Morgunblaðið - 24.10.1961, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 24. okt. 1961
MORCVNBLAÐIÐ
3
♦
smmmmmmm
lll

^ ..... .-jy.v.'.v.y.v.v.w.v.;
:

:
.
<■ "■ '
Gosið kom fyrirvaralaust. Þeir Guðmundur Sigvaldason og: dr. Tómas Tryggvasorr aetluðu að fara að taka mynd af steininum fremst á myndinni, sem er 40—59
í gosinu á þriðjudag. Á hlaupunum undan grjótregninu smellti Guðmundur þessari mynd.
kg. og hafði borizt um 100 m,
hvernig hverimir kurrna að
breyta sér. Þessi getur þorn-
að upp og fleiri myndast. En
það er sennilegt að komið sé
nokkuð djúpt op þarna niður.
Hvað gerist næst veit maðux
ekki. En það er ákaflega mik
ils virði að fylgjast svona vel
með þróuninni. Nú hefur kom
ið svona stór goshver viku
eftir að leirhverrinir mynd-
uðust, þetta er allt í örri þró-
un, og gaman verður að vita
hvað gerist eftir viku.
— Helzt hefði þurft að
liggja þarna við og fylgjast
með hegðun hversins. bætti
Guðmundur við — E. Pá.
hraungosið væri að koma,
sögðu þeir, en við sjáum ekki
eftir að hafa verið þama núna
þegar skrekkurinn er horf-
inn.
Á föstudag sást frá Baldurs
heimi í Mývatnssveit reykur
inn í Öskju og sennilegt að
þá hafi annað gos verið. En
þeir Tómas og Guðmundur
óku alla leið til baka á föstu-
dagsnótt.
Hvað verður eftir viku?
Þetta er allt í fæðingu
þarna innfrá, sagði Tómas
Tryggvason. Maður veit ekki
Umbrotin í örri
þar inn frá
KL. 2,35 e. h. á fimmtudag
varð gos í Oskju, þegar nýr
hver þeytti leðju og grjóti
yfir 100 m. upp í loftið. Mun
þama vera alhæsti goshver
sem til er í veröldinni um
þessar mundir. Þeir Tómas
Tryggvason. jarðfræðingur og
dr. Guðmundur Sigvaldason,
jarðefnafræðingur. urðu vitni
að þessu gosi. Stórkostlegt,
sögðu þeir báðir er. blaðamað
ur Mbl. átti tal við þá í gær.
Það var eins og allt ætlaði
um koll að keyra. Á eftir lá
3 kg. steinn t. d. i 100 m fjar-
lægð og leðjan sem frá hvern
um rann var að magni á við
Elliðaárnar, Þó ekki kæmi
hnaun enn eru umibrotin í
Öskju í mikilli og örri þróun.
Þeir Tómas og Guðmundur
fóru norður í Mývatnssveit í
síðustu viku til að taka kísil-
sýnishorn úr Mývatni. er
senda á út til rannsóknar. Á
miðvikudag var vatnið lagt
og notuðu þeir því tímann
til að fara inn í Herðubreið-
arlindir um kvöldið og í birt-
ingu á fimmtudagsmorgun í
Öskju.
Grjót og lelrslettur féll volgt niður í snjóinn 100 m. fjarlægð
og bræddi sig niður í gegnum snjófölið.
50 kg. steinn barst
100 m.
Er þeir komu þangað sáu
þeir að þar hafði orðið mikið
hveragos á þriðjudag, lágu
hnullungar ofan á snjónum.
sem fallið hafði aðfaranótt
þriðjudags. Hafði grjó.tregnið
náð nær 100 m. niður á hraun
ið og um 300 m. til suðurs,
en gosið hafði orðið utan í
hól undir austurhlíð fjall-
garðsins, þar sem aðeins var
lítið gosauga vi'ku fyrr, er dr.
Sigurður Þórarinsson var
þarna inn frá. I þessu gosi
hafði 40—50 kg. steinn t. d.
kastast upp undir 100 m. leið
Leirslóðin náði upp umdir km.
til suðurs.
Þeir félagar tóku sýnishom
úr hvernum sem sletti leðju
3—4 m upp í loftið, og settu
efni í þau til að binda loft-
tegundir. Síðan héldu þeir
niður að Víti, þar sem ekki
sást nein breyting. Á leiðinni
til baka ætlaði Guðmundur að
taka mynd af stóra steinin-
um með hverinn í baksýn.
Setti hann öxi við hliðina á
honum, til að sýna stærðina.
Hlupu undan grjótregninu.
En rétt um leið og hann
ætlaði að taka myndina. kom
gosið alveg fyrirvaralaust.
Leðja og grjót þeyttist yfir
100 m upp í loftið með drun-
um. Þess má geta til saman-
burðar að Geysir fer hæst
50—65 m, og Old Faithful upp
í 60 m. Þeir félagar tóku til
fótanna undian grjótregninu,
en Guðmundur smellti þó af
og sneri sér tvisvar sinnum
við á leiðinni til að smella
af aftur. Það eru myndirnar
sem birtast hér á síðunni.
Gosið varð kl. 14,35 og stóð
í rúma mínútu. Rann á eftiir
leðja að magni á við Elliðaárn
ar frá hvefnum og út uhdir
hraunið. Er þeir Tómas og
Guðmundur sneru aftur til að
sækja öxina, sáu þeir að um
3 kg. steinn lá þar sem Tómas
hafði staðið. — Við héldum að
Yfir 100 m. há súla af Ieðju og grjóti stóð upp í loftið. Guð-
mundur sneri sér við og smellti af
*