Morgunblaðið - 03.10.1962, Blaðsíða 6

6
MORCUISPT. ATtlb
Miðvikudagtir 3. okt. 1962
Nœr 15 þús. nemendur í
skólum Rvíkur í vetur
Indriði G. Þorsteinsson og Kristján Eldjárn.
Indriði G. Þorsteinsson
hlýtur styrk Lindemanns
1. OKT. sl. var Indriða G. Þor-
steinssyni veittur styrkur úr Rit
höfundasjóði Kelvin Linde-
manns að upphæð 5 þús. danskra
króna. Auk Indriða hlutu að
þessu sinni styrk úr sjóðnum
þrír aðrir norrænir rithöfundar,
Ebba Haslund frá Noregi, Sven
O. Bergkvist frá Svíþjóð og
Pertti Nieminen frá Finnlandi.
Voru þeim einnig veittir styrk-
irnir sama dag, hverjum í sínu
heimalandi.
Kristján Eldjárn, þjóðminja-
vörður, sem á sæti í sjóðsstjórn-
inni fyrir íslands hönd ásamt
Ólafi Jóhanni Sigurðssyni, rit-
höfundi, skýrði fréttamönnum
frá þessu í gær.
Kelvin Lindemann stofnaði
Rithöfundasjóðinn árið 1946, en
þá átti hann peningaupphæðir á
Norðurlöndum, sem hann hafði
fengið fyrir þýðingar á bókum
sínum. Þessar upphæðir voru
stofnfé sjóðsins.
Fyrst var úthlutað úr sjóðn-
um 1949 og var ólafur Jóhann
Sigurðsson fyrsti íslenzki styrk-
þeginn, en síðan hafa þeir Guð-
mundur Böðvarsson og Jón úr
Vör fengið styrkinn.
Alls hefur verið veitt fimm
sinnum úr sjóðnum og hafa 18
rithöfundar hlotið styrk úr hon-
um. í tvö skiptin hlutu aðeins
tveir rithöfundar styrk. í stofn-
skrá sjóðsins er gert ráð fyrir
því, að rithöfundar frá öllum
norrænu löndunum utan Dan-
merkur fái styrki, en þeir eru
hugsaðir sem ferðastyrkir og
eiga að veita rithöfundunum
tækifæri til að dveljast að
minnsta kosti einn mánuð í ein-
hverju hinna norrænu landa ut-
an heimalandsins. Er sjóðnum
því ætlað að efla norræn kynni
og samhug.
Sjóðsstjórnina skipa tveir
menn frá hverju Norðurland-
anna og veita þeir styrkina án
þess að um þá sé sótt.
Sr. Friðrik lýkur 40
ára prestsþjónustu
HÚSAVÍK, 1. okt. — f gær flutti
sr. Friðrik A. Friðriksson próf-
astur á Húsavík sína síðustu
messu sem þjónandi prestur á
Húsavík, en hann lætur nú af
embætti eftir rúmlega 40 ára
prestsþjónustu. Kirkjan var þétt-
setin og að messu lokinni ávarp-
aði Finnur Kristjánsson, formað-
ur sóknarnefndar prófastinn sr.
Friðrik og frú Geirþrúði og þakk-
aði þeim hið mikla og fórnfúsa
starf, sem þau hafa innt af hendi
fyrir Húsavíkursöfnuð, en sr.
Friðrik hefur þjónað Húsavík í
tæp 30 úr og prófastsfrúin lengst
af verið organisti.
Sr. Friðrik hefur verið þjónandi
prestur í rúm 42 ár, en fyrstu
12 árin þjónaði hann söfnuðum
Vestur-íslendinga í Kanada. Auk
kirkjunnar mála hefur sr. Frið-
rik tekið virkan þátt í framgangi
menningarmála Húsavíkur og
m. a. verið formaður fræðsluráðs
og formað ir stjórnar sjúkrahúss-
ins í fjölda ára, einn aðalhvata-
maður að stofnun karlakórsins
Þryms og söngstjóri hans í 20
ár, svo nokkuð sé nefnt.
Prófastshjónin munu áfram
hafa búsetu á Húsavík.
— Fréttaritari.
f GÆR voru skólarnir í Reykja-
vík settir, en áður voru yngstu
deildir bamaskólanna byrjaðar.
