Morgunblaðið - 21.12.1961, Blaðsíða 13

t Fimmtudagur 21. des. 1961
MORGVTSBLAÐIÐ
13
Mikil bók um
mikið efni
ÍSLAND í DAG
Landkynning h.f.
Rvík 1961 — 516 bls.
FURÐU fátt hefur verið skrifað
um þessa bók, sem er þó líklega
ein hin umfangsmesta og á marg
an hátt merkilegasta bókin, sem
(komið hefir út hér á þssu ári.
Að útliti til er hún hreint augxia
yndi, stór og myndarleg, öll
prentuð á vandaðan myndapapp
ír, enda eru hvorki meira né
aminna en um 900 myndir í
(henni, og munu fáar bækur is-
lenzksir standa henni á sporði
utm myndafjölda.
En það er vitanlega innihald-
ið, sem mestu máli skiptir, og
það er geysilega umfangsríkt.
Undirtitill bókarinnar er: Land
og þjóð. — Atvinnuhættir og
menning, svo að ekki er markið
sett lágt. En ritstjórnin hefir
íkeppt að því með sóma að gera
því stefnumiði sem bezt skil. —
Ritstjórinn, Guðmundur Jakohs-
son, segir í formála, að bókinni
sé ætlað „að gefa nokkra hug-
mynd um það sem markverðast
er um ísland og islenzkt athafna
líf.“ Af þessu sjónarmiði mark-
ast svo gerð bókarinnar.
fsiand í dag skiptist í tvo meg-
inkafla. Fyrri hlutinn eru rit-
gerðir almenns eðlis, og skrifa
þar margir þjóðkunnir menn um
ýmsar hliðar þjóðlífs, þjóðarhags
bg náttúru. Allir eru höfundarn-
ir vel menntaðir og gagnkunnug-
ir á því sviði, sem þeir rita um.
Hefir yfirleitt verið leitað til
þeirra manna, sem forustuhlut-
verkum gegna á ýmsum sviðum
(þjóðlífs og atvinnugreina. Vil-
hjálmur útvarpsstjóri skrifar t.d.
ium útvarp /(auk þess líka um
Ibókmenntir *g leiklist); Helgi
fræðslumálastjóri um skólatmál;
Davíð fiskimálstjóri um sjávar-
útveg; Páll Zóphoniasson fyrrum
•búnaðarmálastjóri um landbún-
að; Jakob raforkumálastjóri um
rafmagnsmál; Agnar flugmála-
stjóri um flugmál; Hörður húsa-
meistari um byggingar; Sigurð-
ur landlæknir um heilhrigðis-
mál; Hákon skógræktarstjóri um
skógrækt; Þorsteinn Iþróttafull-
trúi um í'þróttir; Þorleifur
ferðaskrifstofustjóri um fsland
sem ferðamannaland; Erlendur
Sambandsforstjóri um samvinnu
hreyfinguna; Vilhjálmur aðal-
bankastjóri um bankamiál; Ólaf-
ur Björnsson prófessor um
stjórnarfar; Helgi Hermann um
iðnað; Jónas Haralz og Árni
Vilhjálmsson um þjóðarbúskap-
inn; Einar Magnússon um land-
ið og þjóðina; Björn Ólafsson
um verzlunina; Gunnar skipa-
miðlari um siglingar; Óli Valur
ráðunautur um jarðhitaræktun
og Björn Th. Björnsson um
myndlist.
Nöfn þessara manna ættu að
vera nokkur trygging fyrir því,
að af greinunum sé nokkurs
fróðleiks að vænta, enda má
fræðast af þeim um margar
greinar þjóðarhagsins, og efa ég
að þá fræðslu sé fjölbreyttari að
finna í öðrum bókum. Auðvitað
hefir höfundunum verið all-
þröngur stakkur skorinn um bók
arrúm ,en flestum hefir þeim tek
itz furðu vel að þjappa miklu
efni í stutta ritgerð. Er mikill
fengur að þessari sérstæðu fs-
landslýsingu. Enginn skóli á
•landinu getur verið þekktur fyr-
ir að eiga ekki þessa bók og
Btyðjast jafnvel við hana í
kennslu. Annað væri þeim
Bjálfum verst.
