Morgunblaðið - 24.12.1961, Blaðsíða 7

Sunnudagur 24. des. 1961
MORGUNBLAÐIÐ
31
Jólasaga eftir Elinborgu Ldrusdóttur
É G man vel eftir jólunum
veturinn, sem ég var hjá Sveini
járnsmið og Sigríði konu hans. ‘
Þau áttu lítið snoturt einbýlis-
hús, en smiðjan var bak við
húsið. Þár var gott að vera, og
þar ríkti friður og eining. Þau
áttu aðeins eina dóttur svo að
ekki var arg í krökkum á
heimihnu. Telpan hét Ásrún.
Hún var ágætisbarn, en dálítið
óvenjuleg og mjög þroskuð eft-
ir aldri, aldrei ofsa glöð og
ekki með fýlu eða reiði, þótt
eitthvað amaði að. En það var
fátt, sem varpaði skugga á æsku
á'r hennar. Hún var einkabam
foreldra sinna og eftirlæti allra
á heimilinu. í smiðjunni var
hún tíður gestur.
„Það er eins og sólin sjálf sé
á ferð er hún kemur inn“ sagði
faðir hennar einu sinni.
Móður hennar líkaði illa að
hún væri þar. „Vélarnar eru
svo hættulegar og svo óhreink-
ar hún fötin sín“, sagði hún.
Nokkru fyrir jól hófust jóla-
annir. Við tókum niður glugga-
tjöld og gerðum gluggana
hreina. Ásrún fylgdist með því,
sem gerðist. Hún vildi hjálpa
til, en var of ung, aðeins 9 ára,
en margan snúning tók hún af
okkur.
Á eftir húshreingerningunni
kom jólaþvotturinn. Ásrún vildi
þvo líka af brúðunni sinni.
„Hún á ekkert hreint til að
klæðast í. Það er allt óhreint“,
sagði Ásrún og brosti.
Ásrún átti stóra gamla
brúðu. Sú var ekki smáfríð
enda öll skrámuð. Nefið var
brotið að framan svo að nasa-
holurnar göptu við.
„Hún varð fyrir hræðilegu
Slvsi, vesalingurinn", sagði Ás-
rún og strauk um vanga henn-
ar eins og hún væri að gæla við
lifandi barn.
„Hentu henni í ruslatunnuna.
Hun er rétt til þess“, sagði ég.
„Nei, það geri ég aldrei. Ég
Elínborg Lárusdóttir
ætla að eiga hana alla ævi og
hlynna að henni. Eins og þú
sérð, er hún hálfgerður sjúkl-
ingur, eins og margir verða,
sem slasast. Sjáðu, ég held, að
hún finni og skilji hverjir vilja
henni vel og hverjir ekki. Nú
er hún stórmóðguð við þig“.
Svei mér ef mér sýndist ekki
brúðu skömmin gretta sig fram-
an í mig. Mér stóð stuggur af
henni.
„Sjáðu, nú breytir hún um
svip“. Ásrún færði hana aðeins
til. Nú virtist bros færast yfir
hina köldu, afskræmdu ásjónu,
bros, sem beindist að Ásrúnu
en ekki mér.
Ég sneri mér undan.
„Hún hét upphaflega Katrín.
En er vinkona mín dó, sem var
á sama aldri og ég, breytti ég
nafninu. Nú heitir hún María
eins og vinkona mín hét. Ég
held, að henni líki nafnið bara
vel“.
„Þó það nú væri“, sagði ég.
„Hét ekki móðir Jesús María?“
„Svo hefur manni verið
sagt“, sagði ég.
„Hún hefur auðvitað verið
góð kona“, hélt telpan áfram.
„Áreiðanlega", sagði ég. „Það
heita víst allar Maríur eftir
henni“, sagði hún.
„María er að minnsta kosti
gott nafn“, sagði ég.
Þegar við höfðum gengið frá
þvottinum var tekið til við
jólabaksturinn. Ásrún ræddi
þá margt við, mig, einkum ef
við vorum einar í eldhúsinu.
Hún fékk að baka litlar kökur
handa brúðunni sinni. Laufa-
brauð var bakað. Hún skar út
stafi og rósir í kökurnar og
fórst það vel úr hendi.
