Morgunblaðið - 16.11.1961, Blaðsíða 16

íe
MORCT’Wnr 4 m ð
Fimmludt.gur 16. nóv. 1961
Happdrætti HáskóEans
200 þúsund krónur:
13784
100 þúsund krónur:
18050
10 þúsund krónur:
1090 2253 2626 2935 3422 5437 5498
6678 7875 14348 14878 15410 19323 19594
20131 21822 22907 23269 25452 25974 27054
28549 29896 30013 32088 33792 35380 37462
38728 39657 45458 46910 48904 49403 51594
55761
5 þúsund krónur
1339 1585 1659 1732 1970 2186 2316
2553 2691 3165 3228 3489 3543 3889
4100 5364 7237 7259 7871 8412 8592
9044 9308 10483 10807 11002 11147 11430
11541 11821 11851 12197 12522 12599 12976
13284 13463 13471 14561 13842 13893 15229
15350 15416 15892 15952 16306 17058 17383
18057 18683 20291 20915 21002 21045 21216
21226 21665 21681 22081 22251 22330 22541
22784 22942 23738 24381 24491 24558 25037
27543 28405 28756 28812 28849 29366 29664
29953 30243 30407 31608 31669 32344 32465
32593 32665 32925 33797 34122 34292 34328
34521 34697 34794 34802 36987 37508 38067
38644 38860 39789 39853 40132 40402 40737
40904 41835 42485 42577 43696 44804 44996
45329 45540 45630 45991 46613 46651 47573
48328 48461 49048 49387 50468 50781 51243
51379 51840 52278 53204 54649 54910 55163
55468 55805 56025 57404 58691 59121 59369
Aukavinningar kr. 10 þús.:
13783 13785
1000 krónur: > >
5 335 369 392 484 531 640
674 735 1*17 841 847 970 1110
1131 1163 1376 1389 ' 1418 1493 1532
1590 1601 1607 1880 1943 1948 1949
2007 2106 2140 2273 2371 2391 2672
2756 2782 2821 2843 2847 2854 2865
2989 3061 3234 3256 3262 3448 3478
3497 3524 3536 3557 3570 3645 3685
3748 3806 3828 3852 3924 3945 3984
3986 4089 4380 4382 4479 4525 4618
4701 4796 4811 4832 4894 4895 4912
4967 4975 4991 5017 5102 5147 5297
5425 5452 5466 5479 5548 5554 5581
5609 5696 5723 5848 5964 5968 5994
6161 6225 6273 6280 6305 6306 6468
6470 6484 6808 6861 6887 6941 6974
7055 7071 7087 7126 7151 7173 7197
7204 7260 7447 7561 7658 7787 7791
7851 7909 7912 7950 8043 8149 8221
8277 8318 8356 8376 8462 8539 8563
8587 8648 8795 8845 8886 8904 8923
8970 9081 9100 9117 9230 9265 9289
9311 9323 9369 9448 9455 9527 9581
9619 9826 9845 10927 10047 10172 10198
38597 38770 38871 38880 38903 38929 38953
39340 39356 39522 39599 39647 39690 39733
39846 39850 39854 39930 39973 39985 40049
40061 40068 40101 40161 40334 40557 40611
40652 40684 40727 40778 40780 40788 40838
40877 40909 40918 41068 41335 41343 41365
41426 41429 41448 41454 41473 41523 41563
41590 41644 41676 41708 41761 41782 41872
41954 42025 42074 42139 42151 42176 42457
42530 42539 42560 42616 42625 52673 42725
42729 42753 42806 42867 42868 43111 43205
43326 43418 43441 43442 43448 43483 43500
43565 43642 43681 43700 43719 43756 43760
43771 43809 48821 43822 43843 43874 44037
44121 44221 44277 44304 44319 44341 44368
44419 44565 44567 44569 44570 55587 44596
44666 44705 44767 44819 44847 44871 44949
44988 45017 45070 45096 45144 45192 45217
45253 45269 45325 45360 45392 45417 45438
45467 45518 45557 45592 45651 45656 45683
45697 45700 45743 45818 45886 45914 45925
45953 46061 46070 46125 46225 46251 46270
