Morgunblaðið - 09.12.1961, Blaðsíða 1

24 siður
48. árgangur
Vígstaðan er dljós
Átökin í Katanga:
— en þó tali$, að lið SÞ hafi heldui
betur í baidogunum
.Elisabethville, Leopoldville,
Washington og London,
8. des. (AP-NTB/Reuter)
Þ AÐ gengur stöðugt erfið-
lega að gera sér glögga grein
fyrir vígstöðunni í Katanga
— en svo virtist síðari hluta
dags í dag, sem bardagarnir
Væru að harðna og færast
nær miðhluta Elisabethville,
sem hlýtur að þýða það að
hermenn SÞ sæki fram. —
Tsjombe lýsti því yfir
skömmu eftir komu sína til
borgarinnar, að hann hefði
tekið í sínar hendur yfir-
stjórn hernaðaraðgerðanna
gegn SÞ. — Á blaðamanna-
fundi í dag beindi hann eink
um geiri sínum gegn Banda-
ríkjamönnum, sem hann
„IMiður með
de Gaulle“
— „Lifi Kennedy"
LEOPOLDVILLE, 8. des. —
Um 100 kongóskir stúdentar
gerðu í dag aðsúg að sendi-
ráðum Frakka og Breta í borg-
inni, brutu rúður með grjót-
kasti og hrópuðu ókvæðisorð
um brezk og frönsk stjórnar-
völd. — Stúdentarnir hrópuðu
m.a.: „Niður með Frakkland"
. . . „niður með de Gaulle“ . . .
og „hypjið ykkur heim, vinir
Tsjombes“.
Þegar stúdentarnir höfðu
lokið sér af við umrædd sendi
ráð, héldu þeir til sendiráðs
Bandaríkjanna, og var fram-
koma þeirra þar öll önnur.
Þar hrópuðu þeir: „Lengi lifi
Kennedy!“ — og hylltu þar
með stuðning Bandaríkja-
manna við SÞ í Katanga.
kvað nú vera að fremja
„þjóðarmorð á Katanga, á
sama hátt og Rússar á Ung-
verjalandi" fyrir 5 árum.
Talsmaður SÞ í Leo-
poldville komst svo að orði í
dag, að átökin í Katanga
væru þess eðlis, að ekki
væri um neinn samnings-
grundvöll að ræða — og
mundu hersveitir samtak-
anna berjast til þrautar, þar
til Katangaher gæfist upp.
— ★ —
Eitt af því, sem Tsjombe lét
sér um munn fara við frétta-
menn í dag, var að ef „banda-
riskir leigudátar“ héldu áfram
að myrða konur og börn og
gera árásir á mangannámur í
Katanga, í því skyni að lama
iðnað landsins, myndi það ein-
ungis leiða til þess, að Cyrille
Adoula, forsætisráðherra mið-
ríkisstjórnarinnar í Leopoldville
yrði steypt og völdin í stað
þess fengin í hendur Antoine
Gizenga í Stanleyville — en
þar með væri allri Mið-Afríku
„fleygt í faðm kommúnismans".
★ VILL MIÐSTJÓRNIN
STYÐJA SÞ?
í nótt og í morgun virtist
skothríðýi í Elisabethville frem-
ur strjál, en eftir því sem leið
á daginn hörðnuðu átökin
greinilega á nýjan leik. Mikið
vatnsveður gengur nú yfir Elisa
bethville og nágrenni, og mun
það hafa dregið nokkuð úr hern
aðaraðgerðum.
Hinn írski yfirforingi SÞ í
Kongó, Sean McKeown, hélt í
dag fr Leopoldville til Elisa-
bethville til þess að kynna sér
herstöðuna í Katanga. Fyrir
brottförina átti hann tal við
herrðsforingja miðstjórnarinnar,
Mobutu hershöfðingja, sem ýms
ar fréttir herma, að hafi boðizt
til að leggja SÞ til liðsauka í
Framhald á bks. 23.
Bandaríkin hafa látið stjórn
S-Vietnam ýmiss konar að-
stoð í té — einkum hefur hún
þó verið fólgin í því, að banda
rískir hernaðarsérfræðingar
og liðsforingjar hafa tekið að
sér þjálfun hersveita stjórnar
Diems forseta. Þessi mynd sýn
ir bandarískan foringja kenna
innfæddum meðferð vél-
byssna.
Nú telur Bandaríkjastjórn,
þörf kunni að vera á aukinni
aðstoð við stjómina í S-Viet-
nam, með einhverjum hætti,
vegna sívaxandi hernaðar upp
reisnarmanna kommúnista.
