Morgunblaðið - 25.10.1961, Page 8

8
MORGVNBL 4ÐIÐ
Miðvikudagur 25. okt. 1961
Kísilgúrverk-
smiðja við Mývatn?
Þingsályktunariillaga lögð
fram á Alþingi
F R A M er komin á Al-
þingi tillaga um að hið bráð-
asta verði gengið úr skugga
Um, hvort ekki sé arðvæn-
legt að setja á fót kísilgúr-
verksmiðju við Mývatn. Er
tillagan flutt af Magnúsi
Jónssyni og öðrum þing-
mönnum Norðurlandskjör-
dæmis eystra.
Þingmennirnir, sem tillöguna
flytja eru þessir: Magnús Jónsson
(S), Karl Kristjánsson (F), Bjart
mar GuSmundsson (S), Friðjón
Skarphéðinsson (A), Gisli Guð-
mundsson (F), Jónas G. Rafnar
(S), Björn Jónsson (K) og Ingv-
ar Gíslason (F).
Þingsályktunartillagan er orð-
rótt á þessa leið:
„Alþingi ályktar að skora á
tíkisstjórnina að láta nú þegar
gera nauðsynlegar ráðstafanir
til þess að fá úr þvi skorið,
hvort ekki sé arðvænlegt að
koma upp verksmiðju til
vinnslu kísilgúrs úr Mývatni,
og kanna þá jafnframt, hverj-
ar leiðir séu heppilegastar tii
þess að tryggja f járhagsgrund-
völl þeirrar verksmiðju“.
Greinargerð mieð tillögunni
hljóðar svo:
„Um nokkurt skeið hefur ver-
ið unnið að því á vegum raforku-
málastjórnarinnar og rannsókna-
ráös ríkisins að rannsaka, hvort
©kki geti verið arðvænlegt að
vinna kísilgúr úr Mývatni. Jafn-
fraimt hefur atvinnumálanefnd
ríkisins haft það mál til meðferð-
ar, og í fjárlögum hefur verið
veitt fé til þessara rannsókna.
Hafa bæði innlendir og erlendir
sérfræðingar haft þessar rann-
sóknir með höndum, og enda þótt
veigamikil atriði séu enn ekki
fullrannsökuð, benda rannsókn-
imar ótvírætt í þá átt, að arð-
vænlegt rouni vera að vinna kísil
gúr í úrvalsflokki úr Mývatni.
I sambandi við slíka efna-
vinnslu er að sjálfsögðu eigi að-
eins stofnfjáröflun og góð rekstr
arafkoma á pappírnum, sem máli
Skiptir, heldur ekki hvað sízt
trygging markaða fyrir fram-
leiðsluna. Erlendir aðilar, sem
bæði hafa aðgang að fjánmagni
og mörkuðum, hafa sýnt mikinn
áhuga á málinu. Ekki skal á þessu
stigi málsins um það deemt,
hvort rétt sé að koma verksmiðj-
unni upp í samvinnu við þá aðila,
en málið er ótvírætt á því stigi,
að brýn nauðsyn er að gera nú
þegar þá lokakönnun á hráefn-
Braut tvær
fram-
tennur
í LOK dansleiks í Vetrargarð-
inum sl. sunnudagsnótt, gerðist
það, að maður, sem var á leið
út úr húsinu, varð fyrir árás
annars gests á dansleiknum, og
braut sá tvær framteimur í
munni hans.
Maðurinn var á leið út í and-
dyri hússins, raulaði lagstúf og
átti sér einskis ills von, er hann
varð fyrir árás ókunnugs manns.
Greiddi sá honum svo slæm
kjaftshögg, að tvær framtennur
brotnuðu í munni hans.
Sá, sem fyrir árásinni varð,
gat bent lögreglunni á, hver
hefði slegið, en auk þess vitnuðu
tveir dyraverðir í Vetrargarðin-
um, að tiltekinn sami maður,
hefði slegið. En engu að síður
neitaði ákærði, að vera valdur
að kjaftshöggunum, sem höfðu
svo slæmar afleiðingar fyrir
söngvininn.
inu, sem óhjákvæmileg er talin
til þess að fullreyna gæði þess,
en þær athuganir verða ekki gerð
ar, nema ríkisstjórnin yeiti þeim
stofnunum, er að málinu vinna,
aðstoð til öflunar fjármagns með
einhverjóm hætti. Sjálfsagt er
einnig að kanna sem skjótast
þær hugmyndir, sem fram hafa
verið settar um aðild að bygg-
ingu og rekstri kísilgúrvenk-
smiðju".