„Pabbi vill alltaf fá laufa-
brauð á jólunum. Það bjó amma
til. Hann kenndi mér að gera
þetta svona. Ég heiti eftir föð-
urömmu minni. En mér þykir
nafnið mitt ekkert sérlega fal-
legt“.
„Þú getur bara skipt um
nafn“, sagði ég, sem datt brúð-
an í hug.
„Nei, það get ég ekki. Pabba
mundi þykja það leiðinlegt. Svo
var amma fjarska góð við mig
meðan hún lifði“.
„En hvaða nafn kysirðu, ef
þú mættir velja?“
„María“.
„Þess vegna hefirðu breytt
um nafn á brúðunni", sagði ég.
„Nei, vinkonu mína langaði
til þess að hún bæri hennar
nafn. í hvert sinn og þú heldur
á henni muntu minnast mín,
sagði hún. Þess hefði ekki þurft
með — því að henni gleymi ég
aldrei. Auðvitað vildi ég gleðja
hana með þessu. Við vorum
alltaf saman. Síðan hún dó á ég
enga vinkonu".
Ég vissi að Ásrún var lítið
með jafnöldrum sínum. Það var
aðeins ein telpa, sem stundum
kom til hennar. Seinna sá ég
að þar gegndi Ásrún eins konar
líknarstarfi. Krakkarnir höfðu
telpuna útundan og voru oft
vond við hana.
Eitt sinn spurði ég Ásrúnu
hvort hún hlakkaði ekki mikið
til jólanna.
„Jú, þá er allt svo bjart,
hreint og fallegt og þá fæddist
Jesúsbarnið. Það var nú ekki
fallegt að láta hann fæðast í
jötu“.
„Hann gat nú samt orðið
frelsari okkar, frelsari allra
manna“, sagði ég.
„Mér dettur stundum frelsar-
inn í hug, þegar krakkarnir eru
vondir við hana G u nnhild i“.
„Það er fallegt af þér að vera
góð við hana“, sagði ég.
Ég vissi að Ásrún átti að fá
i ljómandi fallegan kjól, en mig
undraði að hún talaði aldrei um
kjólinn. „Hlakkarðu ekki til að
fá nýjan kjól?“ spurði ég.
I „Ekkert, mikið", svaraði hún.
„Þú klæðir sannarlega ekki
jóiaköttinn“, sagði ég.
„Ég á ágætan kjól, og ég
kann vel við mig í honum“,
jagði hún.
„Hann er að verða lítill á
Þig“.
| „Ég kann langbezt við gömlu
kjólana mína“, sagði hún.
| „Undarlegt barn“, hugsaði ég.
Á Þorláksmessu var soðið
.hangiðkjöt og þar með var jóla-
j rmdirbúningi lokið. Húsið gljáði
af hreinlæti og helgi jólanna
' var að nálgast. Frú Sigríður Var
úti mest allan daginn að kaupa
jólagjafir. Göturnar voru upp-
ljómaðar og karlar og konur
| voru á hraðri ferð og gengu
j búð úr búð. Veðrið var gott.
Himinninn var heiður og stjörn-
urnar blikuðu sem skær ljós í
blárri hvelfingunni. En hæg
gola strauk mjúklega kinn veg-
farandans og sveigði trjágrein-
arnar í garðinum.
Þetta er víst fátækra þerrir-
inn, hugsaði ég og rak nefið út
í goluna. Gamla fólkið sagði, að
hann kæmi alltaf á Þorláks-
messu. Hann væri eingöngu
gerður handa fátæklingunum
þeim, sem væru svo aumir að
þeir ættu ekki til skiptanna.
Ég fór að hugsa um, hve dá-
samlegt væri að jólin bæru að
á hinum dimmu dögum skamm-
degisins þegar kaldast er og
mennirnir þarfnast birtunnar
og ljóssins.
Járnsmíðanemarnir borðuðu
I
Trésmíðavélar
Útvegum frá ARTEX, Ungverjalandi allskonar
trésmíðavélar, með stuttum afgreiðslufresti.
