Morgunblaðið - 17.11.1961, Page 3

Föstudagur 17. nóv. 1961
M o r n rnv n r. 4 ð i ð
3
Fær að
standa
í Albaníu
EINS og kunnugt er af frétt-
um gengur nú sú alda yfir
kommúnistaríkin að afmá og
rífa niður allt, sem minnir á
Stalín. Styttur og málverk
af einræðisherranum hverfa,
borgir, sem hétu eftir honum
fá ný nöfn.
En í einu kommúnistaríki
Evrópu er Stalínsdýrkunin þó
enn ekki dauð. Það er í Al-
baníu. Rússar og Albanir saka
hvorir aðra um svik við stefn
una. Myndin hér að ofan er
af Stalínlíkneskinu í Tirana,
höfuðborg Albaníu. Er þetta
eitt af örfáum minnismerkj-
um, sem enn standa, um mann
inn, sem Krúsjeff nefnir nú
böðul og illmenni.
Hr útasýning,
í Kjós
VALDASTÖÐUM, 16. nóv. —
Þann 6. nóv. var haldin hrúta-
sýning á vegum Sauðfjárræktar-
félags Kjósarhrepps, að Hækings
dal. Aðaldómari var Sveinn Hall
grimsson, frá B.í. Meðdósnendur:
Björgvin Guðbrandsson bóndi á
Fossá, Oddur Andrésson, bóndi
á Neðra-Hálsi. Sýndir voru 83
hrútar. 34 hlutu 1. verðlaun. 32
2. verðlaun, 13 3. verðlaun og 4
engin verðlaun.
Beztan dóm fékk Skarpi 3ja
vetra, eign búsins á Neðra-Hálsi.
Annar í röðinni var Kaggi vetur
gamall. Eigandi Guðmundur Jóns
son frá Laxárnesi og 3. Kollur
2ja vetra, eigandi Ingvar Jónsson
Laxárnesi.
Þá fór fram afkvæmasýning á
hrút 1 og 2 ám undan Skarp, er
áður getur, hlaut 3. verðlaun
fyrir afkvæmi. Kolkjamma, 6
vetra, eign Haraldar Magnússon
ar Eyjum, hlaut 2. verðlaun.
Gonta 5 vetra, eign búsins á
Neðra-Hálsi, hlaut 3. verðlaun
fyrir afkvæmi. — St.G.
Rússar sleppa ekki tangarhaldinu:
Halda áfram að-
vörunum til Finna
! Finnski sendiherrann í Moskvu
kaEBaður heim í skyndi
til að gefa skýrslu
Moskvu og Helsinki, 16. nóv.
— (AP — NTB/Reuter) —
SOVÉTSTJÓRNIN gaf í dag
Finnum aðvörun um það, að
hún teldi hættuna á þýzkri
árás jafnvel enn meiri nú
heldur en um mánaðamótin
síðustu, þegar hún sendi
finnsku stjórninni orðsend-
ingu og fór fram á varnar-
málaviðræður ríkjanna vegna
yfirvofandi hættu á hernað-
arárás Vestur-Þjóðverja og
bandamanna þeirra í Atlants
hafsbandalaginu — en þar
var sérstaklega vísað til hern
aðarlegs samstarfs Dana og
Norðmanna við „vestur-
þýzku hernaðarsinnana“.
ár Sendiherrann heim í skyndi
Moskvusendiherra Finnlands,
Eero Vuori, var í dag kal.laður
á fund Vasilj Kuznetsovs, vara-
utanríkisraðherra Sovétríkjanna,
sem tjáði sendiherranum skoð-
un stjórnar sinnar á fyrrgreind-
an hátt, að því er finnskar heim
ildir í Moskvu telja. — í Hels-
inki gaf finnska utanríkisráðu-
neytið aðeins út stutta tilkynn-
ingu um fund þeirra Vuoris og
Kuznetsovs — og var þar sagt,
að sendiherranum hefði verið
stefnt heim til Helsinki til þess
að gera tjórninni grein fyrir við
ræðunum. Aðrar heimildir, sem
standa finnsku stjóminni mjög
nærri, segja, að Vuori muni
koma flugleiðis heim frá Moskvu
þegar í fyrramálið. — 1 tilkynn-
ingu ríkisstjórnarinnar var það
tekið fram, að ekkert lægi fyrir
um efni viðræðnanna.
Haft er eftir Finnum í
Moskvu, að sovézki varautan-
ríkisráðherrann hafi tilfært þrjár
meginástæður fyrir mati stjóm-
ar sinnar á ástandinu (þ.e.a.s.
því, að hún telur nú enn meiri
hættu á árás en fyrr): 1) Vísað
er til heimsóknar v.-þýzka land-
varnaráðherrans Franz Josefs
Strauss í Noregi þessa dagana
og þeirra samninga, sem nú
standi yfir milli Noregs og V.-
Þýzkalands um hernaðarlegt
samstarf. — 2) Horfur á því, að
herstyrkur Atlantshafsbandalags
ins í Evrópu verði aukinn veru-
lega — og „aðgerðir bandalags-
ins á Eystrasaltssvæðinu". —
3) Fréttir í dönskum blöðum um
möguleika á sameiginlegri dansk
vestur-þýzkri herstj óm.
