virka
baráttu fyrir varðveizlu
frjálsrar hugsunar og menn-
ingar. Og á máli kommún-
ista heitir það „lubbaskap-
ur“ að „afklæðast ekki per-
■
„Líkið“ fannst á lífi
ÁRIÐ 1954 var Salvatore
Gallo, bóndi á Sikiley,
dæmdur í ævilangt fang-
elsi fyrir að myrða bróð-
ur sinn, Paolo Gallo. —
Sunnudaginn 8. þ. m. var
hinn „myrti“ handtekinn
og hafði þá „morðinginn“
setið í fangelsi í sjö ár.
GRUNSAMLEGT HVARF
Sagan um þetta „morð án
líks“ eins og ítölsku blöðin
nefna það, hefst að morgni
dags 6. október 1954. Þá um
morguninn fékk Antonio Lum
inoso lögreglustjóri í bænum
Avola á Sikiley tilkynningu
um að Paolo Gallo hefði horf-
ið frá heimili sínu án þess
að nokkuð væri vitað um af-
drif hans. Jú, eitt var vitað, og
vakti það þegar grunsemdir
lögreglunnar. Húfa Paolos
fannst og var hún blóði drif-
in. Luminoso hélt nú til bónda
bæjarins þar sem þeir bræð-
ur bjuggiu saman.
Bræðurnir voru báðir gaml-
Paolo Gallo-ásamt konu sinni og tveim dætrum. Paolo var
fluttur í sjúkrahús eftir handtökuna 8. þ. m.
eftir að hróðirinn hnfði setið
7 ór í fangelsi fyrir morð
ir kunningjar lögreglunnar.
Vitað var að um langan tíma
hafði óvinátta mikil ríkt milli
þeirra. Hafði Paolo farið fram
á það að jörðinni yrði skipt
milli þeirra, svo þeir þyrftu
ekki lengur að búa í sambýli.
Salvatore var ýfirheyrður.
KAIN FRÁ AVOLA
Lögreglan hafði oft áður Orð
ið að skerast í leikinn til að
koma í veg fyrir ofbeldisverk.
í bókum lögreglunnar stóð að
Salvatore væri „violento“ eða
berserkur.
Salvatore var sekur fund-
inn. 1 umtali var hann almennt
nefndur „Kain frá Avola“. A-
frýjunardómstóllinn í Catania
staðfesti í desember 1956 dóm
Salvatore Gallo á fangeyjunni Ventene
Hann var ófús að svara og
sumum spurningum svaraði
hann alls ekki. Við húsleit
fannst skyrta, sem Salvatore „„
átti og var hún alblóðug. Lum undirréttar: æviiangt fangelsi
ínoso logreglustjori taldi að fyrjr Salvatore og 14 ára fang
her væri um broðurvig að elsi fyrir I8 ára gamaian son
ræða- hans, Sebastino, sem sakaður
var um að hafa aðstoðað föð-
ur sinn við morðið á Paolo. Og
í maí 1960 staðfesti hæstirétt-
ur endanlega dóminn yfir
Salvatöre, én sýknaði son hans
vegna skorts á sönnunum.
Smátt og smátt gleymdist
þetta sérstæða morðmál. Salva
tore hvarf í þögnina á fanga-
eyjunni Ventotene og fjöl-
skyldur bræðranna kömust að
þegjandi samkomulagi um að
nefna ekki framar nöfn þeirra.
EHI, AMICO!
Hinn 23. júlí í sumar varð
umferðarslys skammt frá bæn
um Ragusa á suð-austurhorni
Sikileyjar. Vörubifreið var þar
ekið á asna, sem lézt í árekstr-
inum. Meðal vitna, sem lög-
reglan yfirheyrði í sambandi
við slysið, var landbúnaðar-
verkamaður, sem kvaðst heita
Paolo Gallo. En nafn þetta er
mjög algengt á Sikiley og
vakti því vitnið enga sérstaka
athygli. En rúmum mánuði
Framhald á bls. 14.
sónuleikanum“ og varpa sér
andlega berstrípuðum í náð-
arfaðm kúgaranna.
ÖVÆNT ÚRSLIT
í TYRKLANDI
C|igur flokks þess í þing-
^ kosningunum í Tyrk-
landi, sem talinn er arftaki
flokks Menderes, kom mjög
á óvart. Þegar byltingin var
gerð gegn Menderes og Bay-
ar, var ekki annað sýnna en
hún nyti almenns stuðnings.
Var því gert ráð fyrir, að
flokkur sá, sem Gursel hers-
höfðingi og byltingarmenn
studdu, mundi sigra með yfir
burðum.
Vart fer á milli mála, að
þrátt fyrir óhæfuverk Mend-
eres-stjórnarinnar hafi al-
menningi fundizt hrotta-
fengnar aðfarir byltingar-
stjórnarinnar, er hún lét
taka fyrri leiðtoga af lífi. Er
ósigur hennar skoðaður sem
mótmæli gegn svo harðvít-
ugum aðgerðum.
Því miður er hinn lýð-
ræðislegi þroski í Tyrklandi
takmarkaður. Samt tryggði
Gursel hershöfðingi frjálsar
kosningar í landinu. En eftir
ósigur hans er eftir að sjá,
hvort hann hefur nægilegan
þroska til að sætta sig við
hann, eða fetar sjálfur í fót-
spor Menderes og gerir til-
raun til að koma á nýju ein-
ræði. Hin lýðræðislega fram-
kvæmd kosninganna gefur
þó vissulega vonir um, að
einstaklingsfrelsi fái í fram-
tíðinni að ríkja í Tyrklandi.