Hér sjást hruggtækin, sem tekin voru austur í Rangárvalla-
sýslu um helgina, eins og skýrt var frá. í blaðinu á þriðjudag.
— Sá, sem átti þau, þorði ekki að geyma þau heima hjá sér,
heldur voru þau í vörzlu hjá nágrannabónda, sem hagnýtti
þau líka handa sjálfum sér. (Ljósm.: Þórir Hersveinsson).
Stjórnarfrumvarp
um
Þaggað niður í Voroshilov
á flokksþinginu i Moskvu
Moskvu, 23. okt.
(AP-NTB)
í DAG var fundum haldið
áfram á 22. þingi kommún-
istaflokks Sovétríkjanna í
Moskvu. Var þar haldið á-
fram árásum á ýmsa fyrr-
verandi leiðtoga Sovétríkj-
anna, og sérstaklega á Kli-
menti Voroshilov, fyrrver-
andi forseta. Voroshilov, sem
er áttræður, reyndi hvað eft-
ir annað að afsaka sig og
grípa fram í fyrir ræðu-
manni, en fundarstjóri bað
hann að þegja.
Síðastur ræðumanna í dag
var Rodin Malinovsky mar-
skálkur, varnarmálaráðherra
Sovétríkjanna, sem lýsti því
yfir að nú ættu Rússar nýtt
vopn, sem gæti eyðilagt eld-
flaugar á flugi.
HEFUR VIÐURKENNT
Það var Dmitri Polyansky for-
sætisráðherra Rússneska Sovét-
„lýðveldisins", sem í dag hélt að-
allega uppi árásum á Voroshilov,
og sakaði hann um að hafa átt
þátt í hreinsununum í Sovétríkj-
unum fyrir heimsstyrjöldina síð-
ari. Polyansky sagði að Voroshil-
ov hafi tekið afstöðu með and-
stæðingum flokksins 1957 gegn
Krúsjeff í þeim tilgangi að koma
í veg fyrir að aðild hans að
hreinsununum kæmist upp. Vor-
oshilov var varnarmálaráðherra
19.37 þegar Tukhatshevsky mar-
skálkur og átta hershöfðingjar
aðrir voru dæmdir til dauða og
líflátnir.
Á fyrsta fundí þingsins sl.
þriðjudag sagði Krúsjeff forsætis
ráðherra að Voroshilov hafi við-
urkennt að hafa verið teymdur
af djöflinum og stutt flokksand-
stæðinga. en seinna viðurkennt
mistök sín.
STYÐUR CHOU EN-LAI
Margir ræðumanna í dag héldu
áfram árásum á stefnu kommún-
ista í Albaníu. Einn ræðumanna,
Sanzo Nosaka frá Japan, minnt-
ist þó hvorki á stalinisma né
Albaníu heldur lýsti hann fylgi
sínu við Chou En-lai forsætis-
ráðherra Kína, sem hefur gagn-
rýnt Kiúsjeff fyxir að halda ekki
leyndum ágreiningi Sovétríkj-
anna og Albaníu.
Formaður kommúnistaflokks
Alsír var ákáft hylltur þegar
hann flutti Krúsjeff kveðju frá
flokknum. Krúsjeff tók kveðj-
unni með því að hrópa: Lengi
lifi alsírski kommúnistaflokkur-
inn, lengi lifi alsírska frelsis-
hreyfingin og niður með heims-
valdastefmuna.
NÝTT VOPN
Síðastur ræðumanna í dag var
Rodin Malinovsky marskálkur,
varnarmálaráðherra Sovétríkj-
anna. Sagði Malinovsky að Rúss-
ar ættu nú nýtt vopn, sem gæti
eyðilagt eldflaugar á flugi og
að Rússar ættu 100 megatonna
kjarnorkusprengju. Sagði ráð-
herrann að róttækar breytingar
hafi verið gerðar á her Sovét-
ríkjanna, sem nú væri fær um
að gjörsigra óvinina.
Slys
Belgrad, 23. okt. (NTB)
1 DAG ók almenningsvagn út af
veginum í námd við bæinn Prije
polje í Suður-Júgóslavíu og valt
ofan í ána Lim. I bifreiðinni
voru 54 farþegar auk bílstjóra og
fórust 41 þeirra. Bifreiðastjórinn
og 13 farþegar náðust upp úr
f!jótinu og voru flestir þeirra |
eitthvað meiddir og fluttir í!
sjúkrahús.
