Morgunblaðið - 25.11.1961, Blaðsíða 9

Laugardagur 25. nóv. 1961
MORCUNBLAÐIÐ
9

Dominikanska lýðveldið:
Fær forsetinn
til að koma þar á lýðræði?
ir Síöustu daga hafa borizt
allathyglisverðar fregnir frá
Dominikanska lýðveidinu í
Karibahafi. Joaquim Balagu-
er forseti, sem hefur unnið
ötullega að eflingu lýðræðis
í landinu, á nú í höggi við
andstæðinga, sem virðast
sækja að honum úr tveim
áttum.
Annarsvegar hafa menn
verið uggandi um, að skyld-
menni Trujillos, fyrrverandi
einræðisherra, hygðust ná
aftur tangarhaldi á landinu
— og hefur Balaguer því
leitað stuðnings Bandaríkja-
manna til að fá verndað og
eflt þann vísi að lýðræði,
sem þegar var sprottinn. —
Bandaríkjamenn sendu her-
skip á vettvang, sem bíða
átekta utan við landhelgi
lýðveldisins.
ic Hinsvegar á Balaguer í
höggi við stuðningsmenn
Castros, sem vilja gera land-
ið að annarri Kúbu — og
virðist sú hættan öllu í-
skyggilegri.
if 1 gær var t.d. útvarpað
frá Kúbu áskorunum til íbúa
Dominikanska lýðveldisins
uin að myrða Balaguer for-
seta og alla þá, sem með
honum vinna. Ibúar landsins
voru hvattir til að fara út á
strætin og út á landsbyggð-
ina — og „takið það sem
ykkar er“ — sagði í sending-
um útvarpsins.
Síðustu daga hafa stuðn-
ingsmeim Castros efnt til ó-
spekta, hvar sem við var
komið og á mánudaginn bar
Kúba fram kæru í Öryggis-
ráði Sameinuðu þjóðanna á
hendur Bandaríkjamönnum
fyrir ihlutun í» innanríkismál
Dominikanska lýðveldisins
með því að senda þangað
herskip.
Hélt fulltrúi Kúbu kær-
unni til streitu og krafðist
þess, að hún yrði rædd, þrátt
fyrir eindregin mótmæli full-
trúa lýðveldisins sjálfs, sem
sagði land sitt enga ástæðu
hafa til slikrar kæru, —
enda væri það kæra Kúbu-
stjómar, sem væri frekleg
íhlutun 1' innanríkismál lýð-
veldisins, en alls ekki hin
bandarísku herskip. Þau væru
mikill styrkur starfi Balagu-
ers forseta, til eflingar lýð-
ræði í landinu og undirbún-
ings að skipan lýðræðisstjórn
ar, því að landinu væri nú
ógnað af einræðisöflum.
Fer enginn í grafgötur um
það hvert Kúbustjórn stefnir
með þessum aðgerðum — og
því athyglisverðari eru þær,
sem sízt var orðið ókært
með þeim Castro og Trujillo
einræðisherra.
★
Síðan Trujillo einræðis-
herra var drepinn 30. maí sl.
hefur Balaguer unnið að
stofnun lýðræðisríkis og virt-
ist verða vel ágengt. Hávær-
ar kröfur komu fram þegar
eftir lát Trujillos um, að
allt hans skyldulið — og þar
með sonur hans, Rafael,
sem gegndi embætti herráðs-
foringja, yrði rekið úr landi
og eignir ættarinnar gerðar
upptækar með öllu. Forset-
inn veigraði sér við því að
grípa til of róttækra aðgerða
— óttaðizt að það kynni að
leiða til öngþveitis og upp-
reisna, sem e.t.v. leiddi til
þess að þróun mála þar yrði
eins og á Kúbu. Þó voru
nokkrir af Trujillo-fjölskyld-
unni reknir úr landi, þeirra
á meðal tveir bræður ein-
ræðisherrans, Hector og Aris-
mendi, en sonurinn gegndi
áfram embætti sínu. Mestur
hluti landareigna og iðnfyrir
tækja í eigu Trujillo-ættar-
innar voru tekin eignarnámi
og þjóðnýtt.
Stjómarandstaðan starfar
opinberlega og gefur út dag-
blöð og helztu embættis-
menn einræðisherrans hafa
þegar banni á sykurfram-
leiðslu lýðveldisins, en það
bann kostaði einræðisherr-
ann 56 milljónir dala á sl.
ári. Og það urðu fleiri óá-
nægðir en Rafael — Bræð-
urnir Hector og Arismendi
hröðuðu sér heim — en
höfðu áður lýst því yfir, að
„drengurinn væri að missa
allt úr höndum sér.“
Ekki virðist með öllu Ijóst,
hvað við bar, þessa daga. Mik
ill uggur greip um sig við
komu bræðranna — um að
þeir ætluðu að ná aftur land-
inu í sínar hendur og myndu
þá endurvekja einræðið. En
þá sagði Rafael af sér emfoætti
sínu og hélt á snekkju til
Evrópu. Bræðurnir fóru næsta
dag aftur úr landi — ásamt