46284 46338 46484 46557 46635 46662 46787
47044 47045 47055 47271 47273 47297 47312
47327 47412 47443 47530 47564 47636 47702
47708 47772 477W 47801 47816 47825 47876
47909 47981 47993 47998 48127 48173 48298
48357 48366 48434 48450 48760 48804 48845
48946 48978 49021 49031 49071 49125 49285
49383 49541 49663 49707 49718 49788 49807
50057 50083 50093 50097 50107 50150 50154
50274 50368 50427 50434 50451 50507 50537
50687 50711 50772 50872 50873 50878 50972
50973 51132 51135 51199 51253 51326 51426
51456 51475 51527 51536 51564 51583 51633
51724 51792 51907 51985 52070 52133 52166
52380 52408 52436 52464 52504 52533 52628
52668 52776 52840 52850 52889 52907 52908
52924 52934 52992 53000 53023 53048 53127
53241 53317 53398 53424 53425 53538 53552
53580 53671 53743 53895 53900 53968 54042
54065 54077 54163 54198 54205 54220 54228
54355 54455 54496 54561 54566 54610 54612
54668 54775 54816 54862 54913 54917 54996
55056 55131 55142 55224 55272 55284 55293
55301 55340 55385 55516 55538 55609 55637
55696 55737 55788 55810 55822 55827 55922
56031 56102 56113 56127 56204 56205 56234
56235 46295 56326 56411 56440 56459 56478
56675 56695 56719 56786 57085 57110 57155
57212 47271 47292 57336 57337 57435 57606
57670 57736 57749 57845 57995 58052 58070
58123 58164 58181 58183 58199 58214 58274
58489 58496 58520 58524 58557 58598 58714
58763 58801 58858 58896 58903 58943 59044
59086 59104 59137 59146 59198 59309 59437
59536 59551 59653 59802 59810 59866 59903
(Birt án ábyrgðar).
Malaya-menn í herkví
Herflokkur sambandsstjárnarlnnar
studdur bogum og eiturörvum
Séra Sigurður Einarsson
LEOPOLDVIIXE, 14. nóv. — Á-
standið í Kongó hefur skyndi-
lega versnað. Kongóher hefur
slegið hring um flugstöðina í
Kindu í Kivu-héraði og innikró-
að Malaysliðsmenn S.Þ. — Hafa
Kongómennirnir skrúfað fyrir
vatnsleiðslur til Malaya-manna
og hótað því að skjóta niður
hverja þá flugvél, sem lendir,
eða reynir flugtak á flugvellin-
um. Malaya-menn eru því alveg
bjargarlausir.
,Kvæði frá Hoiti
Ný ljóðabók eftir Sigurð Einarsson
NÝLEGA er komin á markað-
inn ný ljóðabók eftir séra Sig-
urð Einarsson skáld í Holti. Nefn
ir hann bókina „Kvseði frá
Holti“, en í henni eru 43 kvæði
og IjóÓaflokkar, sem skáldið hef-
ur ort síðan hann sendi frá sér
síðustu ljóðabók sína, „Yfir blik-
andi höf“, haustið 1957. Með þess
ari nýju bók hefur séra Sigurður
þá gefið út fimm ljóðabækur.
Bókinni er skipt í þrjá meg-
inkafla, en framan við þá er upp-
hafskvæði bókarinnar, sem nefn
ist „Hví skyldi ég ekki um vor-
bjartar nætur vaka?“. Pyrsti kafl
inn nefnist „Helgistundir o>g
minningar“ og er þar m.a. verð-
launaljóðaflokkurinn, sem kveð-
inn var í tilefni af hálfrar aldar
afmæli Háskólans. Þá er þar
einnig kvæðið „Þorsteinsminni",
ort í tilefni af hundrað ára af-
mæli Þorstein Erlingssonar, og
auk þess ávarp Fjallkonunnar
1961 og „Vér bændur", ort á
hálfrar aldar afmæfi Búnaðar-
sambands Suðurlands 1958,
Næsti kafli nefnist „Suðurfar-
arvísur", og eru þar ljóð sprottin
úr reynslu skáldsins í Palestínu
og Egyptalandi fyrir nokkrum
árum.