Síðari hluti fslands í dag er
kynning atvinnu- og verzlunar-
fyrirtækja víðs vegar um land,
með fjölda mynda. Er þessi
kafli hinn fróðlegasti og veitir
þarfar og skemmtilegar uppiýs-
ingar um margt. Mun ritstjórinn
hafa farið um landið í alla kaup-
staði og flest kauptún til að
safna efni og bjóða þátttöku. En
það er skaði hve margt fyrir-
tækja hefir ekki hirt um að
sinna því tilboði. Hljóta for-
stöðumenn þeirra að harma það
nú, er þeir sjá hve mikilsverð
hókín er. Greinarnar eru nokk-
uð misjafnar að gæðum. Einstaka
fyrirtæki láta sér t.d. nægja að
sebja hreina og klára auglýs-
ingu í kynningarpláss sitt. Þyk-
ir mér þetta einn helzti galli á
bókinni, enda ætti hver sæmi-
lega hagsýnn verzlunarmaður að
geta séð, að bezta auglýsingin á
slíkum vetbvangi er sem ýtar-
legust kynning á starfi og sögu
fyrirtsekisins. Hygg ég að beztar
séu þær kynningar, sem ritstjóri
hefir séð um sjálfur f umboði
fyrirtækjanna og samkvæmt
upnlvsingum frá þeim.
Slík bók sem ísland í dag hlýt
ur að vera kærkomin öllum
þeim, sem við viðskipti fást f
henni eru merkilegar upplvsing-
ar um athafnalíf fslendinga á
\"orum tímum. Auk þess er var a
til heppilegri gripur til að senda
góðum viðskiptavinum.
En auk þess hefir bókin mikið
gildi fyrir almennan lesanda, og
mun veiða flett upp í henni
til að leita ýmiss konar fróðleiks
um menn og málefni
Myndprentun er ,óð og glögg
og frágangur allur vandaður.
Ekki mykir mér ólíklegt ,að
nauðsynlegt þætti að jnnað
hefti kæmi út af ísland í dag,
og munu þá færri fyrirtæ'-! jjá
sér fært að standa þar utan dyra.
Ragnar Jóhannesson.
Ahorfendur fylgjast með skemm.tiatriðum. A myndinni sjást m.a.: Friðbjörn Benónýs-
son, fræðsluráðsmaður, Jónas B. Jónsson, fr æðslustjóri, f*ú Guðrún Stephensen, Geir
Hallgrímsson, borgarstj óri og frú Erna Finnsdóttir,
Litlu
jolin
BORNIN í Miðhæjarbarnaskól
anum hafa undanfarin ár hald
ið litlu jólin í leikfimiss'al skól
ans, og dansað þar í kringum
jólatréð á segldúk til að
skemma ekki gólfið. Nú hefur
aðstaða þeirra til hátíðahald-
anna breytzt mjög til batnað- ■
ar. S.l. föstudag var nýr sam-
komusalur tekinn í notkun í
skólanum, og fór fyrsta
skemmtunin fram á laugar-
daginn, og voru það litlu jól
yngstu barnanna.
í gær, þegar 11 ára börnin
voru að halda upp á litlu jól-
in í hinum nýja samkomusal,
fengu þau óvænta heimsókn:
Borgarstjórinn í Reykjavík,
Geir Hallgrímsson, kom í sína
árlegu heimsókn í skólann fyr
ír jólin, ásamt fjölskyldu
sinni; ennfremur Jónas B.
Jónsson, fræðslustjóri, og fjöl-
skylda hans. Gestirnir stöldr-
uðu við góða stund og hlýddu
á skemmtiatriði barnanna:
stúlknasöng, leikritið “Grá-
mann í Garðshorni“, söngleik-
fimi o. fl. Síðan var sýnd
kvikmynd. Salur var fagur-
lega skreyttur marglitum bréf
fléttum- og í einu horni hans
stóð uppljómað jólatré.
Mörg ár eru liðin frá því
fyrst var farið að ræða um að
innrétta samkomusal í skól-
anum, en úr framkvæmdum
ekki orðið fyrr en nú. Salur-
inn er í húsnæði því, þar sem
áður var söngstofa og ein
kennslustofa, en auk þess er
innangengt í aðra kennslu-
stofu. Hinn nýi salur rúmar
um 180 börn.
Leikurunum í „Grámann í Garðshorni" var ákaft fagnað í leikslok.
