Morgunblaðið - 31.12.1961, Blaðsíða 6
6
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 31. des. 1961
Sunnudagur 31. des. 1961
MORGUNBLAÐIÐ
7
Frh. af bls. 1
færi á hí fnirnar einu sinni í
viku — með Tímann.
Ferðaskrifstofa ríkisins
lagði þé til, að ferðamönnum
yrði bannað að koma á öll
svonefnd ferðamannasvæði.
Þannig mætti halda aftur af
útlendingum að koma hing-
að, því vaxandi straumur
ferðafólks gerði starfsfólki
Ferðaskrifstofunnar æ meira
ónæði. Er þess að vænta, að
þessar kröfur nái fram að
ganga, því engin sanngirni
er að láta starfsmenn Ferða
skrifstofunnar púla frekar
en aðra-
Tóbakseinkasalan greindi
frá því, að neftóbaksneyzlan
hefði hraðminnkað ár frá
ári, og afgreiðslustúlkur í
verzlun einni í höfuðstaðn-
um slökktu eld í glugga með
skvettu úr nætungagni, sem
þar var annars til sölu. Þótti
þetta snjallræði gott og mun
slökkviliðið í Kópavogi hafa
í hyggju að kaupa töluvert
magn af næturgögnum — í
heildsölu.
Flugfélagsmenn héldu nú
árshátíð sína í einu sam-
komuihúsa bæjarins. Var
þetta mikil átveizla, en mat-
urinn ekki allur jafnhollur.
Fengu flestir viðstaddra
mikla magakveisu strax um
nóttina og margir lágu í rúm
inu daginn eftir. Andstætt
öllum venjum voru flug-
menn og -freyjur jafnan síð
ust um borð og fyrst frá
borði þann daginn og í
nokkur skipti var flugvélum
í innanlandsflugi snúið við
skömanu eftir flugtak þrátt
fyrir eindæma blíðviðri.
Nú er kominn apríl. Stóðst
það á endum, að íslendingar
lögðu Katalínu á hilluna í
innanlandsflugi um leið og
Gagarín, tveggja barna fað-
ir — og kvæntur, fór eina
Gagarín á undan áttræðis-
afmælunum. — Hins vegar
má benda á, að Rússar nota
enn sjóflugvélar og sýnir
það yfirburði okkar í stóru
og smáu. Það hefur aldrei
' verið dregið í efa, sízt hér
heima, að við íslendingar
stæðum öllum þjóðum fram-
ar á flestum sviðum. Nægir
að nefna handritin og félags
heimilin því til sönnunar.
Hins vegar munu forráða
m,enn þjóðarinnar þegar hafa
gert sér grein fyrir því að
álit okkar út á við yrði brátt
í hættu, ef við eignuð-
umst ekki eigin geimfara hið
bráðasta. Vegna sérstöðu
þjóðarinnar, fyrst og fremst
smæðar hennar, verður far
ið varlega í sakirnar og apar
settir í fyrstu geimförin að
dæmi Bandaríkjamanna —
Um þetta leyti hófst tími
voruppskerunnar á ísafirði.
Útflutningsframleiðslan og
mjólkurvinnsla staðarins-
lamaðist, því allir, sem vettl-
ingi gátu valdið, gengu á
fjörur og tíndu peninga-
seðla, sem ísfirzkir milljón-
arar köstuðu í klósettið. Lög
reglan komst í spilið, því
hún vildi líka fá sinn skerf
— og hættu lögregluþjónar
þá við að segj a upp stöðum
sínum í bili. Hálfgert gull-
æði greip ísfirðinga og nær-
sveitamenn — og lögðust
seinustu býlin á Hornströnd-
um í eyði. Velmegun varð
mikil vestra, togurunum var
lagt og gengu skipshafnir á
fjörurnar á vöktum.
Appelsínur tóku að vaxa
á Akranesi, endurnar á
Tjörninni fengu tvær máltíð
ir á dag, lögregluþjónar í
Reykjavík fóru á sauma-
námskeið og öll fangelsi á
Kúbu voru orðin yfirfull.
