Morgunblaðið - 21.12.1961, Blaðsíða 6

6
MORGVTSBLAÐÍÐ
Fimmtudagur 21. des. 196)
Lönd og þjóðir:
FRAKKLAND
Lönd Off þjóðir: Frakkland
eftir D. W. Brogan og rit-
stjóra Life. Útgefandi
, Almenna bókafélagið.
ALMENNA bókafélagið er nú að
fara af stað með nýjan bóka-
flokk í máli og myndum, er fjall-
ar um önnur lönd, og er fyrsta
foókin, um Frakkland, nýkomin
út. Eigi bækur af þessu tagi að
vera eins vandaðar og frekast er
kostur hvað snertir úrvinnslu á
efni, mikið myndaúrval og prent
un litmynda, er hætt við að kostn
aður verði illviðráðanlegur, ekki
sízt í löndum með smáan lesenda-
hóp. í þessu tilfelli hefur verið
brugðið á það ráð að margar þjóð
ir taka sig saman um útgáfuna,
láta prenta myndir sameiginlega
á Ítalíu, stórblaðið Life teflir
fram sinu þjálfaða liði til aðstoð-
ar við valinn höfund Og síðan
þýðir hver textann á sitt mál
og lætur ganga frá bókinni í sínu
heimalandi.
Bókin Frakkland ber þess
merki að svo vandlega hefur
verið að unnið. Enda ekki nefndir
færri en 25 erlendir kunnáttu-
menn, er starfað hafa að útgáf-
unni og aðstoðað höfundinn,
ásamt ljósmyndurum Life og
íréttamönnum blaðsins í París.
Er þá ótalinn íslenzki þýðandinn,
Gísli Ólafsson. Bókin er sem sagt
hin vandaðasta, falleg að ytri
búningi og bók í þægilegra bandi
hefi ég ekki lengi haft á milli
handanna. Hún opnast liðlega
alveg niður í kjölinn. Á henni
stendur að Bókfell hafi annast
bókbandið.
/
glæstrar fortíðar Og þá byrði
er glæst saga leggur þjóðinni á
herðar. Þeir kaflar sem á eftir
koma, fjalla svo um Frakkland
nútímans, galla þess og kosti,
jafnvægisleysið í stjórnmálunum,
auðlindir landsjns og endurreisn
og framtíð atvinnuveganna, um
þann heimsmarkað nýrra hug-
mynda sem París hefur verið um
langan aldur, um menntun í land
inu, hið auðuga listalíf í París,
miðstöð smekks Og tízku, um til-
tölulega nýtt íþróttalíf og loks um
hlutverk Frakklands í Evrópu
framtíðarinnar. í bókarlok er svo
nafna-, atriða og ártala skrá, svo
auðvelt er að fletta upp einstök-
um atriðum.
Myndirnar eru mjög fjölbreytt
ar. Þær sýna daglegt líf í Frakk-
landi, þekktar persónur, lista-
menn og listaverk, landslag, hall-
ir, vínkjallara, og annað það sem
setur svip sinn á landið. Framan
í bókinni og aftast eru góð kort
af Frakklandi. Fremst er fylkja
Og bæjakort, þar sem íslenzk
heiti hafa verið prentuð inn á
franskt kort, þar sem þau eru
til. Er samt farið smekklega og
hóflega í nafnaþýðingar, t. d. er
Rouen ekki gerð að Rúðuborg,
eins og gert var 1 landafræðinni
minni í barnaskóla og ruglaði
mig svo í ríminu að ég vissi
ekki hvaða borg var átt við fyrr
en áratug seinna. En í öftustu
opnu, þar sem er greinargott
landslagskort, hafa orðið þau mis
tök að nöfn eru öll á ensku. Er
óneitanlega leiðinlegt að á svo
frábærri íslenzkri bók um Frakk-
land skuli t. d. sundið, sem á ís-
lenzku heitir Ermarsund og á
frönsku La Manche vera merkt
English Channel.
