Morgunblaðið - 25.10.1961, Page 3

Miðvikudagur 25. okt. 1961
MORGVNBL4ÐIÐ
3

.« '*

Á SÍÐUSTU tveim árum hef-
ur Vígabergsfoss í Jökulsá í
Axarfirffi veriff aff smá-
minnka, og nú flesta tima árs,
sést hann ekki, nema í mestu
vöxtum, og er þá eiginlega
enginn foss, því hergið, sem
hann féll fram af, er ekki
lengur bratt.
Sl. vetur fór Helgi Gunn-
laugsson, bóndi á Hafur&stöð-
um í Axarfirffi, fram í For-
vöð, að beiðni Jóns Sigfús-
sonar, fréttaritara Mbl. í
Axarfirði, til þess að athuga
fossinn og ána.
í bréfi til Jóns segir Helgi
m. a. „Nú er þurr árfarvegur-
inn austari, eða austurkvísl
Jökulsár, þar sem áður var
Vígabergsfoss. Rennur því áin
nú öll í vesturkvíslina og ólm
ast æðisgengin í þessari kletta
gjá, sem hún hefur myndað
frá örófi alda. Þar sem
þrengst er um hana í þessari
igilskoru, gizka ég á að séu
um þrír metrar á milli klappa
í mesta lagi.
Mér var ómögulegt að sjá
steinbogann, sem lá yfir vest-
ari kvíslina neðanverða, svo
annað hvort er Jökla búin að
ryðja honum úr götu sinni,
ella vatnsmagnið stigið það
hærra nú, síðan hún samein-
aðist öll í vesturkvíslina, að
steinboginn hverfur í þessu
ólgandi straumkasti — eða er
vatnsmagn árinnar alltaf að
minnka?
Það virðist enginn vafi á
því, að Jökla hefur dýpkað
vesturfarveg sinn undanfarin
ár, því smám saman hefur
dregið úr austurkvíslinni, þar
STAKSTEIilAR
Þessi mynd var tekitr af Vigahergsfossi skömmu upp úr aldamótum. Þannig hefur hann veriff,
þar til s.l. tvö ár. En nú er hann horfinn.
Fossinn er horfinn
til nú að hún virðist ekki
hafa þörf fyrir þá leið lengur.
★
Munnmaeli herma, að ein-
hverju sinni þegar Grettir
flúði undan féndum sínum,
hafi hann hlaupið vestur yfir
Jökulsá, yfir báðar kvíslirnar,
sennilega þá austari á foss-
brúninni, en þá vestari að lík-
indum á steinboganum, sem
nú er ef til vill með öllu horf-
inn eins og fossinrt:
Þá geta menn í framtíðinni
efast um þessa munnmsela-
sögu, því þar sé enginn foss
og enginn steinbogi.
Umræður um aðild
Noregs að Efna-
hagsbandalaginu
Osló, 24. okt. (NTB)
f DAG urffu miklar umræður í
norska Stórþinginu um stcfnu-
yfirlýsingu ríkisstjómarinnar og
bar Efnahagsbandalagiff þar
mjög á góma. Ríkisstjórnin
kveðst ekki vilja taka afstöffu til
þess, hvort Norffmenn skuli
sækja um affild að bandalaginu
eða ekki, fyrr en þingiff hafi
rætt máliff og fyrir liggi einarff-
leg afstaffa þess. Þá fyrst skuli
ákveðiff, hvort leita skuli affild-
ar fullrar effa takmarkaffrar —
sem þá feli affeins í sér mögu-
Ieika tii samningaviðræðna til
aff byrja meff.
Nokkrar deilur urðu meðal
þingmanna stjórnarandstöðunn-
®r, þegar í upphafi, um þessa
afstöðu stjórnarinnar, töldu
eumir hana vítaverða en aðrir
rétta og skiljanlega.