Þriðji Og síðasti kaflinn nefn-
ist „Við farinn veg“, og geymir
hann ljóð um margvísleg efni.
Bókin er 100 lesmálssíður, gef-
in út af Rangæingaútgáfunni, en
aðalumboð hennar í Reykjavík
er hjá Leiftri h.f.
10266 10433 10444 10465 10491 10599 10680
10810 10874 10947 1075 10986 11093 11107
11109 11164 11180 11183 11199 11253 11266
• 11298 11335 11352 11562 11654 11702 11730
11744 11758 11867 11919 11968 11977 11090
12003 12032 12038 12066 12070 12091 12155
12156 12164 12196 12201 12231 12412 12424
12482 12486 12559 12560 12604 12650 12693
12730 12763 12771 12840 12849 12991 13018
13199 13236 13292 13375 13402 Í3595 13658
13660 13691 13775 13932 13944 13963 14040
14073 14080 14111 14137 14203 14231 14241
14304 14401 14466 14469 14500 14621 14721
14741 14746 14829 14859 14874 14903 14915
14990 15057 15124 15127 15232 15248 15280
15367 15479 15491 15514 15581 15643 15657
15802 15803 15871 15904 15905 16017 16035
16085 16115 16155 16185 16224 16307 16322
16349 16360 16431 16478 16484 16566 16616
16649 16664 16724 16735 16784 16825 16828
16854 16907 16949 17043 17071 17188 17198
17202 17237 17257 17332 17350 17351 17362
17412 17448 17452 17459 17464 17507 17513
17515 17586 17765 17788 17909 17968 18051
18156 18184 18238 18287 18347 18424 18504
18536 18544 18546 18558 18581 18644 18706
18714 18853 18861 18862 18876 18880 18993
19002 19112 19349 19441 19469 19524 19659
19712 19761 19765 19888 20063 20134 20163
20167 20322 20324 20430 20448 20467 20560
20562 20569 20578 20597 20675 20822 21043
21092 21144 21149 21207 21215 21271 21291
21347 21478 21484 21510 21551 21638 21645
21708 21736 21964 22044 22046 22132 22155
22208 22209 22306 22340 22356 22376 22393
22411 22439 22454 22478 22504 22515 22546
22561 22567 22625 22670 22673 22791 22810
22917 23144 23258 23277 23300 23311 23351
23368 23441 23635 23687 23743 23876 23969
23970 23971 23998 24049 24073 24127 24231
24303 24306 24355 24420 24439 24475 24526
24561 24578 24592 24601 24634 24652 24668
24696 24762 24785 24797 24882 24906 25000
25039 25062 25201 25218 25227 25243 25311
25342 25348 25363 25368 25423 25426 25445
25482 25503 25509 25562 25595 25605 25629
25678 25713 25791 25837 25902 25917 25930
26016 26119 26137 26185 26201 26217 26231
26236 26291 26383 26435 26552 26565 26682
26688 26800 26841 26904 26935 27002 27129
27161 27249 27298 27316 27339 27436 27476
27638 27648 27669 27714 27759 27770 27811
27820 27871 27915 27942 27963 28003 28064
28116 28179 28258 28488 28530 28645 28758
28857 28860 28867 28929 28957 29004 29031
29119 29136 29255 29278 29311 29334 29347
29501 29567 29607 29628 29668 29670 29701
29745 29763 29784 29805 29880 29884 29942
29966 30106 30135 30147 30160 30182 30188
30220 30278 30336 30399 30416 30478 30529
30587 30612 30701 30804 30805 30809 30855
30903 31034 31144 31151 31153 31207 31283
31332 31404 31622 31753 31793 31876 31895
31952 31960 31995 32067 32107 32173 32181
32206 32280 32314 32337 32379 32392 32577
32587 32639 32655 32730 32732 32768 32861
