Morgunblaðið - 05.12.1961, Blaðsíða 1

24 sí«ítir
48. árgangur
276. tbl. — Þriðjudagur 5. desember 1961
Prentsniiðja P'orgunhlaðsina
Harkalegar árásir á Breta
Fyrrverandi starfsmaður SÞ í Katanga
segir Breta bera abyrgð d
• dstandinu í Katanga
SÞ, New Yorkj ý. des.
— (AP-NTB) —
C O N O R Cruise O’Brien,
fyrrverandi stjórnandi að-
gerða SÞ í Katanga, sakaði í
dag Breta um stuðning við
Moise Tshombe og að hafa
með þeim stuðningi hvatt
hann og liðsmenn hans til
ofbeldisverka í Katanga. —
O’Brien sagði starfi sínu hjá
SÞ lausu sl. laugardag og lét
af störfum í utanríkisþjón-
ustu írlands. Hann átti í dag
fund með fréttamönnum í
New York og skýrði frá því
að hann teldi sig nú geta
sagt frá ástandinu í Kongó
og Katanga og fordæmt op-
inberlega aðgerðir Breta þar.
Tíu manns saknað
London, 4. des. (ÍJTB)
ÞYZKA skipið Marie Schulte
kom í dag til aðstoðar hollenzka
skipinu Stientje Mensinga, sem
strandaði skammt undan norð-
urströnd Irlands. Sendi þýzka
skipið björgunarbát yfir til hol-
lenzka skipsins til að bjarga á-
Ihöfninni. A bakaleiðinni hvolfdi
björgunarbátnum og tíu menn,
sem í honum voru, lentu í sjón-
um. Hvassviðri var og náðust
xnennirnir ekki. En þeir munu
allir hafa verið búnir björgun-
arbeltum, svo ekki er víst að
þeir hafi farizt.
Flugvélar og skip leita mann-
Stokkbólmi, 4. des. (NTB)
SAUTJÁN ÁRA sænskur sjó-
maður var fyrir skömmu dæmd-
ur til hýðingar og fangelsisvistar
í Suður-Afríku fyrir að hafa
brotið kynþáttalög landsins. Hef-
ur dómurinn leitt til þess að bæði
utanríkisráðuneytið og sænsku
sjómannasamtökin hafa sent
stjórn Suður-Afríku mótmæla-
©rðsendingar. Þá bar einn þing-
maður fram fyrirspurn í þinginu
í dag um það hvort sænska stjórn
in hefði gert nokkrar ráðstafanir
til að tryggja það að sænskir
borgarar verði ekki fyrir sams
konar niðurlægingum í Suður-
Afríku framvegis.
1 1 orðsendingu sænsku stjórnar
innar segir að mikil gremja ríki
í Svilþjóð vegna dómsins, sem
eigi ekki sinn líka þar í landi.
Tekið er fram að gremjan sé
þeim. mun meiri sem dómurinn er
kveðinn upp fyrir brot á kynþátta
lögum, sem fordæmd eru, ekki
aðeins í Svíþjóð, heldur einnig
ftijá Sameinuðu þjóðunum.
Sjómaðurinn var dæmdur í síð
ustu viku til að verða laminn
ótta högg ó hrygginn með leður-
klæddu priki og til tíu daga varð
halds. F angelsisdómurinn var
VIL.JA SJÁLFSTÆÐI
KATANGA
Bretar hafa verið eindregið
hlynntir aðskilnaði Katanga frá
Conor Cruise O’Brien
Kongó, sagði O’Brien. Máli sinu
til stuðnings skýrði hann frá
því að hinn 28. ágúst, þegar
sveitir SÞ h'öfðu í fyrsta sinn
handtekið erlenda málaliða Kat-
angastjórnar, hafi Moise Tshom-
be, forseti héraðsins, flutt út-
vaípsávarp, þar sem hann
kvaðst beygja sig fyrir vilja
Sameinuðu þjóðanna. Þá gaf
sir Roy Welensky, forsætisráð-
gefinn eftir þegar sænski ræðis-
maðurinn í Pretoria hafði lagt
fram mótmæli sænsku stjórnar-
innar. En hýðingin var fram-
kvæmd strax oig dómur var upp
kveðinn.