Við umræðurnar var ljóst að
hægri menn eru því almennt
fylgjandi, að sót,t verði um aðild
að bandalaginu — eins og mál-
um nú háttar. Komi hinsvegar
fram ný atriði í því sambandi,
verði tekin endanleg afstaða til
málsins í samræmi við þau. Mið-
flokkurinn óskaði ekki eftir að
láta í ljósi álit sitt að svo stöddu,
en margir telja að forysta hans
«é heldur andvíg aðild. Sósíalíski
þj óðflokkurinn sem tekur nú í
tfyrsta sinn þátt í umræðum um
etefnuyfirlýsinguna, tók hins
vegar ótvíræða afstöðu gegn að-
lld Noregs, á þeim forsendum,
að sjálfstæði landsins væri hætta
búin. Koia þegar í ljó* í um-
ræðunum í dag, að flokkurinn
tekur afstöðu almennt mjög til
vinstri við verkamannaflokkinn.
Töldu margir þingmenn hægri-
og miðflokksins ástæðu til að
skipa honum á bekk „vinstra
megin við kommúnista.“
Einn af þingmönnum hægri-
flokksins, John Tjyng, bar fram
þá uppástungu í umræðunum í
dag, að stjórnmálaflokkarnir
semdu stjórnmálafrið meðan um
ræðurnar um aðild að efnahags-
bandalaginu færu fram svo mögu
legt væri að ræða málið ein-
göngu á málefnalegum og raun-
sæum grundvelli.
★
Þess skal að lokum getið að
á mánudag hefjast umræður í
sænska þinginu um aðild Svía að
efnahagsbandalaginu.
Enn áætlunarferð-
ir til ísafjarðar
Þúfum, N-Is. 24. okt.
ALLIR fjaílvegir eru ennþá fær-
ir bifreiðum og áætlunarbílar
halda uppi ferðum ennþá til Isa-
fjarðar Og að Djúpi.
Nú standa síðustu leitir á af-
réttum, en þar smalaðist heldur
illa í haust í leitum sökum ill-
virðis.
Hefir sézt töluvert eftir af fé á
Isafjarðarafrétt, en verður sótt
næstu daga. Góðviðri er flesta
daga og kýr fara víða ennþá út
daglega. — P.P.
„Mar.fljur h"ldur
mann af sér“
Timinn og Moskvumálgagniff
ræffa í gær kjör formanns og
varaformanns Sjálfstæffisflokks-
ins. Augljóst er, aff báffum blöff-
unum finnst furffuleg eining Sjálf
stæffismanna og samstaffan viff
kjör formanns síns og varafor-
manns. Á undrun þeirra tvær
skýringar. I fyrsta lagi hafa and-
stæffingar Sjálfstæffismanna
sýnkt og heilagt veriff aff klifa
á því, aff óeining væri i röffum
þeirra. Fullyrffingar þessar voru
svo margendurteknar, aff líklega
hafa Framsóknrmenn og komm-
únistar veriff farnir aff trúa þeim
sjálfir. Þess vegna er þaff þeim
hin mestu vonbrigffi aff styrkur
og eining Sjálfstæðismanna
Fremst á myndinni sést, hvar Vígabergsfoss var, en ofar til
hægri sést, hvar áin rennur nú. Hún hefur flutt sig úr aust-
ari kvíslinni yfir í þá vestari.
Aðrir tónleikar Sinfóníu-
hljómsveitarinnar næst-
komandi fimmtudag
NÆSTKOMANDI fimmtudag
heldur Sinfóníuhljómsveitin aðra
tónleika sína á vetrinum. I gær
barst blaðinu svo orðuð frétta-
tilkynning frá tónlistardeild rík-
isútvarpsins:
Ríkisútvarpið efnir til annarra
hijómleika Sinfóníuhljómsveitar
Islands n.k. fimmtudag 26. okt.
í hinu nýja Samkomuhúsi Há-
skóla Islands, kl. 9. Stjórnandi er
Jindrich Rohan. Föstum áskrif-
endum til leiðbeiningar skal þess
getið, að þegar afhent áskriftar-
skírteini gilda nú og framvegis
sem aðgöngumiðar.
Efnisskráin verður að þessu
sinni nokkuð nýstárleg, með
slafneskum og ungverskum tón-
verkum, sem sumpart hafa ekki
áður verið flutt á Islandi.
„Myndir frá Ungverjalandi"
eftir Béla Bartók er einkennandi
fyrir þenan klassíska módernista.