í barna- og gagnfræðaskólum
verða í vetur um 13 þús. nem-
endur, í Menntaskólanum í
Reykjavík 850 nemendur, í Verzl
unarskóla fslands 400, Kvenna-
skólarium 250 og Kennaraskólan-
um á 3. hundrað nemenda, og
5 æfingardeildir barna.
11 bamaskólar
og 12 gagnfræðaskólar.
í barnaskólunum verða um
8.400 nemendur og eru barna-
skólarnir í Reykjavík 11 að tölu.
Fjölmennastur er Breiðagerðis-
skólinn með 1350 nemendur. —
Fastráðnir kennarar í barnaskól-
unum eru 240, en auk þeirra
fjöldi stundakennara.
í skólum gagnfræðastigsins
verða um 4800 nemendur, þar af
3000 í 1. og 2. bekk. í 3. bekk
verða 1200, þar af 400 í lands-
prófsdeild, rúmlega 300 í verk-
námsdeildum 300 í almennri
gagnfræðadeild og um 150 í
verzlunardeild. í fjórða bekk
verða um 600 nemendur. Skólar
gagnfræðastigsins verða 10, auk
gagnfræðaskóla verknámsdeild-
arinnar og gagnfræðaskóla lands
prófsdeildar við Vonarstræti. —
Verður fjölmennasti gagnfræða-
skólinn Gagnfræðaskóli Vestur-
bæjar með 600 nemendum. Við
gagnfræðaskólana eru 160 fast-
ráðnir kennarar, auk fjölda
stundakennara.
Verzlunarskólinn
fær nýja hæð.
Verzlunarskólinn var settur í
gær í Tjarnarbæ. í haust verður
tekin í notkun efri hæð í ný-
byggingu skólans og hægt að
fjölga nemendum við það. Bekkj
ardeildir verða 16, 1. og 2. bekk-
ur fjórskiptur, 3. og 4. bekkur
þrískiptur, en 5. og 6. bekkur
starfa í einum bekk hvor um sig.
Nokkrar breytingar hafa orðið á
kennaraliði skólans frá í fyrra.
Menntaskólinn
í bremur húsum.
Menntaskólinn í Reykjavík var
settur í gær. Hefur nemendum
fjölgað um 100 og bekkjardeildir
verða 37 í stað 32 í fyrra. Sagði
rektor í setningarræðu sinni að
nú yrði kennt í þremur stöðum,
í gamla húsinu, Fjósinu svokall-
aða og í Þrúðvagni, og yrði það
miklum erfiðleikum bundið í
framkvæmd. Hefði það orðið mik
il vonbrigði að nauðsynlegar við
byggingar við skólann komust
ekki upp fyrir þetta haust, en
vonandi yrði lausn komin á mál-
ið fyrir næsta haust. Umsjón í
Þrúðvangi mun Einar Magnús-
son, yfirkennari hafa í vetur.
Sjötti bekkur skiptist í 7 deild-
ir, 5. í 9 deildir, 4. í 9 deildir og
3. í 12 deildir. Talsverðar breyt-
ingar hafa orðið á kennaraliði
skólans, 12 kennarar hætta
kennslu, a.m.k. í bráð og 18
koma að skólanum.
Þessir kennarar eru nú ráðnir
fastir kennarar við Menntaskól-
ann: Bjarni Guðnason, Eiríkur
Hreinn Finnbogason, í íslenzku,
Friðrika Gestsdóttir í ensku, Sig-
ríður Magnúsdóttir í frönsku,
Þórður Sigurðsson í latínu og
ensku og Skarphéðinn Pálma-
son í eðlisfræði og stærðfræði. —
En þessir kennarar hverfa frá
skólanum í vetur: Guðmundur
Pálmason, Halldór Guðjónsson,
Loftur Guðbjartsson, Ólafur
Pálmason, Rúnar Bjarnason, Sig-
urðm- Þórarinsson, Steinunn Ein-
arsdúttir, Sveinn Skorri Hösk-
uldsson, Sverrir Sch. Thorsteins-
son, Tómas Tryggvason, Unnur
Jónsdóttir, Þórey Guðmundsdótt-
LEIKRITHD Rekkjan hefur
nú verið sýnt tvisvar sinnum
í Austurbæj arbíói á vegum
Félags íslenzkra leikara og
hefur verið uppselt á báðum
sýningv.num og marr;>- þurft
frá að hverfa. Nú hefur ver
ið ákveðið að hafa eina sýn-
ingu enn þá á þessu vinsæla
leikriti og verður hún n.k.
fimmtudagskvöld kl. 9,15. All
ur ágóði rennur til Félags ís-
lenzkra leikara. Þetta verður
90 sýning leiksins hér á landi
og um leið síðasta sýning leiks
ins.
