Morgunblaðið - 07.10.1962, Blaðsíða 16

16
MORC VN BLAÐIÐ
Sunnudagur 7. okt. 1962
^ HOWARD SPRING
50
RAKEL ROSING
inlegt frú Bannermann, hafði
hann sagt, aS við skulum þurfa
að vera að gera hjónaskilnað hjá
ykkur hjónunum. Það getur alls
ekki gengið. Lofið mér að gefa
yður ofurlítið af þessu svínslæri.
En ef við hringdum í hann, ha?
Rakel afþakkaði svínslærið en
var eitthvað að narta í hrökk-
brauð og ávexti, og tautaði eitt-
hvað um það, að þetta yrði of
erfitt ferðalag fyrir Maurice.
Við sjáum nú til — sjáum nú
til, sagði lávarðurinn og leit til-
hlökkunaraugum á stykkið, sem
hann nafði tekið fyrir sig af
svínslærinu. Ég hringi í hann
eftir mat.
Julian varð litið til Rakelar
yfirborðið, en hún gætti þess að
svara því augnatilliti engu. Hann
hafði, alla þá stund, sem þessi
hópur hafði verið þarna saman
kominn, reynt að draga hana af-
síðis undir einhverju yfirskini,
og nú komu flugeldarnir í Pag-
ham eins og af himnum sendir.
Enginn annar nennti að fara
þangað. Allir hlógu að þessari
uppáfinningu með flugeldana, og
höfðu næstum kveðið þá alveg
niður, en Julian hélt því fram,
að hann sjálfur að minnsta kosti
væri alveg æstur í flugelda og
vildi ekki missa af þeim fyrir
nokkurn mun. Var ekki hægt að
fá neinn til að koma? Og Rakel,
sem kunni manna bezt að skilja
hálfkveðna vísu, samþykkti loks-
ins eftir mikla eftirgangsmuni að
fara með honum. En nú ætlaði
karl faðir hans að sprengja þesisa
fyrirætlun í loft upp með því að
fara að draga Maurice hingað!
Maurice hafði skánað allveru-
lega. Koddunum við bakið á hon-
um hafði verið fjölgað smám
saman, og nú gat hann — að
minnsta kosti stund úr deginum
— setið hér um bil uppréttur. En
bæði læknirinn hans og beina-
læknirinn vildu ekki leyfa hon-
um mikla hreyfingu. Þeir létu
ekki undan fyrr en Mike Hartig-
an hafði fengið ítarlega forsögn
um meðferðina á honum og
Maurice sjálfur hafði lofað ítr-
ustu varkárni. Þá loks var hon-
um leyft að fara. Hann fékk
sjúkrabíl og hjólakarfan var
bundin upp á þakið á honum.
Upavön lávarður kom blásandi
Og másandi inn í hlöðuna og
spillti friðinum, sem þar hafði
ríkt. Þetta er fínt, Mina, sagði
hann, — fínfínt! Svei mér ef við
gerum þetta ekki beztu sýning-
una, sem hér hefur nokkurntíma
fram íarið. Jæja, strákar, ég er
búinn að skipa að færa okkur
öllum te hingað út. Eruð þið ekki
fegnir, ha?
Það var komið með teið í sama
vetfangi. Jæja, frú Bannermann,
gerið þér svo vel! Og þú, Harri-
son, komdu og fáðu þér sopa.
Eða þú vildir kannske heldur
eitthvað annað?
Ja, herra lávarður, ég vildi nú
allra helzt fá einn bjór og halda
áfram við það, sem ég er að
gera....
Harrison fékk bjórinn, en hin
drukku te við kassa, sem hvolft
var á gólfið, og lávarðurinn
blaðraði fram og aftur um ráð-
stafanirnar, sem hann hafði gert
vegna Maurice. Hann var aldrei
ánægðari en þegar hann gat sýnt
af sér einhverja gestrisní. Hann
skal fá að sofa niðri, frú Banner-
mann, svo að hann sé laus við
alla stiga. Það er búið að inn-
rétta svefnherbergi handa hon-
um, og annað fyrir manninn hans
við hliðina. Já. og viltu sjá þetta
Julian. Ég er hræddur um, að
einhver smáfugl hafi verið að
hvísla einhverju að einhverjum.
