Morgunblaðið - 23.11.1961, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 23. nóv. 196*
Margaret Summerton
HUSIO
VIÐ
SJÓINN
Skáldsaga
V________________J
ftemur þér ekfti að að segja, móð
ir góð. Hversvegna er amma, sem
ég hef aldrei augum litið og ald-
rei hefur viljað sjá mig, allt í
einu farin að hafa áhuga á mér?
Og þá tók mynd Edmonds að
koma upp á yfirborðið, ógreini-
leg í fyrstu. Tvíburabróðir minn
hafði verið skilinn eftir í fóstri
hjá ömmu, fyrir tuttugu og fimm
árum, þegar mamma hafði keypt
frelsi sitt með því að afsala sér
drengnum. í þeim nauðum, sem
Tamara var þá stödd, hefði hún
aldrei þjarkað lengi.
Grænu augun í mömmu hvíldu
á mér ákaft ósakandi. f>ú hefur
að vísu aldrei sagt það berum
orðum, Charlotte, en hversvegna
er þér svona illa við mig. Já, já,
ég veit, að þú ert mér reið-
Ég hristi höfuðið og vissi ekki,
hvað ég átti að segja.
Hún hélt áfram: Þú hefur allt-
af verið svo viðkvæm þegar Es-
mond var annars vegar, og guð
einn má vita hvers vegna. Það er
ekki einu sinni eins og þið hefðuð
verið eineggja tvíburar. Þið vor-
uð ekkert lík óg sem krakkar vor
uð þið alltaf að rífast. Hún þagn
aði, tæmdi glasið, og sneri sér
svo að lokaþætti ræðunnar.
Og, sem meira er, þið hafið
aldrei tekið neitt tillit til þess,
að ég var ekki annað en ung
stelpa þegar ég yfirgaf hann föð
ur þinn — aðeins tuttugu og
fimm ára. Varla komin af barns
aldrinum og hafði þó þolað meira
en hægt var að heimta af n~>kk-
.urri konu með einhverju skapi.
Öll sú auðmýking og grimmd!
Og einmanaleikinn í leiðinlega
húsinu í Devonshire. Ekki ein
stúlka af milljón hefði getað
haldið hann föður þinn út eins
lengi og ég, og þar að auki undir
ánauðaroki Edvinu, sem hafði
auga með hverjum skildingi, sem
eytt var og taldi eftir mér mat-
inn, sem ég lét ofan í mig....
Hún var þess auðsjáanlega al-
búin að pína út úr mér hverja
ögn af meðaumkun með þessari
píslarsögu sinni.
Ég fór að reyna að draga hana
burt frá þessari raunalegu fortið:
Víst höfum við átt okkar erfið-
leika, en við höfum nú aldrei
soltið og erum meira að segja
ekkert nærri því nú- Og til hvers
ættum við þá að vera að ergja
okkur í sambandi við Edvinu.
Hún hvæsti: Af því að hún hef
ur skrifað mér. Og tvisvar heldur
en einu sinni. Að minnsta kosti
lét hún fyrst lögfræði: jinn sinn
skrifa mér, framsent mér frá
Róm. Og svo, þegar hún var bú-
in að finna heimilisfangið mitt,
skrifaði hún mér sjálf. Ég fékk
bréfið á þriðjudaginn var.
Hún þagnaði, rétt eins og sög-
unni væri lokið.
Nú æpti ég í æsingi: Já, en
hvað er það, sem hún vill?
Sléttu vaxgulu augnalokin opn
uðust enn meir. Ég sá, að i grænu
augun var komin háðsglampi í
stað æsingsins: Hún vill auðvitað
fá þig Charlotte mín! Vitanlega!
Ég varð hissa. Mér finnst hún
hafa Esmond, og til hvers vill
hún þá mig líka?
Það er nú einmitt það, að hún
hefur ekki Esmond iengur- Hann
er dáinn. Drukknaði fyrir eitt-
hvað mánuði.
Ég gat engu orði upp komið í
bili, en svo sagði ég, eins og orð
in stæðu i mér: Hvar? Hvenær?
í bát út af ströndinni hjá þeim
þetta er þér að kenna. Ef þú hefðir ekki drukkið svona
mikið, þá hefði ég ekki neyðst til að aka bílnum.
Hann lenti í óveðri. Það gerðist
víst fyrir bara fáum vikum,
skilst mér.
Þögnin reis eins og múryegg-
ur milli okkar, þangað til hún
rauf hana með uppgerðar stríðni.
