Morgunblaðið - 24.12.1961, Blaðsíða 8

32
MORGUNBT. 4 ÐIÐ
Sunnudagur 24. des. 1961
STALDRAÐ VIÐ HJÁ ODDVITANUM
fengust aSeins 80 hestar af tún-
inu fyrsta árið, í einmuna gras-
æri. Litlu seinna kváfentist hann í
annað sinn, Kristínu Jósefsdóttur
frá Holti í Landeyjum, ágætri
konu.
\
Áður en faðir minn hóf bú-
skap, hafði hann dvalið í Noregi
og kynnzt norskum búnaðarhátt
um. Hann lét því þurrka fúa-
mýrarnar, girti landið, ræktaði
tún og reisti hús. Hann breytti
þessu.smákoti í stórbýli löngu áð
ur en nokkrar skurðgröfur og
traktorar komu til sögunnar.
Hann unni ræktun Og kunni að
rækta. Og fjármagn til fram-
kvæmda kom eingöngu frá búinu
sjálfu. Hér var ávallt margt fólk
í heimili. Þá var ekki verknám
í bændaskólunum og komu því
margir ungir menn til pabba til
að læra að fara með plóg og
valla var lagður 1930 og opnaður
fyrir þjóðhátíðina. Þá var ein-
stefnuakstur austur og mikil um-
ferð. Allt fólkið hér á Blikastöð-
um fór á þjóðhátíðina. Pabbi og
mamma og allt starfsfólkið á bú-
inu fór fyrsta daginn, en við
krakkarnir vorum skilin eftir
heim.a til að gera það sem gera
þurfti. Eg man hvað við vorum
hrædd um að fólkið mundi
skemmta sér svo vel að það
kæmi ekki heim fyrr en hátíðin
væri búin og við misstum af öllu
saman. En við vorum svo hepp-
in að fyrstu nóttina gerði hríð.
Það var mikið af 'útlendu starfs-
fólki hér. Það fékk nóg áf kuld
anum þessa einu nótt og kom
heim strax daginn eftir, svo við
gátum farið. 4
Gott að búa á æskustöðvunum.
— Hvað eruð þið búin að búa
HVÍT SNJÓBREIÐA lá yfir Mos-
fellssveitinni, vindurinn hafði
skafið Esjuna, svo form hennar
komu fagurlega út og á vestur-
himninum var roði að taka við
af kuldalegum blámanum síðdeg
is desemberdag einn fyrir
skömmu, er ég ók þangað upp
eftir og sveigði inn á afleggjar-
ann að Blikastöðum. Ofan frá
veginum ber mest á útihúsum
með þremur burstum, en þegar
ekið er í hlað, blasir við stórt og
myndarlegt steinsteypt íbúðar-
hús. Erindi mitt að Blikastöðum
var að hitta að máli húsfreyjuna,
Helgu Magnúsdóttur, oddvita
Mosfellssveitar, einu konuna sem
gegnir oddvitastarfi á íslandi, að
ég taldi.
— Það er misskilningur, sagði
Helga, er ég hafði orð á þessu.
Frú Auður Auðuns hefur gegnt
oddvitastörfum í Reykjavík í
mörg ár og það er ekkert smá
ræðis verkefni. Hún hefur sinn
framkvæmdastjóra, borgarstjór-
ann, en það höfum við að sjájf-
sögðu ekki hér í Mosfellssveit-
inni, bætti hún svo við.
Þess vegna falla undir oddvit-
ann í Mosfellssveit allar útvegan
ir og öll fjármál í sambandi við
myndarlega skólahúsið, sem er
í byggingu á Varmá og tekið var
að hálfu í notkun í haust, og
sundlaugina, sem nú er verið að
byrja á, svo sem aðrar fram-
kvæmdir í þessu yfir 700 manna
byggðarlagi.
— Ef góð eining er um hlutina,
Þá er þetta ekki svo mikið, segir
Helga. Og það er góð, samvinna
hér í hreppsnefndinni og einníg
við nágrannahreppina, svo odd-
vitanum er alls staðar vel tekið,
þar sem komið er að reka erindi
hreppsins.
Aldrei að hika.
— Hvernig stóð á þvi að þú,
hiúsfreyja á stóru búi, gerðist odd
viti?
— Eg hefi alltaf unnið mikið að
félagsmálum, gekk í Ungmenna-
félagið 13 ára, síðan í Kvenfélag-
ið og varð formaður þess og einn
ýg Kvenfélagasambands Gull-
bringu- og Kjósarsýslu.
Hér eru félagsþroskaðar og dug
legar konur. Þær vildu svo fá
honu í hreppsnefndina og ég
lenti í því.
Líklega liggur samt meira á
bak við þetta en Helga vill vera
láta. Ætli góðir hæfileikar og
Hndirbúningur undir slíkt starf
hafi ekki kornið við sögu, engu
*íður en konurnar í Kvenfélaginu
Sem ung stúlka fór Helga til Dan
merkur og var í ár á verzlunar-
•kóla, til að búa 3>M. undir skrif-
Hjónin á Blikastöðum, Sigsteinn Pálsson og Helga Magnúsdóttir, hafa urn 80 nautgripi i fjósi. — Ljósm.: ÓL K. Ma«.
stofustörf. Er hún kom heim, fór
hún að vinna hjá Mjólkurfélagi
Reykjavíkur, færði mjólkurreikn
ingana. Og svo fluttist hún með
mjólkinni til Mjólkurstöðvarinn-
ar og hafði skrifstofuhaldið þar
til 1941. I skrifstofuherberginu á
Blikastöðum standa nú tvö skrif
borð, öðru megin borð húsbónd-
ans, Sigsteins Pálssonar, hinum
megin húsfreyjunnar með ritvél
á og bókhaldsbókum.