Bandsagir
Þykktarhefla
Hjólsagir
Kombineraðar
vélar
Slípivélar
Borvélar
Afréttarar
Fræsarar
Kynnið yður verð og fáið myndalista ásamt tækni-
legum uppiýsingum hjá umboðsmönnum,
EVEREST TRADING COMPANY
Garðastræti 4 — Sími 10090
Meðal annars utvegum við:
V-rá /
/•
ram,an,ou
íöacL
I
um,
Við höfun. undanfarið hafist handa um að
flytja inn listiðnað framandi og fjarlægra
kynþátta — og getað boðið gripi, sem
sjaldséóir hafa verið hér á landi. Við
höfum þannig boðið viðskiptavinum okk-
ar kínverskt smelti og fílabein, indverskt
málmsmíði, -tréskurð frá Afríku og styttur
frá Haiti, — allt verk háþróaðrar handiðn-
ar og listræns smekks.
Með þessu höfum við orðið við óskum
margra um nýstárlegra og fjölbreyttara
úrvals Lstmuna og gjafavarnings.
Nú um þessi jól hafa því fjölmörg heimili
verið prýdd fögrum og framandi grip,
sem sett hefir svip sinn á heimilið og mun
gleðja augu jólagesta.
Við munum halda áfram — eftir því sem
föng eru á — að leita fagurra gripa
meðal fiarlægra þjóða, til að bjóða við-
skiptavinum okkar. ( ^
Jafnframt munu verkstæði okkar, svo sem
hingað til, leggja stund á gerð smekklegra
og frumlegra skartgripa — en viðfangs-
efni verkstæðanna er eirimitt listsmíði í
gulli, silfri og dýrum steinum.

d!
líecý ýo
í? tf -f ' -i
K-julíómioir — urómLÓir
jön Slpmunbsson
Skortyripaverzlun
7
^jrajur jnpur
er œ
til yndis
með okkur á aðfangadagskvöld.
Eftir kvöldverðinn gengum við
Ásrún frá í eldhúsinu. Hjónin
fóru inn í dagstofuna til þess að
kveikja á jólatrénu og raða
jólabögglunum umhverfis tréð.
Þegar því var lokið gengum við
öll í kring um jólatréð og sung-
um jólasálmana. Ásrún litla var
mjög falleg þetta kvöld. Ljós-
gylltu lokkarnir hennar liðuð-
ust niður á mitt bak. Hún var
rjóð í kinnum og skipti vel lit-
um, augun stór, dimmblá og
alvarleg. Hún horfði með ódul-
inni aðdiáun á jólaljósin, sem
blökktu á trénu. Ég held að
hún hafi lagt dýpri skilning í
jólaathöfnina en vænta mátti af
svo ungu barni.
Frá foreldrum sínum fékk
Ásrún stóra brúðu í skínandi
klæðum, með gyllta ennisspöng
á höfðinu. Það var nú einhver
munur að sjá hana eða gömlu
brúðuna alla skælda og skrám-
aða. Ásrún hafði komið niður
með hana og sett hana í sóf-
ann í stofunni og þar sat hún
eins og illa gerður hlutur í við-
hafnarsæti. Ásrún handlék
brúðuna og brosti en lét þó
ekkl í Ijós neinn sérstakan fögn
uð. En er ég gaf henni lítinn
postulínshund og lítinn kött af
sömu gerð varð hún mjög glöð.
„Mig vantaði þetta handa
Maríu. Hana hefur alltaf langað
til að eignast húsdýr“, sagði hún
og hljóp með þau til hennar.
„Hérna hefurðu varðhund og
hérna er kisa litla. Nei, sjáið
þið, María ætlar að fara að
gráta“. Foreldrar hennar hlógu,
en mér sýndist sem viprur færu
um óhugnanlegt andlit brúðunn
ar. Hún deplaði augunum eins
og hún væri að fella tár.
Ásrún hagræddi henni og lét
húsdýrin sín hvoru megin við
hana.
Seint um kvöldið, er ég hafði
lokið störfum í eldhúsinu, sagði
frú Sigríður: „Við skulum ganga
inn til Ásrúnar og vita hvort
hún er sofnuð". Við læddumst
inn í herbergið. Nýja brúðan
lá á grúfu til fóta og virtist
ekki fara vel um hana. Ásrún
var sofnuð. Hún lá á bakið og
hélt gömlu brúðunni fast upp
að sér. Mér sýndist gamla brúð-
an bæra skorpnar varirnar og
glotta sigri hrósandi.