Niðurröðun á síður og'prentun
á bók þessari er vel unnið. Á ein-
um stað rakst ég þó á línu á villi-
götum og vikublað, sem nefnt er
bæði í texta og nafnaskrá, heitir
Le Canard Enchainé, ekki Canc-
ard Enchainé. Aðrar villur varð
ég ekki vör við.
Loks má geta þess, að textar
með myndum éru sýnilega ritaðir
með tilliti til þess að þeir sem
ekki nenna að lesa ritgerðina, geti
látið sér nægja að skoða mynd-
irnar, enda mun sú stefna bóka
og blaða á síðari árum að fjölga
myndum og stytta lesmál í sam-
ræmi við óskir margra lesenda
og er þarna góð lausn á máli, til
að gera öllum til hæfis. — E. Pá.
-S> Jakob Xhorarensen.
Grýttar götur - ný bök
Byrðingur, afmæi-
isrit skipasmiða
KOMH) er út 25 ára afmælisrit
Sveinafélags skipasmiða í Reykja
vík. Nefnist það Byrðingur og
er eftir Gunnar M. Magnúss.
Ritið flytur margskonar fróðleik
um skipasmíðar að fornu og fram
á þennan dag. Sagt er frá skip-
um og skipalagi, heitum báts-
hlutanna, trjáreka og timburkaup
um til smíða. Þá er kafli er nefn-
ist Skipasmiðir á 19. og 20. öld.
Þar er einnig frásögn um allar
skipasmíðastöðvar í Reykjavík og
starf þeirra. Loks er svo félags-
saga skipasmiða í Reykjavík. I
bókinni eru fjölmargar myndir.
eftir Jnkob Thorarensen
KOMIN er út ný bók eftir
Jakob Thörarensen, sem heitir
Tvær ný jar barna-
bækur um Dodda
KOMNAR eru út tvær nýjar
barnabækur með sögum um hann
Dodda, sem nú þegar á marga
góða kunningja meðal yngstu les
endanna. Ddda-sögurnar eru
eftir Enid Blyton, en hinar fjöl-
mörgu litskreyttu myndir eftir
Beek.
Þessar nýju bækur heita
„Húrra fyrir Dodda“ og Doddi
verður bílstjóri". Lendir Doddi
að venju í mörgum ævintýrum
og eignast fjöldann allan af nýj-
um vinum meðal dýra og manna,
bæði svartra ög hvítra.
Myndabókaútgáfan gefur bæk-
urnar út.
Grýttar götur. Eru það 10 smá-
sögur, sem ekki ha,fa birzt áður
að einni undantekinni. Gerast
sögurnar ýmist við sjávarsíðuna
eða í sveit og bera meðal annars
þessi heiti: Aldnar hendur,
Bernskan græn, Barnórar, Á við-
reisnarvegi, Ljótunn fagra, Föð-
urarfur, Ævisögur mannanna.
Jakob Thorarensen hefir nú
með þessari bók gefið út sex bindi
af smásögum, og köm hin síðasta
þeirra, Tíu smásögur, út árið
1966. Síðasta ljóðabók hans, Aft-
ankul, kom út 1957.
Grýttar sögur er 197 bls. og
gefnar út af Helgafelli.
BONN, 20. des. AP — Ákvcðið
hefur veriS, að Harold Mcmillan,
forsætisráðherra Bretlands komi
í heimsókn til Adenauers kanzl-
ara V-Þýzkalands eftir áramót.
Ekki er fullráðið hvenær af
heimsókninni verður — en það
verður sennilega fyrir 10. jan. I
r
A flótta og flugi
KOMNAR eru út tvær nýjar bæk
ur hjá Bókaútgáfunni Smára. —
„Ástin sigrar“ eftir Dorothy
Quentini í þýðingu Jóhanns
Bjarnasonar og „Hús hamingj-
unnar“ eftir Gertrude Thorne,
báðar þessar bækur eru ástarsög
ur.