Þá var komið langt fram
í apríl, tekið að skíra fjöll,
jökla, stræti og börn í Sovjet
eftir Gagarín og djákni var
vígður í Grímsey. Handrita-
málið var mikið á döfinni,
enda voru Danir nú loks
líklegir til að senda handrit-
in heim. Var íslendingum
nú mikill vandi á höndum,
því hér er enn sami hús-
næðisskorturinn, búið að
rífa flesta gömlu braggana
og ekkert viðunandi húsnæði
fannst fyrir handritastafl-
fyrir alvoru um aðild ís-
lands að Efnahagsbandalag-
inu og niðurrif tollamúr-
anna.
Var þá kominn maí, Hus-
sein konungur trúlofaður,
togaramenn í Grimsby að
gefast upp á löngu verkfalli
og íslenzkir listamenn búnir
að fá sinn bita af borði
landsins feðra. Húsavíkur-
bíll var hálfan mánuð heim
— frá Reykjavík — vegna
ófærðar, sögðu bílstjórarnir.
Aðrir kenndu nýju miðun-
um á brennivínsflöskunum
um.
Rússar neituðu nú að
kaupa af okkur karfa og
urðu menn dauðfegnir, því
enginn karfi veiddist um
þær mundir og allir, sem
vettlingi gátu valdið, voru
önnum kafnir í verkföllum.
Margt var samt til hátíða-
brigða, því hingað kom
Golda Meir, Kardimommu-
hátíð var haldin og var þjóð-
leikhússtjóri sjálfur vernd-
ari hennar. Þýzkir sjóliðar
sigldu skipi sínu í höfn hér
og ungmeyjar höfuðstaðar-
ins litu margan dáta hýru
auga. Prentsverta Þjóðvilj-
ans freyddi af bræði yfir
þessu háttalagi. Kommar
náðu sér ekki til fullnustu
fyrr en Furtseva kom hing-
áð í heimsókn. Var hljótt
um Valborgu á meðan. —
Þá fann verkamaður rúss-
neska gullpeninga um borð
í Gullfossi, en ekki var leit-
til þess að fórna ekki manns
lífum að óþörfu- Þessir apar
verða auðvitað rammíslenzk
ir Og verður sjálfsagt enginn
vandi að finna þá. Er í ráði
að fela Carlsen minnkabana
að þjálfa geimfara okkar, en
Sementsverksmiðjunni að
smíða flugskeytin, því hrá-
efnin verða auðvitað alís-
lenzk.
ann. Óskuðu nú margir, að
Danir hættu við að senda
dýrgripina hingað — en ef
svo færi höfðum við þó
Faxaverksmiðjuna og Gler-
verksmiðjuna 1 bakhönd-
inni. Á síðustu stundu
bauðst Áburðarverksmiðjan
til að rýma eitt horn í
skemmu sinni og var það
þakksamlega þegið. En Dan-
ir uppgötvuðu verðmæti
handritanna á síðustu stundu
og slógu öllu á frest. Stúdent
ar í Höfn vildu senda okkur
Jörgen Jörgensen £ staðinn.
Þótti mörgum íslendingum
sem hér gæti orðið upphaf
mjög hagkvæmra vöru-
skipta, því auðvitað mund-
um við senda Dönum jafn-
marga radikala og þeir sendu
okkur. Eygðu menn nú í
fyrsta sinn hagnað af vöru-
skiptum við Rússa. Með því
að benda á fordæmi Dana
gætum við krafizt þess, að
Krúsjeff sendi okkar Molo-
tov, Málenkof og hina svörtu
sauðina, sem við gætum not-
að á togurunum, en auðvitað
yrðu Lúðvík, Hannibal, Ein-.
ar og þeir hinir sendir aust-
ur í staðinn.
