Morgunblaðið - 04.10.1962, Síða 1

24 síftuv
Hefði gefað ver-
ið á lofti í sól-
arhring
Engin geinvferð Bíindaríkja-
manna hefur tekizt betur
„I»ETTA er fallegur, lítill fugl,“ sagði Walter M. Schirra,
geimfari, og leit á geimfar sitt, „Sigma VII“, er hann var
tekinn um borð í þyrlu bandaríska flotans í gærkvöld. Þá
fcafði Schirra lokið lengstu og bezt heppnuðu geimför
Sandaríkjamanna fram til þessa.
Schirra er fyrstur bandarískra geimfara til að fara fleiri
hringi en þrjá umhverfis jörðu. Allt frá því honum var
tkotið á loft kl. 12.15, eftir íslenzkum tíma, og þar til hann
lenti á Kyrrahafi, heill á húfi, 9 klukkustundum og 13 mín-
litum síðar, hafði ferð hans gengið eins og bezt varð á kos-
ið. Hvergi skeikaði neinu, og slík var nákvæmnin, að er
hann lagði upp, var talið að hann yrði 2 mínútum skemur
á lofti, en raun bar vitni.
Svo vel tókst Schirra til við stjórn geimfarsins, að hann
rotaði aðeins Vs hluta þess eldsneytis, sem geimfarið hafði
til að knýja stjórnartækin. Hefði hann því getað verið á
lofti í a.m.k. sólarhring, þar eð hann hafði súrefni til 28
tíma. Hins vegar stóð aldrei til, að hann færi nema 6 hringi
umhverfis jörðu, og kom hann því aftur til jarðar á þeim
tima, er gert hafði verið ráð fyrir.
Fer hér á eftir nánari frá-
sögn af geimferðinni:
Walter M. Sohirra er fimmti
geimfiari Bandaríkjamanna. —
Hann er 3'9 ára gamall, liðsfor-
ingi í sjóhernum, kvæntur, og
tveggja barna faðir.
• Áætlað hafði verið að skjóta
geimfarinu, „Sigma VII“, á loft
kl. 12.00, eftir ísl. tíma, en síð-
ustu athuganir sérfræðinga
1-eiddu í Ijós að radartæki þurftu
athugunar við, og var þá ákveð-
ið að fresta geimskotinu um 15
mínútur.
• Tveimur klukkustundum og
15 mínútum fyrir áætlaðan brott
farartíma fór Schirra inn í geirn-
farið til þess að framkvæma síð-
ustu athuganir á tækjum þess.
• Kl. 10.26, eftir ísl. tíma, var
hann síðan lokaður inni í „Sigma
VII“ og þar sat hann í tæpar
tvær klukkustundir áður en Atl-
as-eldflaugin hófst á loft.
• 35 mínútum fyrir áætlaðan
brottíarartíma var eldflaugin,
sem bar geimfarið, fyllt elds-
neyti, fljótandi súrefni.
• 5 mínútum áður en Sohirra
skyldi skotið á loft, áttu sérfræð
ingar að hafa framkvæmt loka-
athuganir. I>á kom hins vegar í
Ijós, að radartæki þurftu lagfær
ingar við, og var skotinu frestað
um 15 mínútur.
• Klukkan nókvæmlega 12.15
var kveikt á eldflaugahreyflum
Atlas-flaugarinnar, og hún tók
að lyftast frá jörðu, hægt í
fyrstu, en síðan með síauknum
hraða. Gífurlegur mannfjöldi
fylgdist með, úr 3 km fjarlægð,
þeir, sem næstir vonu. Áhorf-
Walker M. Schirra, í geiimfarabúningi sinum
endur skiptu þúsundum, og
höfðu sumir sofið um nóttina á
ströndinni við tilraunastöðina.
• Aðeins 1 mínútu og 25 sek.
eftir að flaugin hófst á loft, til-
kynntu sérfræðingar á Canaveral
höfða, að allt væri í besta lagi,
öll tæki störfuðu, eins og til væri
ætlazt.