Myndin er af Herdisi Þor-
valdsdóttur og Gunnari Eyj-
-<g> ólfssyni í hlutverkum sínum.;
• Kapphlaupið um
vöruverðið
Geirþrúður Sigurjónsdóttir
skrifar:
Ég get ekki orða bundizt yfir
allri þeirri hækkun á matvör-
um, og þó einkum og sér í lagi á
afurðum úr sveitunum, sem til
þessa er að skella á. Verðhækk-
anir eru að meðaltali 3—4 sinn-
um á ári og kastar fyrst tólfun-
um nú, að bændur hafa tekið
höndum saman og bókstaflega
hótað sölustöðvun, ef ekki yrði
gengið að kröfum þeirra um
verðhækkanir. — Nú finnst mér
að tími sé kominn til að það
verði húsmæður, sem ekki láti
bjóða sér allt þetta þegjandi og
hljóðalaust en taki höndum sam
an og set.ii á viðskiptastöðvun
um tíma, eða mjög miklar tak-
markanir á kaupum þessara af-
urða, til þess að sýna fram á, að
það eru þær, þegar allt kemur
til alís, sem raunverulega ráða
mestu um það, hvort hægt er
að halda vöru eða vörum svo
dýrum, að það misbjóði kaup-
getu almennings. — Þetta
kapphlaup með hækkanir vöru
verðs er orðinn hlægilegur
barnaleikur, síðan koma verk-
föllin með kröfu um hærra kaup
eða verkföilin á undan og síðan
verðhækkanir.
Nú til dags þarf ekki að tala
um einyrkj.i í sveitum landsins,
því nú hata allir vélar til allrar
vinnu og nú slá menn 100 resta
af heyi á einum degi og hafa
heyskapinn sem sagt í hjáverk
um, miðað við það, sem áður
var og ódýran vinnukraft,
a.m.k. þegar 12—13 ára gamlir
unglingar eru látnir stjórna véla
kostinum.
Þessi dýrtíð er raunverulega
okkur húsmæðrum að kenna.
__ Tökum höndum saman og
neytum ekki þessara vara, þ.e.
kjöt og mjóikurvara í 2—3 daga
nema í brýnustu nauðsyn, vegna
barna t.d., fyrr en hóflegt verð
lag er komið á aftur. Þetta er
mál, sem ekki er hægt að flokka
undir neinn atvinnuróg af neinu
tagi, heldur tillögur til úrbóta á
vandamáli, sem við vitum öll,
að allsstaðar er rætt, og af mik
illi alvöru. — Því ættum við
ekki að fara að dæmi húsmæðra
í löndum, sem við teljum menn-
ingarlönd og tölum sýknt og
heilagt um að fara eigi eftir, en
látum aldrei verða af því, eins
og t.d. í sambandi við samtök
húsmæðra sjálfra. — Með þökk
fyrir birtinguna.
Allt
saman sann-
(©PIB
C0PENHAGIN
girniskröfur
Já, þetta er sjónarmið hús-
móðurinnar. Þannig getur þetta
gengið koil af kolli. Hver um
sig vill fá hækkað verð fyrir
sína vinnu og sína framleiðslu,
en setja sölubann eða kaupbann
á aðrar vörur, ef þær hækka.
Húsmóðinn er vafalaust eins
sannfærð um að mál hennar sé
aðeins „sanngirniskrafa", alveg
eins og bændurnir voru sann-
færðir um sínar „sanngirnis-
kröfur" áður en þeir fengu að
hækka. Og bændurnir og hús-
mæðurnar eru heldur ekki ein
um slík sjónarmið.
ÞÚFUA., N-ís. 1. okt. — Leitir
eru nýlega afstaðnar. Gengu þær
vel. Slátrun er byrjuð á ísa-
firði og fjárflutningar hafnir.
Slátrun í Vatnsfirði byrjar 1,
október.
Leitarmenn urðu varir við
minnkaför í leitum, svo sá skað
valdur er kominn í héraðið.
Heyskap er fyrir stuttu lokið
og heyfengur hirtur, og er víða
í meðallagi. — PP.