Morgunblaðið - 25.11.1961, Qupperneq 11

Laugardagur 25. nóv. 1961
MOnCVlSBL AÐ1Ð
11
ÁVARÚTVEGUR
22 þúsund tonn — 180 millj. kr.
„The Shipping World“ hefir
birt yfirlit um hvað kostaði að
byggja farmflutningaskip 21,750
DW að stærð, í enskri skipasmíða
stöð 1. júlí þ. á.
Heildar byggingarkostnaðaur
skipsins var 1,481, 605 stpd. eða
um 180 millj. ísl. kr. stálið í
skrokkinn asamt tilheyrandi því,
var um 30% af kostnaðinum. Aðal
vél, hjáiparvélar og rafmótorar
voru ca. 28%, loftleiðslur og loft-
ræsting um 10%, en rörlagning-
um skipið eru 10 tengingar, en
auk þess hátalar á „mikilvæg-
um“ stöðurn ofan dekks og neð-
an.
Til þess að auðvelda stjórn
skipsins við trollköstun og upp-
hífingu, er komið fyrir sérstök-
um klefa aftan við brúna, þar
sem skipstjórinn getur stjórnað
öllum hreyíingum skipsins eins
og úr brúnni sjálfri.
Auk 8 yfirmanna á dekki Og
í vélarúmi verða 27 aðrir skips-
menn eða 35 manna skipshöfn

ar, útbúnaður, innrétting og máln
ing rúm 10%. Umsjón, vinnulaun,
tryggingar, eins-árs ábyrgð og
ágóðahlutur, var um 20% af
heildarkostnaði skipsins.
Skip það sem lagt var til grund
va iar þessum útreikningi var ný-
tízku einnar skrúfu skip, með
yfirbyggingu á afturskipi. Skipið
var nær allt rafsoðið í sam-
setningum, nema á einstaka
styrktarböndum. Eftir allri lengd
skipsins var tvöfaldur botn, fyrir
vatnsballest.
Þús. skip úr hcimsflotanum 1960
Samkvæmt skýrzlum frá Loyds
Register of Shipping voru upp-
höggvin skip á árinu 1960 fleiri
en nokkru sinni áður eða alls 830
skip, samtals 3,28 millj. tonna.
En árið áður 789 skip samtals
3,12 millj. tonna. En fyrri ára
hámark, er frá 1933 og var þá
2,4 millj. xonn.
Af sjósíysum faekkaði í heims-
flotanum um 171 skip, samtals
358,000 brt. árið 1960, sem er
mesta skipatjón eftir styrjöldina,
að tónnatali. Hliðstæðar tölur
1959 voru 181 skip 281,000 br.
tonn.
Heildarfækkunin í heimsflotan-
um 1960 varð þannig 1.011 skip,
um 3,64 millj. tonna, en 970 skip
um 3,41 mxllj tonna árið 1959.
Stórir norskir skuttogarar.
Það hefir verið áður skýrt frá
þvi, að Norðmenn eru að koma
sér upp nýtízku togaraflota. f>eir
byggja sjalfii 6 til 8 skuttogara
af meðalsr.ærð, eftir norsku fyrir
komulagi, en þeir kaupa einnig
togara annars staðar að!
I „Fiskaren'’ 1. nóv. s.l. er frá
þvi skýrt, að hið nýstofnaða tog-
araútgerðarfé! ag Nordtrál A/S í
Harstad, eignist á árinu 1962, tvo
nýja skuttogara, sem verði
stærstu togarar Noregs. Bæði
skipin eru byggð hjá Rickmers
Werke í Bremerhaven, þeim fyrri
verður hleypt af stokkunum 6.
jan. n.k. og verður afhentur út-
gerðarfélaginu í marzmánuði.
Seinna skipið á að vera tilbúið
til afhendingar sex mánuðum síð
ar. Báðir togararnir verða 220 fet
á lengd 9,60 m. á breidd og 7,15
m. af efsta dekki í botn. Þeir
verða með sama byggingarlagi og
þýzki skuttogarinn „Carl Kámpf“,
sem hefir heppnast mjög vel, og
er byggður h]á sömu skipasmíða-
Stöð. Kostnaðarverð hvors þess-
ara skipa verður 6 millj. N. kr.
,(um 36 miiij Isl.kr.)
Aðalvél skipanna er 1600 ha.
Deutz Diesel, og 360 ha. hjálp-
armótor, a sama öxli, sem hægt
er að nota eftir þörfum, einnig
ski ftiskrúfa. Tryggt á að vera að
ganghraði skipanna geti verið
14,75 mílur
I skipunum verður fiskimjöls-
vinnsla og frystiútbúnaður auk
rýmis fyrir ísaðan eða saltaðan
fisk. Af navigationsútbúnaði er
nefnt m. a. gyrókompás, síma og
talkerfi, tvær gerðir af radar,
fiskileitarúbbúnaður með tvenns
kcnar dýptarmælum, fisksjá, og
asdictæki með lóðréttuoa geisla,
og dýptarmæli. Fyrir talsamband
Norskur skuttogari
á hvoru skipi Með öllum útbún-
aði kosta bæði skipin um 13 millj.
