Morgunblaðið - 29.11.1961, Blaðsíða 20

20
MORCVNfíLAÐIÐ
Miðvikudagur 29. nóv. 19tr>
Margaret Summerton
HUSIÐ
ViÐ
SJÖINN
Skdldsaga
f6 að drekka úr glasinu J>ínu í
friði. Og hún kom vingjarnlega
til mín og lyfti undir olnboga
minn. Þetta hefur ekki verið
góður dagur í dag hjá ömmu. Það
var eitthvað seinnipartinn, sem
kom henni í vont skap og svo
komst í>ú á eftir ásetlun. Hún
þolir ekki að bíða.
Mér þykir þetta afskaplega
leiðinlegt. Ég hafði enga hug-
mynd um, að þið væruð svona
mikið mínútufólk, annars hefði
ég gætt þess að láta hana ekki
bíða eftir mér.
Já. því miður höfum við víst
klukkuna nokkuð mikið fyrir
húsbónda í þessu húsi, sagði hún.
Edvina hafði snúið til hægri,
þegar inn í borðsalinn kom. Eftir
nokkrar sekúndur yrðum við öll
komin að borðinu. Ég varð að
flýta mér með með spurninguna.
Þú varst gift Edmond, var það
ekki?
Jú... .auðvitað. Safírbláu aug-
un opnuðust snöggvast af undr-
un, — líklega yfir því, að ég
skyldi ekki vita þetta. En svo
sigu mjólkurhvítu aunalokin aft-
ur og huldu þau og brosið hvarf
af munninum og það hefði mátt
lengi leita til að geta fundið ann-
an eins sorgarsvip og á hana
kom. Hjarta mitt hefði átt að
fyllast af samúð og ég skamm-
aðist mín fyrir, að það skyldi
ekki gera það.
Við gengum nú inn í borðsal-
inn, en enginn hafði heyrt til
okkar vegna samtals karlmann-
anna, sem voru rétt á eftir okkur.
Eg leit rétt sem snöggvast
á vangasvipinn á Lísu. Hún
brosti nú aftur, og það var þetta
hægiáta og hæversklega bros,
sem hefði átt að vera hlýtt en
var það ekki. En það rann upp
fyrir mér þá. að þetta bros kæmi
jafn sjálfkrafa og andardráttur-
inn hjá henni og að það væri
gjörsamlega tilfinningarlaust. —
Jafn sjálfkrafa sendi hún það nú
Edvinu, sem nú sat uppstillt við
borðsendann, eins og stúlkunni,
klunnalegri og ósnyrtilegri, sem
gekk um kring með súpuskálina.
Hérna. Charlotte! sagði Edvina
og barði í diskinn við hliðina á
sér. Mark getur setið hjá þér.
Komdu, Ivor. Hefurðu séð um
vínið? Ég minnist ekki að hafa
fengið kjallaralykilinn hjá þér
aftur.
Hann lagði lykilinn fyrir fram
an hana og hún hneig einhvern-
veginn saman eins og sauma-
poki.
Þú getur byrjað að bera fram,
Ivy!
Lísa, alúðleg og kurteis eins
og fyrr, og Tarrand majór kátur
og næstum verndandi vingjarn-
legur. héldu uppi samræðum við
mig um ferð mina frá London,
en Edvina snerist öll um að
moka í sig súpunni með háværri
græðgi. Mark Halliwell stein-
þagði.
Ég skoðaði þennan skuggalega
borðsal með þunglamalegu hús-
gögnunum, geysistóra borðinu,
sem við notuðum ekki nema
fjórðapartinn af, skinandi kerta-
stjaka með engum kertum í. á-
vaxtaskálar með engum ávöxtum
í. Arinninn var mjög fallegur en
gaf bara ekki frá sér neinn hita
— það lítið var af honum þarna,
stafaði frá litlum rafmagnsofni
bak við Edvinu, en gerði lítið
gagn út um stofuna.
Ó, Charlotte ég sé. að þú ert
að horfa á myndina af honum
afa þínum. Edvina lagði frá sér
skeiðina, enda hafði hún lokið
við súpuna sína löngu á undan
öllum hinum.
Ég hafði tekið lauslega eftir
dökkleitu olíumálverki yfir arn-
inum, en ekki veitt því neina
frekari eftirtekt. En nú var mér
harðlega skipað að gera það. og
sá nú alskeggjaðan aldamóta-
höfðingsmann í hversdagsklæð-
um.
