Morgunblaðið - 30.11.1961, Blaðsíða 14

14
MORGVMILADIB
Fimmtudagur 30. nóv. 1961
Nokkrar athugasemdir
Frú Teresía Guðmundsson,
veðurstofustjóri, ritar grein í
Mwgunblaðið 25. f. m., sem hún
nefnir: „Nokkur orð um ósann-
girni“f og er svar við grein
aninni, sem birtist í sama blaði
15. sama mánaðar og ég nefndi:
,,Nokkur orð um veðurfréttir".
Vegna þess að í grein þessari
kennir bæði nokkurs misskiln-
ings og lítils velvilja í minn garð,
sé ég ástæðu til að gera við hana
iáeinar athugasemdir.
Mér duldist ekki þegar ég
skrifaði áðurnefnda grein að það
yrði ekki vinsælt verk meðal
veðurfræðinga á Veðurstofunni.
En ég gerði það eftir mikla um-
bugsun og langa yfirvegun, ekki
af löngun til þess að finna að,
heldur vegna þess, í fullri al-
vöru sagt, að mér fannst umbóta
þörf. Og fyrst ég á annað borð
tók málið til meðferðar, fannst
mér sjálfsagt að mæla af fullri
hreinskilni og tæpa ekki á neinu
Ekkert siður fyrir það, þó ég
hafi verið samstarfsmaður Veð-
urstofunnar, sem veðurathugun-
armaður um 20 ára skeið. Hins
vegar bjóst ég ekki við að grein
þessi myndi valda slíkum sár-
indum og gremju, sem grein
Teresíu ber vitni um. Þetta segi
ég mér ekki til afsökunar, heldur
til skýringar á minni afstöðu.
Eg viðurkenni fúslega að grein
min var hörð gagnrýni á Veð-
urstofuna, en ég fellst ekki á að
hún hafi verið ósanngjörn.
Hjartans þakkir til barna minna, tengdabarna, barna-
bama og vina fyrir góðar gjafir, blóm og skeyti á
70 ára afmælisdegi mínum 23. nóv. sl.
Guð blessi ykkur öll.
Ingibjörg Gunnarsdóttir,
Nönnustíg 7, Hafnarfirði.
Þökkum af alhug góðar gjafir og hlýjar óskir á 60 ára
afmælisdaginn minn og 40 ára hjúskaparafmæli
okkar 18. þ.m.
Sigríður Jónsdóttir, Júlíus Guðmundsson
Klapparstíg 13
Hjartanlegar þakkir sendi ég, fjölskyldu minni, systur
minni og frændfólki, tengdafólki mínu, vinum og kunn-
ingjum fyrir stórar gjafir, blóm og skeyti á 70 ára
afmælisdegi mínum 25. nóv. sl.. — Guð launi ykkur
öllum. — Lifið heil.
Guðrún Ólafsdóttir, Vitastíg 11
Maðurinn minn
GUNNAR BENJAMÍNSSON
læknir
andaðist þann 25. nóv 1961. Bálför fer fram í Foss-
vogskirkju mánudaginn þann 4. des. n.k. kl. 10,30.
Blóm vinsamlegast afþökkuð.
Þórunn Benjamínsson og börn.
Litli drengurinn okkar
KKISTJÁN
verður jarðsettur frá Fríkirkjunni i Hafnarfirði föstu-
daginn 1. des. kl. 2.
Greta og Garðar Finnbogason.
Jarðarför
SIGUROAR ÓLAFSSONAR
bifreiðarstjóra
fer fram frá Fossvogskirkju föstudaginn 1. des. kl. 10,30
f.h.
Jón Ólafsson
Hjartanlega þökkum við öllum þeim mörgu fjær og
nær, sem auðsýndu samúð og vináttu víð andlát og
jarðarför
MAGNÚSAR GUÐMUNDSSONAR
málarameistara
Guð blessi ykkur öll.
Foreldrar, börn og systkini
Fjartanlegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við frá-
fall og jarðarför
GUÐRÚNAR ÍVARSDÓTTUR
Börn, tengdabörn og barnabörn
Hjartanlegar þakkir og kveðjur sendum við öllum
þeim, sem auðsýndu samúð og vináttu við andlát og
jarðarför mannsins mms, föður okkar og fósturföður
SIGURJÓNS JÓHANNSSONAR
söðlasmiðs, Hafnarfirði
Þóra Gísladóttir, Margeir S. Sigurjónsson,
Hannes H. Sigurjónsson, Bergþóra Þorvaldsdóttir.