Afbrot sjómannsins var það að
hann steig dans við blökkukonu.
Elisabethville, Katanga,
4. des. (AP-NTB)
FULLTRÚI SÞ í Katanga, George
Iven Smith, sagði í dag að Kat-
angastjórn hefði hótað að skjota
niður hverja þá flugvél SÞ, sem
flýgur yfir héraðið.
Ali ófriðlega horfði um tíma í
Elisabethvill í dag er sveitir SÞ
og Katanga skiptust á skotum.
Katangasveitir settu upp vega-
tálmanir á öllum vegum, sem
liggja að flugvelli borgarinnar,
herra Rhodesíu, út yfirlýsingu
til stuðnings Tshombe.
Næsta dag fóru brezku ræðis-
mennirnir Denzill Dunnett' og
David Smith á fund Tshombe.
Þar las Smith upp yfirlýsingu
Welenskys, sem birt var í dag-
blöðum Katanga daginn eftir.
Við þetta brutust óeirðirnar út
að nýju og voru Katahgabúar
hvattir til að sýna SÞ fullan
fjandskap.
„RENNUSTEINSBLÖÐIN"
O’Brien sagði að ekki væri
unnt að koma á friði í Kongó
fyrr en bundinn væri endir á
aðskilnaðarstefnu Katangastjórn
ar. Taldi hann að blöð Beaver-
brooks í Bretlandi, sem hann
nefndi „rennusteinsblöðin“, eiga
sök á því að aðskilnaðarstefnan
er enn við líði. En meðal ann-
arra Breta, sem hann taldi
styðja þessa stefnu, nefndi
hánn Harold MacMillan, for-
sætisráðherra, Landsdowne lá-
varð í brezka utanríkisráðuneyt-
inu, sir Roy Welensky og fleiri.
PERSÓNULEGAR ÁRÁSIR
O’Brien sagði að hann hafi
látið af störfum til að geta
einbeitt sér að því að vinna
gegn áhrifum Breta í Kongó.
Hann sagði að vegna andstöðu
sinnar við Breta í þessum mál-
um hafi hann orðið fyrir per-
sónulegum árásum í brezkum
blöðum. Sérstaklega hafi verið
ritað um yfirstandandi skilnað
hans við konu sína, sem hann
hefur verið kvæntur í 22 ár.
Hann sagði skilnaðinn vera vin-
Framh. á bls. 2.
Frekleg móðgun
segir Tshombe
París, 4. des. (NTB)
MOISE TSHOMBE forseti Kat-
angahéraðs í Kongó sagði á fundi
fréttamanna í París í dag að fyr-
irskipun U Thants aðalfram-
kvæmdastjóra SÞ um að senda
sveitir SÞ til að koma á reglu í
Katanga væri frekleg móðgun.
Sagði Tshombe að framkvæmda-
stjórinn yrði að bera alla á-byrgð
á afleiðingunum ef sveitir SÞ
hefðu frekari afskipti af málum
í Katanga.
Ts'hombe sagði að Katanga-
stjórn hefði fulla stjórn á öllu
í 'héraðinu og engin ástæða til
frekari afskipta SÞ þar sem nú
væru állir erlendir málaliðar á
brott þaðan.
Tshombe er í París á leið til
Brasilíu þar sem h-ann mun sitja
þing Siðvæningarhreyfingarinn-
ar (MRA).
en hann er á valdi indverskra
hermanna á vegum SÞ. I kvöld
var þó útlitið betra og höfðu
Katangamenn* þá tekið niður vega
tálmanir sinar.
Vegatálmununum var komið
fyrir eftir ítrekaða árekstra Kat-
angahersins og SÞ undanfarna
daga. Katangahermenn notuðu
trjáboli, tunnur og stórgrýti til
að stöðva alla umferð til flug-
vallarins. Sendu þeir síðan tvær
brynvarðar bifreiðir og sveit
Fyrsti „gesturinn“ færffur
dagskvöldið.
