Morgunblaðið - 23.11.1961, Blaðsíða 12

12
MORGVNBLAÐIB
Fimmtndagur 23. nóv. 1961

CTtgeíandi: H.f Arvakur. Reykjavik.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (áftm.)
Sigurður BjarnastJn frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
• Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kris.tinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
A-Uglýsingar og avgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
VIÐRÆÐUR UM BANN VIÐ
KJARNORKUTILRAUNUM
ins og skýrt var frá hér í®"
blaðinu í gær, hafa Ráð-
stjórnarríkin fallizt á að
hefja að nýju viðræður um
bann við kjarnorkuvopnatil-
raunum. Er gert ráð fyrir að
viðræðurnar byrji í næstu
viku.
Því miður er ekki fyrir-
fram ástæða til mikillar
bjartsýni um árangur þess-
ara viðræðna. Slíkar samn-
ingatilraunir hafa sem kunn-
ugt er áður verið gerðar
árangurslaust.
Nýlega hafa Rússar lokið
ógnarlegustu kjarnorku-
sprengjutilraunum sögunnar
og hafa því vafalaust tölu-
verðan áhuga á að Vestur-
veldin hefji ekki kjarnorku-
sprengjutilraunir,sem styrkja
muni kjarnorkubúnað þeirra.
Af þeim sökum má vera, að
Rússar séu í rauninni fúsari
til samkomulags en áður.
Að sjálfsögðu kemur ekki
til mála að semja við ein-
ræðisstjórn um slíkt bann,
án þess að framkvæmd þess
sé tryggð með fullkomnu eft-
irliti. Meðan síðustu viðræð-
ur fóru fram undirbjuggu
Rússar í óða önn stórspreng-
ingar sínar og hófu þær um
leið og þeir slitu viðræðun-
um. Engin ástæða er til að
ætla að þeir undirbúi ekki
nýjar tilraunir, meðan á við-
ræðum þeim, sem nú eru
framundan, stendur, ef ekk-
ert er að gera til að fylgj-
ast með slíkum undirbúningi.
Reynslan af Ráðstjórn-
arherrunum mun vafa-
laust valda því, að Vestur-
veldin krefjist skjótrar niður
stöðu viðræðnanna og látí
Rússum ekki haldast uppi
margra mánaða málþóf, án
þess að nokkuð raunhæft sé
gert. Þess vegna ætti ekki
að líða ýkja langur tími,
þar til það skýrist, hvort
Rússar séu í raun og veru
fúsir til að fallast á bann við I
kjarnorkuvopnatilraunum og I
eftirlit með, að því sé fram-
fylgt.
ÓÁBYRG
AFSTAÐA
l?rá því að Atlantshafs-
*■ bandalagið var stofnað
1949 hefur stöðugt verið
reynt að ná samstöðu lýð-
ræðisaflanna á Islandi í ut-
anríkismálum, hvað sem
ágreiningi um innanlandsmál
kynni að líða. Tókst þetta
stórslysalaust fram til vors
1956, þegar undirbúningur
vinstra samstarfs komst í al-
gleyming.
Frá þeim tíma og allt fram
að því, að Rússar hófu hinar
ógnarlegu sprengingar sínar
nú í haust, hefur afstaða
Framsóknarmanna og mál-
gagns þeirra Tímans, verið
með þeim hætti að forðast
hefur verið að taka einarða
afstöðu gegn kommúnisma
og með Atlantshafsbandalag-
inu. í haust sá Tíminn sig
knúinn til að ráðast allharka
lega að kommúnistum, vegna
aðgerða Rússa, þrátt fyrir
hið nána bandalag, sem að
undanförnu hefur verið milli
kommúnista og Framsóknar-
manna.
Er enginn efi á því, að
Framsóknarmenn hafa verið
farnir að óttast dekrið við
kommúnista, enda hafa all-
margir óbreyttir Framsókn-
armenn skilið afstöðu for-
ingja sinna svo, að þeim
bæri að skrifa 'upp á siðferð-
isvottorðið fyrir Krúsjeff,
þar sem því er lýst yfir, að
íslendingar vilji vera hlut-
lausir.