En Danir hættu líka við
þessa ráðagerð, fyrst og
fremst vegna þess hve að-
fkrtningsgjöld voru há á fs-
landi. Þá var farið að ræða
mannaeyinga og fékk þá
Hannibal ókeypis lúxusreisu
suður í lönd og var látið líta
svo út sem hann hefði verið
veðurtepptur í Færeyjum
allan tímann.
Fegurðardrottning fslands
var kjörin, mikið fjör var á
þjóðhátíðiríni í Trékyllisvik
og sovjezkur flöskupóstur
barst til Neskaupstaðar, en
ekki bólaði á kinverskum.
Ekki má gleyma því, að hing
að kom Noregskonungur og
var mikið um dýrðir. Allir
lögðu sitt af mörkum nema
laxar í Borgarfirði, sem ekki
létu sjá sig — og þótti það
furðulegt stórlaxa-hátterni
við tækifæri sem þetta.
Hungursneyð var þá í
A-Þýzikalandi enda kominn
júlí. Síldarstúlkur fyrir norð
an hnigu örmagna niður við
tunnurnar og var þar enn
um að kenna verðfalli á lýsi
og mjöli. Nú átti að salta
allt. En áætluniri stóðst ekki
eins og fyrri daginn, því síld
reyndist meiri í sjónum en
nokkurn hafði grunað og
engin bönd héldu sjómönn-
um. Ýmsir útgerðarmenn
urðu að skreppa heim úr
sumardvöl á Kanarí-eyjum
og Bermuda til þess að sjá
að á kommum, sem títt
komu heim frá M'oskvu.
Skriðdreki var í gullleit á
Skeiðarársandi og skolpræsi
voru grafin upp á ísa-firði.
Sumarverkfallið skall á,
allir fóru að hamstra, aðal-
lega benzín og gosdrykki,
en áfengisverzlunin var opin
áfram, því báðir aðilar sóttu
þangað mikinn styrk. Hanni-
bal fór utan í byrjun verk-
fallsins, svo að ekki var
skrúfað fyrir flugfélögin fyrr
en hann var kominn heim
með breytt bros og fullar
um að bókhaldið færi ekki
úr skorðum þrátt fyrir afla-
sældina.
Verkfræðingar fóru í verk
fall og komst þá fyrst líf í
verklegar framkvæmdir og
gatnagerð í höfuðstaðnum.
Sigarettulaust varð á Raufar
höfn. lifandi áll var flu-ttur
til Hollands, hingað komu
tveir Alsírmenn til að kynna
málstað uppreisnarmanna og
Hvalur SEX bom til lands-
ins. Grasspretta var góð við
Djúp.
Rússneskur floti var að
æfingum austan íslands og
stóðu kommar á Austfjörð-
um á vöktum í marga sólar-
hringa í von um að heyra
þó ekki væri nema einn skot
hvell. Gina Lollo kyssti þá
Gagarín, sem hingað kom á
Mjólk hækkaði um 12 aura
og Þórólfur Beck var að
byrja að verða frægur.
A-þýzkt skemmtiferðaskip
kom hingað og höfðu far-
þegar heim með sér Kaabers-
kafifi til mynja um ísland.
Rússneskur togari var í
Slippnum alllengi og höfð-
ust skipsmenn við um borð.
Var oft gestkvæmt hjá þeim,
þegar tók að kvelda. Þar
voru 12—13 ára stúlkur, sem
að sögn voru að efla vináttu-
bönd milli þjóðanna — og
gera sitt til að bæta friðsam-
lega samibúð milli austurs
og vesturs. Gerðist lögreglan
svo djörf að ná í stúlkurnar
og sagði þá Þjóðviljinn að
lögreglustjóri væri nazisti.
Þegar hér var komið sögu
höfðu Strandamenn beðið eft
hendur fjár. Ríkisstjórnin
sá þá fyrir því, að flug-
félögin gætu starfað áfram
í utanlandsflugi og þótti
Hannibal það hart. Síðar,
þegar kyrrð var komin á,
hóf annað flugfélaganna að
blíðka andana að hætti Vest-
leið til Kúbu skömmu síðar.
