Morgunblaðið - 24.11.1961, Blaðsíða 8
8
MOrtcniVBLAÐIÐ
Föstudagur 24. nðv. 1961
Veðdeildarlán hafa tvð-
faldazt miðað við árið 1958
Frá umræðum á Alþingi
Á FUNDI neðri deildar í gær var
tekið til 1. umræðu frumvarp sjö
framsóknarflokksþingmanna um,
breytingu á lögum um húsnæðis-
málastofnun, bygrging-arsjóð ríkis-
ins o.fl.
Jón Skaftason (F), 1. flutnings
maður, gerði grein fyrir, að með
frumvarpinu væri lagt til, að há-
markslán byggingarsjóðs hækki
um 100%, úr 100
þús. kr. í 200 þús
kr. enda geri sú
hækkun naum-
ast meira en
vega á móti
hækkunuim á
byggingarkostn
aði frá 1957 til
þessa dags. Og
þótt það hljóti
að kallast verkefni ríkisstjórnar-
innar að hafa forgöngu um fjáröfl
un, vilji flutningsmenn frum-
varpsins þó benda á eftirfarandi
leiðir í því samjbandi:
a) Ríkissjóður leggi fram fast
árlegt tillag til sjóðsins nokkur
ár í senn.
b) Ákveðið verði, að hluti ár-
legrar sparifjáraukningar gangi
til byggingarsjóðsins.
c) Álag það, sem getur um í
a-lið 4. mgr. 3. gr. laga nr. 42 1.
júní 1947, hækiki um helming, í
2%.
d) Verulegur hluti af mótvirð-
issjóði vegna 6 milljón dollara
óafturkræfs framlags frá Banda-
rikjastjórn vegna tekjumissis, er
leiddi af gengisfellingunni 1960,
geymdum í Seðlabankanuim,
verði látinn renna til bygging-
arsjóðs ríkisins.
Nafni breytt.
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
(S) vakti athyigli á því, að í
greinargerð þessa frunwarps
væri sagt, að merkasta sporið í
þá átt að stuðla að því, að sem
flestir einstaklingar eignuðust í-
búð, hefði verið stigið í tíð vinstri
stjórnarnnar með lögum um hús
næðismálastofun 1957. En flutn-
ingsmanni hefði láðst að geta
þess, í hverju þetta merkasta
spor lægi. Enda sé það svo, ef
málið er athugað nánar, að lögin
frá 1957 eru að meginstofni eins
og lögin frá 1955, er sett voru í
tíð ríkisstjórnar Ólafs Thors, þeg
ar hið almenna veðlánakerfi var
sett á stofn. Hins
vegar hafi nafni
verið breytt á
varasjóði al-
menna veðlána-
kerfisins og hon-
um gefið nafnið
byggingarsjóður
ríkisins. Að vísu
hafi tveim nýj-
um tekjustofn-
um verið bætt við: 1% álagi af
tekju- og eignaskatti, stríðsgróða
skatti Og influtningsgjöldum, er
samtals nemur 5 milljónum á
ári, auk 2i/3 af stóreignaskatti, en
9,4 milljónir hafi innheimzt af
þeim skatti frá upphafi. Kvaðst
Þorvaldur ekki gera ráð fyrir,
að þessi viðbót tekna sé að áliti
flútningsmanns svo merk, að
merkilegra skref hafi ekki verið
stigið.
Skyldusparnaðurinn
hæpin ráðstöfun.
Eina veigamikla nýjungin frá
1955 sé því skýldusparnaðurinn,
hana hljóti flutningsmenn að
eiga við. Þar átti að vera fundinn
tekjustofn, sem aukið gat árlegar
tekjur sjóðsins stórlega. En ekki
var gert ráð fyrir, að unga fólk-
ið yrði 25 ára, og að til endur-
greiðslna mundi koma. Raunveru
lega sé það fé, er til útlána kem-
ur, aðeins mismunurinn á inn-
komnu fé og útborguðu, eða sem
nemur fólksfjölguninni, en það
gefur ekki mikið fé til ráðstöfun
ar. Þegar jafnvægi er komið á
þessa tekjuöflun nemi innkomur
umfram endurgreiðslur 1 milljón
króna á ári, en í tíð vinstri stjórn
arinnar kostaði 2)4 milljón ár-
lega framkvæmdin á skyldusparn
aðarkerfinu.
Aukning sparif jármyndunar.