Að undanförnu hefur verið
að búa um sig meðal Fram-
sóknarmanna ný stefna í
þessum málum. Þeir segjast
nú vera eindregnir stuðn-
ingsmenn Atlantshafsbanda-
lagsins, en leggja ríka á-
herzlu á að menn geti haft
mismunandi afstöðu til varna
íslands, þótt þeir segist fylgj
endur NATO. Rétt er það,
að varnarsamningnum er
hægt að segja upp með II/2
árs fyrirvara og íslendingar
hyggjast ekki hafa hér her
lengur en nauðsyn krefur
vegna alþjóðamála. Aðalatr-
iðið er hins vegar, að eins og
umhorfs er í heiminum í dag,
þá er Atlantshafsbandalag-
inu brýn þörf á varnarstöðv-
um á Islandi og þátttaka okk
ar í NATO væri lítils virði
fyrir sameiginlegar varnir
[lýðræðisþjóða, ef við neituð-
um bandalaginu um nauðsyn
lega aðstöðu hér.
MEÐ EÐA
Á MÓTI
Áherzla sú, sem Framsókn-
armenn leggja á að skilja
að þátttöku okkar í NATO
og varnir hér á landi, ein-
mitt á þeim tíma þegarvarn-
anna er mest þörf, er vissu-
lega uggvekjandi. Stefna
þessi virðist eiga að miða að
því að sætta ólík sjónarmið
innan Framsóknarflokksins,
án tillits til hagsmuna ís-
lenzku þjóðarinnar og nauð-
mnics
Vísindamenn leita til móður
Þessi kastali er radarstöð í
Alabama í Bandaríkjunum.
Hún er hlekkur í hinni um-
fanffsmiklu varnarkeðju
Bandaríkjamanna. har sem.
rafeindaheilar reikna út á
svipstundu, ef hætta er á ferð-
um. Hin nýja vísindagrein
bionics mun leiða til en full-
kominna rafeindaheila.
nátturu eftir nýjum tæknileiðum
'ÍSINDAMENN leita til móð-
r náttúru eftir nýjum tækni-
leiðum. Hin ýmsu dýr ok lif-
andi verur. sem bróast hafa
fram á milljörðum ára. oe sem
nú ásamt manninum. eru
dreyfð um Jörðina, bæði á
þurrlendi og votlendi. hafa að
geyma lyklana að tæknileið-
um, sem leitt sreta til fuli-
komnari rafeindaheila.
A þessari öld fraimtfara:
Ijrýstiloftsvélar þjóta um him
inloftin, heimilisvélar sjá um
eldhússtörfin, gervihnettir
hringsóla út í geimnum, jörð-
in er unnin með því að styðja
á hnappa, Fólk horfir á knatt
spyrnuleiki, sem eiga sér stað
í öðrum iheimsálfum (sjón-
varp) og rafeindaheilar leysa
öll torleyst viðfangsefni, þá er
erfitt að skilja, að maðurinn
þurfti að leita á náðir móður
náttúru eftir hugmyndum og
tækni.
Svo er þó raunin, fullyrða
I stofnendur að nýrri vísinda-
grein, sem kölluð er Bionics.
„Sannleikurinn er sá,“ segja
þeir, „að hingað til hefur hin-
um lifandi verum á Jörðunni
verið allt of lítill gaumur gef-
inn í þeim tilgangi að rannsaka
á hvern hátt móðir náttúra hef
ur leyst hin ýmsu vandamál,
sem urðu á vegi hennar i gegn
um hina milljarða löngu þró-
unargöngu hennar.“
—★—
Nákvæmlega orðað táknar
bionics — rannsókn á hinum
lifandi kerfum í náttúrunni í
þeim tilgangi að leita eftir
lyklum, sem opnað geta nýj-
ar leiðir í framleiðslu flókinna
véla og tækja.
I>að þarf enga afburðaheila
til þess að skilja, að stofnend-
ur bionics-vísindgreinarinnar
hafi rétt fyrir sér, þegar þeir
halda þessu fram, að maður-
inn hafi snúið sér allt of seint
til náttúrunnar. Látum okk-
ur taka nokkur dæmi til stuðn
ings.
Allir vita að notkun raf-
magns, framleiðsla þrýstilofts
hreyfla, uppgötvun radar-
tækja og rafeindaheila eru svo
til ný fyrirfoæri hjá mannin-
um. samanborið við hina
löngu þróunarsögu hans. Þó
hafa allan tíman verið dýr
fyrir sjónum hans, sem hag-
nýtt hafa sér tæknina á bak
við öll þessi fyrirbæri.