Ekki mannjöfnuður
Það var ekki meining mín að
fara út í neinn mannjöfnuð þó
ég teldi að veðurfréttir væru á
ýmsan hátt ófullkomnari nú en
þær voru fyrir 20—30 árum. Til
þess geta legið fleiri orsakir en
þær, sem rekja má til lélegra
veðurfræðinga. Heldur var
þetta aðeins samanburðardæmi,
sem ég greip til, máli mínu til
stuðnings, án þess að tilraun
væri gerð til að skilgreina það
til nokkurrar hlítar, enda get
ég þess um leið að mér finnst
það „stórfurðulegt“. Þó gef ég
í skyn, eins og Teresia bendir á,
að orsaka geti að einhverju leyti
verið að leita í því, að veður-
fræðingarnir lesi ekki veður-
fréttirnar sjólfir. Til sönnunar
því, að þetta hafi við rök að
styðjast, get ég bent á það. að
óhugsandi er að sjálfir veður-
fræðingarnir myndu nokkru
sinni Iesa sömu veðurfréttir
næstum heilan dag og spá fyrir
liðinn dag kl. 8 að kvöldi. Eg gat
líka hugað mér að ófullnægj-
andi lægða- og veðurfarslýsingar
myndi að einhverju leyti stafa
af því, að veðurfræðingunum
fyndist, almennt séð, ekki ástæða
til að túlka þær nánar en gert
hefur verið. Enda var grein mín
fyrst og fremst skrifuð til þess
að reyna að fá úr því bætt, og
því reiknað með því, að veður-
fræðingarnir hefðu bæði mennt-
un og hæfileika til bess, og ef-
ast ég ekkert um það.
Þó ég álíti að það væri til bóta
fyrir veðurþjónustuna, almennt,
að veðurfræðingar lesi sjálfir
spár sínar og veðurfarslýsingar,
og beri persónulega ábyrgð á
þeim, þá veit ég vel, að það
væri síður en svo þeim sjálfum
til þæginda. Enda var þess
hvergí farið á leit í áðurnefndri
grein minni. eins og Teresía gef-
ur i skyn.
Teresia vefengir þá staðhæf-
ingu mína. að veðurfarslýsingar
séu nú ófullkomnari en áður
var. Það breytir að sjálfsögðu
ekki skoðun minni. Um þetta
hefi ég að vísu engar skýrslur
og get því ekki sannað mál mitt.
En veðurfarslýsingar og spár
hljóta allar að vera geymdar í
skjölum Veðurstofunnar, og ætti
veðurstofustjóri auðveldlega,
að geta gert á þessu samanburð.
Um aukna veðurþjónustu
Teresia fer mörgum orðum um
miklar annir veðurfræðinga og
gerir alllangan samanburð við
norskar veðurstofur. I þann
samanburð vantar að vísu annan
þáttinn, þ.e.a.s. það er gerður
samanburður á starfsliði, en ekki
hinu, hversu þjónustan sjálf sé
fullkomin. Eg vil aðeins benda
á þessa vöntun, en að öðru leyti
leiði ég hjá mér að ræða þenn-
an samanburð vegna ókunnug-
leika.
Flugveðurþjónustan er að
sjálfsögðu mikið starf. En þegar
þess er gætt að nú eru 4 veður-
fræðingar í spádeild og auk þess
7 aðstoðarmenn, en voru áður en
flugveðurþjónustan hófst aðeins
2 veðurfræðingar, á ég bágt með
Sigurgeir Sigurjónsson
hæstaréttarlögmaður
Málflutningsskrifsofa.
Austurstræti 10A. Sími 11043.
ví 4LFLUTNIN GSSTOFA
Aðalstræti 6, III hæð.
Einar B. Guðmundsson
Guðlaugur Þorláksson
Guðmundur Pétursson
,HELGflSON/ A w __
S.ðÐHRI/OG 20 /">/ KC /4 í>( I W
emaK oq
piö-tur
Ph-C-SiJ
að trúa því, að þessir menn séu' skiptir ekki máli, haldist mein-
svo störfum hlaðnir að þeir af.ingin rétt. Fyrsta’dæmi um mis-
þeim sökum geti ekki formað
nákvæmari veðurfréttir en raun
ber vitni. Athugum þetta nánar:
Nú er veðurspámaðurinn búinn
að teikna inn á veðurkortið, sem
nær yfir allt norðanvert Atlants-
haf, Island, mikinn hluta Græn-
land, til Nýfundnalands og
Labrador, austur um Bretlands-
eyjar og Norðurlönd, nú er hann
búinn að teikna inn á þetta
kort: lægðir og hæðir, jafn-
þrýstilínur, hita- og kuldaskil,
skúra- og regnsvæði, vindáttir
og vindhraða. Og þegar nú all-
ar þessar upplýsingar liggja
ljósar fyrir, getur hvorki verið
mikið né vandasamt verk að
gera handrit að yfirliti um veð-
urfarið urohverfis ísland, lægð-
ir og hæðir, hlýja og kalda loft-
strauma o. fl. sem máli skiptir
hverju sinni, í líkingu við tillög-
ur mínar. Og ætti aðstoðarmað-
ur að geta gert það. En sé nú
þetta samt sem áður ófram-
kvæmanlegt vegna anna eða
tímaskorts verður að finna aðrar
leiðir til úrbóta, svo við sé hægt
að una. AUir þegnar þjóðfélags-
ins hafa sama rétt á góðri veð-
urþjónustu. Bændur og sjómenn
hafa hér ekki hvað sízt hags-
muna að gæta. Og má öllum ljóst
vera hve ítarlegar og ábyggileg-
ar veðurfréttir eru mikilvægar
fyrir þær tvinnugreinar.