Herskáar
ER MBL. hafði samband við lög-
regluna um sexleytið í gærdag
höfðu alls 32 manns gist hina
nýju fangageymslu á Síðumála
frá því að hún var tekin í notk-
un klukkan niu á laugardags-
kvöldið.
Á tíunda tímanum á laugar-
dagskvöldið kom fyrsti „gestur-
inn“ og síðan hver af öðrum
þannig að fangageymslan fylltist
fyrstu nóttina. Tveir menn höfðu
verið færðir í kjallarann í Póst-
hússtræti síðdegis á laugardag
og eru þeir trúlega síðustu gest-
irnir þar.
Kvenfólkið kom allmjög við
sögu þessa fyrstu nótt, sem fanga
geymsla nýja var notuð. Voru
sex stúlkur settar inn á laugar-
dagsnóttina. Höfðu þær ruðst ínn
í eitt veitingahúsanna eftir lokun
um kvöldið, og dyravörður komið
þeim út fyrir dyr. Neyddist hann
til að hringja á lögregluna til
þess að fjarlægja stúlkurnar, þar
sem þær vildu hvergi fara.
fallhlífahermanna til að verja
vegatálmanirnar. Einn af liðþjálf
um Katangahers var spurður að
því hvað um væri að vera og
sagði hann að þetta væri styrjöld
gegn SÞ. Þá grýttu Katangaher-
menn ljósmyndara, sem ætlaði að
taka myndir af tálmununum.
Síðasta bílalestin, sem komst
til flugvallarins áður en tálm-
anirnar voru settar upp, fluttu
með sér lík sænsks hermanns,
sem féll í átökunum á sunnudag.
í dag féll sænskur liðsforingi í
Kamina og tveir sænskir her-
menn særðust.
í nýju fangageymsluna á laugar-
(Ljósm.: Sveinn Þormóðsson)
konur með-
gestanna"
Stúlkurnar réðust að lögreglu-
mönnu-m, sem komu á staðinn,
spilltu fötum þeirra og klóruðu
suma svo í framan, að þeir voru
blóðrisa eftir. Voru val'kyrjur
þessar fluttar inn á Síðumúla þar
sem þær fengu næturgistingu.
% 1
! Kennedy og 1
| Mncmillnn I
I læðnsl við I
X |
V London, 4. des. (NTB) y
% TILKYNNT var í dag í Lon-1
❖ don og Washington að þeirx
Harold Macmillan forsætisráðl
•{• herra, og Kennedy, forseti,f
kæmu s-aman til funda ál-
•{♦Bermunda 21. 'og 22. desem-f
Xber n. k. %
•{• Segir í tilkynningunum aði
X leiðtogarnir telji rétt með til-1
•{•liti til þeirra fundarhalda.f
sem fram hafa farið undan-1
•{• farið milli ýmissa leiðtogaf
X Vesturveldanna, að þeir komil
•{•saman að nýju og ræði heims-f
X málin í beinu framhaldi af 1
•{♦ viðræðum þeirra fyrr á þessuf
X ári í London og Washington. 1
Flugslys
Mairtz, 4. des. (NTB)
FJÖGRA hreyfla Boeing-þota
hrapaði í dag við Ebersheim í
nánd við Mainz í Vestur-Þýzka-
landi. Þriggja manna áhöfn var
í vélinni og fórust allir. .
Flugvélin var í æfingaflugi og
því engir farþegar með henni.
Hún var- frá þýzka flugfélaginu
Lufthansa. Einhver bilun varð
í vélinni, svo hún varð að nauð-
lenda á akri. Segja rjónarvottar
að sprenging hafi orðið 1 henni
við lendinguna.
anna.
Hýddur fyrir að dansa
Katanga hótar enn SÞ
Sképzt á skotum í gær
S
jT
J*