# Tveimur mínútum 33 sek. eft
ir skotið, sáu þeir, sem með
fylgdust, ljósan reyk leggja frá
eldflauginni. Þá losnuðu tveir af
hreyflum aðalflaugarinnar frá.
Hraðinn var þá um 11.200 km
á klukkustund, og eldflaugin í
62.4 km hæð. Var hún þá farin
að sveigja nokkuð út yfir
Atlantshafið.
O Kl. 12.20 var eldflaugin kom
in í þá hæð, sem gert var ráð
fyrir, að hún hefði nóð eftir 5
mínútna flug. Þá var hraðinn um
28.000 km á klukkustund. Einni
mínútu síðar var geimfarið laust
við sjálfa eldflaugina og , Sigma
VII“ komið á braut umhverfis
jörðu.
• Þá þegar tók Schirra sjálfur
við stjóm geimfarsins, en í því
eru stjórntæki, sem sumpart er
stjórnað af sjálfum geimfaran-
um og sumpart stjórnast af sjálf
virkum útbúnaði.
Skömmu síðar er geimfarið
var nærri Bermudaeyjum, til-
kynnti Schirra, að hann hefði
mælt blóðþrýsting sinn, og reynd
ist hann eðlilegur.
6 hringir á heim tíma,
sem áætlað var.
Er „Sigma VII“ losnaði frá At-
Framhald á bls. 23.
- *
I Foro jbe/V
aftur?
Símstöð sprakk í loft upp

20 fórust strax, en 100
særðust — óttazt um líf
margra
New York, 3. okt. — (AP) —
GÍFURLEG sprenging varð í
dag í símstöð Bell símafé-
lagsins í New York, er ketill
í kjallara hyggingarinnar
sprakk og þeyttist gegn um
vegg, inn í matsal þar sem
á annað hundrað sátu að
snæðingi. Um 20 létu þegar
lífið og a. m. k. 100 særðust.
I Óttazt er, að enn fleiri hafi
látizt, því að fólk er grafið í
öyggingunni.
Sprengingin varð í hádeg-
inu, er rúmlega 100 manns,
aðallega konur, sátu að snæð-
ingi. — Eftir að ketillinn
sprakk, þeyttist hann inn í
matsalinn, upp í loft og braut
það, svo að fólk á efri hæð-
inni féll niður í kjallarana.
Sumir, er voru á næstu hæð
fyrir ofan þeyttust út um
glugga. —
Hroðalegt var um að litazt í
matsalnum. Þar lá fólk látið eða
stórslasað og gat sér litla björg
veitt.
Samkv. upplýsingum slökkvi-
liðsins, mun ketillinn, er var
var mjög stór, hafa rutt sér leið,
allt að 65 m, gegnum bygging-
una.
Þeir, sem komust út úr kjall-
ara hússins töldu sumir, að um
kjarnorkusprengju hefði verið
að ræða.
Ekki er vitað, hvað því olli,
að ketillinn sprakk. Um 400
manns voru við vinnu í símstöð-
inni, er slysið varð.
Moskvu, 3. október — NTB.
FRÁ því var skýrt í Moskvu
í dag, að næsta geimfar Rússa
yrði mannað einum hirvna
fjögurra geimfara Rússa, sem
þegar eru þekktir fyrir afrek
sín. Þeir eru, sem kunnugt er,l
Juri Gagarin, Gherman Titov!
Andrian Nikolayev og Pavel
Popovitsj.
Tilkynningin um þetta birt-l
ist í „Izvestia“, og er þar rætt
um vænlanleg afrek Rússa á
sviði geimvísinda. Hins vegar
' er tekið fram, að þar sem enn
hafi ekki verið unnið úr þeim
upplýsingum, sem fengust, er
Popovitsj og Nikolayev fóru
umhverfis jörðu, þá muni enn
líða nokkur tími, þar til Rúss-
ar sendi upp mannað geimfar.