I
Rafael TrujiIIos
þrjátíu öðrum skyldmennum
sínum — og Balaguer forseti
skoraði á þjóðina að standa
með sér við varðveizlu og efl-
ingu þess lýðræðis sem í fæð-
ingu væri. Stuðningur íbú-
anna við forsetann virtist
traustur og almennur í þeim
efnum. Bræðurnir fóru til
Florida og hafa fengið leyfi

Starfsemi mæðra-
deildarinnar aukin
yfirvalda þar til dvalar í tvo
til þrjá mánuði.
Varðandi brottför Rafaels
hermdu sumar fregnir, að
hann hefði flúið land eftir mis
heppnaða byltingartilraun —
en aðrar, að hann hefði hrein-
lega viljað losna v'ð alla
ábyrgð og engan áhuga haft
á stjórnmálum. Ef til vill er
sú ályktun dregin vegna for-
tíðar hans — en Rafael var
heimskunnur munaðarsegg-
ur á námsárum sínum.
Bkki þykir heldur fyllilega
ljóst, hver sé afstaða hersins
til væntanlegrar myndunar
bráðabirgðastjórnar, sem
Balaguer vinnur nú að. Hug-
mynd hans er, að í þeirri
stjórn fái sæti fulltrúar allra
flokka. Raddir hafa verið
uppi um, að klofningur sé út
af þessu máli í hernum sem
þó hefur lýst yfir fylgi við
Balaguer — og krefjist ein-
hver hluti hersins þess að fá
hlutdeild í hinni nýju stjórn.
Hvað, sem því líðu,r virð-
ist af aðgerðum Bandaríkja-
stjórnar og ummæla Dean
Rusk utanríkisráðh. að Banda-
ríkjamenn séu staðráðnir í að
styðja fealaguer forseta í við-
leijni hans til að mynda lýð-
ræðisríki í Dominikanska lýð-
veldinu.