Jæja, það er engin ástæða til að
þú farir að láta hugfaliast, góða
mín. Þú þekktir hann hvort sem
var ekki og hefðir aldrei kynnzt
honum- Ef nokkur hefur ástæðu
til að setja upp sorgarsvip, þá er
það ég. Hann var sonur minn. Og
nú er hann dauður. En þú ert
lifandi og það er ég líka.
Edvina vill sjá þig og það get
ég vel skilið. Hún er orðin mjög
gömul — yfir áttrætt — og ekki
sem bezt til heilsunnar. Jæja,
góða, svo að maður sé nú ekkert
að hræsna kring um þetta, þá er
hún rík og getur aldrei orðið ei-
líf.
‘ Mér er nákvæmlega sama,
hvort hún er milljónaeigandi eða
sveitarlimur, sagði ég.
Víst er þér ekki sama, svaraði
Tamara. Það er ekki eins og þú
sért gift, eða hefðir nokkra mögu
leika á að verða það bráðlega.
Ég svaraði engu og vonaði bara,
að hún tæki málið af dagskrá, en
ég hefði nú átt að vita betur.
Þetta gagnslausa dingl þitt við..
æ, hvað hann nú hét. . Philip..
er það ekki allt búið?
Jú, það er búið að vera- Ég
sagði þar sannleikann og -neS
gleði, sem ekki hefði fylgt honum
fyrir einu ári.
Hún stóð upp og klappaði mér
á öxlina. Þú varst heimsk að taka
þér það svo nærri, en þú hefur
þó að minnsta kosti komizt að
raun um, að karlmenn skilja ekki
alltaf við konurnar sínar, þegar
þeir segjast ætla að gera það.
Og það er gagnlegt að vita það.
En nú ætla ég að búa til kaffi-
sopa handa okkur.
Hönd hennar kom aftur á öxl
mína. Þú ert einkennilega sam-
sett, Charlotte. Ég veit, að þú
hefur alltaf gert einhverja róman
tíska veru úr Esmond. Síðan hélt
hún áfram. rétt eins og ég hefði
mótmælt þessu: Já, ég veit þú
hefur það. Þ: hefur alltaf verið
að pukra með einhver leyndar-
mál og þetta er eitt þeirra. Og nú
kemur það illa við þig að heyra,
að hann sé dáinn. Vertu nú kyrr
þama og ég ætla að koma með
sopann-
Emond dáinn. Ég endurtók það
hvað eftir annað, og reyndi að
gera mér Ijóst, hvað þetta þýddi
fyrir mig. Dauði manns, sem ég
•hafði aldrei séð manns, sem
hafði aldrei kært sig um að sjá
mig, því að það hefði hann hæg-
lega getað, ef viljinn hefði verið
með.
Þegar ég vár þrettán ára,
bjuggum við mamma til bráða-
birgða í gistihúsi í Cromwellgötu.
Þetta var um það leyti, sem skól
arnir byrjuðu aftur að haustinu
og ég taldi það líklegt, að Esmond
mundi eiga leið gegn um Lond-
on.
Ég varði löngum tíma í að stíla
bréf, þar sem ég stakk upp á því,
að við hittumst, og sendi það til
Glissing Park, þar sem hann átti
heima hjá ömmu okkar, og ósk-
aði mér þess heitast, að það
næði til hans. Þrem dögum síðar
fékk ég svar frá honum, skrifað:
með ógurlegu hrafnasparki. þar
sem hann sagði, að það gæti ver-
ið gaman fyrir okkur að hittast
og setti mér stefnumót í Café
Royal.
Svo vildi til, þegar dagurinn
rann upp, að mamma var eitt-
l.vað í vondu skapi og hafði ald-
rei augun af mér og það var með
r.æstu erfiðismunum, að ég slapp
út. Svo kom ég á staðinn lafmóð,
einni mínútu fyrir tímann og sat
svo á rauðum plussbek’. í tvo
tíma, en enginn skólastrákur kom
inn í fonsalinn. Hann skrifaði mér
alórei til að gera greii. fyrir
þessu, og það liðu næstum átta
ár áður en ég gat hleypt í mig
kjarki til að skrifa honum aftur.
í þetta sinn var það fjörleg og
kæruleysisleg orðsending. Ég
stakk upp á því, að þar sem við
ættum mjög bráðlega tuttugu og
eins árs afmæli, þá skyldum við
hittast og fá okkur eitt glas til
að halda það hátíðlegt- í hálfan
mánuð fékk ég ekkert svar, en
svo kom bréfið endursent -frá
Glissing Park með áletrun þess
efnis, að hann væri farinn þaðan,
og óvíst hvert.