Mi'kið var um faðmlög og
tár hrundu af hvörmum,
þegar Sovjet-hetjan steig á
land, því á sjálfum Kefla-
víkurflugvelli voru mættir
Kristinn E., Einar og Æsku-
lýðsfylkingin, sem þarna var
ekki á valdi Bakkusar, eins
og í öðrum sumarferðalög-
um. Á fundi með blaðamönn
um brýndi Gagarín það fyr-
ir Íslendingum, eins og
Furtseva nokkrum vikum
áður, að sannir kommúnist-
ar bæðu ekki til Guðs. Vikn-
uðu kommar af hrifningu en
Rúblupresturinn áberandi
mest. Fékk hann Gagarín til
að skrifa nafn sitt á íslenzk-
an tíkall, sem prestur er
sagður geyma undir kodda
sínum æ síðan.
ir saltskiplnu síðan um ára-
mót — og var það enn ókom-
ið. Kaffilaust hafði líka ver
ið þar lengi sumars, en samt
máluðu prestur og skóla-
stjóri kirkjuna í Árneshreppi
hátt og lágt — ög Sigrún
Ragnarsdóttir varð númer 5
á Langasandi. Mikil land-
kynning.
Um verzlunarmannahelg-
ina var líf í tuskunum á land
inu kalda, rammíslenzkur
gleðskapur. Þjóðverji einn,
sem vinnur nú að töku nýrr-
ar Ísl.kvikmyndar til land-
kynningar úti í hinum stóra
heimi, var viðstaddur hátíða
höldin og sagðist hann aldrei
hafa séð neitt jafnstórbrotið.
Filmaði hann mörg hundruð
metra, því þungamiðja mynd
arinnar verður þjóðleg menn
ing og kultur yfirleitt. Þjóð
verjinn hefur áður filmað
víða um lönd, en sagði,
að æskulýðshátíðin um verzl
unarmannahelgina hefði þó
tekið öllu fram, sem hann
hefði fest á filmu — jafnvel
lifnaðarhættir frumstæðra í
Kongó kæmust ebki í hálf-
kvist við það, sem hér tíðk-
aðist- Er ekki að efa, að
þetta verður ofsaleg land-
kynning.
Þegar Emil Jónsson fór í
skreiðarmál við Frjálsa þjóð
og Tímann byrjuðu kornmún
istar að reisa múrinn fræga
í Berlín til þess að verjast á-
gangi heimsvaldasinna í V-
Berlín. Flóttamannastraum-
urinn til A-Berlínar stöðvað
ist þá með öllú, en Ulbricht
sendi matarskammtinn sinn
til hrjáðra íbúa V-Berlínar
sem vináttu og kærleiksvott.
Var beðið fyrir Ulbricht um
gervallt V-Þýzkaland enda
mælti Adenauer sérstaklega
með því að hann fengi friðar
verðlaun Nobels. Allur hinn
kommúniski heimur fagnaði
afrekum sosialismans í Ber-
lín og Haukur Clausen gekk
í þjónustu sorphreinsunar-
innar í Reykjavík, kallaði á
blaðamenn og hvolfdi úr
öskutunnu sinni á miðja göt
una. Gaf tiltækið yfir þrjú
þúsund stig eftir finnsku
stigatöflunni. Mál verka-
sýningar voru ekki marg-
ar á árinu, yfirleitt ekki
nema 5—6 sýningar í viku
hverri, eins konar kvittun
fyrir listamannalaun ríkis-
ins. Flestir þeir, sem sýndu,
voru lélegir jólakortateikaar
ar, en þó voru nokkrir livít
ir menn ínnan um, m.a.
Pétur Hoffman, sem hafði
á boðstólum sýnishorn af
öskuhaugum Reykjavíkur að
vanda. Ákvörðunin um sam
norræna öskuhaugasýningu
á næsta ári vakti verðskuld
aða athygli og er þess að
vænta að íslendingar sendi
þangað marga fagra muni-
Komið var fram í septem-
ber og kafbátur frá Akranesi
sást fyrir austan. Nýstárlegt
hamstur hófst í Reykjavík,
því almenningur tók að
byrgja sig upp af verk- og
vindeyðandi, laxerolíu og
kvefmixtúrum. ' Lækriar
heimtuðu nefnilega kaup-
hækkun og yfirvofandi var
stórhækkun á allri líknar-
starfsemi. Margir keyptu sér
líkkistur upp á von og óvon.