Á VEGUM Hjúkrunarfélagsins
Líknar hófst árið 1928 skoðun
barnshafandi kvenna og fór sú
skoðun fram í húsakynnum ung-
barnaverndarinnar. Var ráðinn
a' fæðingarlæknir og ljósmóðir tiil
yikið úr stoðum sínum. Þo starfa þar sú stöð flutti j fæð.
'^ardfd Landspítalans árið
ingsmönnum Castros, enda 1949; eða sa deild tok td
hafa þeir gert honum allar( slal"la var bar þangað til hún
þær skráveifur, sem þeir ®leklk nuverandi husnæði í Heilsu
máttu. Jverndarstöð Reykjavíkur, s5m
Balaguer, hefur þessa mán-fein af deildum hennar, hinn 29.
aði unnið ötullega að því, aðldesember 1954. Fyrsta árið (1955)
■" viðskiptabanninu, Jkomu alls 2492 konur, en tala
skoðanna var alls 7610. Síðan hef-
aukizt
og var
fá aflétt
sem samband Ameríkuríkja .
settl a Dominikanska lýð-1 ur aðsókn að deildinni
veldið í einræðistið Trujillos. . . ... ,
Var svo komið fyrir skömmu, "f^fð ,fra ári td ars-
að Bandaríkjamenn mæltu £a"nig arlð 1960 skoðaðar um
með því við nefnd þá, sem 3099 konur tæplega 10.000 sinn-
ym. Skoðanadagar hafa verið 3
;í viku, en aðsókn afar misjöfn.
Suma daga hafa komið um eða
yfir 100 konur, aðra daga 30—40
konur í skoðun.
Eins og gefur að Skilja, hefur
á vegum sambands Ameríku
ríkjanna sá um refsiaðgerðir
gegn lýðveldinu — að aflétt,
væri að nokkru viðskipta-
banni á landið. Síðan
skyldi öllum viðskipta-,
banni létt af smátt og smátt |aft orðið lö þið ^ .
eftir þvi, sem lyðræðxð i u,- - , „ , . ,. rynr
landinu yrði tryggara. Tru-' ÍH a barnshafandi konur, sem
jillo yngri var ekki ásáttur ** aSa> sem aðsokn hefur verið
með þetta og krafðist þess,( mest’ bafa mátt bíða í 3—4 klst.
að Bandarikjamenn afléttu ett'r skoðun. Þetta hefur valdið
nokkrum leiðindum. Bæði er það
I að margar konur hafa nauman
tíma aflögu frá heimilum sín-
um, svo og þola barnshafandi
konur oft illa langar setur. Því
hefur nú verið ákveðið að reyna
að ráða bót á þessu ástandi og að
forða feonum frá óþarfa bið.
Frá 1. des. n.k. mun sá héttur
verða upptekinn, að konur geti
pantað ákveðinn tíma fyrir
hverja skoðun og með þvi reynt
að dreifa konum jafnara niður
á Skoðunardaga. Þeir verða sem
áður á mánudögium, miðvikudög-
um og föstudögum kl. 13—15.
Ætlazt verður til að feonur mæti
til skoðunar þessa daga a. m. k.
4 sinnurn á meðgöngutímanum,
í fyrsta sinn á 2.-3. mánuði með-
göngutímans, í annað sinn á hálfn
uðum tíma, í þriðja og fjórða sinn
um 6 vikum og um 3 vikum fyr-
ir væntanlega fæðingu.
Auk þess verður sú nýbreytni
tekin upp, að aukaskoðun ljós-
mæðra hefst nú og fer hiún fram
tvisvar í vitou, á þriðjudögum og
fimmtudögum kl. 13—15, og mun
þar verða fyrst og fremst fylgst
með þyngd konunnar, blóðþrýst-
ingi og þvag athugað fyrir egigja-
hvítu. Sú skoðun hefst á miðjum
meðgöngutíma og er ætlast til
að konur mæti þar hálfsmánað-
arlega fram að síðasta mánuði
meðgöngutímans, en eftir það
vikulega fram að fæðingu, nema
annað sé ákveðið í samráði við
lækni. Mun einn af þrem lækn-
um deildarinnar ætíð verða við
í seinni skoðunartímanum, bæði
til eftinlits og til viðtals við þær
konur, sem þess óska.
Loks hefur verið ákveðið að
konur, sem fætt hafa eigi feost á
læknisskóðun á deildinni, 6—8
vikum eftir fæðingu, og mim sú
skoðun fara fram á þriðjudögum
og fimmtudögum eftir fyrirfram
ákveðnum tíma. Að lokum skal
þess getið, að öll þessi þjónusta,
sem veitt er á deildinni, er að
kostnaðarlausu fyrir konur úr
Reykjavík.
Yfirlæknir mæðradeildar er
Guðjón Guðnason, en auk hans
starfa þar læknarnir Andrés Ás-
miundsson og Jón Hannesson.
Stalín enn
í heiðri holður
BANDARÍSKA útvarpið VOA
skýrði frá því gær að embætt-
ismönnum Kínastjórnarinnar
hafi verið fyrirskipað að
kynna sér bækur Stalíns og
koma fyrir myndum af Stalin
á opinberum stöðum. 1 sömu
frétt segir að í ýmsum verzl-
unargluggum í Peking hangl
nú myndir af Stalín og Mao
Tse-tung hlið við hlið.
LÖCMENN
EYJÓLFUR KONRÁÐ JÓNSSON
JÓN MAGNÚSSON
hafa í dag fluft s krifstofur sínar í
TRYGGVAGÖTU 8
Símar 1-1164 og 2-2801