Morgunblaðið - 15.11.1961, Side 1
24 sföur
Finnar komast „ef
tii vill“ hjá að ræða
um herstöðvar
— sagði Gromyko og setti
Finnum skilyrði um
Utanríkisstefmma
HELSINKI, 14. nóv. — Kekkon-
en forseti tilkynnti mjög skyndi
lega í dag, að þing yr8i rofið og
efnt til nýrra kosninga 4. og 5.
febrúar næsta ár. Fregn þessi
kom í kjölfar tilkynningar ríkis
stjórnarinnar um viðræður Karja
lainens og Gromyko um helgina,
en þar upplýstist, að Rússar gera
kröfu til þess að utanríkisstefna
Finnlands verði óbreytt — og
meðan svo sé muni Rússar e.t.v.
ekki krefjast herstöðva í Finn-
landi. Er talið, að Rússar setji
nú fram þessa kröfu til þess að
reyna að hafa áhrif á forseta-
kosningarnar næsta ár, en al-
mennt varð mönnum tilkynning
In mikill léttir. Búizt hafði verið
við enn verri tíðindum.
Ógnanir
Talið er, að Rússar hafi ótt-
azt úrslit forsetakosninganna,
eem fram fara á næsta ári, svo og
þingkosninga, sem einnig áttu að
fara fram næsta sumar. Stjórn-
málasérfræðingar túlka aðgerðir
Jtússa á þann veg, að þeir vilji
nú beita ógnunuim til þess að
tryggja endurkjör Kekkonens' í
forsetastól.
Astandið aldrei jafn alvarlegt
* Martti Miettunen, forsætisráð
herra, ávarpaði finnsku þjóðina
í útvarpi í kvöld og sagði, að
eldrei hefði þing verið rofið í
Finnlandi á jafnailvarlegum tím
um og nú. En hann bað þjóðina
að sýna stillingu og æðruleysi.
Fregnin um þingrof og nýjar
kosningar kom mjög á óvart. í
bréfi til rílkisstjórnarinnar sagði
Kekkonen forseti, að ástandið á
alþjóðavettvangi væri nú mjög
alvarlegt, nú biðu finnsku stjórn-
arinnar mikilvægar ákvarðanir
— og að þeim yrði að standa
sterk stjórn. Það er efcki hægt að
daga kosningarnar á langinn af
þessum sökum, þær þola enga
bið. — Þingið situr nú til 17..
febrúar, en þetta er í sjötta sinn
að þing er rofið í Finnlandi og
efnt til nýrra kosninga áður en
kjörtímabil er útrunniö.
„Ef til vill“
Ráðstjórnin hefur óskað eftir
tryggingu fyrir því að Finn-
land haldi hlutleysisstefnu sinni
og fyrst um sinn krefst hún
ekki herstöðva í landinu, sagði
í upphafi tilkynningarinnar frá
finnsku stjórninni um viðræð-
urnar við Gromyko.
Rússneski utanríkisráðherrann
sagði, að jafnvægisleysis væri
farið að gæta í finnskum_stjórn
miáium og ýmis öfl þar í landi
rejmdu að hindra það, að Finn-
ar héldu óbreyttri utanríkis-
stefnu. En fái Rússar fljótlega
fullvissu um að engin breyting
verði á, þá muni Finnar ef til
vill komast hjá að ræða við
Rússa um hernaðarmálin.
Framh. á bls. 23.
Galvao rekinn
RABAT, 14. nóv. — Galvao og
landar hans sex, sem rændu
portúgölsku farþegaflugyélinni á
dögunum, hefur verið vísað úr
landi í Marokko. Munu þeir nú
sitja í gæzlu í Tangier, en senni
legt er talið, að þeir fari til
Brasilíu.
Ljósm. Mbl., Ól.K.M., tók þessa mynd úti á flugvelli í gær skömmu eftir heimkomu Bjarna
Benediktssonar, forsætisráðherra, úr Finnlandsförinni. — Á myndinni eru auk hans frú Sigríður
^ Björnsdóttir, Anna, dóttir forsætisráöherrahjónanna, og Jón Magnússon fréttastjóri.
Auga fyrír
auga
BELGRAD, 14. nóvember. —
Meðan Krúsjeff og félagar
hans, bæði í Rússlandi og
leppríkjunum. eru önnum
- kafnir við að rífa niður stytt-
ur af Stalin og skíra götur og
torg upp. eru Albanir i óða
önn að fjarlægja allt, sem
minnir á Krúsjeff. Það er ekki
nóg með, að hornsteinninn,
sem Krúsjeff lagði í listahöll-
ina í Tirana hafi verið rifinn
út úr veggnum. heldur hefur
tré eitt mikið. sem Krúsjeff
gróðursetti eitt sinn í hjarta
borgarinnar, verið rifið upp
með rótum. — Sjá bls. 10.