Þá byrjuðu Rússar að
sprengja megatonnin og var
það fyrsta Sovétfréttin, sem
fór fram hjá Moskvumál-
gagninu í Reykjavík síðan
Malenkov var dubbaður upp
í rafveitustjórastöðuna. ís-
lendingarnir, sem færðu
Norðmönnum Ingólf Arnar-
son, lentu í mesta illviðri og
voru svo máttfarnir m.eðan
staðið var við ytra, að þeir
gátu lítið sem ekkert varzl
að. — ísfirzkur galdramaður
dró bíla um götur Reykja-
víkur — á tönnunum. Var
þetta ávöxtur hinnar
fábreyttu fæðu Vestfirðinga,
freðýsu og hertum þorskhaus
um. Réði Skreiðarsamlagið
manninn umsvifalaust í þjón
ustu sína til að kynna íslenzk
ar sjávarafurðir meðal
Afrí'kunegra.
Stromplei'kurinn var nú á
allra vörurn og brutu menn
heilann mikið um leyndar-
dóminn. Þjóðleikhússtjóri
sagði, að þetta væri voða-
lega skemmtilegur gaman-
leikur, en eftir frumsýning-
una kom mönnum saman um
að leikhússtjórinn hefði les
ið vitlaust handrit. — Þá var
samnorræn fegurð sýnd í
Reykjavík, en þrátt fyrir sér
stöðu íslendinga, hlutum við
ekki fyrstu verðlaun — og
þótti mörgum sem réttur okk
ar væri fyrir borð borinn. —
Styrjöld gaus þá upp á
Hreyfli um biðskála og á-
fastan kamar við Hlemm og
endurheimtu bílstjórar af-
notarétt sinn.
úr hegningarhúsinu meðan
fangavörðuinn las Skipstjór
ann á Girl Pat, en sdðar kom
í ljós, að hann hafði ekki
fyrirmæli yfirboðara sinna
um að gæta fánganna, heldur
veita þeim. þá þjónustu, sem
þeir óskuðu. Nú hefur Fanga
hjálpin ákveðið að gefa hegn
ingarhúsinu stórt og mikið
bókasafn og jafnframt er
lagt til, að einungis æfðir
barþjónar verði ráðnir í
fangavarðastöður.
sjeffs skyldu löggiltar eða
áfram trúað á Stalín. Kom
þeim loks saman um að
halda öllum leiðum opnum
og blóta Stalín á laun. Trú-
boðsstöðin við Tjarnargötu
bíður nýrrar sálmabókar eft-
ir Kötluskáldið með eftir-
væntingu.
Hjónavígslum fækkaði,
fjórðungur barna yar niú ó-
skilgetinn, botninn hélt á-
fram að detta úr tékknesiku
klósettunum, þegar verst
Stóð á — og •friðarsamtök
kvenna hófu vetrarstarfið.
Hannes Pétursson og Gunn
ar Dal deildu um Kristmann
og var Gunnar á bandi
kvenna, en Hannes hélt með
körlum. Framsókn og komm
ar vildu beita sér fyrir því í
bæjarstjórn, að öllum al-
menningi yrði gefinn kostur
á að njóta hins heilnæma
Póststjórnin gaf út frí-
merki, aldrei þessu vant, en
upplagið var svo lítið, að
frímerkjasleikjarar út um
allan heim urðu æfir og
stefnum rigndi yfir pósttnála
stjórann. Er líklegt að þetta
verði eitt viðamesta og erf
iðasta mál, sem íslenzka ut-
anríkisþjónustan hefur fe.ng-
ið til meðferðar og vegna
þess verða sjálfsagt stofnuð
nokkur ný sendiherraem-
bætti. Eftir það verður meiri
hluti Alþýðuflokksins búsett
ur erlendis.