— ★ —
Kuznetsov á að hafa sagt, að
þetta væru alvarleg tíðindi, en
ekki farið nánar út í einstök
atriði — og ekki gefið í skyn,
hvort sovétstjórnin ætlaðist til
einhverra sérstakra ráðstafana
af hendi Finna í þessu sam-
bandi.
Skarst illa í andliti
Bifreibaslys á
HAFN ARFIRÐI — Snemma
morguns á miðvikudag, eða rétt
fyrir klukkan tíu, rákust tvær
bifreiðir saman á Reykjanesbraut
inni, skammt fyrir ofan hjúkr-
unarheiimilið Sólvang. Braut
þessi er að sjálfsögðu aðalbraut
og kom bíllinn G 1631, sem er af
Kaiser-gerð, eftir henni frá Rvík.
I sama mund var Volgabíl ekið
inn á brautina frá heimreiðinni
upp að Setbergi, og skipti það
— Kongó
Framh. af bls. 1.
Gizenga, valdamanns í Stanley-
ville, en herforingi uppreisnar-
liðsins, Pakassa ofursti, er þekkt-
ur sem fylgismaður Gizenga. Auk
þess ganga stcðugt þær fréttir —
og berast „staðfestingar" úr æ
fleiri áttum — að Gizenga hafi
sjálfur fyigt þessu liði (um 1500
mönnum) ti.l Kindu og æst það
til uppreisner gegn miðstjórn
Adoula í Leopoldville. Gizenga er
sjálfur varforsætisráðherra þeirr
ar stjórnar — en hefir setið sem
fastast he'.ma í Stanleyville að
undanförnu og neitað að taka þátt
í stjórnarstöri'um í Leopoldville.
★ ÞÖRF SKJOTRA AÐGERÐA
Herstjóri SÞ í Kongó, Irinn
Sean McKeown, sem kom til við
ræðna við U Thant í New York
i kvöld, ásamt Conor O’Brien,
aðalfulltrúa SÞ í Katanga, sagði
hins vegar við fréttamenn í
kvöid, að ástæðulaust væri að
leggja nokkra „dýpri merkingu“
í uppreisnarina í Kindu. Hún —
og hið hroðalega morð Italanna
— gæti einfaldlega stafað af því
dæmalausa agaleysi, sem ríkti í
Kongóhernum. Hermennirnir virt
ust engum skipunum hlýða, en
fara sínu íiam svo sem þeim'sýnd
ist — og drykkjaskapur væri
mjög almennur meðal óbreyttra
hermanna. Væri því ekki von á
góðu. (Vitni telja, að hermenn-
irnir, sem myrtu ítölsku fluglið-
ana, hafi verið drukknir.) —
MeKeown hershöfðingi lagði hins
vegar áherzlu á það, að allt
ástandið í Kongó virtist nú með
alvarlegasta móti — og þyrfti að
grípa til skjótra og ákveðinna að
gerða þar. Ekki ræddi hann frek-
ar, hverjar þær aðgerðir ættu
helzt að vera.
Reykjanesbraut
engum togum að hann lanti á
„Kaise!mum“ og varð þarna geysi
harður árekstur. Kveðst bílstjór
inn, sem kom inn á aðalbrautina,
ekki hafa tekið *ftir bílnum fyrr
en of seint.
Við áreksturinm snerist bíllinn
er kom eftir Reykjanesbrautinni,
bókstaflega við á veginum. og
stúlka. sem sat í framsætinu hjá
bílstjóranum, kastaðist á fram-
rúðuna og skarst allverulega í
andliti. En bílstjórinn slapp með
minniháttar skrámur og einnig
sá. sem. ók Volga-bílnum. sem er
frá Ólafsfirði, Ó 94. Hinn bíllinn
er aftur á móti af Suðurnesjum
og stúlkan, sem slasaðist sunnan
úr Garði. — Henni var ekið í
Slysavarðstofuna í Rvík og síðan
í Landsspítalann til frekari rann
sóknar.
Volgabíllinn kastaðist út af veg
inum og eru báðir bílarnir stór-
skemmdir. — G.E.
„Elskhuginn"
seldui í 3,5
millj. eintukn
LONDON, 16. nóv. —
Brezka útgáfufyrirtækið
„Penguin Books“ upplýsti í
dag, að vasaútgáfa þess af
hinni frægu bók „Elskhugi
Lady Chatterley“ hefði nú
selzt í 3.5 milljónum ein-
taka — aðallega í Bret-
landi sjálfu. — Talsmaður
útgáfunnar sagði, að þessi
mikla sala væri eingöngu
að þakka þeirri „auglýs-
ingu“, sem fólst í réttar-
höldunum í fyrra, þar sem
skorið var úr um það, að
þessi fræga skáldsaga D. H.
Lawrence væri ekki klám-
rit.
Hefði bókin ekki fengið
þessa sérstæðu auglýsingu,
sagði talsmaðurinn, hefði
hún sennilega selzt í ca.