Björgunarlið vann í marga
tíma að því að ná vagninum upp
úr ánni og bjarga þeim, sem
komust lífs af úr slysinu.
Handrita-
stofnun
Islands
komið fram á
þingi
ST J ÖRN ARFRUMV ARP það
um Handritastofnun Xslands,
sem boðað var á 50 ára af-
mælishátíð Háskóla íslands
6. okt. sl. hefir verið lagt fram
á Alþingi i gær. Er efni frum
varpsins. eins og áður hefur
verið lýst. á þá leið, að hér
skuli komið á fót stofnun er
vinni „að aukinni þekkingu á
máli, bókmenntum og sögu
íslenzku þjóðarinnar fyrr og
síðar. Þetta geri stofnunin
með öflun og varðveizlu
gagna um þessi efni, rann-
sóknum á heimildum um þau.
útgáfu bandrita og fræðirita
og með hverju öðru sem stutt
getur að þessu markmiði“.
Er tekið fram í frumvarpinu,
að kjarni stofnunarinnar
skuli vera sú deild, ,,sem ann-
ast útgáfu hanidrita eða rita
eftir handritum. svo og rann-
sóknir á þeim.“ Þá eru m. a.
í frumvarpinu ákvæði um
starfslið stofnunarinnar, sem
skipað skal 3 mönnum auk
stýrkþega og aðstoðarfólks,
og stjórn hennar. sem í skulu
eiga sæti þrír prófessorar við
Hás'kóla Islandis, kjömir af
hásikólaráði til 4 ára í senn.
svo og landsbókavörður,
þjóðskjalavörður, þjóðminja-
vörður og forstöðumaður
stofnunarirmair. en gert er ráð
fyrir að sá síðastnefndi sé
jafnframt prófessor með tak-
markaðri kennsluskyldu við
heimspekideild háskólans. .—
Nánar verður sagt frá frum-
varpinu síðar.

Héraðsfundur Húna-
vatnsprófastsdœm.s
HERAÐSFUNDUR Húnavatns-
prófastsdæmis var haldinn
sunnudaginn 8. október í Blöndu
óskirkju. Hófst hann meS messu-
gjörð kl. 2 e.h. Fyrir altari þjón-
aði sr. Þorsteinn B. Gíslason
prófastur í Steimnesi, en sr. Ro-
bert Jack á Tjörn predikaði.
Að lokinni messugjörð fór
fram setning barna- og unglinga-
skólans á Blönduósi. Flutti sr.
Þorsteinn B. Gíslason ávarp og
hugvekju til námsfólksins. Þá
flutti ræðu Þorsteinn Matthías-
son, skólastjóri á Blönduósi og
setti skólann. Kirkjukór Blöndu-
óskirkju söng, en organleikari
var frú Sólveik Sövik.
Að lokinni messugjörð setti
prófastur héraðsfundinn. Mættir
voru sjö safnaðarfulltrúar og
fjórir prestar. Prófastur flutti
yfirlitsræðu um kirkjulega at-
burði í landinu og heima í hér-
aði. Minntist hann látinna klerka,
einkum sr. Friðriks Friðriksson-
ar og þriggja leikmanna, er kom
ið hafa mjög við sögu kirkju og
kristnihalds, þeira Sigurðar Birk
is söngmálastjóra, Gústavs A.
Jónassonar ráðuneytisstjóra og
Valdimars Snævars sálmaskálds.
Minntust fundarmenn þeirra með
því að rísa úr sætum sínum. Þá
bauð prófastur velkominn í hér-
að sr. Jón Kr. Isfeld, sem er sett-
ur prestur í Æsustaðaprestakalli.
Er nú aðeins eitt prestakall laust
í prófastdæminu, Breiðabólstað-
ur í Vestur-Hópi.
Kirkjubyggíngar
Gat prdfastur þess að lokið
heíði verið smíði Eíra-Núpskirkju
og hún vígð 20. ágúst, en langt
væri komið byggingu Höskulds-
staðakirkju. Mikil viðgerð hefði
farið fram á Víðidalstungukirkju,
svo hún væri nú hið bezta hús.
Fór hátíðarmessa þar fram 28.