— Ef þú hefðir ekki gifzt og
flutt í sveit, þá hefir þú senni-
lega orðið íramkvæmdastjóri í
stórfyrirtæki, verður mér að
orði.
— Nei, það hefði ég aldrei lagt
út í, svarar Helga um hæl. Það
hefði ekki átt við mig. Og eftir
nokkra umhugsun, bætir hún við.
— Það er allt öðru vísi að rækja
þjónustustörf, vera ekki með sitt
eigið fé. Eg held að maður hugsi
betur um annarra fé.
— Er þá ekki hræðslan við að
leggja fram annarra fé dragbítuf
á framkvæmdir?
— Eg hef óbifanlega trú á æðri
handleiðslu. Og þessvegna hika
ég eg aldrei — eða yfirleitt ekki.
Það er sagt að hika sé sama og
tapa óg því er ég sammála. Sjálf
sagt er að reyna að athuga sinn
gang, en sjái maður sér fært að
gera hlutinn, má ekki hika, því
þá er tækifærið oft gengið úr
greipum.
Breytti smákoti í stórbýli.
— Þú ert héðan úr Mosfells-
sveitinni Helga, er það ekki?
— Eg er eiginlega Húnvetning
ur. Faðir minn var sonur Þorláks
Þorlákssonar og Margrétar Jóns-
dóttur frá Undirfelli í Vatnsdal.
Þau bjuggu í Vesturhópshólum.
Móðir mín var Marsibil Jónsdótt
ir frá Hrísakoti á Vatnsnesi. Eg
veit að hún var dásamleg kona,
en hún dó þegar ég var tæpra
tveggja ára. Við vorum fjögur
systkinin, en elzta systirin og
litli bróðir minn voru einnig köll
uð burt. Faðir minn stóð þá einn
uppi með tvær telpur á öðru og
þ.-iðja ári. Þá fluttist hann suður
á land og keypti Blikastaðina.
Þetta var þá talið smákot, enda
herfi, þurrka og rækta jörðina.
Þá var oft glatt á hjalla, þegar
allt þetta unga fólk var á heim-
ilinu, ball á hverju kvöldi.
Reykjavík teygir sig upp
í sveitina.
— Þú hefur þá nær alla tíð verið
í sveit, en þó aðeins 13 km frá
miðbænum í Reykjavík.
— Já, ég hefi séð Reykjavik
teygja sig upp í sveitina og nú
nær bæjarlandið hér upp undir
Blikastaði. Þegar ég Var að alast
upp, fórum við í bæinn ríðandi
með kjólinn í töskunni fyrir aft
an okkur eða þá við ókum í listi
kerru eftir að vegurinn kom. Við
stungum hestunum inn hjá Ingv
ari Pálssyni, sem verzlaði á Hverf
isgötu 49 og skiptum um föt' þar,
því hann var kvæntur mömmu-
systur minni. í þá daga gengu
stúlkur ekki »m í síðbuxum, eins
og nú er, til mikilla þæginda.
Við hlupum hér um forarmýrarn
ar í hálfsíðum pilsum.
Það er ekki aðeins Reykjavik,
sem hefur tekið miklum breyting
um á þessum tíma. öll Mosfells-
sveitin hefur einnig breyzt gífur
lega. Þegar ég var að alast upp,
var hér mikið um mýrar og mela
börð. Upp úr 1920 var farið að
rækta og nú er megnið af sveit-
inni orðið ræktað tún. Það breyt
ir ekki svo litlu.
— Þá hefur ekki verið eins
mikil umíerð hér fyrir ofan og
nú, þegar allir aka hjá, sem fara
norður í land eða austur Þing-
vallaveginn?
— Nei, nýi vegurinn til Þing-
lengi á Blikastöðum?
— Við tókum við 1942, þegar
pabbi dó. Eg giftist manni, sem
vildi búa og það er yndælt að fá
aðstöðu til að búa á æskustöðv-
um sínum. Annars hefði ég getað
hugsað mér að vera hvar sem við
hefðum haft viðfangsefni. Og ég
er þeirrar skoðunar að konan
eigi að fylgja manni sínum. Það
er hann, sem á að vinna fyrir
heimilinu og gengur ekki að
draga hann frá þeim störfum,
sem hugur hans stendur til. Ekki
svo að skilja að ég hefði kosið
annað. Hugur minn hneygðist
einmitt til búskapar. Mér finnst
búskapur ákaflega lifandi starf
og ég hefi gaman af dýrum —.
jafnvel hænsfuglunum. í raun-
inni er gaman að öllum skepn-
um, sem hægt er að hæna að sér,
segir Helga og lítur fram að
glerhurðinni. Hinum megin
stendur seppi hennar og setur
skottið í gang um leið og hann
verður þess var.
Við sitjum í stórri setustofu
með glugga í vestur, þar sem
blasa við Sundin og sér til Snæ-
fellsjökuls í björtu veðri. Þar
innar af er stór borðstofa og hin-
um megin við ganginn nokkurs
konar baðstofa, þar sem fólkið
heldur sig mest daglega, og við
Jangan gang nokkur svefnher-
bergi. Á hæðinni er líka gott eld-
hús með búri, útbúnu stórum og
góðum ísskáp. Á neðri hæðinni
er íbúð fjósamannsins og her-
bergi fyrir annað starfsfólk.
— Húsið er eiginlega orðið of
stórt 1 fyrir okkur, segir Helga,
Á BLIKASTÚÐUM