Morgunblaðið - 15.11.1961, Blaðsíða 17

Miðvikudagur 15. nðv. 1961
MORGUNBLAÐIÐ
17
Hallgrímur Valdi-
marsson — minning
1 DAG er borinn til hinstu hvílu
Hallgrímur Valdimarsson fyrrum
afgreiðslumaður og fréttaritari
Morgunblaðsins á Akureyri.
Hallgrímur var fæddur hinn
25. nóvember 1875 og var því
hartnær 86 ára er hann . ndaðist
eíðastliðinn miðvikudag eftir
skamma sjúkdómslegu í fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Akureyri.
Hallgrímur var sonur Valdimars
Hallgrímssonar bónda og Guðrún
ar Þorbergsdóttur konu hans, en
þau bjuggu að Litlahóli í Eyja-
(firði og þar fæddist hann. Þegar
Hallgrímur Var 14 ára að aldri
brugðu foreldrar hans búi og
fluttust til Akureyrar og alla tíð
síðan bjó hann þar, þegar undan
eru skilin allra síðustu ár ævi
hans er hann hefir dvalizt á elli-
Iheimilinu í Skjaldarvík. Alla
ævi sína var Hallgrímur ókvænt
ur- Störf hafði hann mörg og
margvísleg um dagana, en kunn
astur er hann fyrir áhuga sinn á
leiklist og afgreiðslu blaða og
BÍðast sem fréttamaður Morgun-
blaðsins á Akureyri.
Það er vel til fundið að einmitt
Leikfélag Akureyrar skuli ann-
ast útför hans og fylgja þessum
gamla heiðursfélaga sínum og
fósturföður síðasta spölinn.
Mig minnir að fyrstu kynni
mín af Hallgrími Valdimarssyni
væru þegar ég var sendur eftir
Morgunblaðinu til hans er áætl-
unarbílarnir komu á kvöldin. Þá
var sagt að Akureyringar gætu
ekki farið að sofa fyrr en þeir
væru búnir að fá Morgunblaðið.
Það var oft margt um manninn
kringum Hallgrím þessar kvöld-
stundir, alla þekkti hann' og við
marga varð að spjalla stund og
stund þótt annirnar væru mikl-
Oi.
Síðar lágu leiðir okkar Hall-
gríms nær hver annari og um
langt árabil höfðum við mikið
saman að sáelda, bæði á sviði leik
listar og við fréttaöflun fyrir
Morgunblaðið.
Hallgrímur átti aldrei mikið
af þessa heims auði, sen. mölur
og ryð fá grandað- Hann vildi
jafnan hafa frjálsar hendur til
verka sinna og vinnutímann
Skammtaði hann sér sjálfur og
var hann gjarnan að verki á öðr
um tímum sólarhrings en allur
almenningur. Hallgrímur naut
engrar skólagöngu um ævina ut-
an hvað hann nam hálfan vetur
Ihjá Skafta Jósefssyni og upp á
það fermdi Matthías Jochums-
son hann.
Fljótt eftir að hann kom til Ak
ureyrar fór hann að stunda verzl
unarstörf bæði innanbúðar og
utan. Strax um aldamótin fór
Ihann að skipta sér af afgreiðslu
blaða. Þá bar hann út Norður-
landið fyrir Einar Hjörleifsson
Kvaran. Þá varð hann afgreiðslu
maður Norðra hjá Jóni Stefáns-
syni og afgreiðslumaður Morgun
blaðsins gerðist hann strax er
J>að kom út og hélt því starfi á
tfjórða tug ára. Afgreiðslumaður
íslendings var hann jafnframt
um 20 ára skeið. Einnig mun
hann hafa haft á hendi afgreiðslu
ýmissa tímarita og vikublaða. .—
Auk þessa greiddi hann um langt
árabil götu velflestra lista-
manna, sem til bæjarins komu í
heimsókn, hvort sem þeir komu
tll að syngja, halda hljómleika,
upplestra eða heilir leikflokkar
voru á ferðinni. Mörg þessara
starfa voru lengst af lágt launuð
og sum mega raunar teljast hafa
verið unnin af greiðasemi og á-
buga fremur en til þess að hljóta
laun fyrir. öll tóku þau þó sinn
tíma en eftirtekjur dagsins urðu
ekki af sama skapi miklar'
Hallgrímur virtist aldrei hafa
af því miklar áhyggjur. Hann
var ánægður ef hann aðeins hafði
eitthvað fyrir stafni. Hann var
meyzlugrannur í mat og áhyggj-
«ir hafði hann engar af húsbúnaði
eða viðamiklu heimilishaldi. Mér
er nær að halda að af húsmun-
«m hafi hann ekki átt nema rúm-
Ið sitt, náttborð, fataskáþ, sem
raunar mun einnig hafa verið eld
hússkápurinn hans, kommóðu,
borð og stól. Nokkuð átti hann
af bókum og mikið las hann, en
honum hélzt ekki vel á bókum
sínum. Ef hann las eitthvað, sem
honum þótti gott, vildi hann ein-
5”......................1........,l1- .........................
att fá einhvern vina sinna til að
njóta þess með sér og lánaði því
eða gaf honum bókina.