Sem sagt rændi andlát hans
mig engu, sem ég hefði raunveru
lega nokkurntíma átt. En ég
hafði glatað fyrir fullt og allt
voninni um að kynnast honum
nokkurntíma.
Tamara kom nú aftur með
kaffi og brauð og komst eins
nærri því að vera móðurleg og
hægt var að vænta af henni: hún
lagði að mér að njóta góðgerð-
annna, þvaðraði um búðirnar í
París, og undirbjó hægt og hægt
næsta áhlaupið.
Þegar við höfðum lokið við
kaffið, hóf hún skothríðina með
því að .spyrja mig, hversvegna
ég hefði dregið fríið mitt svona
lengi og hvenær ég ætlaði að
taka það. Ég sagði henni, að það
yrði eftir viku, að Vanessa —
stúlkan, sem bjó í íbúðinni fyrir
neðan mig — og ég ætluðum til
Suður Frakklands í bílnum henn
ar í þriggja vikna tíma.
Hún reyndi að hafa hógværan
hemil á viðbjóði sínum. Tvær
stúlkur í ferðalag, einar síns
liðs; Það gæti ég hugsað mér, að
yrði ekki sérlega spennandi.
Svo varð ofurlítil þögn en þá
sagði hún sakleysislega: Vel á
minnzt — ég bað Edvinu að
skrifa þér í bankann. Það var
betri áritun en Pimlico, fannst
mér.
Það var alveg óþarfi að vera að
fá hana til að skrifa mér-
Edvina vill, að þú heimsækir
sig, og með þriggja vikna frí í
hönd, er þetta alveg eins og snið
ið, hélt hún áfram, rétt eins og
ég hefði ekkert sagt.
En ég er þegar búin að segja
þér, að ég ætla til Suður-Frakk-
lands, endurtók ég og reyndi að
vera þolinmóð.
O, Charlotte, alveg gæti ég
hrist þig!
Ég hló. Það gerðirðu oft meðan
ég var nógu litil til að láta
hrista mig, en það er ég bara
ekki lengur.
Hún kveikti sér í vindlingi.
Hvað á þá að verða af mér? Hef
urðu aldrei hugsað um það?
Ég hef aldrei þurft þess. Þú
hefur svo prýðilega getað bjarg-
að þér sjálf, bæði fyrr og síðar.
Bjargað mér sjálf! Eldur brann
>f >f
GEISLÍ GEIMFARI
>f >f >f-
.— Hvernig haldið þið ykkUr svona
ungum?
— Einkunnarorð okkar, Roger
Fox er: „Þú ert jafn ungur og á-
hugamál þín!“ Nú er aðal áhugamál
okkar Mystikus hans Gar læknir!
Þú ert heppinn Roger, venjúlega
fær enginn yngri en 100 ára að heim
sækja klúbbinn!
— Hver eru þá þessi tvö við dyrn-
ar?
— Pála Pirhana og Fétur, aðstoð-
arfólk Gar læknis. Hvað skyldi
tefja lækninn?
úr augum hennar og hörkusvip-
ur kom á munninn. Hvað veizt
þú um alla örbirgðina, sem ég
hef átt við að búa? Þú, sem ert
örugg með vikukaupið þitt og
tvö þakherbergi, sem þú kallar
íbúð, hvað veizt þú, hvað ég verð
að gera, bara til að halda lífinu?
Mér hnykkti við. Hvað til dæm
is verðurðu að gera?
Sama hvað það er. Nú var
reiði hennar komin á hámark. Þú
virðist ekki skilja. að ég þurfi
peninga til að lifa-
Hún var svo áköf, að ég flýtti
mér að segja: Tamara, þú hefur
aldrei þurft minnar hjálpar fyrr,
en ef þú þarínast hennar nú, ex
hún þér velkomin.
Ekki þannig hjálp, svaraði hún
hörkulega. Ekki éinhverja smá-
upphæð. sem peðrað er í mann
mánaðarlega, eins og ellistyrk.
Fyrirgefðu ef þú hefur sli ilið
það þannig.
Hún andvarpaði, eða kannske
var hún að reyna að stilla sig.
Charlotte, ég er ekki að biðja
þig að gera þetta fyrir mig, held
ur fyrir sjálfa þig. Edvina er for
rík og hún er orðin fjörgömul.