Hann rétti fram dagblað og
benti á slúðurdálkinn. Julian las
upphátt: „í samkvæmi hjá frú
Wreckage í gær barst í tal leik-
sýningin í Markhams, sem er ár-
legur viðburður í samkvæmislíf-
inu. Maður heyrir, að höfundur
leikritsins í ár sé hinn hávaxni
og bókmenntalega vaxni sonur
Upavons lávarðar, hr. Julian
Heath, og að systir hans, sem er
eins lítið áberandi í samkvæmis-
lífinu og hún er eftirtektarverð
á leiksviðinu, eigi að leika þar
eitt hlutverk. Hún hefur töfrandi
hár, sem gefur ekkert eftir hár-
inu á frú Bunck. Og svo er hvísl-
að um eitthvað, sem eigi að
koma öllum á óvart, en maður
heyrir undir væng, að standi í
sambandi við áður óþekkta leik-
konu, sem eigi eftir að hrífa
áhorfendur með list sinni. Og
auðvitað verður Upavon lávarð-
ur þarna sjálfur til að prýða
hópinn.“
Julian fleygði blaðinu á gólfið.
Það gleður mig, að um þetta
skuli hafa verið talað hjá frú
Wreckage, sagði hann. Ég sím-
aði sjálfur þessa klausu til blaðs-
ins, enda þótt ég nefndi ekki á
nafn þessa hártöfra hennar syst-
ur minnar, né heldur samlík-
inguna við Bunck-kvensuna, sem
þarf allsstaðar að trana sér fram,
þar sem enginn vill sjá hana.
Johnny, æ, guð minn góður,
vaknaðu aftur“. Einhverjir vinir
hennar drógu hana afsíðis í kirkj
unni. Fjölskylda Hydes hafði
bannað, að hún sæti fremst og
hjá ættingjum hans.
Þann dag óskaði hún þess, að
hún væri sjálf dauð. Henni var
innanbrjósts eins og forðum
í munaðarleysingjahælinu. „Nú
var þessi góði vinur minn dá-
inn“, skrifar hún, „og ég var
svipt hjálp hans til að komast
áfram, og ást hans til að vísa
mér leið. Ég grét, nótt eftir nótt.
Stundum fannst mér ég hafa gert
rangt í því að giftast honum
ekki, eins og hann óskaði. En ég
vissi jafnframt, að það var rangt
að giftast manni, sem ég elskaði
ekki. Ég sá ekkert eftir milljón-
inni, sem ég hafði afþakkað, en
ég hætti aldrei að sjá eftir
Johnny Hyde.“
XIV.
Ekki Zanuck — heldur
áhorfendurnir.
Þegar Marilyn hafði vakið
hrifningu stórkarla eins og John
Huston og Joseph Mankiewics
með töfrum sínum hélt hún, að
nú mundi félagið fá henni í
hendur mikilvæg hlutverk.
En dagarnir liðu, án þess að
nokkur leikstjóri gerði boð eftir
henni, eða talaði við hana. Hún
fékk kaupið sitt reglulega, en
„ég var vist bara alls ekki á
leikendaskrá neins leikstjóra, og
enginn þeirra talaði við mig og
ég er viss um, að það var Zanuck
að kenna, sem gat ekki þolað
mig, Og jafnvel þó að þeir hefðu
gjarna viljað gefa mér hlutverk,
þá þorðu þeir það ekki fyrir
honum. Hann þurfti alls ekki
beinlínis að banna þeim að fá
mér hlutverk í nendur. Þetta lá
bara einhvernveginn í loftinu, að
enginn leikstjóri þorði að tala
við mig. Ég vissi ekki, hvernig
ég ætti að koma mér á framfæri
og mig dreymdi ljóta drauma,
þar sem Zanuck var aðal-grýlan.
Ég vaknaði oft á morgnana með
þá hugsun, að ég yrði að kenna
Zanuck að meta mig, og nú
skyldi ég ná tali af honum, en
því fékk ég aldrei framgengt.
SvO kemur önnur klausa eftir
svo sem tvo daga. Þá verður op-
inberað nafnið á óþekktu leik-
konunni, sem skal svei mér hrífa
mannskapinn. Jæja, Charlie. Við
megum ekki vera að þessu
hangsi.
Þarna kemur bíll. Það hlýtur
að vera hr. Bannermann, sagði
Mina. Hún skellti bollanum á
undirskálina og hljóp til dyra
og sá þá sjúkrabílinn koma ak-
andi eftir brautinni.
2.
Upavon hafði farið með Minu
út í hlöðudyrnar, en Charlie
Roebuck var þegar önnum kaf-
inn við hefilbekkinn. Julian stóð
bak við stólinn, sem Rakel sat á.
Hann sagði lágt: Pabbi og Mina
eru farin út að taka móti hr.
Bannermann.
Þakka þér fyrir, sagði Rakel.