Uw tíðleika veðurfrétta
Teresia játar að sömu veður-
fréttir séu stundum lesnar all-
an daginn, en ekki séð ástæðu til
að finna að því. Mér finnst játn-
ingin sjálf virðingarverð, en
hitt undarlegt, að hún skuli ekki
hafa fundið að þessu. Þetta tel
ég mikla vanrækslu. Þó slíkt
komi ekki fyrir í stórviðrum né
umhleypingum, þá sýnir það
betur en flest annað, því miður,
inn í þá tegund hugarfars, sem
stundum er nefnt kæruleysi.
Þessi vanræksla kom oft fyrir
s.l. sumar, okkur til mikils hug-
arangurs og gremju, sem við
heyskap fengumst. Var búinn
að benda á dæmi um betta frá
27. júlí. Hér er a»nað frá 30.
júlí: Þá var hér hægviðri og
nokkur þurrkur fyrrihluta dags.
Lægð yfir Norðurlandi á hreyf-
ingu Austur. Spáð S.V. golu og
léttskýjuðu. Sömu veðurfréttir
allan daginn til kl. 19,30. Kl. 22
er lægðin yfir N A. landi á hreyf
ingu Austur. Þá einnig spáð
S.V. golu og léttskýjuðu. En kl.
6 síðd. er komin úrhellisrigning
í innsveitum. og er því búið að
rigna þar í um það bil 4 tíma
þegar veðurfréttir eru lesnar kl.
22. Daginn eftir er svo Norðan
átt og rigning, enda lægðin kom-
in Austur fyrir land. Lái mér
hver sem vill aðfinnslur fyrir
svona veðurfréttir.
Teresia hneykslast á því að ég
skuli finna að þeirri algengu
venju að lesa sömu veðurfréttir
tvisvar eða oftar, og segir þetta
gert í greiða skyni við hlustend-
ur. Þarna er meiningarmunur.
Það sem ég á við, er auðvitað
það. að ég vil fá tíðari veðurfrétt
ir eða. að öðrum kosti sé miðað
við ákveðna stuiid, séu veður-
fréttir gamlar. Annars getur
þetta orðið villandi. T. d. gætu
veðurfréttir, ser* lesnar eru kl.
12.25, óbrevttar fró kl. 9,10 hljóð
að svo: Samkvaemt veðurkorti
frá kl. 9,10 er alldjúp lægð 300
km. suður af Reykjanesi o. s. frv.
Annars liggur beinast við að
álykta að miðað sé við þá stund,
sem veðurfréttir eru lesnar á,
eða litlu fyrr. Hinsvegar tel ég
oftast ófullnægjandi að fá veð-
urfréttir á aðeins 6 tíma fresti.
Og þó kort séu ekki gerð oftar,
ætti samt að vera auðvelt fyrir
veðurfræðinginn að gera sér
grein fyrir breytingum þess á
milli, enda oft gert. T. d. er of
seint fyrir bændur að fá nýjar
veðurfréttir ekki fyrr en kl. 22
um heyskapartímann. Miklu
betra að fá þær kl. 19,30.
Um rangfærslur mínar
Teresia fer allmörgum orðum
um ónákvæmni mína og rang.
færslur á lægðalýsingum Veð-
urstofunnar og nefnir 5 dæmi
því til sönnunar. Ekki er það
nein afsökun fyrir ónákvæmni
Veðurstofunnar þá ég fari skakkt
með. Og vegna þess að ég vil
ekki vefengja skrá Veðurstof-
unnar get ég gjarnan fallizt á að
hjá mér kunni að gæta ein-
hverrar ónákvæmni, enda veð-
urlýsingar teknar upp á hlaup-
um mitt í önnum daganna og
stundum af öðrum en mér vegna
fjarveru. Og orðalagsmunur
ræmi tekur Teresia frá 20. ágúst.
Samkvæmt skrá Veðurstofunn-
ar kl. 10,10 er djúp lægð skammt
suður af Vestmannaeyjum á
hreyfingu Austur. En kl. 12,25
segi ég, að lægð sé talin fyrir
S.A. land. Ætli að lægðin hafi
nú þurft að hreyfast mjög hratt
til þess að vera komin S.A. fyr-
ir landið kl. 12,25. Hér þarf þvl
litlu sem engu að muna, hafi
veðurfréttir verið endurskoðaðar
fyrir kl. 12,25. En þetta er erfitt
að sanna, vegna þess að mér
skilst að breytingar vegna end-
urskoðunar séu yfirleitt ekki
færðar í skrá Veðurstofunnar.