Flestip vita einnig, að leður
blakan sendir frá sér hljóð-
öldur, sem hún notar til þess
að dæma fjarlægðir og sem
gerir henni kleyft „að sjá í
myrkri“ líkt og skip útbúin
með radar. Færri vita þó, að
köngurlær, uglur og skjald-
bökur hafa einnig þennan hæfi
leika, hvert á sinn sérstaka
hátt.
—★—
Aður en manninuim tóksit að
kgma fyrstu þrýstiloftsvélinni
á loft, hafði smokkfiskurinn
notazt við sömu tækni í ára-
milljónir til þess að skjóta sér
um í hafsdjúpunum.
Hvað snertir rafmagn og
rafeindaheila má benda á það,
að til eru dýr, sem gefa frá
sér rafmagnshögg, ef við þau
er komið. Það verður þó næsta
ómerkilegt, þegar hugleitt, er
að allt tauga- og vitsmuna-
kerfið hjá manninum jafnt
sem hjá dýrunum byggist á
rafmagni.
Jafnvel froslkheilinn er full-
komnari en hinn margbrotn-
asti rafeindaheili. Satt er það,
að frosksheilinn getur ekki
leyst nein stærðfræðileg við-
fangsefni. Hann getur þó ann-
að. Hann getur með aðstoð
„útibúa“ sinna heyrt, séð og
síðan ályktað út frá því, sem
hann verður var við — og það
er meira en nokkur rafeinda-
heili getur.
—★—
Þessi staðreynd svíður í aug
um tæknisérfræðinganna. Það
er því ekki undarlegt, þótt
þeir vilji endurbæta rafeinda-
heila sína. Spurningin er að-
eins: hvernig.
Það er hér sem froskurinn
kemur inn og segir álit sitt.
„Takið vel eftir, þegar ég
veiði mér flugur til matar.
Samstarfið milli augna minna
og heila er þannig, að þótt
augu mín sjái allt sem fram
fer í kringum mig, tek ég alls
ekki eftir neinu öðru en flug-
unum (sem mér finnst svo
gómsætar). Auðvitað þekiki
ég einnig óvini mína, en það •
er líka allt og sumt. — Annað t
kem-ur mér nefnilega sko J
hreint alls ekkert við“. I
Já-já-já, Froski gamli er l
ekki að skera af því, þegar ,
hann leggur sitt til má’lanna.
En hann hefur áheyrendur.
Hann er meira að segja 1-agður
á skurðarborð eða settur í alls
k-onar blöndur til þess að
finna út, hvernig hann fer að
þessu.
—★—
Rafeind-aheilar, sem gæfu
unnið á svipaðan hátt, þ.e.
„sorterað út“ aðeins þa’ð sem
skipti máli við hin ým-su til-
felli, gætu gert ótrúlega mik-
ið gagn. Veðurathuganastöðv-
ar hafa nú orðið úr svo marg-
Framh. á bls. 17.
synjar lýðræðisríkjanna ’á
varnarstöðvum á íslandi.
Stefna þessi byggist líka
vafalítið á því, að íslending-
ar eru skuldbundnir til að
vera í NATO enn um all-
langt árabil, svo að mismun-
andi skoðanir á því, hvort
við eigum að vera í banda-
laginu eða ekki gætu ekki
hindrað það stjórnarsam-
starf, sem foringjar Fram-
sóknarflokksins vilja taka
upp við kommúnista, ef þeir
sameiginlega næðu meiri-
hluta á Alþingi. Hins vegar
mundi erfitt fyrir kommún-
ista að samþykkja slíkt sam-
starf, án þess að varnarliðinu
yrði vísað úr landi. Þannig
virðist því vera um að ræða
tilraunir til að mynda stefnu,
sem kommúnistar gætu unað
við vegna samningsákvæða.
Þegar menn á annað borð
viðurkenna þá staðreynd, að
varnir vestursins hafi hindr-
að framrás heimskommún-
ismans, þá eru það þjóðsvik
að vilja veikja þær varnir.
Við íslendingar værum vís-
vitandi að gera tilraun til
þess að auka styrjaldarhættu,
ef við óskuðum þess að varn
arliðið hyrfi úr landi. Svar
okkar við síðustu ofbeldis-
verkum Rússa á miklu frem-
ur að vera það, að við auk-
um varnirnar.