Morgunblaðið - 19.10.1961, Blaðsíða 6

6
MORGVNBLAÐlh
Fimmtudagur 19. okt. 1961
Eiríkur Smith við eitt málverka sinna
Sýning Eiríks Smiths
EIRÍKUR Smith sýnir í Lista-
mannaskálanum. Hann hefur
jafnan vakið eftirtekt með verk-
um sínum, þegar hann hefur
komið fram á sjónarsviðið, en
ekki á eins áþreifaniegan hátt
Og með þessari sýningu. Nú fyrst
kveður það mikið að þessum
unga listamanni, að um munar.
Nú hefur Eiríki Smith tekizt að
sýna, hvað í honum býr Og hvers
virði hann er sem málari. Það
voru alltaf tengdar vonir við
Eiiík, en ég held að fáa hafi
grunað, að árangur yrði jafn
skjótur og nú kemur í ljós. Fram
fönn i verkum þessa unga mál-
ara er svo auðsæ, að lengur þarf
enginn að efast um, að með Eiríki
Smith höfum við eignazt óvenju-
legan iistamann, sem unnið hefur
af mikxlli alvöru Og elju og náð
veruJegum tökum á viðfangsefni
sínu.
Það er mikill kraftur í þessum
vtrkum Eiríks. Hann byggir
myndxr sínar á leikandi hátt, oft
í sniáum óreglulegum formum,
er skapa Ijóðrænan hrynjandi.
Samt er heildin fastmótuð Og
litirnxr einskorðaðir við vissar
stemmur, sem gera þau sannfær-
andi og skapa sterk áhrif. Stíll
Eiríks er miklu persónulegri en
þegar hann vann í strangari form
um, og er auðsætt að sú mynd-
gerð er hann sýnir okkur nú, er
miklu nær huga hans en það, er
hann áður sýndi. Hitt er einnig
auðsætt, hve góður skóli hið
stranga form hefur verið fyrir
Eirík.
Litameðferðin í þessum verk-
um er mjög frábrugðin því, er
áður átti sér stað hjá Eiríki, og
það er eins og honum hafi tek-
izt að ná miklu sjálfstæðari og
persónulegri tilfinningu í þessi
síðustu verk. Þetta eru sterk orð,
en þau eiga sannarlega við hér.
Það kemur fyrir á stöku stað á
núverandi sýningu, að liturinn
verður nokkuð þungur, en það
eru samt fleiri verk, sem hafa
það sér til ágætis að standa full-
komlega, hvað litbyggingu snert-
ir. Og eftir því sem maður kynn-
ist betur þessum verkum, vinna
þau meir og meir hug manns.
Þetta eru engar dægurflugur, sem
laða að sér í augnablikinu, en
verða svo að engu. Þessi verk
vekja áhuga og umhugsun. Fest-
ast í huga manns. Það er lífs-
fjör. sem streymir frá því bezta
í verkum Eiriks Smits, og hann
er óhikandi í tjáningu sinni.
Um leið og Eiríkur Smith kem-
ur fram með jafn eftirtektar-
verða sýningu og þessa, eykst
vandi hans að mun. Nú verða
gerðar enn meiri kröfur til hans
um áframhaldandi vinnu og
þroska. Það er ekkert grín að
gera góða hluti á yngri árum
fyrir listamann. Hann verður að
halda enn lengra og þroskast í
listinni. Það hefur mörgum orð-
ið ofviða, en ég ætla að leyfa
mér að spá því fyrir Eiríki Smith,
að hann eigi eftir að gera enn
betur en þegar er sýnt.
Margar vatnslitamyndirnar,
sem Eiríkur sýnir, eru sérlega
léttar Og tærar. Falleg verk, samt
er ég ekki jafn ánægður með
þær allar, og má vera að hann
hefði getað valið enn betur á
sýninguna. Sumar teikningarnar
eru skemmtileg verk, gerðar á
dálítið sérstæðan hátt. Sterkast-
ur svipur finnst mér á verkum
Eiríks er hann vinnur í ölíuliti,
enda eru olíumálverk aðaluppi-
staða sýningar hans.
EKki skal ég fjölyrða að sinni
um þessa ágætu sýningu, en að
lokum vil ég geta þess, að langt
er, síðan ég hef séð eins mikla
og ánægjulega framför hjá mál-
ara af yngri kynslóðinni og hjá
Eiríki Smith.'Það er því fyllsta
ástæða til að samfagna lista-
manninum Og skora á fólk að
kynna sér, hvað hann er að gera.
Sýningin stendur aðeins fáa
daga, því miður.
Valtýr Pétursson
Guðmundur kannaði öku-
leið yfir Trékyllisheiði
er kœmi Ströndum í vegasamband
að sumrinu
UM sl. helgi fór Guðmundur
Jónasson, fjallabílstjóri, norður á
Strandir, til að freista þess að
komast á bíl yfir Trékyllisheiði.