N.kr. (um 78 millj. ísl.kr.) og
hefir þetta fjármagn þegar verið
tryggt af hinum norsku kaup-
endum.
Fiskimönnum fækkar í Esbjerg
Fækkað hefir i félagssamtök-
um fiskimanna í Esbjerg. Astæð-
an er flótti frá sjósóknarstarf-
inu. Rúmlega 200 félagsmönn
um hafa horfið til annarra starfa
og þægilegri í landi. Ófélags-
bundnum fiskimönnum hefir
einnig fækkað við fiskveiðar,
þannig að talið er að um 400
manns hafi yfirgefið fiski-
mannastrf í Esbjerg á þessu ári.
Fiskveiðar Rússa 1960
Fiskveiðiafli Rússa nam 3,5
millj. tonna á síðasta ári, sem er
helmingi meiri afli heldur en
1950. Þar af eru 2,7 millj. tonna
sjávarafli. Fiskiskipafloti Rússa
er nú sá stærsti í heimi, og hefir
aukizt um 150% frá 1950, en
hestaflamagnið fjórfaldast.
Fiskveiðar Japana 1960
Heildarfiskafli Japana varð um
6,2 millj. tonna 1960, en það er
um 5 % meira heldur en árið áður.
Móðurskipa leiðangrar í norðan-
verðu Kyrrahafi höfðu nær fjór-
faldað aflamagn sitt á einu ári.
Aflaverðmætið var talið vera um
922 millj. dollara (um 40 þús.
miilj. ísl.kr.)
H. J.
Skautaís og
skautaferðir
ÞEGAR góður skautaís er á (innar, og hvatti til þess, aS
Plasthiminn óþarfur
í Háskólabíói?
UNDARLEG og óvænt orð voru
birt í blaði þessu fyrir skömmu.
Var þar gestum Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar tilkynnt, að á tón-
leikum hennar í Háskólabíói
heyrðist framburðurinn nógú
vel, heyrðin væri nógu góð.
Mikill úrvalsúrskurður það og
huggun þeim, sem heyra annað
í tónlisarflutningi en misjafn-
lega þægilegan hávaða, og þeim
hljóðfæraleikurum hljómsveitar
innar, sem heyra varla í sessu-
nautum sínum í hljómsveitinni!
Nei, við höfum ekki ráð á
því að glata persónuleika og lífi
því, sem tónarnir tjá af sinni
speki.
Eftir að óhagstæðir uppsetn-
ingarörðugleikar höfðu verið
leystir svo vel sem unnt er,
flutti þaulæfður kór og hljóm-
sveit eitt rismesta verk tónbók-
menntanna í þessum mótbyrjar-
sal. Áheyrendur urðu að láta
sér nægja að „heyra undir
væng“ flest það, sem hafði kost
að mesta vinnu og erfiði flytj-
endanna — fullmótun tóns og
hljóma, jafnvægis og styrkleika
o.s-.frv. o.s.frv. á meðan rjáfrið
naut alls' þessa. „Nógu gott“,
sagði listamaður flatar og rúms
— aukið og óyfirstíganlegt erfiði
listamanns tímans.
Ég leyfi mér að leggja til, að
úr þessu verði bætt án tafar.
Ef aurana skortir má bjóða unn
endum hljómsveitarinnar að láta
huga fylgja orðum og yfirlýs-
ingum með því að halda „gjafa-
tónleika“ og selja aðganginn
fyrir 100—500 kr. á sæti.
Háskóli íslands á margfalda
þökk skilið fyrir að hafa slík-
an hug á að leigja samkomusal
sinn svo ágætan til tónleika. Það
væri því skömm, að þeir, sem
njóta þessarar gestrisni láti drag
ast að stuðla að smíði plasthim
insins umrædda.
Þorkell Sigurbjörnsson.
Reykjavíkurtjörn, er þarna einn
eftirsóttasti og bezti leikvöllur
bæjarins. Þangað þyrpast börn-
in, jafnvel svo hundruðum skift-
ir, með skautana sína til að njóta
þessarar heilsusömu og ágætu
íþróttar, og þó að allir séu ekki
lærðir eða leiknir í þessari íþrótt
í fyrstu, þá segja þó brosandi og
rjóð andlit til um þá ánægju og
hollustu, sem fæst með því að
-hreyfa sig þarna á skautaísnum.