11
Sumardagar64
NÝKOMIN er endurútgáfa Sum-
ardaga. unglingabókar eftir Sig-
urð Thorlacius. Fyrri útgáfa kom
1939, en er nú uppseld fyrir
löngu. Það er Helgafell, sem ann
ast endurútgáfuna og fer vel á
því. Forráðamenn þeirrar útgáfu
hefa öðrum fremur sýnt skilning
á því, að barna- og unglingabæk
ur þurfa ekki nauðsynlega að
vera þvaðrið tómt. Sumardagar
er engin Bennabók og segir því
ekki frá glæfralegum svaðilför-
um ofurmennis, sem allar hættur
sigrar og er dásamlega mikilvirk
ur við að drepa óvini sína, sem
auðvitað eru vondir menn. Ileld-
ur ekki segir bókin frá hugvits-
sömum innbrotsþjófum, sem
gabba mjög skemmtilega lögregl
una, flýja undan henni í stoln-
um bílum og aka á hvað, sem fyr
ir verður með svo æsilegum hetju
skap, að hárin rísa á höfði þess,
sem les um slíka garpa. í bók-
inni Sumardögum er ekkert æsi-
efni að finna. Því er það, að í
litlu bekkjarbókasafni, sem ég
kannast við, urðu Sumardagar
löngum útundan. ættu þeir, sem
safnsins nutu, frjálst val um les-
efni. Spennan í æsifrásögnum hef
ur mikið aðdráttarafl, en
reynslu hef ég af því, að þau
börn mörg, sem höfnuðu 1 tri
Sumardaga. er þau völdu sjálf,
urðu forviða, þegar úr bókinni
var lesið fyrir þau, lesið með
þeim og talað við þau um efni
bókarinnar. Eftirsóknin varo mik
il að fá bókina lánaða heim, svo
mikil, að nú er bókin upplesin
í safni því og ekki lengur til. Það
má víst mörgum undarlegt þykja,
að það er engu líkara en leið-
beina megi börnum dálítið um
val lesefnis, engu síður en á öðr-
um sviðum. En mér er spurn:
Hvar eru þeir fullorðnir, sem
gefa því gaum?
Sumarævintýri þeirra Flekku
og Brúðu í Sumardögum er ekki
fyrst og fremst saga atburðanna,
sem gerast þar. Frásögnin öll er
óður til lífsins. Þar fá allir mál,
blómin, dýrin og fuglarnir, tal
þeirra er vegsömun á undrinu
mifcla lífinu sjálfu. Þeir, sem
þekktu höfundin, vita, hvílíkur
ágætismaður hann var. Þeir, sem
ekki þekktu hann, geta af bók-
inni séð, að víst hlýtur svo að
hafa verið. Sá var þó ekki til-
gangurinn með bókinni. Hann
var sá, að leggja börnum og
unglingum þessa lands í he..dur
bck, sem verða mætti þeim til
nokkurs þroska og opna augu
þeirra fyrir þeim furðulegu æv-
intýrum, sem gerast allt í kring
um þau.
, Stefán Jónsson.
Ilosið í kjör-
dæmaráð
REYKJUM, Mosfellssveit. —
Sjálfstæðisfélagið Þofsteinn Ing-
ólfsson hélt almennan fund sl.
fimmtudaig að Klébergi. Aðal-
tilefni fundarins var kjör ful'l-
trúa í kjördæmisráð en einnig
voru önnur mál undir þeim lið.
Hófust brátt umræður um ýmis-
legt er snertir hagsmuni fólks-
ins í héraðinu en tíðræddast
varð þó mönnum um vegamálin
að vonum. Þessir tóku til máls:
Asbjörn Sigurjónsson, Ólafur
Bjarnason, Ólafur Ág. Ólafsson,
Oddur Andrésson, Ólafur Jóns-
son héraðslæknir, Siigsteinn
Pálsson auk formanns Jóns Guð-
mundssonar.
Að umræðum loknum var
samþykkt tillaga þar sem skorað
var á alþingi og stjórn landsins
að steypa Vesturlandsveg um 25
km frá Reykjavík. í umræðun-
um komu ýmis rök fram í þessu
sambandi, m. a. að vegur þessi
tengdi þrjá fjórðunga landsins
við Rvík en einnig þann fjórða
að nokkru eða sunnlendinga-
fjórðung um Þingvelli. Almennt
var álit ræðumanna að yrði ein-
hver vegur steyptur, hlyti þessi
spotti að vera sá fyrsti, því að
megnið að öllu steypuefni sem
notað er í Reylcjavík og ná-
grenni er flutt nú á risastórum
flutningabílum eftir honum. Þá
var og gert ráð fyrir að efni í
steypta vegi, t. d. Keflavíkurveg
yrði einnig flutt úr Kjalarnes-
hreppi eftir vegi þessum.
Óþarfi þykir að benda á hina
síauknu vöruflutninga með bíl-
um af stærstu gerð í áðurnefnda
fjórðunga landsins jafnframt því
sem Reykjavíkurbær ekur geysi-
miklum ofaníburði þarna ofan
að í bæinn. Þá er það ennfremur
staðreynd að vegarspotti þessi er
sá fjölfarnasti á landinu enda
við því að búast þar sem hann
er tengiliður % hluta landsins
við þéttbýlið Reykjavík og ná-
grenni.