Morgunblaðið - 06.10.1962, Blaðsíða 6

6
MORCVNilLAÐIÐ
Laugardagur 6. okt. 1962
Ágreiningur um utsvars-
álagningu á Akureyri
AKUREYRI, 4. okt. — Agrein-
jllgai ui iioiuxi uui muvuu ** a
llin u«.»v<u»iu6«uii, cu xxxwaa-
e)i<u utci iviiu v»0<* rt Uk
svarsálagningu á starfssemi SÍS
í bænum, en á Akureyri eru aðal-
verksmiðjur sambandsins. Hins
vegar er svo kveðið á í hinum
nýju útsvarslögum, að útsvar
skuli leggja í því sveitarfélagi,
þar sem aðalstarfsemi fer fram,
en þannig er háttað um SÍS.
Fróttaribari biaðsins átti tal
um þetta við Magnús E. Guðjóns
son, bæjarstjóra á Akureyri.
Hann sagði að útsvar hefði verið
lagt á verksmiðjur SÍS á Akur-
eyri, eins og undanfarin ár, þar
sem niðurjöfnunarnefnd hefði
talið þessa starfsemi verksmiðja
sambandsins útsvarsskylda á Ak-
ureyri. Útsvarsupphæðin er um
600 þúsund kr. og mun Akur-
eyrarbær halda fast um ákvörð-
un niðurjöfnunarnefndar uim
griðslu þessa fjár.
Hann segir ennfremur að þetta
mál muni sennilega fara fyrir
yfirskattanefnd og hvaða álkvarð-
amir hún kunni að taika er ekki
vitað um. En hanm, ásamt mörg-
um öðrum stjórnenduim bæjar-
félaga, telja þessa grein laganna
gailiiaða, því samkvæimit henná
geti fyrirtæki eins og t.d. Kaup-
féag Eyfirðinga með höfuðstöðv-
ar á Akuryri, en stár útibú í litl-
um byggðarlögum, tekdð útsvör
af þeim öllum frá byggingarögun
um þar sem þau eru. En víða
eru þessá útsvör aðaibakjustofn
litlu byiggðarlaganna. — St.e.siig.
Berklavarnard ag-
urinn á sunnudag
■ Á SUNNUDAGINN kemur er
hinn árlegi Berklavarnardagur
SÍBS. I tifefni af því var frétta-
mönnum boöiö í kynnisför inn í
Múlaiund og upp að Reykjalundi.
I Múlalundi líður nú að því, að
þriðja hæð byggingarinnar verði
tekin í notkun.
Berlkavarnardagurinn hefur
ávallt verið iyrsti sunnudagur í
október, og verður í þetta sinn
næstkomandi sunnudag. Það er
hinn 24. sem haldinn hefur verið.
í sambandi við hann verður SÍBS
með dagskrá í útvarpinu um
kvöldið, og verður hún að þessu
sinni með nokkuð léttari blæ en
að undanfömu. Á Berklavarnar-
daginn verða svo seld merki dags
ins, en þau eru öll tölusett, og
gildir hvert merki sem happ-
drættismiði, svo sem verið hefur.
Verður dregið í happdrættinu
Strax á mánudag og vinningar
eru 15 ferðaútvarpstæki. Enn-
fremur verðnr svo selt tímaritið
Reykjalundur. Verð þess er 15
krónur, en merkin kosta 10 krón
ur. Tímaritið er hið læsilegasta,
og er þar meðal annars fróðleg
grein um bjálfun fatlaðra.
Berklavörn
Hafnarfirði
NÆSTKOMANDI sunudag,
Shinn 7. okt. er hinn árlegi fjár
öflunardagur S.Í.B.S. Verða þá
seld blöð og merki samtakanna
til ágóða fyrir starfsemi þeirra.
Eins og að undanförnu, verður
kaffisala í Sjálfstæðishúsinu
þem.an dag á vegurr. Berkla-
, varnar og hefst hún kl. 3 og
stendur yfir til 11,30.
Um leið og við þöfckum Hafn
firðingum góðan stuðning á
undanförnum árum, viljum við
mega vænta þess, að þeir styrki
enn þetta góða málefni og komi
©g njóti hjá ofckur góðra veit-
inga.
Nefndin biður konur þær, er
gefa vilja kökur eða annað í
þessu tilefni, vinsamlegast koma
þeim í Sjálfstæðisbúsið kl. 10—
12 fjh. á- sunnudag.
Múlalundur
í Múlalundi er nú starfrækt
vinnustofa fyrir fatlaða á tveim-
ur hæðum. Á neðri hæðinni er
unnin ýmis plastvinna, búin til
leikföng, skjaiamöppur, töskur og
fl. Verkstjón þar er Jón Tómas-
son, sem jafnframt er fram-
kvæmdastjóri Múlalundar. Á ann
ari hæð er saumastofa, þar sem
saumuð eru hlífðarföt úr plast-
borðnum dúk, barnagallar úr
nyloni og ýmislegt fleira. Verk-
stjóri þar er Ingibjörg Hallgríms-
dóttir. Nú er verið að ljúka við
að innrétta þriðju hæðina, en þar
verður saumastofa og geymslu-
piáss. Þessum framkvæmdum
væri lokið núna, ef ekki væri
skortur á fé.
í Múlalundi vinna að staðaldri
milli 40 og 50 öryrkjar, og er bið-
listinn að jafnaði stærri en hóp-
urinn, sem þar vinnur. Unnið er
í tveimur vöktum, bæði vegna
starfsgetu öryrkjanna, svo og til
þess að koma þar að fleirum.