Þú átt rétt á aurunum hennar,
SHÍItvarpiö
Fimmtudagur 23. nóvember
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05
Morgunleikfimi. — 8:15 Tónleik-
ar. — 8:30 Fréttir. — 8:35 Tón-
leikar 9:10 Veðurfregnir.
9:20 Tónleikar).
12:00 Hádegisútvarp (Tóleikar. — 12:25
Fréttir og tilkynningar).
13:00 „Á frívaktinni“; sjómannaþátt-
ur (Sigríður Hagalín).
15:00 Síðdegisútvarp (Fréttir, tilk,- -9
Tónl. — 16:00 Veðurfr. — Tón-
leikar — 17:00 Fréttir — Endur-
tekið tónlistarefni).
17:40 Framburðarkennsla í frönsku og
þýzku.
18:00 Fyrir yngstu hlustenduma (Guð
rún Steingrímsdóttir).
18:20 Veðurfregnir — 18:30 Þingfréttií
Tónleikar.
18:50 Tilkynningar. — 19:30 Fréttir.
20:00 Samsöngur: Pólýfónkórinn syng
ur mótettuna ,,Jesu, meine
Freude“ eftir Bach. Söngstjóri;
Ingólfur Guðbrandsson.
20:30 Erindi: John Locke og heim-
spekikenningar hans (Hannes
Jónsson félagsfræðingur).
20:55 Gestur í útvarpssal: Gösta Jahn
frá Svíþjóð leikur frumsamin
lög á píanó.
21:20 Ævintýraskáldið H. C. Andersen
í tali og tónum, — dagskrá gerð
af Ólafi Gunnarssyni sálfræð-
ingi.
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Upplestur: „Köttur í regni", smá
saga eftir Ernest Hemingway
(Þýðandi, Svala Hannesdóttir.
les).
22:25 Harmonikuþáttur: Henry J. Ey
land og Högni Jónsson hafa um-
sjón á hendi.
23:00 Dagskrárlok.
Föstudagur 24. nóvember.
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05
Morgunleikfimi. — 8:15 Tónleik-
ar. — 8:30 Fréttir. — 8:35 Tón-
leikar 9:10 Veðurfregnir.
9:20 Tónleikar).
12:00 Hádegisútvarp (Tóleikar. — 12:25
Fréttir og tilkynningar).
13:15 Lesin dagskrá næstu viku.
13:25 „Við vinnuna”: Tónleikar.
15:00 Síðdegisútvarp (Fréttir, tilk.
Tónl. — 16:00 Veðurfr. —. Tónl.
— 17:00 Fréttir — Endurtekið tón
listarefni).
17:40 Framburðarkennsla I esperanto
og spænsku.
18:00 „Þá riðu hetjur um héruð“: --
Guðmundur M. Þorálksson talar
öðru sinni um Gretti Ásmuridar-
son.
18:20 Veðurfregnir. — 18:30 Þingrétt
ir. — Tónleikar.
18:50 Tilkynningar — 19:30 Fréttir.
20:00 Daglegt mál (Bjarni Einarsson
cand. mag.).
20:05 Efst á baugi (Tómas Karlsson og
Björvin Guðmundsson).
20:35 Frægir söngvarar; V; Fjodor
Sjaljapin syngur.
21:00 Upplestur: Helgi Tryggvason
kennari les kvæði eftir Bólu-
Hjálmar.
21:10 Tónleikar: Strengjakvartett f
D-dúr op. 20 nr. 4 eftir Haydn
Erben-kvartettinn leikur).
21:30 Útvarpssagan: „Gyðjan og ux-
inn“ eftir Kristmann Guðmundi
son XXIX. (Höf. les).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Hugleiðingar um héraðsljóða-
söfn (Björn Daníelsson skólastj.X,
22:30 Á síðkvöldi: Létt-klassísk tónlist:
a) Frantisek Rauch leikur á
píanó þætti úr „Skáldlegum
stemmningum" op. 85 efti*
Dvorák og Pólónes nr. í E-
dúr eftir Liszt.
b) Einsöngvarar, kór og hljóm-
sveit San Carlo óperunnar f
Napolí flytja atriði úr óper-
unni „Linda di Chamounix**
eftir Donizetti; Tullio Serafin
stj.).
c) Sinfóníuhljómsveit belgískg
útvarpsins leikur ballettsvít-
una „Sylvíu'* eftir Delibecs
Franz André stj.
23:15 Dagskrárlok.