Morgunblaðið - 16.11.1961, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 16. nóv. 1961
MORGVJSBLAÐIÐ
13
Vínin eiga sína æsku,
þroskaár og elli
- og hvert skeið hefur sína töfra
Viðtal við Luðvík HjálmtÝsson um
F rakklandsf erð
NýLEGA komu þrír Islendingar
úr 10 daga ferðalagi um Frakk-
land, en þangað hafði landbún-
aðarráðuneytið franska boðið
þeim til að kynnast vínyrkjunni,
sem er stór hlut af landbúnað-
arframleiðsiunni þar í landi. Boð-
ið annaðist viðskiptafulltrúinn í
sendiráði Fiakka í Kaupmanna-
höfn, M. Beaujard, Og í ferð-
ina fóru veitingamennirnir Lúð-
vík Hjálmtysson og Þorvaldur
Guðmundsson og Þorsteinn Hann
esson, fulltrúi hjá Afengis- og tó
baksverzlun ríkisins, Aféngis-
verzlun Isiands. Auk Islending-
anna var nokkrum Dönum boðið
í þessa ferð.
Fréttamaður blaðsins átti ný-
lega tal við einn þeirra félaga,
Lúðvík HjáJrntýsson, og skýrði
hann í stuttu máli frá ferðirtni,
sem hófst í Strassbourg 10. ökt.
Þeir félagar voru á ferðinni með-
an vinuppskeran stóð sem hæst
og gafst þvi tækifæri til að fylgj-
ast með fiamleiðslunni frá því
vínberin voru tekin af vín-
viðnum og þangað til vínin vorú
komin í xjailarana, og þeir komu
í öil heiztu vinhéruðin, Alsace,
BourgOgne, Champagne og til
borganna Feims, Bordeaux.
— Það er eitt sem maður verð-
ur strax var við í Frakklandi,
sagði Lúðvík. Frakkar hugsa
öðru vísi um vin en við. Þeir
tala um þau eins og lifandi ver-
öir. Þeir segja t. d. að vín „sofi“
í kjallaranum. I þeirra munni
eiga vínin sina æsku, sín þrozka-
ár og sína eiii og hvert skeið
hefur sína töíra.
• Omenguð ná.ttúruframleiðsla
— Og þið hafið komið á vin-
erkrurnar og í kjallarana?
— Já, hvortveggja. Vínviðurinn
er kræklótt og óásjáleg planta. I
vínframleiðslu eru ekki notuð
þessi stóru og fallegu vínber, sem
við flytjutn inn og borðum, held-
ur minni ber, ekki stærri en 3—4
bláber. Eg haíði alltaf haldið að
dökku berin væru notuð í rauð-
vímð en grænu berin í hvítvín-
en komst að raun um að svo er
alis ekki. Vinið er svo einfald-
lega safinn úr vínberjunum, ekk-
ert í þau látið, nema í kampa-
vínið, sem bætt er í sykri. Þetta
er ómenguð framleiðsla náttúr-
unnar.
— Já, kompavínið! Sáuð þið
tnikið af því?
— Við komum t. d. til stóra
kampavinsfyiirtækisins í Reims,
G. H. Mumm. Kjallararnir þeirra
eru 10 míiur á lengd og grafnir
langt r.iður í jörðina. Þar voru
312 tankar sem geymdu 2050 hl.
af kampavím. Kampavínsfram-
leiðslan er kafli út af fyrir sig.
Vínið er sett fljótlega á flöskyr
og í þeim verður það að þessum
tæra, fína vökva. Flöskunum er
komið fyrir í þar til gerðum grind
um, sem smám saman er snúið
þannig að fiaskan stendur næst-
um með stútinn niður að lokum.
Eru sérfræöingar við þetta, sem
snúa upp i 30 þús. flöskum á dag.
Tvisvar á þessum tíma er skipt
um tappa. Nú orðið eru plast-
tappar fyrst hafðir í flöskunum
og það er mikil list að ná þeim
úr og fá ailt gruggið úr flösk-
unni án þess að meira fari til
spillis og koma svo í hana kaimpa
vínstappanum. Aður var þetta
gert með handafli, en nú er oft-
ast höfð önnur aðferð, þannig að
vínið er fryst í stútnum. Undir
lokin er svo aftur skipt um tappa,
en kampavínið er ekki sett á
markaðinn fynr en eftir 4 ár.