Guðmundur hefur undanfarin
fjögur ár haft áætlunarferðir til
Hólmavíkur ásamt Guðjónj Vig-
fússyni, en þaðan gengur bátur
norður á firðina, sem eru ekki
í vegasambandi. Þessvegna vildi
hann nú athuga hvort hugsanlegt
væri að komast áfram frá Hólma
vík, „ekki sízt af því hve ágætt
fólk er þarna norðurfrá og gott að
vinna fyrir það“, eins og hann
orðaði það, er fréttamaður spurði
hann um ferðina.
Byrjað er að leggja veg norðar
á Ströndunum, meðfram sjónum
úr Bjarnarfirði um Kaldbaksvík
Og mun vera fýrirhugað að halda
áfram með hann inn í Reyðar-
fjörð og Veiðileysufjörð. — Þetta
hlýtur að taka mörg ár, því það
er töluverð vegalengd og erfitt
vegarstæði og mikið af byggðinni
á þeirri leið í eyði, sagði Guð-
mundur, en ef hægt væri að kom
ast yfir Trékyllisheiðina, væri
komið samband við innan hrepps
vegina norðar og þá væri Arnes-
hreppurinn og byggðin þar norð-
urfrá í vegasambandi í 3—-4 mán-
uði á ári, en heiðin er mesta snjó-
kista, svo hún yrði ekki fær yfir
veturinn. Þetta yrði þá bráða-
birgðalausn þangað til framtíðar-
vegurinn er kominn og ætti ekki
að tefja neitt fyrir honum.
Guðmundur hélt sem sagt upp
frá Hólmavík um helgina á Dodge
bíl, til að athuga málið, og þrír
menn úr Bjarnarfirðinum með
honum á rússajeppa undir for-
ystu Ingimars Ingimarssonar odd-
vita á Svanshóli í Kaldrananes-
hreppi. Hafa menn þar fyrir vest
an mikinn áhuga á málinu, Og
komu tveir menn gangandi norð-
an úr Lngólfsfirði, á móti þeim.
Lentu þeir félagar í versta
hugsanlegu færi, bleytu og aur,
en óku samt um 21 km. leið norð-
ur heiðina af 25 km. leiðinni í
Reykjarfjörðinn. Sagði Guðmund
ur að leiðin væri að vísu grýtt, en
ef farið væri yfir heiðina með
ýtu, mætti fá færa slóð fyrir góða
bíla yfir þennan litla spotta sem
á vantar til að koma byggðinni
fyrir norðan í sumarvegasam-
band og leiðin þyrfti ekki að
liggja í nema um 400 m. hæð yfir
sjávarmál. Mætti þá komast
áfram á bíl frá Hólmavík í Reykj-
arfjörð eða ofan við Reykjarfjörð
í Ingólfsfjörð.
Guðmundur hefur undanfarin
fjögur ár farið tvær áætlunarferð
ir til Hólmavíkur á viku, og hefur
starfrækt þaðan áætlunarferðir
að vetrinum líka, þegar fært hef-
ur verið. Sl. vetur var farið allan
veturinn, utan eina viku, er yfir-
leitt allir fjallvegir lokuðust í
snjó.
Kurt Zier tekur við skólustjórn
VIÐ hátíðlega athöfn, er fram
fór í Handíða- og myndlistarskól-
anum mánudaginn 16. þ.m. tók
hinn nýi forstöðumaður skólans
Kurt Zier rektor, formlega við
starfi skólastjóra af Lúðvíg Guð-
mundssyni, sem stofnaði skólann
haustið 1939 Og verið hefur for-
stöðumaður hans æ síðan, að frá
töldum sjúkraorlofum.
í kveðjuræðu sinni rakti Lúð-
víg að nokkru baráttusögu skól-
ans og árnaði honum, nemendum
hans, kennurum og hinum nýja
forstöðumanni allra heilla. — í
lok ræðu sinnar tilkynnti Lúðvíg,
að hann hafi stofnað til heiðurs-
merkis, er verði veitt þeim nem-
anda úr hverri hinna þriggja
föstu dagdeilda skólans, — mynd
listadeildar, teiknikennaradeild-
ar Og vefnaðarkennaradeildar, —
er að dómi kennara og prófdóm-
enda hefur háð glæsilegustum
námsárangri að loknu tveggja
ára námi í skólanum.
Fyrir hönd nemenda skólans
flutti ungfrú Gerður Hjörleifs-
dóttir sem nú er nemandi í vefn-
aðarkennaradeildinni Lúðvíg hlý-
leg kveðjuorð og afhenti honum
frá nemendum fagran blómvönd.
Að lokum flutti Kurt Zier
kveðju- og þakkarorð til Lúð-
vígs Guðmundssonar fyrir hið
merka brautryðjendastarf, er eft-
ir’hann liggur. Minntist Zier með
þakklæti þeirra tíu ára, er hann
var yfirkennari skólans (1939—■
’49). Ávarpaði Zier nemendur og
kennara skólans.
Vélbátar
keyptir og seldir
BILDUDAL, 16. okt. — Suður-
fjarðarhreppur hefur fest kaup
á vélbátnum Andra frá Patreks-
firðf, 70 lestir. Báturinn er í
Reykjavík núna en væntanlegur
hingað um næstu helgi og hefur
þá róðra.