Hér heyrist hvað með heilli hljóm
sveit er hægt að gera úr ein-
földum barnalögum, samin fyrir
börn. „Eldfuglinn" eftir Igor
Strawinsky er gott dæmi um
expressionismann í tónlist á
fyrsta fjórðungi þessarar aldar.
Hér er í tónum sagt frá áhrifa-
miklu og heillandi ævintýri. Ur
tóndrápu Tékkans Bedrich
Smetana „Föðurland mitt“ verður
leikinn kaflinn „Frá skógum
Bæheims og sveitum“, litrík
músík og skapheit að slafnesk-
um hætti. Að lokum verður flutt
hið þekkta verk Frans Lizts „Les
Préludes", hetjuljóð í rómantísk-
um búningi, fortónuð ríma án
orða. Auk þessara tónsmíða leik-
ur hljómsveitin „Sinfónískt
Scherzo" eftir einn af yngstu
kompónistum Tékka, Svatopluk
Havelka, en hann hefir þrátt fyr-
ir ungan aldur (fæddur 1925)
þegar öðlazt æðstu viðurkenn-
ingu tékkneska lýðveldisins, lista
verðlaun ríkisins.
Verður ánægjulegt að njóta
þessarar fjölbreytilegu tónlistar í
hinum glæsilegu og sérstaklega
hljómgóðu salarkynnum Háskól-
ans, sem nú er langbeztur konsert
salur á IslandL
skyldi koma svo glöggt í ljós á
þessum landsfundi. En til er líka
önnur skýring.
Þar logar allt
f röffum kommúnista er hver
höndin upp á móti annarri. Þar
er varla til maffur, sem nokkr-
um öffrum treystir. Allir sitja
þar á svikráffum við alla. Svik
og prettir hafa aff vísu löngum
veriff landlægir í þessum flokki,
en um þverbak hefur keyrt í
seinni tiff, svo aff beitt hefur veriff
„Ku-KIux-Klan-affferffum“ svo
aff notuff séu orð manns, sem
gjörþekkir störf kommúnista-
flokksins um langa tíð. f Fram-
sóknarflokknum er einnig mikil
og vaxandi óeining, nokkuff þó
með öðrum hætti en í kommún-
istaflokknum, því aff Framsókn-
armenn skiptast í meginfylkingar
sem berjast hver gegn annarri.
f þessum flokkum er ekki og hef
ur aldrei veriff rúm fyrir þann
samhug og gagnkvæma skilning
á sjónarmiffum og þörfum ann-
arra, sem einkcnnt hefur alit
starf Sjálfstæffisflokksins. Þess
vegna eiga þessir menn aff vonum
erfitt meff aff skilja starfsaffferff
ir Sjálfstæðismanna, einingu
þeirra og styrk.
Hvað mundi henda hér?
Hreinsanirnar í MoSkvu og inn
anflokksástandið í kommúnista-
flokknum á fslandi gefa sannar-
lega tilefni til hugleiffinga um
þaff, hvaff hér mundi henda, ef
kommúnistar kæmu fram áform
um sínum um undirokun íslands.
Varla getur fariff á milli mála aff
þá mundu flokkadrættir í komm
pnistaflokknum á fslandi aukast
um allan helming og öruggt má
telja aff þá yrffu hér hreinsanir
ekki síður en í öðrum þeim ríkj
um, sem hneppt hafa veriff í hel-
fjötra kommúnismans. Affferðirn
ar, sem beitt er innan kommún-
istaflokksins, eru sannarlega
sömu ættar og notaffar eru aust
ur frá, þótt hér séu ekki tiltæk
sömu ráff og þar, þ. e. a. s. aff
losa sig viff andstæffingana í eitt
skipti fyrir öll. Örugglega mættu
kommúnistar þá búast við því,
ekki síffur en affrir landsmenn,
aff ógnirnar vofffu yfir þeim og
ættingjum þeirra. Og einkum
væri þeim hætt, sem snefil hefffu
af sómatilfinningu, því aff þeir,
sem nægilega ófyrirleitnir væru,
mundu, hér sem annars staðar í
kommúnstaríkjum verða ofan á
og ryff ja andstæðingum sínum úr
vegi. Þetta ættu þeir aff hugleiffa,
sem styffja ógnaröflin.