Morgunblaðið - 16.12.1961, Síða 18

18
MORGVNBLAÐ1Ð
Laugardagur 16. des. 1961
öm Pontusrímur
RIT Rímnafélagsins. X. Pontus
rímur eftir Magnús Jónsson
prúða, Pétur Einarsson og síra
Ólaf Halldórsson. Rímnafélagið.
Reykjavík 1961.
í»að mun varla fjarri lagi, að
rímur hafi nú verið kveðnar á
íslandi í lítið breyttri mynd í
sex hundruð sumur, og mun víst
leitun að jafnrammri íhaldssemi
í fheimsbókmenntunum. Þó hefur
ekki nærri alltaf blásið byrlega
fyrir rímunum. Að þeim hafa ver
ið gerðar harðar atrennur á ýms
um tínvum. Má í því sambándi
nefna þá Guðbrand biskup Þor-
láksson, Magnús Stephensen og
Jónas Hallgrímsson. En með
ódrepandi seiglu sinni hafa rím-
urnar staðið af sér alla bylji.
Nú orðið er mat manna á rímna
kveðskapnum byggt á meiri sann
gimi og þekkingu en áður var.
Mönnum er orðið það ljóst, að
ekki er einhlítt að mikla fyrir
sér andleysi og smekkleysi rímna
skáldanna, heldur verður að hafa
það hugfast, að fyrir þeim flest-
um hefur ekki vakað annað en
að færa söguefnið í rímaðan bún
ing. Um hitt var miklu síður hirt,
hvort nokkurt skáldskaparbragð
væri að.
Það er vissulega ánægjuefni,
' að rímunum hefur verið sýndur
aukinn og verðugur sómi síðustu
| áratugina. í þessu efni urðu
þáttaskil með stofnun og starf-1
semi Rímnafélagsins. Þá komst
skriður á útgáfu rímnanna, og
hefur þar þegar verið unnið mik-
ið starf og merkilegt, þar sem
hinir færustu vísindamenn hafa
lagt hönd að verki.
Fyrir skemmstu er komið út X.
bindi af Ritum Rímnafélagsins:
Pontus rímur eftir þá Magnús
Jónsson prúða, Pétur Einarsson
og síra Ólaf Halldórsson. Orti
Magnús fyrstu 13 rímumar, Pét-
ur 14.—30. rímu, en síra Ólafur
au kþess 14. og 15. rímu, sem
prentaðar er usem viðbætir. Út-
gáfuna hefur annazt Grímur M.
Helgason cand. mag. af hinni
mestu prýði og gjörhygli. Þetta
er mikið rit að vöxtum, um 580
bls. alls. Líklega renna fáir grun'
í, hvílíkt eljuverk liggur að baki
slíkrar útgáfu, þar sem aldrei
má slaka á sívökulH nákvæmni.
Oft getur meira að segja þurft
langa yfirlegu yfir máðium eða
torræðum starfkrók í handriti.
Auk þess á útgefandinn í sífelldu
stríði við alls konar villur, sem
eru ótrúlega lagnar á að smeygja
sér inn á óliklegustu stöðum.
Grími hefur tekizt furðuvel að
sigrast á þessum skæðu óvinum.
Þær sárafáu prentvillur, sem ég
hef rekið augun í, eru þess eðlis,
að þær ættu engan að villa.
f viðamiklum og greinagóðum
inngangi rekur útgefandi ævi-
atfiði skáldanna þriggja eftir
þeim fátæklegu heimildum, sem
fyrir hendi eru. Mest er eðlilega
vitað um höfðingjann Magnús
prúða, sem víða kemur við sögu.
Einnig er hér gerð grein fyrir
rímunum, aldri þeirra, efni, efn-
istökum og mörgum fleira, sem |
fróðlegt er að vita. Aftan við
rímnatextann fylgir svo orðamun
ur, skýringar og athugasemdir og
loks nafnaskrá. Allt eykur þetta
gildi bókarinnar og gerir hana
handhægari til notkunar.
Einni aðfinnslu verður að koma
hér á framfæri. Bókinni hefur
verið valinn óvandaður pappír,
sem á engan hátt er samboðinn
'þeirri vandvirkni, sem vinnu-
brögð útgefanda einkennast af.