Þá benti ræðumaður á, að til
þess að bæta úr lánsfjárskorti
húsnæðismála væru einungis
tvær leiðir fyrir hendi, annars
vegar að auka frjálsa sparifjár-
myndun eða lögbinda sparnað í
formi skatta og tolla. Síðari leið-
ina hefði engin ríkisstjórn treyst
sér til að fara, þar eð tollar og
skattar hefðu verið ærnir fyrir,
því væri ekki önnur ieið fær, en
auka frjáisan sparnað, en aukn-
ing hans fer eftir þeim skilyrðum,
sem efnahagskerfið veitir til
sparnaðar á hverjum tíma.
Þegar vinstri stjórnin tók við
og áhrifa hennar gætti í peninga
málunum, fór sparifjármyndun
ört minnkandi, eins og sjá má af
sölu veðskuldabréfa Landsbank-
ans. Salan lækkaði úr 22,9 mill-
jónu-m 1956 í 15,4 miljónir 1958
eða um 63%. Hins vegar var hún
orðin 30,7 milljónir 15. ágúst 1961
eða 100% meiri en á öllu árinu
1958, síðasta valdaári vinstri
stjórnarinnar. En einmitt með því
að efla þessa þróun aukningu
sparif j ármyndunarinnar, bygg j -
um við traustan grundvöll und-
ir veðlánakerfið og bæ-tum þann
ig úr lánsfjárskortinum, en ekki
m-eð úrræði vinstri stjórnarinnar
að leiðarljósi.
Ærin ástæða
Jón Skaftason (F) endurtók,
að 1957 hefði merkasta sporið
verið stigið Og rökstuddi það á
þann veg, sð þá hafi i fyrsta
skipti verið efnt til verulegrar
sjóðmyndunar byggingarsjóðs,
sem raunar hafi þá verið nokkur
fyrir árið 1955. Að vísu hafi tekj
ur sjóðsins reynzt minni af ráð-
stöfunum vinstri stjórnarinnar,
en ráð hafi verið fyrir gert^ og
kvaðst hann búast við, að Sjálf-
stæðisflokkur.'nn væri valdur að
því. Þá sagði hann, að aukning
sparifjármyndunar í landinu und
anfarin tvö ár sé mjög básúuð,
hins vegar kvaðst hann ekki hafa
Orðið var við, að byggingarsjóð-
ur hefði notið þeirrar innláns-
aukningar lán úr byggingarsjóði
væru minni nú en 1956. Lán úr
byggingarsjóði hefðu því ekki
aukizt, þótt byggingarkostnaður
hafi stóraukizt.
Hannibal Valdimarsson (K)
kvaðst hyggja, að flestir séu sajn
mála um, að ærin ástæða sé til að
tvöfalda upphæð lána úr bygg-
ingarsjóði, vegna hækkaðs bygg-
ingarkostnaðar. Þá sagði hann,
að byggingasjóði með lögunum
T annlækningastof an
er opin aftur á MIKLUBRAUT 48. Sami sími.
sami viðtalstími.
JÓN SIGTRYGGSSON.
Þingeyingar Reykjavík
Munið spilakvöld Þingeyingafélagsins í Skátaheim-
ilinu n.k. laugardagskvöld kl. 20,30.
Sýndat verða myndir frá Oskjugosinu.
Félagar fjölmennið og takið með gesti.
Stjórnin.
Ml.s. Brúarfoss
New York - Reykjavík - Rotterdam - Hamborg
Áætlun m.s. ,,Brúarfoss“ breytist þannig í desember:
Frá New York 6 desember 1961
til Reykjavíkur 14. desember 1961
frá Reykjavík 20. desember 1961
til Rotterdam 25. desember 1961
frá Rotterdam 26. desember 1961
til Hamborgar 27. desember 1961.
frá Hamborg 3. janúar 1962.
H.F. Eimskipatelag íslands
NýkomiÖ
Dönsk prjónafiit á drengi ermalöng.
Einnig mikið úrval af dönskum
prjónahúfum.
Verzlunin ÁSA
Skólavörðustíg 17 — Sími 15188.
Járnsmiðir óskasf
eða menn vanir jáinsmíði og nemendur í vélvirkjun
og járnsmíði.
SIRKILL vélsmiðjan
Hringbraut 121 — Sími 24912 og eftir kl. 7, 34449.
Aðalfundur
fólagsins verður haldinn
miðvikudaginn 29. nóv. n.k.
í Tjarnarcafé, uppi.
Dagskrá:
Venjuleg aðaifundar-
stöif.
Stjórnin
Vélamaður og stýrimaður
óskast á 100 tonna bát í flutninga.
Upplýsingar í símum 19610 — 10419 og 36182.