En þegar mörg börn eru þarna
saman að leik á litlum bletti, get-
Ur ýmislegt komið fyrir, því
þarna myndast slysahætta, og
hafa þarna orðið smávægileg
meiðsli á skautafólki, en þó
miklu sjaldnar en við hefði mátt
búast. Sérstaklega eru það dreng
ir á stíghjólum, svo og „skelli-
nöðrum", sem þarna auka á slysa
hættuna, með því að þeysa á þess
um tækjum innan um börnin, þar
sem þau eru að leik. og er
hreinasta mildi, hve vel hefur
tekizt hingað til, að komast hjá
stórslysi fyrir oft gálaust fram-
ferði þessara drengja. Lögreglan
hefur gert sitt til að hafa hemil
á þessum drengjum, enda nauð-
synlegt að hafður sé þarna lö.g-
regluvörður, sérstaklega eftir að
skyggja fer á kvöldin.
Skautasvellið á Tjörninni hef-
ur lengi verið eftirlætisleikvöllur
hinna yngri og eldri bæjarbúa.
Hér áður fyrr, þegar skemmtana-
lif bæjarbúa var ekki eins fjöl-
breytt og það er nú orðið, var
það ein algengasta og bezta
skemmtun þeirra að fara á skaut
um á Tjörninni, enda tækifærin
til þess mörg og góð þvi þá voru
frostin meiri og stöðugri en nú
til dags, þegar blessað þýðviðrið
vefur okkur örmum mestan hluta
vetrar.
Fyrir allöngu hafði ég á
hendi, um margra ára skeið. um-
sjón með hreinsun og viðhaldi á
skautasvellinu á Tjörninni. Lét
ég vinna þetta í nafni Skauta-
félagsins, en fyrir peninga, sem
bæjarsjóður lagði fram. Var oft
lengi skautasvell á Tiörninni í
þá daga og mikið notað af yngra
og eldra skautsfólki. Man ég, að
krakkarnir voru ákaflega þakk-
lát og hrifin af þvi að hafa þarna
skautasvell til að leika sér á,
þegar vel viðraði. Alltaf síðan
hefur það verið skoðun mín, að
nota eigi Reykjavíkurtjörn til
skautaferða þegar tækifæri
býðst, og halda þar við góðu
skautasvelli.
íþróttafélög hér gengust fyrir
byggingu skautahallar, svo við
gætum iðkað þessa ágætu íþrótt
hér allt árið við hin fullkomn-
ustu skilyrði. Tóku margir undir
þetta í alvöru, og þótti ekki
vanzalaust, að hér skyldi ekki
vera til nein skautahöll. Síðan
þetta var, eru liðið mörg ár, og
enn bólar ekki á neinni skauta-
höll, eða undirbúningi að bygg-
ingu hennar. Vil ég þvi enn
hvetja íþróttafélög og forystu-
menn þeirra til að hafa á hendi
forystu í þessu byggingarmáli,
því ég tel það í anda íþrótta-
mennskunnar að sýna þegnskap
og fórnfýsi í því að laða og leiða
unga fólkið að hollum íþróttum.
Og íþróttasamtökunum beri einn
ig að vinna að því, að skapa skil-
yrði til slíkra íþróttaiðkana, þó
ekki sé þar stefnt að keppni um
met eða medalíur.
Kjartan Ólafsson.
Ný skáldsaga
hjá Schönberg
NÝ SKÁLDSAGA er út kom-
in hjá Schþnberg bókaút-
gáfunni í Kaupmannahöfn, skáld
sagan „Retfserdighedens Hus“
eftir Karen Plesner. Höf-
undurinn fjallar í sögu sinni um
eitt af furðulegustu réttarmorð-
um í danskri réttarsögu, mál
kvennanna á Fejþ. Barnslí'k
finnst og dómarinn á eyjunni
hundeltir þrjár konur, flækir
þeim í málið og fær þær dæmd-
ar í fangelsi, þó engin þeirra viti
eiginlega hvað um er að vera. En
á síðustu stundu tekst að forða
þessum réttarmorðum. Bókin er
mjög spennandi.
Hvatt til aðildar
OSLÓ, 22. nóvember. — Utan-
ríkis- og stjórnarskrárnefndir
norska þingsins tóku í dag til
meðferðar greinargerð samtaka
iðnaðarins í Noregi um viðhorf
iðnaðarins til Efnahagsbanda-
lags Evrópu. Segir þar, að að-
ild Noregs rnundi skapa iðnað-
inum heima mikla erfiðleika í
byrjun. Samt sem áður er hvatt
til inngöngu í bandalagið þar
A þeim árum skrifaði ég smá- eð Noregi sé mikilvægt að
grein í Morgunblaðið, um holl-1 standa ekki utan þeirra sam-
ustu og skemmtan skautaíþróttar | taka. —
„Hæ, Mao! Viltu ekki £á slatta af HONUM — í staðinn fyrir þessa venjulegu vörur. I»ú varst alitaí svo hrifinn
af HONUM!“