33102 33237 33247 33297 33360 33379 33399
33514 33587 33628 33629 33726 33757 33767
33822 33845 33871 33918 33933 34053 34097
34106 34123 34156 34215 34272 34310 34363
34386 34435 34676 34704 34848 34975 35070
35129 35162 35182 35241 35261 35277 35360
35441 35483 35492 35614 35642 35665 35667
35687 35733 35806 35828 36044 36127 36227
36253 36279 36289 36328 36460 36520 36568
36607 36654 36691 36816 36841 36849 37146
37248 37380 37489 37546 37548 37744 37755
37824 37908 37941 38157 38180 38186 38191
38241 38266 38372 38275 38523 38524 38587

Bótamáli
sýknu í
lokið með
Hæstarétti
S.L. FOSTUDAG var
upp í Hæstarétti dómur { skaða-
bótamáli, er Guðmundur Óskar
Guðmundsson, verkam., höfðaði
á hendur Hrafni Jónssyni, for-
stjóra, Brautarholti 22, Rvík,
vegna slyss, er hann varð fyrir
á bifreiðaverkstæði stefnda
Héraðsdómur hafði dæmt stefn-
anda verulegar skaðabætur, en í
hæstarétti var stefndi sýknað-
ur af bótakröfum stefnanda.
Málavextir eru á þessa leið:
Þriðjudaginn 17. apríl 1951
varð stefnandi fyrir því slysi á
bifreiðaverkstæði stefnda, er
hann var að skerpa koparhólk
á smergelskífu, að hólkurinn
sprakk í höndum hans. Kopar-
hólkur þessi reyndist vera dyna-
mitsprengja. Var hólkurinn síval
ur og lokaður í annan endann.
Stefnandi hafði verið að aðstoða
einn starfsmann verkstæðisins
við að „ga-ta pakkningar" og
hafði hann notað hólk þennan til
verksins, en end hans hafði
hnoðast upp og því hafði hann
ætlað að skerpa hann á smergel-
skífunni.
A verkstæðinu fundust fleiri
slík hylki og voru þau geymd
í ólæstum skáp* þar sem allir
starfsmenn verkstæðisins gá..u
gripið til þeirra.
Afleiðingar sprengingarinnar
urðu þær, að stefnandi missti
framan af þremur fingrum hægri
handar.
Mál þetta var fyrst höfðað með
stefnu, er gefin var út í marz
1958 og gerði Guðmundur Ósk-
ar þær kröfur, að Hrafn Jóns-
son yrði dæmdur til greiðslu
skaðabóta að fjárhæð kr. 191.
449,92 ásamt 6% ársvöxtum frá
stefnudegi til greisludags og
málskostnaðar eftir mati dómar-
ans.
Stefnandi reisti kröfur sinar
á því, að stefndi bæri fébóra-
ábyrgð á tjóni hans af völdum
kveðinn i slyssins, þar sem stefndi hafi lát
1 ið það viðgangast, að hættulegt
sprengiefni var geymt á vinnu-
stað í ólæstum verkfæraskáp, er
verkstæðið átti, innan um verk-
færi, sem einnig vrou í eigu
verkstæðisins og ætluð starfs-
mönnum þess til afnota við vinnu
síná. Hafi umbúðir um þetta
sprengiefni verið þannig, að auð
veldlega varð villzt á þeim og
smáhandverkfærum, hinum svo-
nefndu „höggpípum", er mjög
séu notaðar á bifreiðaverkstæð-
um, enda hafi verið gripið til
þeirra í þessu skyni, er slysið
varð.
Stefnandi krafðist sýknu og
reisti þá kröfu í fyrsta lagi á
því, að stefnandi hafi ekki verið
starfsmaður hans, er slysið varð.
Hafi hann hætt störfum á verk-
stæðinu háifum mánuði áður, og
hafi hann verið staddur á verk-
stæðinu í aigjöru óléyfi þennan
umrædda , morgun. Stefnandi
mótmælti þessu. Um þennan
þátt málsins voru leidd fram
allmörg vitni og önnur gögn lögð
fram.