1957 hefði verið
tryggðar 118,2
millj. kr. í stofn-
fé, sem Sjálf-
stæðisflokkur
inn hefði þó
tekið að miklu
leyti aftur með
afnámi stóreigna
skattsins. Enn
fremur sagði
hann, að alltaf
hefði verið vitað, að árlegar tekj-
ur af skyldusparnaði mundu
lækka, er til endurgreiðslu kæmi.
Alltaf hefði verið vitað, að um
varanlega iausn var ekki að ræða.
Allt fór saman í tíð Hannibals
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
(S) svaraði þeirri fullyrðingu
Jóns Skaftasonar, að aukin spari
fjármyndun hefði ekki aukið
iánastarfsemi til íbúðahúsabygg-
inga. Endurlók hann fyrri upp-
lýsingar sínar um, að sala banka-
vaxtabréfa væri 100% meiri á
þessu ári til 15. ágúst en allt ár-
ið 1958, hér sé um svo mikinn
mismun að ræða, að menn hljóti
að taka eftir því. Enn fremur
væri lánsupphæð byggingarsjóðs
þegar orðin 52,5 milljónir miðað
við 15. ágúst og eftir væri að ráð-
stafa 20 milljónum, þannig kæmi
þetta ár með hærri afgreiðslu
íbúðarlána en nokurt annað ár.
Þá vék Þorvaldur að ræðu
Hannibals og rifjaði m. a. upp,
að fyrir hans tíð 1 ráðherrastóli,
en hann hafði með höndum yfir-
umsjón húsnæðismála, hefði með-
alupphæð lána af almennum veð-
lánabréfum verið 55 þúsund kr.
1955, og 52—3 þúsund 1956. 1957,
i tíð vinstri stjórnarinnar, hefðu
þau lækkað í 35 þúsund krónur.
Aður hefðu 2/7 lánanna verið
vísitölutryggð og talað um, að
þau ákvæði þyrfti að afnema, í
tíð vinstri stjórnarinnar voru
lántakendur þó skyldaðir til að
taka lán, sem voru 50% vísitölu-
tryggð. Þannig hefði allt farið
saman í tíð vinstri stjórnarinnar:
Lánsupphæð lækkað, lánskjör
versnað og byggingarkostnaður
hækkað um 30%. Byggingarkostn
aður hefði því hækkað oftar en i
tíð þessarar ríkisstjórnar eða seru
svarar 26% reiknað út frá upp-
lýsingum í greinargerð frumvarpa
ins.
50% lánsfjárauknimg
Emil Jónsson félagsmálaráð-
herra minntist á, að tekjustofn-
arnir gömlu frá 1957 hefðu brugð
izt. Þannig hefðu tekjur af skyldu
sparnaði hrapað úr yfir 20 millj.
í 4—5 milljónir.. Þá benti hann
á, að sá saman-
burður, sem gerð
ur hafi verið á
lánum bygging-
arsjóðs, sé vill-
andi. Bæði árin
1960 og 1961 hafí
um 20 milljóna
lánveitingum
seinkað fram yf-
ir áramót, það
þýði að bæði ár-
in séu um 70 milljóna króna lán-
veitingar í síað 52, eða um 50%
aukning, ef miðað sé við árin
1957 og 1958, en þá væru lán-
veitingar 45,6 og 48,7 millj. kr.
Þá sagðist hann ekki halda þvl
fram, að endanleg bót hefði verið
ráðin á þessum málum, þótt hitt
væri rangt, að þeim hefði aldrei
verið eins illa komið. Umsókn-
um um lán hefði fækkað frá því,
sem áður var, þótt hitt væri ó-
víst, hvenær hægt yrði að ná
saman endunum. Staðreyndin
er sú, að Islendingar eru í fjár-
þröng, og þótt þörf sé fyrir hendi,
er ekki alltaf hægt að sinna henni
af þeim sökum. Möguleikar og
þarlir standast ekki alltaf á og
meta verður á hverjum tima hvar
þö’ fin er brýnust.
Lúðvík Josefsson (K) taldi, að
lánaaukningm 1960 og 1961 væri
ekki eins mikil, og tölur sýndu,
þar sem víxlalánum hefði ein-
ungis verið breytt í formleg lán
byggingasjóðs. Hér væri því ekki
um lánaaukningu heldur lána-
breytingu að ræða.
Jón Skaftason (F) og Hanniibal
Valdimarsson (K) tóku aftur til
máls og Kom ekkert það nýtfc
fram í ræðum þeirra og Lúðviks,
sem ástæða er til að rekja.
Er Hannibal hafði lokið máli
sínu var j. umræðu frestað og
fundi slitið, þar sem mjög var
liðið á venjulegan fundartima
deildarinnar.
HPINGUNUM-
ftst/tralríluxto 4