Hún hafði verið löt og ánægð.
Nú stóð hún upp og geispaði og
sýndi rauða tunguna milli skjall-
hvítra tanna. Þetta var til þess
gert að setja ekki upp vandræða-
svip — líkast því þegar köttur
geispar. Og hún var vandræðaleg
Þarna var ég, ein í starfsliði hans
og gat ekki fengið að tala við
hann. Og ég fékk yfirleitt ekki
að tala við neinn mann sem
neins mátti sín. Ég þekkti enga
slíka nema Huston og Man-
kiewics, og þeir höfðust ekkert
að um kvikmyndaframleiðslu um
þessar mundir. Zanuck hafði
aldrei litið á mig sem neina
leikkonu með „stjörnuhæfileika".
Honum fannst ég miklu frekar
vera einhverskonar skrípi. Þetta
er engin ímyndun mín. Hann
sagði það við einhvern þarna í
aðalskrifstofunni, að ég væri
ekki annað en skrípi, sem ekki
væri eyðandi tíma í.“
Nú var hún orðin næstum 25
ára gömul, og var enn kölluð
smástjarna, aðeins vegna þess,
að það er Hollywoodmállýzka
um girnilega stelpu, sem er ekki
stjarna eða teljandi leikkona. í
rauninni var hún gömul kerling,
samkvæmt Hollywood-málvenju
og tímatali. Þegar smástjarna
verður 25 ára án þess að hafa
áunnið sér nokkurt nafn, er
henni venjulega varpað fyrir
borð, eins og þegar eggjaskurni
er fleygt í ruslabyttuna.
Dagarnir urðu að vikum og
vikurnar að mánuðum, og blöð-
in á almanakinu féllu jafnt og
þétt. Það kom fram í apríl Og
enn heyrðist ekkert frá valda-
mönnunum. Deildin, sem skip-
aði í hlutverk, steinþagði. Þegar
hún kvartaði yfir þessu, var full-
yrt við hana, að nafnið hennar
væri á skrá hjá einhverjum leik-
stjórana og þeir væru bara að
bíða eftir einhverju heppilegu
handa henni. Nú var Marilyn að
verða geðveik út af þessum við-
skiptum sínum við sðalskrifstof-
una. Henni fannst hún hafa
álíka möguleika á almennilegu
hlutverki eins og því að fá skrif-
stofu Zanucks fyrir búningsher-
bergi. „Og hún hefði verið þægi-
legt búningsherbergi. Hr. Zan-
uck hefur svo rúmgóða skrif-
stofu“.
Hún var því ýmist ofsakát eða
í örvæntingu. Þegar hún var kát
heyrði hún huggandi raddir, sem
sögðu henni. að hún yrði fræg og
tilbeðin. Hún komst á þá skoðun,
af því að Julian skyldi hafa
þurft að áminna hana um sjálf-
sögðustu kurteisi. Hún minntist
þess, þegar Maurice þurfti að
gera það sama forðum, þegar
Oxtoby var að óska þeim til
hamingju.
Guð minn góður, hugsaði hún
um leið og hún leit Julian Ijóm-
andi augum. Eru ekki nema fá-
ar vikur síðan?
Mina beið hennar við hlöðu-
dyrnar, en Upavon hafði gengið
að húsinu. Ég er svo feginn, að
maðurinn þinn skyldi geta kom-
ið. Rakel, sagði hún. Mér fannst
að hún yrði aldrei fræg með
þessari venjulegu Hollywood-
aðferð. Hún léti aldrei ,,búa til
stjörnu" úr sér. Hún segir, að
hún hafi beinlínis verið falin
fyrir blaðasnápunum, og að þeir
hafi hreint ekki vitað, að hún
væri til, og að útbreiðslustjórar
og myndasölumenn hafi aldrei
fengið í hendur þessa venjulegu
ævisögu, hvað hana snerti.
Marilyn fór að ímynda sér, að
henni mundi aldrei takast að
brjótast gegn um múrvegginn.
Hún yrði að klifra yfir hann.
Það yrðu áhorfendurnir og allur
almenningur, sem mundu gera
hana fræga, en alls ekki stór-
karlarnir í aðalskrifstofunni.