Héraðsdómur taldi, að næg
rök hefðu verið leidd að því, að
stefn.andi hafi ekki verið starfs-
maður stefnda, þegar umrætt
slys varð. Þegar þess væri hins-
vegar gætt, í hversu miklum
tengslun* hann hefði verið við
þennan fyrrverandi starfsvett-
vang sinn, þar sem hann m. a.
kom oft á verkstæðið og sýslaöi
þar við ýmis störf átölulaust,
taldi dómurinn, að staða stefn-
anda til að koma fram fébóta-
ábyrgð á hendur stefnda vegna
slyssins væri «igi lakari, en hefði
hann verið fullgildur starfsmað-
ur í þjónustu þess, og því væri
ekki fallizt á þessa málsástæðu
stefndá.
I öðru lagi reisti stefndi sýknu
kröfu sína á því, að sprengihylk
in hafi ekki verið flutt inn á
verkstæðið með vitund hans og
vilja, þvert á móti hafi honum
verið alls ókunnugt um tilvist
þessara hættulegu hluta á verk-
stæðinu.
Gögn málsins veittu engar
upplýsingar um það, hver hefði
flutt þessa skaðvænu hluti ínn
á verkstæðið.
Það var álit dómenda, að sa,
er hefði í höndum umrædd
sprengihylki, hefði ekki ástæðu
til að ætla, að um væri að tefia
skaðvæna hluti, og því yrði það
ekki metið stefnanda til sakar,
að hann handfjallaði spfengi-
hylkin á umræddan hátt.
Segir í forsendum héraðsdóms,
að starfsmenn verkstæðisins og
þá einnig stefnandi hafi mátt
treysta því, að svo stórháskaleg-
ir hlutir væru ekki starfsmönn-
um tilætkir innan um áhöld
verkstæðisins.
Hver að þessu stóð, sé ekki
vi'tað, en gera verði ráð fyrir
því, að það hafi verið einhver
af þáverandi eða þá fyrrverandi
starfsmönnum verkstæðisins. A
þessu gáleysi og afleiðingum
þess, heilsutjóni stefnanda, verði
stefndi eigandi og umráðamað-
ur verkstæðisins að bera fébóta-
ábyrgð gagnvart stefnanda.
Stefndi' Hrafn Jónsson va,r því
í héraðsdómi- dæmdur til að
greiða stefnanda kr. 110.000,00
ásamt 6% ársvöxtum frá stefnu-
degi til greiðsludags og kr. 13.
000,00 í málskostnað.
Hrafn Jónsson áfrýjaði dómi
þessum til Hæstaréttar og féll
dómur þar s.l. föstudag.
í forsendum að dómi Hæstarétt
ar er þesis getið, að nokkur ný
gögn hafi verið lögð .fram, en
annars segir í forsendunum á
þessa leið:
„Eigi er leitt í ljós, að sprengi-
hylki þau, sem í málinu greinir,
hafi borizt inn á verkstæði
áfrýjanda með vitund eða vilja
áfrýjanda eða manna, sem hann
bar ábyrgð á. Eins og sprengi-
hylkjum þessum var háttað
verður grejndum aðilum eigi met
ið til vangæzlu, að þeir veittu
hyl'kjunum ekki eftirtekt og
fjarlægðu þau. Að svo vöxnu
máli, og þar sen. réttarreglur
annars leiða eigi til ábyrgðar
áfrýjanda á tjóni stefnda, ber að
dæma honum sýknu af kxöfum
stefnanda í máli þessu.
Afrýjandi, Hrafn Jónsson var
því sýknaður af kröfum stefn-
anda, Guðmundar Oskars Guð-
mundssonar.
Málskostnaður i héraði og fyr-
ir Hæstarétti var felldur niður,
Þessir sömu Kongó-menn hand
tóku í gær 13 ítalska starfsmenn
SÞ. er þeir lentu á fljagvellinum
í flugvél SÞ. Hleyptu Kongó-
menn af 20 skotum á flugvélina
og mun flugstjórinn hafa særzt
hættulega.