Strax í upphafi er ákveðið hvort
úr vökvanum á að framleiða sætt
eða þurrt kampavín. Og einnig
er ákveðið strax og vínið kemur
úr pressuuni í hvaða gæðaflokk
það fer. Bezta vínið er það sem
fyrst pressast.
• Ilman og fegurð skipta máli
— Við heunsóttum ýmsa fleiri
heimsþekkta vínframleiðendur.
T. d. var gaman að koma til J.
Calvet & Co. í Bordeaux. Þar
ríkja alls konar gamlar erfða-
venjur í sambandi við vínið. Þar
í borg á b'ka dönsk ætt, Cruse
að nafni, gamalt og þekkt vín-
fyrirtæki. Við hittum einn eig-
andan, afkomanda dansks bisk-
ups og komum í eina af þremur
höllum, sem þeir frændur eiga
þarna. Þetta eru allt gamlar hall-
ir með dýrindis gobelínvefnaði og
óðium forngripum. Við Bordeaux
eru 500 fermilur lands undir vín-
ræxt og þar eru framleiddar 487
mmj. flöskur af víni á ári.
— Vinuppskeran í ár þykir
ákaflega góð, hefi ég heyrt, svo
árai.gurinn 1961 kemur til með
að verða góður. I sumar voru
ekki miklar rigningar og veður-
far yfirleitt mjög hagstætt. Gæði
vínsins fara eftir sólarstundum
raka og fl
Annars má geta þess að í
Frakklandi er strangt gæðamat
á vínum Og opinber skráning á
þeim. Og það er heil listgrein að
smakka og meta. Það verður að
gerast í sérstókum húsakynnum,
á ákveðnum tímum dags og
smakkararnir verða að vera vel
undirbúmr hafa ekki borðað
nema ákveðinn mat og þesshátt-
ar. Svo smakka þeir og þefa.
Frakkar meta nefnilega ekki vín
eingöngu eftir bragði, heldur
hafa ilman og fegurð einnig sitt
að segja.
• Riddarar vínsmökkunar-
reglunnar
— Þið hafið lært að meta góð
vín?
— Já, Þorsteinn var að vísu
nokkuð fróður um þessa hluti
fyrir, en allir lærðum við samt
heilmikið. Okkur var kennt að
smakka og meta vínin og ég verð
að segja að mér finnst frönsku
vínin betri en nokkur önnur, ut-
an kannski einstaka tegundir af
Rinarvínum. Aður en við fórum,
fengum við aliir orðuna „Cheva-
liers du tastevin", í mikilli veizlu,
sem haldinn var í höllinni Chate-
au de Close de Vougeot, skammt
frá Lyon en meðlimir þessarar
vínreglu eiga hana. Þar voru 500
gestir og veizlustjóri var rithöf-
undurinn Jules Romains, með-
limur frönsku akademíunnar. Við
þetta tækifæri vorum við í sér-
stökum kapum og höfðum silfur-
skálar, eins og þær sem vínin
eru smökkuð af í keðjum um
hálsinn.
Frakkar leggja mikla áherzlu
á h”ernig og með hvaða mat eigi
að drekka hverja víntegund, er
það ekki?
— Jú, þeir eru mjög sérvitrir
með það hvaða vín skuli drekka
með hverju, og á hvaða hitastigi
þau skuíi vera. Rauðvín á a#
vera á svipuðu hitastigi og er i
herberginu, bar sem það er drukk
ið, en bvítvímn heldur kaldari.
— Frakkar hafa líklega boðið
ykkur upp á eitthvað með vín-
inu?
— Já, maturinn var ákaflega
góður og við fengum að smakka
margt nýtt, eins og t. d. Strass-
borgar'ifur og ostana þeirra, en
livert nérað hefur sína sérrétti.