ágúst. Undirfellskirkja hefði
fengið mikla viðgerð og verið
leitt í hana rafmagn. Þá hefði
verið sett nýtt þak úr eir á Þing-
eyrarkirkju, til verndar þessum
helgidómi Húnvetninga.
Þá flutti prófastur ræðu um
aðalmái fundarins, veitingu
prestembætta og urðu um það
miklar umræður. Einnig var rætt
um hinn almenna kirkjusjóð og
sóngmál héraðsins.
Erindi flutti á fundinum sr.
Pétur Þ. Ingjaldsson, Höskulds-
stöðum. En prófastur sleit fund-
inum :neó ritningarlestri og bæn-
argjörð.
Fundamenn þágu messukaffi í
boði sóknarnefndarinnar á
Blönduósi og um kvöldið buðu
piófastshjónin fundarmönnum til
kvöldveroar að Hótel Blönduósi.
Frumvarp til laga
um jarðgöng á
vegum
ÚTBÝTT hefur verið á Alþingi i fyrir. að frá 1. jan. 1962 skuli 3
frv. til laga um jarðgöng á þjóð-j aurar af hverjum bensínlítna af
vegum, er fjórir þingmenn úr j hluta ríkissjóðs af bensínskatti
þrem flokkum bera fram. Er þar j renna í brúarsjóð.
m. a. gert ráð fyrir. að 3 aurar! í greinargerð segir, að á síð-
af' hverjum benzínlítra skuii asta Alþingi hafi alþingismenn-
renna í brúarsjóð. I irnir Kjartan J. Jóhannsson og
í frv. er gert ráð fyrir. að þar! Magnús Jónsson borið fram frv.
sem svo hagi til, að torfæra eða1 um jarðgöng á þjóðvegum. Hafi
hætta sé á þjóðvegi, sem ekki er síðan samgöngumálanefnd Efri
auðveldara að ryðja úr vegi eða
brúa á annan hátt, skuli að und-
angenginni rannsókn og ná-
kvæmri staðsetningu gera jarð-
gong.
Fé
til framkvæmdanna fæst
deildar fjallað um málið og mælt
með því með þeim breytingum,
sem fyrr segir, um tekjur brúar.
sjóðs af bensínskatti. Efri deild
samþ. síðan frv.. en það fékkst
hins vegar ekki samþykkt i
þannig. að séu jarðgöngin yíir Neðri deild. þar eð meirihluti
35 m að lengd, skuli kostnaður- samgöngumálanefndar vildi visa
inn greiðist af því fé. sem í fjár- því til rí'kisstjórnarinnar.
lögum er veitt til vegarins, ella Fruimvarpið er lagt fyrir Al-
af þeim tekjum brúarsjóðs, sem þingi í þeirri mynd, sem sam-
fást með skattlagningu bensíns. I göngumálanefnd Efri deildar
og má eigi verja þeim tekjum á' gekk frá því.
löng upptalning á svona saman-
annan hátt. En í frv. er gertráð
Fann veski
AKRANESl 23. okt. — Svo bar
við að Jón Guðnason, sjö ára
drengur, sem heima á á Stekkjar
holti 18, fann laust fyrir hádegi
í dag rautt veski á beygjunni
Kirkjubraut-Stillholt. Fór Nonni
litli með veskið til grannkonu
sinnar í næsta húsi. Reyndust
vera tæpar 1000 krónur í því.
Fór finnandinn ásamt tveimur
ungum vinum sínum strax á lög-
regluvarðstofuna og afhenti þar
veskið.
Brosin á anúlitum þeirra vitn-
uðu um að hjá þessum ungu
hetjum fylgir hugur máli — O.
Reiðhjóli stolið -
fannst illa útleikið
SL. LAUGARDAG var stolið
kvenreiðhjóli, sem hafði verið
lagt fyrir framan húsið 42 við
Tunguveg. Rannsóknarlögreglan
fann svo reiðhjólið á leikvelli
þarna skammt frá sl. sunmudag.
Þjófurinn eða þjófarnir höfðu
ekki látið sér nægja að stela
slöngum og dekkjum af hjólinu,
heldur höfðu þeir glennt bæði
fram- og afturgaffalinn í sundur
beyglað brettin að aftan og
framan og yfirleitt leifcið hjóliS
illa. Er þetta óvenjuiagt, þótt
reiðhjólum sé oft stolið.