„Á flótta og flugi“ eftir Ragnar
Jóhannesson er komin út á veg-
um Ægisútgáfunnar. Þessi bók
er skrifuð fyrir unga fólkið, og
er um dreng og telpu úr Reykja-
vík, sem fara í sveit fyrir norð-
an. Þar kemur margt skemmti-
legt fyrir og ævintýrin láta ekki
á sér standa. Bókin er skreytt
skemmtilegum teikningum eftir
Ólaf Gíslason. „Hvalur framund-
an“ eftir Frank T. Buiílen hefir
hlotið góða dóma erlendis og
hafa margir þekktir erlendir höf
undar hrósað henni og líkt við
rit Defoe (höf. Róbinson Krúsó).
Þýðing er eftir Óla Valdimars-
I son.
Frakklandsbókinni er skipt í 10
kafla og efni raðað þannig að
fyrst kemur leskafli um ákveðið
efni og síðan myndaflokkur til
skýringar, bæði svarthvítar mynd
ir og sérlega fallegar litmyndir.
Við lestur á textanum blandast
lesandanum ekki hugur um að
höfundurinn er þaulkunnugur við
fangsefninu, ekki aðeins lifnaðar-
háttum Frakka í dag, heldur
einnig sögulegu baksviði þess sem
er. Enda eru þær upplýsingar
gefnar um prófessor Denis W.
Brogan frá Cambridge, að hann
sé viðurkenndur sagnfræðingur
Og sérfræðingur í sögu Bandaríkj
anna og Frakklands, sé heiðurs-
doktor við 4 franska háskóla, hafi
ritað grundvallarrit um Frakk-
land fyrir heimsstyrjöldina og
dveljist á sumrin í Auvergne.
Prófessorinn skilur sýnilega Og
hefur tilfinningu fyrir því sem
sérstætt er í Frakklandi ög skýrir
með söguiegum staðreyndum
ýmsa þá þætti, er koma útlend-
ingi ókunnuglega eða jafnvel
skrýtilega fyrir sjónir og það jafn
vel þó hann dvelji með frönsk-
um í fáein ár. Er bókin mjög
fræðandi Og skýr af ekki lengra
máli að vera og gefur góða hug-
mynd um land og þjóð. í fyrsta
kafla er fjailað um hina æva-
fornu þjóð, er byggði Frakkland,
Og sem seinna varð ein mesta
framfaraþjóð heims, en staðnaði
ó ýmsum sviðum á síðustu öld og
er nú aftur að taka fjörkipp.
Næstu kaflar eru um menjar
• Ekki verðlausar
bækur
Fyrir skömmu vítti ég hér
í blaðinu þann frámunalega
skort á háttvísi af hálfu ís-
lenzkra forleggjara að þegja
að jafnaði um verð bóka
sinna er þeir auglýsa þær,
rétt eins og það kæmi al-
menningi ekki við. Allir geta
að sjálfsögðu séð að verðið
er í lengstu lög dulið, í þeirri
von að slyngum sölumanni
takist að gera sem minnst
úr því þegar bókin er sýnd
hugsanlegum kaupanda. —
Þarna mun ég hafa skorið
alla stéttina niður við eitt
og sama trogið. En síðan hef-
ir merkur og athugull maður
bent mér á að þetta sé mið-
ur rétt; eitt bókaforlagið hafi
á þessu annan hátt og til-
greini alltaf verð á auglýst-
um bókum sínum. Það væri,
sagði hann, Sigurður O.
Björnsson á Akureyri, sem
hefði þenna hátt á viðskipt-
um sínum við almenning.
Sönnun fyrir því benti hann
mér á hvar ég gæti fundið í
sjálfu Morgunblaðinu. Já,
þaðan var þessa að vænta.