Við kymvtum okkur svo líka ým-
islegt í sambandi við mat. I París
var matvælasýning, sem Þorvald-
ur steypti sér yfir af miklum
ákafa. Og við skoðurium líka stóra
hótelsýnmgu þar.
Eg hafði ákaflega gaman af að
hitta Frakkana heima hjá þeim,
kynnast þeirra gömlu menningu,
sagði Lúðvik að lokum. Frönsk
vín eru dýrar veigar og hressandi
af að bergja. Og að lokum vil ég
geta þess að þeir sem um okkur
sáu ) ferðinni gerðu það með ein-
stakri prýði, bæði M. Beaujard,
sem var með Okkur alla ferðina
og ungfrú Combernaux, sem var
leiðsogumaður okkar á vegum
vínframleiðsludeildar landbúnað-
arráðuneytisins. — E. Pá.
Konur Dómkirkjusufnuðarins
hnin kuffisölu n.k. sunnudug
KIRKJUNEFND kvenna Dóm-
kirkjunnar í Reykjavík hefur
kaffisölu í Sjálfstæðishúsinu á
6unnudaginn kemur, 19. nóvem-
ber. (hefst kl. 2-30) Er það í
fyrsta sinn, em nefndin efnir til
kaffisölu til styrktar starfsemi
•inni.
Á undanförnum árum hefur
kirkjunefndin unnið mjög ötul-
lega að ýmsum verkefnum
kirkjunni til stuðnings. Um
Bkeið hefur verið unnið að ýms-
um lagfæringum og nauðsynleg-
um viðgerðum á Dómkirrkjunni.
Er þó margt, sem brýna þörf
IbQT til að hrinida í framkvæmd á
tiæstumni. Kiirkjunefndin viill
ekki láta sitt eftir liggja við að
leggja hönd á plóginn í þeim
efnum og leitar því til safnaðar-
kvenna og annarra safnaðar-
manna um aðstoð.
Einn liðurinn i fjáröflunar-
•tarfsemi nefndarinnar til að
vinna að fegrun og endurbótum
» kirkjunni er kaffisalan á
•unnudaginn kemur.
í undirbúningsnefnd kaffisöl-
unnar eru þessar konur: frú Elín
Jóhannesdóttir, Ránargötu 20,
formaður; frú Margrét Ellerts-
dóttir, Sóívallagötu 38; frk. Ingi-
björg Helgadóttir, Miklubraut
50 og frú Karólína Lárusdóttir,
Sólvallagötu 2- Þeir, seih láta
vildu af mörkum kaffibrauð eða
annað þess háttar geta snúið sér
til nefndarkvenna, en einnig
verður tekið á móti slíkum fram-
lögum í Sjálfstæðishúsinu á
sunnudaginn, uppúr kl. 10 f. h.
Formaður kirkjunefndar kvenna
er frú Dagný Auðuns.
Kvennanefndin er þess full-
viss, að Dómkirkjusöfnuðurinn
vilil ekki láta á sér standa urn
allt það, sem varðar endurbætur
og framgang hinnar gömlu, kæru
kirkju. Þess vegna væntir hún,
að margir leggi leið sína til kaffi-
drykkju í Sjálfstæðishúsið á
sunnudaginn kemur.
Ólavía Einarsdóttir
form. sóknarnefndar.
Lúðvík Hjáimtýsson, Þorsteinn Hannesson, Þorvaldur Guðmunðsson og viðskiptafulltrúi Frakka
í sendiráðinu í Kaupmannahöfn, sem var með þeim á ferðalaginu um Frakkland.
Silkislæðan
ættarsaga
frá Heiðmörk
KOMIN er út í íslenzkri þýð-
ingu Stefáns Jónssonar náms-
stjóra, skáldsagan „Silkislæðan"
eftir norsku skáldkonuna Anitru.
Er þetta ættarsaga frá Heiðmörk
þar sem fjallað er um örlög byggj
enda þriggja búgarða. Bók þessi
hefur hlotið mjög góða dlóma í
Noregi.