Ég man eitt sinn er bókin —
„Hver er maðurinn?" var upp-
seld og því vandfengin, var ég
•að tala um það við Hallgrím
hvort hann vissi um nokkurn
sem gæti útvegað mér þá bók.
Ég var þá byrjaður á blaða-
mennskunni og taldi mig illa geta
verið án þeirrar bókar. Kallgrim
ur brá við hart og sótti sitt eigið
eintak og ekki var við annað
komandi en ég fengi bókina- —
Þannig var greiðasemi hans á
alla lund. Vinarþel og kunnings-
skapur fólks var honum marg-
falt meira virði én öll önnur
þessa heims gæði.
Hallgrímur var félagslyndur
og hafði mjög gaman af því að
fá gesti til sín. Margir urðu því
til að heimsækja hann og þá
færa honum tár í glasi og ekki
var hann spar á að veita slíkt
öðrum ef hann átti það til.
Hallgrímur var alla tíð hress
og kátur. Hann var þó ekki
heiisuhraustur einkum hin síðari
árin. Það var í kunningjahópi
haft að orði eftir horium að hann
væri „verri í dag en í gær“. Þó
skyggði þetta ekki á gleði hans
og áhugamál, en samtalið byrjaði
oft á rabbi um tíðarfarið og
heilsufarið eins og oft vill verða.
Fljótt var því þó snúið yfir í
önnur og viðameiri málefni og
þá kunni Hallgrímur frá mörgu
að segja, því hann var stálminn-
ugur og fróður og setti vel á sig
það sem hann heyrði.
Um árabil hafði ég nokkur af-
skipti af leikstarfsemi á Akur-
eyri og þá var ég í stöðugu sam
bandi við Hallgrím Valdimars-
son. Var hann þá hættur að hafa
bein afskipti af þeim málum en
hann var í raun og sannleika
bæði faðir og móðir Leikfélags
-Akureyrar og lengst allra í stjórn
þoss og mörg ár formaður- Með-
an heilsan leyfði var Hallgrímur
þó alltaf með hugann við leiklist
ina og aldrei var sett svo smá-
sýning á svið á Akureyri að hann
vissi ekki manna mest um allt
sem að henni laut. Hann skipaði í
hlutverkin, svona með sjálfum
sér, og hann ræddi um verkefn-
in og daginn eftir frumsýningu
mátti sjá Hallgrím á ferli og þá
ræddi hann mikið við marga er
áhuga höfðu á leiklist. Hallgrím
ur skrifaði margt um leiklist, en
aldrei hef ég séð eftir hann leik
dóm. Ég held að hann hafi aldrei
viljað ákveðið gefa upp skoðun
sína á einstökum atriðum að
minnsta kosti vildi hann ekki
láta hafa hana eftir sér opinber-
lega. Ég held að hann hafi ekki
viljað dæma neinn hart og ekki
heldur bera cflof á neinn. Hann
var í þessu efni, varkár en ræddi
málið frá öllum hliðum og leit-
aði gjarnan skoðana annara.
Þegar Hallgrímur varð sjötug-
ur skrifuðu þeir um hann Valtýr
Stefánsson ritstjóri og Sigfús
Jónsson framkvæmdastjóri Mbl.
Austurbæjarbíó hefur að undanförnu sýnt amerísku gaman-
myndina NÚ EÐA ALDREI. Þetta er bráðskemmtileg og vel
leikin kvikmynd en með aðaihlutverkin fara hinir þekktu og
vinsælu leikarar Ingrid Bergman og Gary Grant.
Valtýr sagði um hann m.a.:
„Hann hefir valið sér það hlut-
skipti að ala allan aldur sinn á
Akureyri, þykir vænt um stað-
inn, vill honum og íbúum hans
vel, vill að þeir vaxi að þroska
og dáðum. Hann hefir nú verið
þar svo lengi, að hann hefir haft
persónuleg kynni atf fleiri en
einni kynslóð forystumanna bæj
arins á því andlega og efna-
lega sviði- Þess vegna finnst mér
alltaf, 'er ég mæti Hallgrími á
Akureyri, að þarna komi á móti
mér lifandi þáttur úr sögu bæj-
arins. Hann hefir frá mörgu að
segja. Hann er glaður í vinahópi.
Og hann er hinn bezti drengur.