Fjárlög Sovét-
ríkjanna afgreidd
MOSKVU, 8. des. — Æðsta
ráð Sovétríkjanna lauk
þriggja daga fundum sínum í
dag með þvi að samþykkja
einróma framlagt fjárlaga-
frumvarp fyrir 1962. Eins og
áður hefir verið frá greint, er
m.a. gert ráð fyrir um 50%
aukningu fjárframlaga til
hermála í frumvarpinu.
Kommúnistahættan
í Suöur-Vietnam
verður æ alvarlegri, segir í skýrslu, sem
Bandaríkjastjóm heíir gefið ut
Washington, 8. des.
BANDARÍSKA utanríkis-
ráðuneytið hefur gefið út
skýrslu um „tilraunir Norð-
ur-Vietnams til að leggja
undir sig Suður-Vietnam“. í
skýrslunni, sem að megin-
hluta er byggð á upplýsing-
um, er stjórn S-Vietnam hef-
ur safnað á undanförnum ár-
um, er sambandið milli
kommúnistastjórnar Ho Chi
Minhs í Hanoi í N-Vietnam
og Viet Cong (en svo nefn-
ast hinir kommúnísku upp-
reisnarmenn í S-Vietnam)
Luthuli hvetur til refsiaögeröa
stjórn Verwoerds
gegn
ÁtÖkin í Jóhannesarborg í gær í sam-
bandi við verðlaunaveiiinguna til Luthulis
Albert John Luthuli
OSLÓ, og Jóhannesarborg, 8. des.
— Á blaðamannafundi í Nóbels
stofnuninni í Osló í dag sagði
afríski blökkumaðurinn Albert
Luthuli (sem tekur við friðar-
verðlaunum Nóbels á sunnudag-
inn), að það væri mikilvægt, að
halda áfram efnahagslegum refsi
aðgerðum gegn þjóðernissinna-
stjór Suður-Afríku, en ýmis ríki
hafa sett víðtækt viðskipabann
á S-Afríku vegna aðskilnaðar-
stefnu ríkisstjórnarinnar í kyn-
þáttamálum. Sagði Luthuli, að
því víðtækari sem slikar aðgerð
ir yrðu, þeim mun betra. — Þá
eru meiri likur til að stjórnin
sjái sér hag i því að semja við
blökkumannameirihlutann í land
inu á jafnréttisgrundvelli, sagði
Luthuli.
-- XXX ---
Á fundi, sem haldinn var í Jó
hannesarborg í dag í tilefni af
verðlaunaveitingunni til Luthulis
kom til handalögmáls milli
hvítra og svarta. Á fundinum,
var haldinn úti fyrir ráðhúsinu í
Jóhannesarborg, voru mætt mörg
hundruð mánna af ýmsum kyn-
þáttum, en til fundarins var efnt
af demókratíska flokknum, sem
í eru bæði hvítir og svartir og
raunar menn af öllum kynþátt-
um, sem S-Afríku byggja.
-- XXX --
Á meðan fyrsti ræðumaðurinn
var að tala, köstuðu nokikrir hvit
ir menn að honum skemmdum
tómötum, og a.m.k. einn Evrópu
maður kastaði eggi að stórri
mynd af Luthuli, sem hékk yfir
ræðustólinum. Eftir þetta voru
tveir af hinum hvítu slegnir nið
ur af Afríkumönnum á fundin-
um. Lögreglan girti þá af hóp
manna, sem stóð næst ræðustóln
um, en ryskingarnar héldu áfram
úti á götunni að fundinum lokn-
um.
rakið lið fyrir lið — og seg»
ir, að hersveitirnar úr norðri
hafi breytt eðli hardaganna í
S-Vietnam „úr nær einher-
um skæruhernaði í átt til
fullkomins hernaðarrekstr-
ar“. Er alvarlega varað við
Framhald á bls. 23.
Ræða um
afvopnun-
armál
NEW YORK, 8. des. — Aðal
fulltrúar Bandaríjanna og Sov
étríkjanna áttu nær tveggja
stunda viðræður í gær um af
vopnunarmál. Munu þeir vænt
anlega halda nokkra slíka
einkafundi, í því skyni að
finna grundvöll samkomulags
um skipun alþjóðlegrar nefnd
ar til þess að f jalla um afvopn
unarviðræður. Annar fundur
þeirra Adlai Stevensons og
Valerian Zorins hefur verið
boðáður í kvöld.
Því hefur verið Iýst yfir af
hálfu Bandaríkjastjórnar, að
höfuðmarkmið hennar með
einkafundum þessum sé að
reyna að ná samkomulagi við
sovétstjórnina um, að ríkis-
stjórnir beggja stórveldanna
standi að ályktunartillögu um
afvopnunarmálin á Allsherjar
þinginu.
Sendinefndir ríkjanna hafa
einnig átt viðræður um mögu
leika á að bera fram sameigin
lega tllögu um friðsamlega
notkun geimsins.