250.000 eintökum — og við
hefðum verið hæstánægð-
©
AJA /S hnúior / SV 50 hnútar Snjó/como f OSi ■ \7 Skúrir IC Þrumur Ws KuUatkil Hihski'i H Hm$ L La9»
u. m nu ,i l '* u. MI
I gær var hæg norðvestan
átt og hreinviðri um állt land,
en skammt norðaustur í hafi
var stormur og éljagangur. —
Við Suðvestur-Grænland er
ný lægð á ferðinni, og var bú-
izt við suðlægari átt af henni
í dag með rigningu suðvestan
lands.
Mjög sterkur vestanvindur
er nú í háloftunum yfir Is-
landi og þess vegna ber öll
veður hratt yfir til austurs.
Veðurspá kl. 10 í gærkvöldi:
SV-land til Vestfjarða og
niðin: Þykiknar upp með vax
andi SA átt í nótt, allhvass
sunnan eða SA og rigning á
morgtm.
Norðurland til SA-lands og
miðin: Hægviðri og léttskýjað
í nótt, sunnan kaldi og skýjað
eftir hádegi, víða rigning með
kvöldinu.
STAKSTEIiVAR
ítalska línan
I gær ræddi Morgunblaðið um
það, hve skelfilega þegjandalegir
kommúnistar væru eftir 22.
flokksþing kommúnistaflokka
Ráðstjórnarrikjanna. Þeir hefðu
ekki hugmynd um, í hvora löpp-
ina þeir ættu að stiga. Síðan
sagði orðrett-
„Kommúnistadeildin á Islandi
er sjálfsagt að vonast eftir því
að aðrar deiidir taki af henni ó-
makið og marki einhverja
stefnu."
Og prenlsvertan var varla þorn
uð á Morgunblaðinu, þegar
Moskvumálgagnið staðfesti að
þessi skoðun væri rétt. I gær birt-
ir það greinargerð italska komm-
únistaleiðtogans, Togliattis, um
þetta mál. I inngantgi segir
Moskvumálgagnið:
„Meirihluti skýrslunnar (skýrslu
Togliatti) fjallar um meginmál
þingsins, hina nýju stefnuskrá
þingsins og stórfenglegu starfs-
fyrirætlanir, en í síðari hluta
hennar er hinsvegar fjallað um
uppgjörið út af mistökum og af-
brotum á valdatíma Stalins og
fara hér á eftir kaflar úr þeim
hluta.“
Það var sem sagt sá hlutinn,
sera íslenzka deildin þurfti að
kynnast.
Fordæmingin
ólijákvæmileg
Meginsjónarmið Togliattis, þau
sem kommúnistar á Islandi með-
taka þakksamlega og munu á
næstunni gera að sínum, eru
þessi:
Upplýst hefur -verið að Stalin
framdi margskonar „réttarfars-
brot“ og glæpi. Ohjákvæmilegt
var því að varpa trúnni á-hann
fyrir róða. Krúsjeff og hans menn
urðu að upplýsa glæpina, því að
hópur manna vildi viðhalda Stal-
instefnunni og „reyndi í júní
til júlí 1957 beinlínis að beita
valdi til að bylta stjórn flokks-
ins og afturkalla ákvarðanir 20.
flokksþingsíns.“ Til að ráða nið-
urlögum þessa hóps varð að út-
hrópa Stalin enn rækilegar. „For-
dæmingin er því óhjákvæmileg."
„Transportið“ með Stalin
Um „transportið" með jarð-
neskar leifar Stalíns segir Tog-
liatti:
„Flutningurinn á jarðneskum
leifum Stalins úr grafhýsi Len-
ins var í rauninni ráðstöfun, sem
þegar var tíma-
bær eftir 20.
þingið, en var
að ég held að-
eins frcstað
vegna þess
að almenningur
hefði þá ekki
getað gert sér
grein fyrir
henni. Eg á hins
vegar persónu-
lega erfitt með að skilja þá á-
kvörðun að skifta um nafn á
Stalingrad.“
Togliatti boðar það sem sagt,
að hann sé samþykkur meðferð-
inni á hinum fyrri vini sínura og
átrúnaðargoði, en síðan spyr
hann sjálfan sig: „Hvernig gátu
svo voðalegir hlutir gerzt“. Og
hann svarar þvi að hann sé ekki
fyllilega ánægður með svarið sem
„felst í því að kenna neikvæðum
eiginleikum Stalirus um allt . . .
Það kemur nú á daginn, að það
voru aðrir menn sem unnu með
honum að lagabrotum.“ Togliatti
svarar því hinsvegar ekki, hverj-
ir þessir aðrir menn séu, en þeir
eru einmitt áhrifamestir í Sovét-
stjórnánni nú Kommúnistar á Is-
Iandi hliðra sér líka hjá þvi að
svara þeirri spurningu, hvort þeir
imyndi sér að núverandi stjórn-
endur Rússa og fyrrverandi sam
herjar Stalins séu sakleysið sjálft.
Loks úthrópar Togliatti svo al-
bönsku kommúnistana.
Nú hefur islenzka kommúnista-
deildin fengið línuna og líklega
fer þá þögninni að ljúka.