Þetta þekki ég af langri reynslu.“
Sigfús segir m.a..
„... .um útsölumanninn veit ég
það að hann vill með öllum ráð-
•um stuðla að því, að þeir fái blað
ið áður en þeir ganga til hvílu og
fæst ekki um það, þótt dags-
verki hans ljúki ekki fyrr en
flest fólk er gengið til náða norð
ur þar.
En svo skal starf rækja. Hall
grímur er einn þeirra manna,
sem ekki sofa á verðinun., held-
ur eru sivakandi, og svo mun
enn verða “
Að sönnu er Hallgrímur Valdi-
marsson nú sofnaður svefninum
langa. Hann mun þó vaka á með-
al okkar í verkum sem hann
vann bænum sínufn og vinum til
heilla og farsældar. Nú getur
hann aftur farið að setja á svið
leiki með Margréti heitinni syst
ur sinni. Ég dreg ekki í efa að
það verði fagrar og glæstar sýn
ingar á sviði eilífðarinnar.
Við starfsmenn og félagar HaH
gríms Valdimr.rssonar við Morg-
unblaðið minnumst hans með
hugheilu þakklæti fyrir alla trú
mennsku hans og vináttu og hon-
um fylgja okkar hlýjustu kveðj
ur og innileg ósk um fararheill í
þessa hans hinstu för.
vig.
Sigríður Guðmundsdóttir
sjötug
SJOTUGSAFMÆLI á í dag frú
Sigríður Guðmundsdóttir, Aust-
urgötu 31, Hafnarfirði. Hún flutt
ist í bæinn fyrir 36 ánum vest-
an af Snæfellsnesi og hefir búið
þar síðan. Maður hennar er Gísli
Gíslason og dæturnar eru tvær,
Kristín og Þorgerður, sem báð-
ar eru giftar. '
Sigríður hafði svo áratugum
skipti á hendi atfgreiðslu Morg-
unblaðsins í Hafnarfirði, en er
nú hætt því starfi fyrir nokkru.
Enn sér hún þó um innheimtu
fyrir auglýsingar. Var oft æði er
ilsamt ’hjá Sigríði meðan hún sá
um atfgreiðslu Mbl., en það starf
leysti hún af hendi með hinni
mestu prýði, eins vel og bezt
— 29 ára prófessot
Framh. af bls. 15.
nota hinn persónulega stíl
kennarans.
Hugtakið undrabarn er
smám saman að hverfa. Það
Kefur enginn áhuga á slíku á
vorum dögum. En ég geri mér
nú grein fyrir því hvað það
var mér mikils virði að alast
upp í umlhverfi þar sem tón-
list var í hávegum höfð. Ég
lærði að líta á hlutina frá rétt
um sjónarhól og fram til tólf
ára aldurs var ég svo lánsam-
ur að þurfa ekki að æfa mig
lenguir en klnkkutíma dag-
lega.
Hljómleikatækni
— En þér völduð aldrei sjálf
ur hlutskipti tónlistarmanns-
ins, og þér vörðuð ekki löng-
um tíma í nám við tónlistar-
skóla.
i — Mér hefur aldrei flogið
í hug að verða annað en celló-
leikari. Og ég komst í kynni
1 við andrúmsloft tónlistarekól-
anna á hinttm fræga Curtiss
tónlistarskóla í Philadelphiu.
Það var þó engin venjuleg
kennsla, sem ég fékk hjá Piata
gorski. Hann jós mér af ótæm
andi lindum reynslu sinnar.
Það var hljómleikatæknj, sem
hann miðlaði mér og henni
reyni ég einnig að miðla nem-
endum mínum. Þeir eiga að
vita að aðstaðan er allt önnur,
þegar setið er á hljómleika-
palli með heila hljómsveit að
baki sér, en í kennsluherbergi.
Og það kemur byrjandanum
alltaf á óvart, þrátt fyrir allt.
Þörf
— Þegar þéi vrouð 16 ára
kynntust þér Bandaríkjunum.
Hrifust þér af lifnaðarháttum
landismanna?
— O ! Umhverfi Curtiss
skólans var sannast að segja
alþjóðlegt, flestir kennaramir
t. d. Primrosé, Serkin o. fl.
voru Evrópumenn. Sem nem-
andi fékk ég tækifæri til að
koma fram á heimilum auð-
manna, en allt tónlistalíf
þama, er einkaframtak. Getur
það verið bæði kostur og galli.
En þarna var tónlistarþörfin
mikil.
— Sökum þess að tónlistar-
áhugi nýtur virðingar?