Með þvi að snúa mikið upp á
sig, leit Edvina við unz hún gat
horft á myndina. Ég missti hann,
þegar hann var á bezta aldri og
rétt að byrja afreksverk sín. Það
var ekki aðeins minn skaði held-
ur ættjarðarinnar. Ef hann hefði
lifað, vrrri hún betri staður að
lifa á en nú er.
Meðan hún var að taia gat ég
ekki annað en tekið eftir breyt-
ingunni, sem á henni varð.
Mínútu áður hafði hún verið
rellin gömul kona. sem hámaði
í sig matinn, sem henni var bor-
inn, og stráði aðfinnslum til
beggja handa að þeim, sem kring
um hana sátu. En nú þegar hún
burðaðist við að snúa sér aftur
að þeim, sem við borðið voru,
var svipur hennar altekinn sorg,
sem hafði enzt henni út yfir gröf
og dauða.
Eg rétti ósjálfrátt út höndina
og snerti hennar hönd, og hún
sagði kjökrandi: Menn eins og
hann afi þinn var, fæðast ekki
lengur.
Og sannfæringin um 'það virt-
ist herða hana upp í eðlilegt
reiðiskap sitt og drottnunargirni,
og aftur tók stofan að bergmála
skipanir hennar. Enginn var
nógu fljótur fyrir hana, ekki
Mark Halliwell að hella í glösin,
Tarrand majór að skera kjötið,
né stúkan að rétta diskana.
Þetta var heldur vesaldarleg
máltíð: þunn, bragðlaus súpa, of-
steikt kjöt, grænmeti og seigar
kartöflur. Svo komu niðursoðnar
ferskjur með einhverju velgju-
legu gumsi ofan á sem hefur lík-
lega átt að heita rjómi. Ég sann-
færðist æ betur um, að þetta
ríkidæmi Edvinu væri ekki ann-
að en hugarfóstur Tamöru.
Vínið var það eina. sem var
gott og Edvina drakk líka mörg
glös af því með góðri lyst. Við
fjórða glasið fór Lísa eitthvað að
benda henni á að fara varlega,
en þá sendi Edvina henni svo
eitrað augnatillit, að hún flýtti
sér að draga sig í hlé.
Lísa og Tarrand majór gerðu
heiðarlegar tilraunir til að halda
samtali í gangi, eins og ekkert
væri um að vera, en það var
annars enginn hægðarleikur og
ollu því sífelldar framítökur Ed-
vinu. Af öllum þeim, sem við
borðið sátu, virtist Mark Haili-
well einn vera eins og hann átti
að sér.
Framkoma hans var líkust
gests, sem hefur verið dreginn
nauðugur í samkvæmi og situr
því á sér Einu sinni, þegar hann
var að hella í glasið mitt, leit ég
beint í augu hans. Þau voru ekki
brún, eins og mér hafði sýnzt,
heldur blá — einkennilega stál-
blá, ekki hrokafull eins og ég
hafði búizt við, heldur hreinskiln
isleg og eins og honum væri
skemmt, án þess að hann léti
mjög á því bera.
Hann brosti um ieið og hann
lyfti flöskunni, en ennþá gat ég
einskis orðið vísari um það, hve-
nær og hvernig við hefðum hitzt
áður, en hitt var ég viss um, að
hann sjálfur vissi það fullvel.
Þegar við fórum út úr borð-
salnum, staulaðist Edvina þver-
móðskulega á undan okkur sem
fyrr. Þetta erfiðlega fótatak henn
ar var einkonar uppreisn gegn
óhlýðni limanna við vilja hennar,
reiðiuppþot gegn ásókn ellinnar.
En þá brosti ég. Edvina átti
sér að minnsta kosti eina gleði-
lind. Mig var þegar tekið að
gruna að amma mín drykki tais-
vert. Og víst var um það, að
konjaksflaskan stóð þegar hjá
henni er við komum inn í setu-
stofuna.
Aftur sat hún í armstólnum
eins og í hásæti með Ijósið skín-
andi beint á sig. Rétt hjá henni
var lítill bakbeinn stóll, sem hún
lamdi nú á með stafnum sinum.
Sittu þarna, þar sem ég get séð
þig, Charlotte. Nú. þegar við er-
um búin að borða, langar mig
að tala við þig.