Og fyrir hvað var Nineveh
þyrmt? Sigurð ber mér að
biðja afsökunar, þó að ekki
hafi hann kvartað. Skal nú
það haft er sannara reyndist.
Sn. J.
• Skreytt í hófi
Það er gaman að ganga um
verzlunargöturnar þessa dag-
ana, þ.e.a.s. ef maður þarf lít-
ið að verzla og er ekki tíma-
bundinn. Yfir aðalgötunum
hanga að venju skreytingar úr
greinum og Ijósum, en þær
hafa undanfarin ár smóm sam
an orðið iburðarminni og um
leið ekki eins sikrautlegar fyr-
ir augað. Ég býst við að kostn
aðurinn sé miikill við að koma
slíku upp og sjálfsagt rétt að
hafa það í hófi, en ekki finnst
mér bjöllurnar með hvíta gas-
efninu strengdu utan um er
hanga £ Austurstræti nema
svipur hjá sjón, miðað við
bjöllur með greinum.
• Of mikið af
sömu gerð
Verzlanir tjalda nú sínu
bezta og stilla varningi á sem
glæsilegastan hátt út í búðar-
gluggana. Og í einstaka búðar
glugga er vörum komið fyrir
ó frumlegan og skemmtilegan
hátt, svo vegfarendur stað-
næmast ósjálfrátt. hvort sem
vörurnar vekja athygli þeirra
eða ekki.
Mér finnst þó ef betpr er
að gáð leiðinlega lítil til-
breytni í vöruvali, þó allt virð
ist fást við fyrstu sýn. Sömu
vörunar blasa við nær í hverj
um glugga, enda kemur það á
daginn, ef kaupanda líkar
ekki sú tegund sem fjöldinn
vill eða það hentar honum af
einhverjum ástæðum ekki, þá
þýðir oft á tíðum ekki að leita
að öðru. Þetta kemur auðvitað
til af því hve markaðurinn er
lítill og innkaupin eru einhæf.
En afleiðingin verður sú að
allir verða að gefa „það sem
fæst“, klæða sig í „það sem
fæst“ og búa híbýli sín „þvi
sem fæst“. og lítið svigrúm
verður _ fyrir persónulegan
smekk. Ég fór að athuga þetta
í gær, þegar ég ætlaði að fá
skerm í loft í ókveðna stofu,
þar sem bezta birtan hefði
fengist með því að skermur-
inn varpaði henni upp í loftið.
f tugum lampabúða héngu
hundruð lugta, af sömu gerð,
sem lýstu lítið og vörpuðu birt
unni niður, vafalaust ágæt
lýsing þar sem það á við, en
ekki einn einasti skermur af
hinni gerðinni.
• Mikið verzlað
Mér heyrist á kaupmönn.
um, að mikið sé verzlað fyrir
þessi jól. Ég hefi bæði hitt
matvörukaupmann, verzlunar-
stjóra í bókabúð og húsgagna-
kaupmann og þeim bar öllum
saman um að jólaverzlun væri
lífleg, ekki bæri á minni aura-
ráðum eða meiri sparnaði en
undanfarin ár, síður en svo.
Nokkrar verzlanir hafa ráðið
jólasveina, sem yngstu borg.
urunum þykir gaman að heim-
sækja. En þó virðast jólasvein
arnir af gerð „Heilags Nikuláa
ar“, þ.e.a.s. gömlu góðu karl-
arnir með hvíta skeggið og í
rauðu úlpunum, ekki enn vera
fullkomlega viðteknir á ís-
Jandi, þó þeir sæki á með
hverjum jólum sem líður, og
gömlu hrekkjóttu jólasveinarn
ir einn og ótta láti undan síga.
A. m. k. virðast krakkarnir
vera betur dús við Baldur og
Konna, þegar þeir koma fram
með jólasveini, og Soffía
frænka úr Kardiimommubæn-
um vekur meiri athygli þeirra
í verzluninni Liverpool en stór
og myndarlegur jólasveinn 1
fullum skrúðsu