— Ef til vill. En ég hef
einnig orðið var við þessa þörf
fyrir austa-n járntjald, þegar
ég var í Rússlandi 1956. Einn-
ig varð ég hennar var, er ég
lék í Hamborg fyrir viku. Mér
finnst tónlistaráhugi mætti
vera meiri hér á landi. Ég segi
þetta ekki, vegna þess að það
sé mér persónulegt gremju-
efni. En mér finnst vera of
mikill munur á því hvernig
tekið er á móti knattspyrnu-
liði, sem hefur aflað sér frægð
ar erlendis og listámanni, sem
hefuir kynnt land sitt -vel í
öðru landi.
Erum við prettuð?
— En hver eru orsök skorts-
fos á tónlistaráhuga hér á
landi ?
— Ef tíl viil eru það tímarn
ir, sem við lifum á. Tónlistar-
áhugi hefur aldirei verið meiri
hér, en 'hann er nú, og þó eru
salirnir hálf tómiir á góðum
hljórmleikum.
— Þykja tónleikarnir ekikd
nægilega hátíðlegir ?
— Ja, margir koma á tón-
lei'ka í sínum beztu fötum og
með vissri eftirvæntingu og er
það mjög mikils virði. Því þá
ná tónlistarmennirnir betur til
áheyrenda. Eg kann ekki að
meta það, að ljósin í hljóm-
leikasalnum séu deyfð, eins og
nú tíðkast. Þá fá hljómleik-
arnir á sig kvikmyndasvip.
— Það hefur ef til vill ein-
hver áhrif, að á'heyrendur eru
hræddir um að þeir verðd
„prettaðir“. Þeir fara aðeins
til að hlusta á bezta cellóleik-
arann, fiðluleikairann eða
píanóleikarann, en ekki til að
hlusta á tónverkin ....
— Hvað þetta snertir er
kamimiermúsikklúbburinn und
antekning, hann auglýsir að-
eins hvaða verk verða flutt,
ekki hverjir flytja þau.
Prófessor
einu sinni áður.
— Svo við snúum okbur
aftur að prófessorsstöðunni.
Þér hafið verið prófessor áð-
uir?
— Já, við Curtiss-skólann.
Bengtson segir þetta, eins um
létta frístundavinnu sé að
ræða, en ekki fasta stöðu við
einn þekktaeta tónlistarskóla
heimis.
— Þegar þér takið við pró-
fessorsembættinu hér í Dan-
mörku, eru liðin 25 ár siðan
þér lékuð fyrst opinberlega?
— Já, það var 1936. Eg
hlakka til að halda það há-
tíðlegt.
varð á kosið. Eiga starfismenn
blaðsins góðar endurminningar
um samstarfið við hana á liðn-
um árum og þakka henni nú
góða viðkynmingu Eru henni í
dag færðar beztu hamingjuósk-
ir um gleðirík og farsæl ókom-
in ár.
1 dag dvelst Sigriður að heim-
ili dóttur sinnar og tengdason-
ar, Hringbraut 5 í Hafnarfirði,
— G. E.
Kornræktaríélag
stofnað á Fosshóli
ÁRNESI, 10. nóv. — Sl. laugar-
dag var stofnað kornræktarfélag
á Fosshóli. 1 félaginu eru 22
bændur í Ljósavatnshreppi í
Reykjadal og Bárðardal. Hefur
félagið þegar brotið 20—30
hektara land á Einarsstöðum í
Reykjadal, sem það hyggst sá í
næsta vor.
I gær byrjaði svo félagið að
brjóta um 30 hektara til viðbót-
ar hjá Öxará í Bárðardal. — Er
ætlunin að hafa það einnig til-
búið til kornræktar að vori, ef
hægt verður að brjóta landið
áður en vetur gengur í garð. Ef
þetta tekst, er ákveðið að kaupa
kornræktarvélar til afnota fyrir
félagið næsta sumar.
Mesti hvatamaður að stofnun
félagsins er Bjarni Pétursson á
Fosshóli, en auk hans voru
kjörnir í stjórn: Sigfús Jónsson,
Einarsstöðum, og Jón Jónsson,
Fremstafelli. — Fréttaritari.
Lenti milli bíla
I GÆRDAG, milli kl. 5 og 6 var
ver’ð að ýta bíl inn á Ægissíð-
una á móts við húsið nr. 74. En
rétt í því var íólksbíl ekið vestur
eftii Ægissíðunni á nokkurri
ferð, Og lenti hann á hlið bifreið-
arinnar, er verið var að ýta. Urðu
talsverðar sxemmdir á bílnum.
Maður, sem var að ýta bílnum
og stóð fyiii aftan hann, lenti
að einhverju leyti á milli bílanna
og var hann fluttur á Slysavarð-
stofuna. Hann kvartaði um
meiðsli á fæti og siðu.
Einnig varð maður fyrir bíl
á móts við Kennaraskólann og
kvartaði um eymsli i mjöðm. Var
hann fluttur á Slysavarðstofuna.