Lundula, yfirhershöfðingi allra
herja sambandsstjórnarinnar, er
nú á leið til Kivu-héraðs til þess
að rannsaka málið og með honum
er innanríkisráðherrann. Lund-
ula hafði símasamband við Kongó
menn, sem sitja um Kindu-flug
stöðina, en þeir neituðu að sleppa
hinum ítölsku föngum og sleppa
Malaya-mönnum úr herkvínni.
Talsmaður SÞ. tilkynnti, að
stór hluti Norður-Katanga væri
nú á Valdi Balubakat-flokksins,
sem styður sambandsstjórni»a-
Hefur Balubakat nokkrar borgir
á sínu valdi, þar á meðal Albert
ville, en einn herflokkur sam-
bandsstjórnarinnar er nú á leið
þangað og á skammt ófarið. —
Hafa innfæddir, með boga og eit
urörvar slegizt í lið með her-
flokknum honum til stuðnings.
Undirbúningur
hafinn að
álfabrennu
UNGMENNAFÉLAGIÐ Aftureld
ing í Mosfellssveit, sem hafði
þrettándafagnað í hitteðfyri x
hyggst nú að nýju stofna til þessa
ágæta mannfagnaðar á næst-
þrettándakvöldi, sem ber upp á
laugardag. Ungmennafélagar eru
þegar búnir að hazla sér völl
á ákjósanlegum stað í Varmár-
túni, þar sem hægt verður að
taka á móti þúsundum áhorfanda,
sem allir gætu notið skemmtun-
ar af góðu áhorfendasvæði.
Skemmtiatriði verða ekki
færri en síðast, meðal annars
skrautklæddir riddarar, blysber-
ar, ljósum prýddir hrútar, naut
og geitur. Púkar, álfar og tröll,
ef þau finnast. Tunnuskotin
frægu og eldflaugar ásamt þýzkri
nýjung, sem heitir „Moni“ tungl-
skot.
Góð leslrarlijálp
EG LES OG LITA heita 32 æf-
ingablöð, sem Jónas Guðjónsson
kennari við Laugarnesskólann
hefur samið og Ríkisútgáfa náms-
bóka gefið út.
A hverju blaði er lesmál á
framsíðu en mynd að ofan. Bak-
síða blaðsins er auð. Lesmálið er
mjög létt, stuttar línur og gott
letur. Efnið er samið á svipaðan
hátt og í fyrra hefti Gagns og
gamans og stigþyngist, enda mun
lesmál lausblöðunga þessara ætl-
að sem viðbótarlesefni með Gagni
og gamni. Lesmál þetta er kunn-
áttulega og lipurt samið, enda er
höfundur þess þaulreyndur lestr
arkennari. Myndirnar eru eftir
Halldór Pétursson, falla vel að
textanum og eru m.jög góðar.
Lausblöðungar þessir munu reyn
ast handhægt lesmál til heima-
vinnu, einkum fyrir seinfær börn.
Væri þá heppilegt, að barnið
byrjaði að prenta og læra erfið
orð í textanum. Hægt væri að
prenta æfingaorðin aftan á blaðið
eða á sérblað jafnstórt. Að þvi
búnu litaði barnið mynd textans
og reyndi um leið að festa í minni
orð og efni lesmálsins. Síðan læsi
barnið textann hálfhátt fyrir á-
heyrnarfulltrúa, sem gæti verið
annað hvort foreldri barnsins eða
vinur á heimilinu. Loks ætti barn
ið að lesa textann nokkrum sinn-
um yfir lágt. Og æfingunni lyki
svo með því, að barnið læsi sög-
una reiprennandi eins og æfður
lesari. Sjálfsagt er, að þessar
æfingar gerðust í samráði við
kennara barnsins.
Hentugt lesefni skortir mjög
fyrir byrjendur í þessu landi.
Það er gleðilegt, þegar góðir
menn taka sig fram um að bæta
úr þeim skorti.
Foreldrar mega treysta því, að
lausblöðungar Jónasar Guðjóns-
sonar kennara eru fengur fyrir
börn þeirra við lestrarnámið.
Lsak Jónsson.