Þegar hér var komið sögu
var vetur að ganga í garð á
Islandi. Tveir fangar sluppu
Þá var röðin komin að
öskju. Var mikill belgingur
í henni framan af, en svo
kyrrðist hún og fóru menn þá
að efast um að hún væri
Þingeyingur. Háskólahátíð
var haldin með miíklum glæsi
brag og vöknaði Þorvaldi
(sem bar út ekkjuna) um
augu í fyrsta sinn síðan Stal
ín lézt. Var það út af fimm
milljón króna gjöf Kenne-
dys til skólans, því Þorvald
ur sagðist aldrei fegurri
fúlgu séð hafa.
Mikið bar til tíðinda f
Moskvu austur. Glæponinn
Stalín var rifinn úr glerkist
unni og honum stungið nið
ur í jörðina á afviknum
stað. Menn bjuggu sig undir
sláturtíð, því fjárskipti fara
þar fram á fárra ára fresti.
Moltov kóm af afréttinum og
bíður nú ásamt Voroshilov og
fleiri sýktum eftir því að
kjötkrókarnir verði settir
upp- Á flokksþinginu gerði
Krúsjeff mesta lukku, enda
sagði hann margar æsispenn
andi sögur af glæpafélagi
Stalíns. Er Krúsjeff talinn
sigurstranglegri en Agatha
Christie við úthlutun bók-
menntaverðlauna Nobels. —
Mikið var klappað og kom
Guðmundur Vigfússon hand
lama heim. Voru kommar
hér heima á báðum átbum
um það hvort sögur Krú-
geislavirka úrfellis Rússa,
sem sagt er að bæti melting
una Og gefi fólki hraustlegt
og gott útlit. Þórólfi voru
þá boðin 1500 pund hjá
skozkum, en hann vildi fá
2500. Ragnar í Smiára keypti
sér nýfct sjónvarp.
Strákur strauk af brezikum
tógara á ísafirði, Ben Bella
fór í svelt og stolið var frá
Stikker í París. Danir sögð-
ust hafa fundið Vínland og
fór þá mesti glansinn af Ame
ríku. Brezkir togartmenn réð
uðst á lögregluþjón á ísafirði
Og upp úr því komust menn
í jólaskap-
Þá hafði ísafjarðarlögregl
an gefið upp alla von um að
fleiri köstuðu fé sínum í
klósettið og sögðu verðir lag
anna starfi sínu lausu. Eng
ir vildu slá til og var sam-
komúbann sett í bænum, því
bragðdauf þykja böllin þar
ef ekki gefst tækifæri til að
tuskast við lögregluþjónana.
—■ Albanir heiðruðu minn-
ingu Stalíns, Voroshilov seldi
rjómaís. Upptöku Peking-
stjórnarinnar í SÞ var hafn
að og urðu mikiil fagnaðar-
læti í Moskvu. Bændur grófu
fé sitt úr fönn nyrðra. —
Kommar í Reykjavík byrj-
uðu að icita að nýju nafni á
flokkinn.
Allir voru kmnir í jólaskap
en plasthiminn var ókom
inn í Háskólaibíóið. Ensku
togaramennirnir frá ísafjarð
arátökunum voru náðaðir og
sendir heimleiðis í jólapapp
ír með kveðju frá ríkisstjórn
inni. Jóladagskrá útvarpsins
var allgóð og batnaði enn
þegar á leið — og náði loks
hápunkti, er Sigfús Elíasson
flutti frumort kvæði í óska
lagaþætti sjómanna milli
jóla og nýárs.
í heiid var þetta mikið
landkynningarár, sérstaða ís
lands með mesta móti og þeg
ar leið að áramótum voru
góðar horfur á að mjöl og
lýsi lækkaði enn á heims-
markaði. Þetta var sextug-
asta starfsár Taflfélags ísa-
fjarðar.
h.j.h.
I