Ég hlýddi skipuninni og hin
þrjú settust rétt utan við ljós-
hringinn frá standlampanum. Ég
settist niður og aðeins vegna
þess, að móttaka mín í húsið
hafði verið heldur óviðkunnan-
leg, varð ég gripin einhverri
hræðslu og meðvitund um að
geta enga björg mér veitt.
Eftir óþægilega þögn í heila
mínútu, hóf Edvina mál sitt: Þú
ert ekki nokkra vitund lík hon-
um Esr.'.ond. Ekki svo að skilja,
að ég sé neitt hissa á því.
Þetta hefur mér líka verið
sagt.
Var það mamma þín, sem sagði
þér það?
Já.
Hún gaf bendingu um að hún
vildi láta fylla konjaksglasið sitt
aftur, og um leið og Tarrand
majór stóð upp til að hlýðnast
skipuninni, komu mér til húgar
orðin, sem mamma hafði notað
um þetta fylgdarlið gömlu kon-
unnar: Ræningjar! Hákallar! En
um leið varð mér líka Ijóst, að
mamma vissi margfalt meira um
þetta fólk en ég.
Edvina hélt á glasinu í hendi,
sem var vansköpuð af gigt, og
hélt áfram: Svo þú vinnur í
banka? Eða það sagði mamma
þín mér. Hvað gerirðu þar?
Ég sagði henni það í sem
stytztu máli, og það var fyrsta
svarið, sem hún kreisti út úr mér,
þvi að ekki hætti hún fyrr en
hún hafði fengið ævisögu mína
í öllum aðalatriðum, allt frá sex
mánaða aldri og til þessa dags.
Hún vissi innan stundar allt, sem
um mig var að vita, að því und-
anteknu, að einu sinni hafði ég
verið skotin í manni að nafni
Philip Lester.
Nú var ég bæði sonardóttir
hennar og gestur svo að ég gat
ekki færzt undan að svara öllum
þessum spurningum, en það sem
ég kunni verst við var þetta að
hafa þessa þrjá áheyrendur að
öllu, sem ég sagði. Þegar gamla
konan hafði lokið yfirheyrslunni,
hataði ég þessi þrjú, en þó eink-
um manninn, sem ég vissi ekki,
hvað hét, en hafði einhverntíma
í fyrndinni lent í einhverjum erf-
iðleikum, sem ég átti sjálf þátt í.
Ég var hrædd um, að fyrtni
min yfir þessu væri áberandi, og
leit því snöggt við. og sá þá, rétt
yzt í birtunni, silfurumgerð á
borði, fornlega að gerð. Ég hall-
aði mér fram til þess að líta bet-
ur á hana og sá, að í henni var
Ijósmynd af karlmanni. Ég tók
m-yndina upp og sá þá, að þetta
var ekki einu sinni Ijósmynd
heldur málverk. mjög svo við-
vaningslega gert.
Ég sneri mér að Edvinu og
spurði: Er þetta Esmond?
Esmond! Hún hrifsaði mynd-
ina af mér. Nei, þetta er sjálfs-
mynd af Danny. Hann mélaði
hana fyrir mig í vor sem leið
og notaði spegil. Ég var vön að
sitja og horfa á hann á meðan..
Röddin tók allt í einu að titra.
Þá átti ég þrjá Danny: Danny,
sem var að mála, Danny í spegl-
inum og Danny á myndinni. En
nú.... hér brá fyrir kjökri i
röddinni og hún tók að tauta:
Danny, Danny... .aftur og aftur
við sjálfa sig.
Enginn sagði orð. Enginn nálg-
aðist til að hugga hana. Hún var
yfirefin í sorg sinni og þetta var
ógeðsleg sorg og aumkunarverð
og mér óskiljanleg. Eg hafði enga
hugmynd um, hver Danny var
— vissi ekki annað en það, að
hann hvíldi nú í kirkjugarðin-
um í Glissing. <
En ég held næstum, að þá þeg-
ar hafi ég haft hugmynd um
Slllltvarpiö
Miðvikudagur 29. nóvember
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05 Morg
unleikfimi. — 8:15 Tónleikar. —
8:30 Fréttir. — 8:35 Tónleikar. —.
9:10 Veðurfregnir. — 9:20 Tón-
leikar. — 10:00 Veðurfregnir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar. —
12:25 Fréttir og tilk.).
13:00 ,,Við vinnuna": Tónleikar.
15:00 Síðdegisútvarp (Fréttir, tilk. —•
Tónl. — 16:00 Veðurfr. — 'Tónl.