Togskipið Pétur Thorsteins-
son er nú á Patreksfirði í véla-
hreinsun. Er hann væntanlegur
hingað eftir hálfan mánuð til
þess að hefja róðra með línu.
Vélbáturinn Jörundur Bjarna-
son, 53 lestir, hefur verið seldur
héðan, en sömu eigendur hafa
keypt vélbátinn Val frá Vest-.
mannaeyjum, 21 lest. Einnig hef
ur vélbáturinn Reynir, 53 lestir,
verið seldur.
Rækjuveiði er nú hafin héðan
og hefur aflast ágætlega. Rækj-
an er stór og góð og gott að vinna
hana. ■— Hannes.
* Dýrmætar mínútur
í ferðafjárkvabb
EirTn af lesendum blaðsins,
er las frásögn um öskjuferð
vegna eldsumbrota þar inn
frá, kvaðst þar hafa veitt því
ath. að í þessu eldfjallal. okk
ar væri hvergi til sjóður, sem
vís.ndamenn Og jarðfræðing-
ar gætu gripið til í snarheitum
ál að kosta rannsóknarferð, ef
eldsumbrot verða skyndilega
einhvers staðar. Taldi hann að
hér hlyti að vera misskylning
ur, að vísindamenn okkar
þyrftu að byrja á því að reyna
að útvega fé, áður en þeir
gætu komizt á staðinn.
Því miður er hér ekki um
neinn misskilning að ræða. Dr.
Sigurður Þórarinsson þurfti að
byrja á því morguninn sem
hann frétti um eldsumbrot í
Öskju, að biðja menntamála-
ráð um að greiða far sitt og
eins kvikmyndatökumanns yf-
ir staðinn, til að athuga hvað
um væri að vera. Það vill til
að í ráðinu eru menn, sem
skilning hafa á málinu, Og
brugðu skjótt við. Eins misstu
þeir Steinþór Sigurðsson,
Pálmi Hannesson og dr. Sig-
urður Þórarinsson, dýrmætar
mínútur í þess háttar peninga-
kvabb, þegar Hekla gaus um
árið.
^^Handrit^off^eldfiöll^
Fyrir utan það að eiga
gamla menningu, hafa Islend-
ingar það eitt fram yfir aðrar
þjóðir að byggja sérstæða eld-
fjallaeyju — hreinustu gull-
námu fyrir rannsakara á því
sviði.
Þegar við auk þess erum
svo heppin að eiga viður-
kennda vísindamenn á þessu
sviði, virðist vissulega nærri
óverjandi að slíkar hindranir
skuli verða á veginum, er elds
umbrot verða.
Ur því farið er að tala um
þetta mál má geta þess að
ekki voru öll Ijón úr vegin-
um, þó fengið væri fé til
flugferðarinnar yfir Öskju.
Ferð þangað inneftir á landi
var alveg nauðsynleg. Frétta-
maðurinn, sem fór þangað
skýrir frá því að til að kljúfa
köstnaðinn við þá ferð, hafi
dr. Sigurður ekið niður að
Dettifossi í leiðinni til baka,
og skoðað þar hraun að beiðni
raforkumálaskrifstofunnar, til
að vinna sér þannig fyrir far-
inu suður.
^&QS&bbbi
• Útilokaðir frá þátt-
töku í alþjóðastarfi
Og enn vil ég taka dæmi úr
starfi sama manns um hve
erfitt er að vinna að vísinda-
störfum hér á okkar fátæka
landi. Nýlega var dr. Sigurð-
ur Þórarinsson gerður heiðurs
doktor við Háskóla íslands,
einkum fyrir það brautryð-
jendastarf sem hann hefur
unnið í því að beita tímatali
byggðu á öskurannsóknum til
lausnar jarðfræðilegum við-
fangsefnum. Þar er um að
ræða brautryðjandastarf í ver-
öldinni, enda hafa aðrir eld-
fjalla- og jarðfræðingar á
seinni árum beitt mjög að-
ferðum hans. Kom að því að
sérstök alþjóðleg nefnd var
sett á laggirnar til að vinna
að framgangi öskurannsókna
Og það gert á ráðstefnu í Var-
sjá á vegum UNESCO, Menn-
ingar- og menntastofnunar
Sameinuðu þjóðanna. Dr. Sig-
urði var boðin þátttaka og
um það rætt að hann yrði for-
maður nefndarinnar næstu 4
árin. En Sigurður varð að
hafna því og benda á japansk-
an eldfjallafræðing í sinn stað,
þar sem íslenzkur embættis-
maður hefur ekki efni á að
taka þátt í alþjóðlegu starfi
sem útheimtir ferðalög. Engir
sjóðir eiax til að greiða slíkar
ferðir hér á landi og við er-
um ekki meðlimir í UNESCO,
svo íslendingar eiga ekki að-
gang að ferðasjóðum þeirrar
stofnunar.
Eg tek ekki fleiri dæmi,
enda fyrst og fremst ætlunin
að benda á vinnuaðstöðuna til
rannsókna á okkar eigin sér-
stæðu fyrirbærum.