Reykjalundur
Á Reykjalundi eru nú 90 vist-
menn. Aðeins kringum 50 þeirra
eru fyrrverandi berklasjúkling-
ar, og sumir þeirra eru þar ekki
einungis vegna berklanna. Karl-
menn eru þar í nokkrum meiri-
hluta. Þar eru einnig taugasjúkl-
ingar og íclk, sem hefur haft
hjartasjúkdóma og lungnasjúk-
dóma aðra en berkla. Allir vist-
menn á Reykjalundi hafa fóta-
vist, og er gert ráð fyrir því, að
þeir geti un'iið frá þremur upp
í sex tíma á dag.
Þar er starfrækt trésmiðja og
járnsmiðja, sem búa til skólahús-
gögn, plastsmiðja, sem býr til
húsbúnað, leikföng, plastflísar,
eipangrunarror og plastpoka.
Vinnan er mjög mismunandi
erfið, og finna þar flestir eitt-
hvað, sem þeir ráða við.
Á Reykjalundi eru tveir fast-
ráðnir læknar, Oddur Ólafsson,
yfirlæknir og Haukur Þórðarson,
sem er sérfræðingur í örorku-
lækningum. Ennfremur starfa
Jón Eiríksson, berklalæknir, og
Jakob Jónsson, geð- og tauga-
læknir, þar reglulega.
Endurþjálfunardeild
í sambandi við ráðningu Hauks
Þórðarsonar, er nú verið að setja
upp fullkomna endurþjálfunar-
deild í kjallara aðalbyggingar-
innar, þar sem áður var járn-
í Bogasal Þjóðminjasafnsins stendur yfir sýning á máiverk-
um eftir Þorbjörn Þórðarson, en henni lýkur annað kvöld.
Þorbjöm, sem er málarameistari að atvinnu, hefur ekki hald-
ið sýningu fyrr, en lengi haft áhuga á málaralist. — Myndin
er af Þorbirni við eitt verka sinna.
smíðaverkstæði. Verða þar fram-
kvæmdar ýmsar prófanir sem
leiða í ljós vmnuþrek öryrkja og
vinnuhæfni til mismunandi
starfa. Þar verður einnig rekin
endurþjálfunaistöð, og hefur
Jón Ásgeirsson, sjúkraþjálfari,
unnið á Reykjalundi reglulega,
nú um nokkurt skeið.
S f B S
Berklavarnardeildirnar á land-
inu eru nú orðnar 13 að með-
töldum deildunum á vinnuhæl-
unum. SÍBS rekur auk Múla-
lundar og Reykjalundar, vinnu-
hæli í Kristnesi og í samvinnu
við Sjálfsbjörg er nú verið að
koma upp vmnustofu á ísafirði.
Auk þess hefur sambandið með
höndum margs konar fyrir-
greiðslu fyrrr berklasjúklinga.
Ávallt hefur verið tekið vel á
móti erindrekum SÍBS á Berkla-
varnardeginum, og er ekki að efa
að svo verður enn á sunnudag,
og að almenningur leggi enn
hönd á plóginn.
• Landbúnaðarvörur
ódýrari hér
„Húsmóðir í Reykjavík“
skrifar:
Hinn 3. okt. birti Velvakandi
bréf frá Geirþrúði Sigurjóns-
dóttur, skrifað af svo mikilli
fáfræði að ég get ekki orða
bundizt.
íslenzkir neytendur hafa um
árabil notið þess að fá land-
búnaðarvörur við svo lágu
verði, að undrun sætir, og
lægra en hollt er mati þeirra
á verðmætum. Undirrituð hef-
ur haft aðstöðu til að kynnast
verði á landbúnaðarvörum í
nágrannalöndunum og Banda-
ríkjunum. Þar eru þær hlut-
fallslega miklu dýrari. Mundi
þó ekki harðbýlla á íslandi?
Allir, sem til þekkja og ekki
loka augunum fyrir staðreynd-
um, vita að fjöldi jarða fara í
eyði árlega vegna þess hvað
landbúnaðinum er mismunáð á
við aðrar stéttir og sanngjörn-
um kröfum þeirra um hækkað
verð á landbúnaðarafurðum
synjað að mestu leyti.
Hvað fær G. S. annað sam-
bærilegt að gæðum og magni
fyrir þær krónur, sem hún
greiðir fyrir einn liter af
mjólk, svo eitt dæmi sé nefnt?
Hún má telja sig lánsama
meðan hún ekki þarf að greiða
helmingi hærra verð fyrir
kindakjöt og mjólkurvörur.
• Vinna vélarnar
fyrir hana?
1. S. fullyrðir að einyrkjar
séu ekki lengur til, þar eð nú
vinni vélar öll sveitastörf.
Sjálf á hún sennilega heimilis-
vélar. Vinna þær öll störf fyr-
ir hana? Hefur hún ekki þurft
að kaupa þær vélar fyrir pen-
inga? Heldur hún að vélar
bændanna komi af himnum of-
an beint til þeirra og þurfi
hvorki viðhald né rekstrar-
kostnað? Heldur hún, að mat-
vara, fatnaður, húsbúnaður,
ljós og hiti, fóðurmjöl, girð-
ingar og byggingarefni og aðr-
ar nauðsynjavörur berist bænd
um í hendur ókeypis eða finnst
henni verð á þessum vörum
hafa staðið í stað?
• Tímarnir breytast . . .
og skáldin með. Svo finnst y
frændum okkar Norðmönnum
a. m. k., ef dæma skal eftir
meðfylgjandi mynd, sem ekki
mun þurfa skýringar við. Hún
birtist nýlega í norsku blaði,
sem nýlega hóf göngu sína.
Það heitir „Dag og tid“ og
verður skrifað á nýnorsku,
enda á það að berjast fyrir
málstað nýnorskunnar.
Islandsk skald í Noreg