Er mér nær að halda, að hér
komi til alþekktur nánasarskap-
ur íslenzkra stjórnarvalda, sem
löngum hafa átt erfitt með að
skilja, að útgáfustarfsemi þurfi á
fé að halda. Einhvern tíma komst'
ég á snoðir um þá upphæð, sem
hið opinbera pírar árlega í
Rímnafélagið, og var hún grát-
broslega lág.
Líklega væri fulldjarft að taka
svo til orða, að Pontus rímur —
að elzta hluta nær því fjögurra
alda gamlar — séu beinlínis
skemmtilegar aflestrar. En þær
eru það sannarlega á köflum.
Þarna eru hressilegar bardaga-
lýsingar og víða fjör og hraði í
frásögn. Höfuðprýði rímnanna
eru þó náttúrulýsingar Magnús-
ar prúða. Þar koma fyrir hinar
dýrlegustu perlur. Þótt mál'blær
16. og 177. aldar sé fjarlægur orð-
inn okkur, sem hú lifum, býr
hann samt yfir eigin töfrum og
fellur undarlega vel að söguefn-
inu, ævintýralegu eg óraunsæju.
Með útgáfu Pontus rímna hef-
ur verið unnið þarft og ágætt
verk. Væri ástæða til að hvetja
unnendur þjóðlegs kveðskapar
til að ganga í Rímnafélagið og
efla það og styrkja á þann hátt
til frekari útgáfustarfsemi.
Gunnar Sveinsson.
/ _____/
Sóló heitir hið nýja og glæsilega horðsett í eldhús og
veitingasali. Sólósettin eru úr völdum stálrörum króm-
uðum með þykkri gljáhúð, en sæti og bök eru bólstruð
með hinu nýja „Lystadun" eða bólstruð sæti með Teak
bökum. Borðin eru með Arborite harðplastplötum.
Skoðið sólósettin í
ELEÍ TROLUXUMBOÐINU
Laugavegi 176 — Sími 36-200.
Ný sending
Skinnhanzkar, peningabuddur.
GLUGOIMN
Laugavegi 30.
MACLEENS tannkrem
Einu’sinni
Macleens
— alltaf
Macleens
Heildsölubirsrðir:
UMBOÐS OG HEILDVERZLUN
Vatnsstíg 3 — Sími 17930.
LOKSINS geta flestir
eignast það bezia
Kynníð yður nyju verðin
OMEGA
FAST
HJA
FLESTUM
ursmíðaverzlunum
Nýjii bækurnar:
Forsetabókin
glæsileg myndabók. Texti á
fimm tungumálum. — Verð
í bandi kr. 320,00.
Rit Jóns
Sigurðssonar /.
Verð í bandi kr. 255,00.
Bréf frá ístandi
Ferðabók Uno von Froil. —
Prýdd 60 stórmerkum, menn-
ingarsögulegum íyndura úr
islenzku þjóðlífi á 18. öld.
Verð í bandi kr. 225,00.
Vib
opinn glugga
Laust mál eftir Stein Steinarr.
Verð í bandi kr. 135,00.
Siðusfu
þýdd Ijóð
ÁSur óprentaðar Ijóðaþýð-
ingar Magnúsar Ásgeirssonar.
Verð í bandi kr. 150,00.
Undir vorhimni
Bréf Konráðs Gíslasonar. —
Verð í bandi kr. 100,00.
Þorsteinn á
Skipalóni I. II,
Ævisaga, skemmtilegt og stór-
fróðlegt rit. Kristmundur
Bjarnason skráði. — Verð
beggja bindanna í bandi
kr. 425,00.
Sagnameislarinn
Sfurla
Athyglisverð bók um rithöf-
undinn og stjórnmálamanninn
Sturla Þórðarson. Höfundur:
Gunnar Benediktsson. —
Verð í bandi kr. 145,00.
íslenzk
mannanöfn
Þorsteinn Þorsteinsspn fyrrv.
hagstofustjórj tók saman. ■—
Verð í bandi kr. 130,00.
/ Ijósaskipfum
Safn smásagna eftir Friðjón
Stefánsson. — Verð í bandi
kr. 120,00.
Lilli prinsinn
Frönsk saga • þýðingu Þórar-
ins Björnssbnar skólameistara.
Verð í bandi kr. 100,00.
Bókaiítgáfa
Menningarsjóðs