Lífið í Sovjet
MOSKVU, 14. nóv. Nú er vetur
genginn í garð hér, með kulda
og snjó. En skóverzlanir hafa lít
ið á boðstólunuim annað en létta
numarskó — og þagar spurt er
um hlýja vetrarskó er eina svar
ið, sem fæst: Þeir voru til í sum
ar — Blað umgkommúnista,
Kotmsomolskay Pravda, hóf máls
á þessu ófre«ndanrástandi í dag
og gagnrýndi það.
„uskum Finnum allra heilla
I þeirra erfiðu aöstööu"
Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra,
kominn heim af forsætisráðherra-
fundi Norðurlanda
BJARNI Benediktsson for-
sætisráðherra kom í gærdag
heim af fundi forsætisráð-
herra Norðurlanda, sem hald
inn var í Hanko í Finnlandi,
eins og Mbl. hefir skýrt frá.
I fréttaauka útvarpsins í gær-
kvöldi átti Jón Magnússon,
fréttastjóri, samtal við for-
sætisráðherra og fer það í
heild hér á eftir:
Frumdrög að samningi.
— Hvert var fundarefnð?
— Aðalumræðuefni fundarins
var það, hvort ráðlegt væri að
gera fastan heildarsamning um
norræna samvinnu, þar sem að
mestu eru samanteknar þær regl
ur, sem nú þegar er fylgt, ýmist
samkvæmt áérsamningum eða
venjum. Fyrir lágu frumdrög að
slíkum samningi og eru sem sagt
litlar nýjungar í þeim, engu að
síður þótti hagkvæmt að gera
samninginn og var ákveðið að
rikisstjórnirnar skyldu vinna að
undirbúningi hans og helzt
leggja frumvarp að slíkum samn
ingi fýrir Norðurlandaráðið í
febrúar.
— Af hverju er þetta mál tek-
ið upp nú?
— Ástæðan til þess að þetta er
gert nú, er einkum sú, að sýnt
er að Danmörk, Noregur og Sví-
þjóð munu með einum eða öðr-
um hætti leita aðildar að Efna-
hagsbandalagi Evrópu og jafn-
ljóst er að Finnland muni a.m.k-
að sinni ekki gera slíkt, hvað
sem um ísland verður. Er því
viðbúið að löndin togist nokkuð
sitt í hverja átt ef ekki verður
við gert. Þess vegna er tímabært
að festa það samstarf, sem fyrir
er, enda þykir líklegt að gott geti
verið að vitna til þvílíks samn-
ings til styrktar sérstöðu þeirra
landa, sem í Efnahagsbandalagið
ganga. Var þó greinilegt að eink-
um Danir og raunar hinir einnig
víldu ekki undirganga&t neinar
skuldbindingar, sem gætu hindr
að eða torveldað aðild þeirra að
Efnahagsbandalaginu. Um ein-
stök atriði fyrirhugaðs samnings
er ekki tímabært að ræða, þvi
að þau verða öll tekin til nánari
athugunar áður en frumvarpið
verður iagt fyrir Norðurlanda-
ráðið.
— Var ekki rætt um fleiri mál
á þessum fundi?
— Jú, það var rætt um ýmis
ör.nur mál, sem fyrir verða tekin
á Norðurlandaráðsfundinum í
febrúar. Hann á að halda í Hels-
ingfors og v rður þá minnzt 10
ára afmælis ráðsins. Sé ég ekki
ástæðu til að rekja þessi einstöku
mál, en það má geta þess að í
undirbúningi er samkomulag
milli Norðurlandaríkjanna fjög-
urra, og ég geri ráð fyrir að við
íslendingar einnig munum fallast
á um að hægt sé að framfylgja
refsidómum í hverju landanha
um sig, þótt dómurinn hafi verið
kveðinn upp í einhverju hinna
Framn. á bls. 2.
87 létust
ACAPULO, Mexico, 14. nóv. —
Gizkað er á, að a.m.k. 87 manns
hafi látið lífið í hitabeltisstormi,
sem s.l. sólarhring gekk yfir
ströndina hér fyrir norðan. lliim
inháar öldur skullu á ströndinni
og sópuðu mannvirkjum burt. —
Auk manntjónsins mun geysimik
ið tjón hafa orðið á mannvirkj-
' um.