Anitra er þekktur höfundur i
Nocegi. Fyrsta skáldsaga hennar
kom út 1942 og hafa bækur henn-
ar átt öruggri og vaxandi sölu að
fagna. Hún hefur einnig starfað
sem blaðamaður ög varð þjóð-
kunn m.a. fyrir ,,smiástíls“-grein-
ar sínar í Aftenposten. Anitra er
dulnefni. Réttu nafni heitir hún
Áslaug Jevanord.
Utgefandi bókarinnar er ísa-
foldarprentsmiðja h.f.
Fremur lítiil árangur
á fiskveiðaráðstefnu Kyrrahafslanda
TOKIO, 12. nóv. (Einkaskeyti frá
APj. — Hin sameiginlega nefnid
Bandaríkjanna, Kanada og Jap-
ans, er fjaliar um fiskvernd og
veiðar á norðurhluta Kyrrahafs,
lauk árlegum fundum sínum að
þessu sinni i gær. Þessi ríki eru
aðilar að samningi, sem skiptir
með þeim veiðisvæðum á Norður-
Kyrrahafi, að því er varðar
nokkrar fisktegundir. Fremur
lítill árangur náðist á fundunum.
A Ekki samkomulag
Eitt af aðalviðfangsefnunum
nú var vernd iax- og silungsstofn
anna á umræddu hafsvæði, en
þvi hefir verið haldið fram af
Kjarnorkuvopn í sjálfs-
- eða ekki
vorn -
NEW YORK, 14. nóvember. —
Stjórnmálanefnd Allsherjarþings
ins samþykkti í dag ályktunartil-
lögu, sem 12 Asíu og Afríkuríki
lögðu fram — og var þess efnis,
að notkun kjarnorkuvopna væri
glæpur gegn mannkyná.
Italski fulltrúinn gerði þá
öreytingartillógu, að það væri
ekki talinn glæpur að nota kjarn-
orkuvopn í sjalfsvörn. Rússneski
fulltrúinn sagði, að Italía yrði
hart úti, ef til kjarnórkustyrjald-
ar kæmi, og studdi tillöguna, en
ítalski fulitrúinn svaraði því til,
að Rússar hefðu þá sérstöðu, að
þeir gætu samþykkt tillögu án
þess að telja sig skuldbundna til
þess að standa við þá samþykkt
frekar en ver.nast vildi. Tillagan
var samþykkt með 60 atkv. gegn
16, en 25 ríki sátu hjá, þ. á. m.
Norðurlöndm. Bretland, Banda-
ríkin og ýmis önnur lýðræðisríki
greiddu atkvæði gegn tillögunni.
ýmsum sérfræðingum að undan-
föri.u, að uin væri að ræða of-
veiði þessara fisktegunda. «—
Bandaríkjamenn hafa viljað færa
friðunarmörkin (gagnvart Japön-
um) til vesturs, en samkvæmt
samningi þjóðanna þriggja árið
1953 liggja mörkin á 175. gráðu
vesturlengdar. Bandaríkjamenn
telja miklar veiðar Japana megin
orsök þess, að laxastofninn virð-
ist nú í hættu á Kyrrahafssvæð-
inu norðanverðu — og hafa því
banzt fyrir því, að þeir féllust
á að færa mörkin nær landi sínu.
Ekki tókst þeim að koma þessu
máli fram á ráðstefnunni nú, og
munu mórKin því haldast óbreytt
a. m. k. næsta ár. —Næsta ráð-
stefna þjóðanna þriggja verður
í névember að árL
ir Síldveiðiréttur Japana
I sameiginlegri yfirlýsingu, sem
gefin var út að fundum loknum,
segir aðens: „Sérstök áherzla
skal lögð á það að varðveita lax-
og silungsstofnaná". — Af yfir-
lýsingunum sést og, að ekkert
samkomulag hefir heldur orðið
um takmörkun lúðu- og krabba-
veiða, sem einnig var eitt af
helztu málum ráðstefnunnar.
Hins vegar samdist um það í
nefndinni að aflétta banni því,
sem gilt hcíir samkvæmt samn-
ingi ríkjanna, við síldveiðum
japanskra fiskimanna við strend-
ur Bandaríkjanna — en hins veg-
ar gildir bannið áfram um veið-
ar á landgrunni Kanada.