Þessu næst tekur Teresia 4 dæmi
þar sem mér ber ekki saman
við Veðurstofuna og segir síð-
•an orðrétt: „Það er engu líkara
en Friðjón telji það skipta litlu
máli fyrir veðurspár sínar,
hvort lægðir séu díúpar eða
grunnar, vaxandi eða minnk-
minnkandi, hægfara eða á
hraðri ferð. — Þó heimtar hann
unnlýsingar nm flest hessara at-
riða". — (Leturbr. mín).
Athugum þetta nánar: f fyrsta
Iagi er það ekki rétt að ég hafi
„heimtað“ neitt í grein minni,
ég aðeins fann að veðurþjónust-
unni og gerði tillögur til úrbóta,
enda tel ég aðfinnslur ekki rétt-
mætar nema bent sé um leið á
eitthvað betra. í öðru lasri ósk-
aði ég ekki sérstaklega eftir unp
lýsingum um hvort lægðir væru
„vaxandi eða minnkandi, hæg-
fara eða á hraðri ferð“, — þet+a
eru 4 atriði af sex sem Teresia
telur upp —, af þeirri einföldu
ástæðu að Veðurstofan hefur yf-
irleitt gefið fullnæejandi upp-
lýsingar um þessi atriði. Sést á
þessu, að það geta fleiri farið
skakkt með en Friðjón Guð-
mundsson. Upplýsingar um dvot
lægðanna hafa reyndar yfirleitt
ekki verið vanræktar heldur. en
ég tók þær með í tillögur mínar
vegna þess, að fein samverkandi
og gaenverkandi áhrif á dýpt-
ina hafa sjaldnast verið brúkuð
nægilega, og fawnst mér eðlileg-
ast að þau atriði kæmi öll fram
sem einn liður. Það er því ekki
af tilhneigingu til rangfærslu
að ónákvæmni kunni að gæta í
framangreindum atriðum hjá
mér, heldur vegna þess, að það
er allt annað. sem ég er að rok-
styðja með þessum dæmum og
skipta því umrædd atriði ekki
svo miklu máli. Má ljóst vera á
hvað ég legg mesta áherzlu f
grein minni. Og Teresiu tekst
ekki með einu einasta dæmi að
hrekia mernn aðfinnslur mínar:
Ósamræmið í Iæeðalýsinp,um
Veðurs+ofunnar frá emni veður-
frétt til annarrar. En orsakir
bess ósamæmis eru fyrst og
fremst tvær. 1) að ein lægð er
aðeins nefnd, j*ó fleiri séu og
2.) lægðunum er ekki fylgt nógu
Iengi eftir, svo samhengið nofn-
ar.
Um garnrvni
Eg sé ekki ástæðu til að fialla
öllu meir um grein Veðurstofu-
stjóra, Teresiu Guðmundsson. Eg
hefi enga löngun til að finna að,
að ástæðulausu og því síður
„nautn af því“ *ð vera ósann-
gjarn.
En gagnrýni er öllum nauð-
synleg, háum og lágum, einstakl-
ingum, stofnunum og stefnum.
Oll mannanna verk þurfa gagn-
rýni við. andleg sem líkamleg,
ef ekki á illa að fara. Hvernig
myndi hverskonar félagsstarf-
semi, stjórnmál, bókmenntir og
listir verða án hennar, svo nokk
uð sé nefnt. Jafnvel kristin
kirkja hefur gott af gagnrýni,
og mætti þó ætla að hún öðrum
fremur ástundaði góða þjónustu
réttlæti og sannleika. Myndi þá
Veðurstofa Islands geta verið
hér undantekning? — Eg áfell-
ist ekki Teresiu fyrir gagnrýnl
sína, sem ég hefi nú gert að um-
talsefni. Eg læt mér jafnvel I
léttu rúmi liggja þó hún bregði
mér um ósanngirni og rang-
færslur og gefi einnig í skyn vits-
munaskort. Gagnrýni mín á
Veðurstofuna var að vísu hörð,
en það var með vilja gert vegna
þess að ég bjóst frekast við ein-
hverjum árangri með því. Eg
gerði þó ekki ráð fyrir miklum
sigrum, aðfinnslur eins manna
eru varla nógu sterkar til þess.
En nú þegar ég skrifa þetta er
þó sem ég eygi nokkum árang-
ur, og get því sagt að ég hafl-
dálitla ástæðu til að vera bjart-
sýnn á framhaldið.
10. nóvember 1961.
Friðjón Guðmundsson.