— 17:00 Fréttir. — Tónleikar).
17:40 Framburðarkennsla í dönsku og
ensku.
18:00 Útvarpssaga barnanna: ,,Bakka-
Knútur" eftir séra Jón Kr. ísfeld;
I. (Höfundur les).
18:20 Veðurfregnir.
18:30 Þingfréttir. — Tónleikar.
18:50 Tilkynningar.
19:30 Fréttir.
20:00 Tónleikar: Rudy Risavy og hljóm
sveit leika létt lög.
20:20 Kvöldvaka: 0
a) Lestur fornrita: Grænlend-
inga saga; síðari hluti (Dr.
Kristján Eldjárn þjóðminja-
vörður).
b) I>uríður Pálsdóttir syngur íe-
lenzk lög.
c) Benedikt Gíslason frá Hoí-
teigi flytur frásöguþátt: Um
Jökuldælu.
d) Baldur Pálmason fer meU
stökur eftir Halldór Ólafsson
frá Fögrubrekku í Hrútafirði.
e) Dr. Símon Jóh. Ágústsson
prófessor kveður stemmur atf
Ströndum.
21:45 íslenzkt mál (Ásgeir Magnússon
cand. mag.).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Upplestur: Dean Acheson rifjar
upp liðna tíð; I. (Hersteinn Páls-
son ritstjóri).
22:30 Næturhljómleikar: Frá tónleiik-
um Sinfóníuhljómsveitar íslands
og kórsins Fílharmoníu í Háskóla
blói 23. þ.m. Einsöngvarar: —
Hanna Bjarnadóttir og Guðmund
ur Jónsson. Stjórnandi: Dr. Ró-
bert A. Ottósson.
Ein deutsches Requiem G>ýzk
sálumessa) op. 45 eftir Johannes
Brahms.
23:45 Dagskrárlok.
Fimmtudagur 30. nóvember
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05 Morg
unleikfimi. — 8:15 Tónleikar. —
8:30 Fréttir. — 8:35 Tónleikar. —
9:10 Veðurfregnir. -—9:20 Tón-
leikar. — 10:00 Veðurfregnir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar. —
12:25 Fréttir og tilk.).
13:00 ,,Á frívaktinni"; sjómannaþáttiir
(Sigríður Hagalín).
15:00 Síðdegisútvarp (Fréttir, tiik. —
Tónl. — 16:00 Veðurfr. — TónL
— 17:00 Fréttir. — Tónleikar).
17:40 Framburðarkennsla í frönsku og
þýzku.
18:00 Fyrir yngstu hlustendurna (Guð-
rún Steingrímsdóttir).
18 .20 Veðurfregnir.
18:30 Þingfréttir. — Tónleikar.
18:50 Tilkynningar.
19:30 Fréttir.
20:00 Um erfðafræði; III. þáttur: Men-
del og lögmál hans (Dr. Sturla
Friðriksson).
20:16 Gestur í útvarpssal: Björn Fon-
gaard leikur norska tónlist á
gítar.
20:35 Erindi: Jólagleði fyrr á öldum; I.
(Árni Björnsson cand. mag.).
21:00 íslenzk tónlist: Strengja-kvartett
nr. 2 eftir Helga Pálsson (Kvart-
ett Björns Ólafssonar leikur).
21:10 Litið við á Suðureyri: Dagskrár-
þættir úr Vestfjarðaför Stefán*
Jónssonar og Jón Sigbjöms-
sonar sl. sumar. Frarn koma:
Guðmundur Halldórsson, I>órður
I>órðarson, Valdimar Þorvaldsson,
séra Jóhannes Pálmason og Jón
Kristjánsson.
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10Upplestur: Dean Acheson rifjar
upp liðna tíð; II. (Hersteinn
Páísson ritstjóri).
22:30 Djassþáttur (Jón M. Árnason).
23:00 Dagskrárlok.
— Eftir hádegismatinn sefur maðurinn minn tii klukkan hálf
fimm. Þetta er gamall vani, síðan hann var á skrifstofunni.
GEISLI GEIMFARI >f>f>f
— Vilduð þér gjöra svo vel að — Á hvaða stjörnu er ég fædd? heilann hans Gar læknis að svara
skrifa spurningu yðar á þennan — Það verður erfitt fyrir rafeinda- þessari spurningu!
renning, ungfrú Fox.