„Líklega hef ég vitað þetta frá
öndverðu. Ég vissi það, sem ég
hafði vitað þegar ég var þrettán
ára og gekk um fjöruna í bað-
fötum í fyrsta sinn. Ég vissi, að
ég tilheyrði almenningi og heim-
inum, ekki vegna hæfileika eða
fegurðar, heldur vegna þess, að
ég hafð aldrei átt annarsstaðar
heima. Áhorfendurnir voru eina
fjölskyldan, eini draumaprinsinn
og eina heimilið, sem mig hafði
nokkurntíma dreymt um.“
Ef athugað er, að hún hafði
þó haft allmikla ánægju af sam-
búðinni við frænkurnar Ana og
Grace Og ástkæran eiginmann,
Jim, Jim Dougherty. og verið í
náinni vináttu við Freddy Karg-
er, Natasha Lytess, Lucille Ry-
man og Johnny Hyde, finnst
manni þetta umtal um einmana-
leik dálítið út í hött.
En bágindi hennar áttu sér þó
eina bjarta hlið. Ef Daryl Zan-
uck, einn hinna sex stærstu kvik-
myndajöfra heims, var að leggja
sig í líma til að spilla fyrir
henni. hlaut hún að vera talsvert
markverð persóna. Að Zanuck
gat haft tugi annarra ástæðna
til þess arna — hennar persónu
óviðkomandi — lét hún sér aldrei
det.ca, í hug!
En Zanuck skágekk hana bein-
línis vegna þess að hann sá
ekki neitt leikaraefni þar sem
hún var. Slíkt er algengt. Til
dæmis má nefna, að þegar hann
var aðalmaðuriön hjá Warner
það svo skammarlegt af okkur
að skilja ykkur svona lengi.
Já, en mér hefur fundizt allt
hér svo hrífandi, sagði Rakel.
Já, það hefur auðvitað verið
allt í lagi hvað þig snertir. En
ég var nú að hugsa um hr. Bann-
ermann.
Það var einhver ögrandi hreim
ur í rödd Minu. Nú stikaði hún
hratt á undan, með hendur í
buxnavösunum og hárið var eins
og áskorun til hólmgöngu. Það
er nú ekkert gaman að hring-
sóla sífellt kring Um Portman-
torgið, sagði hún.
Brothers, „uppgötvaði“ hann
Clark Gable og vildi gera
stjörnu úr honum. En þá sagði
Jaok Warner, að eyrun á honura
væru ofstór og Harry Warner
sagði, að hann væri með glæpa-
mannsútlit Og glæpamyndir væru
komnar úr móð. Svo slepptu þeir
Gable og hann fór til MGM og
varð einhver mesta tekjulind,
sem um getur í sögu kvikmynd-
anna. Nei, það var hvorki hatur
né heldur glámskyggni, sem kom
Zanuck til að afþakka Marilyn,
heldur var það aðeins skakkt mat
á væntanlegum viðbrögðum á-
horfenda við henni. Og viðbrögð
almennings eru svo óútreiknan-
leg, að jafnvel glöggskygn mað-
ur eins og Zanuck getur aldrei
vitað þau fyrirfram. eða reiknað
út duttlunga þeirra.
En Marilyn skrifar: „Kvik-
myndajöfrar eru alveg eins og
stjórnmálajöfrar — afbrýðisamir
vegna sinna eigin valda. Þeir
vilja sjálfir velja menn í öll em-
bætti. Þeir vilja ekki láta al-
menning koma og fleygja í þá
stelpu, sem „myndast illa“ og
segja þeim að gera stjörnu úr
henni. af því að fólkið vilji, að
hún verði stjarna.“
Marilyn þarf að hafa einhvern
til að hughreysta sig og á þesum
erfiðleikatímum treysti hún þar
bezt á Sidney Skolsky, blaða-
manninn. Hann var gjörólíkur
flestum starfssystkinum sínum
eins og Heddu Hopper, Louellu
Parsons og Sheila Graham. Þess-
ar konur höfðu fyrir sérgrein
kjáftasögur um frægu leikarana,
ástarævintýri milli hinna þekkt-
ustu og „einkaleyfis" sögur um
væntanlegar stórmyndir eða
hjónaskilnaði. En Skolsky fékkst
ekki einungis við allt þetta, held-
ur gerði hann sér lika títt um
óþekkta leikara ög leikkonur.
Næstum á hverju kvöldi sat hann
í sínu vanasæti við barinn I
Schwabadero og hann beið henn-
þar skammt frá. Hann var til við-
tals við hvern, sem hafði ein-
hverja hæfileika til að bera, og
hann hlustaði með skökku sam-
úðarbrosi, þegar unga fólkið var
að telja honum raunir sínar og
vandamál.
Marilyn sneri sér hvað eftir
annað til Skolsky. Þegar verst
la á henni, var hún vön að fara
langar gönguferðir, eða þá þjóta
í bílnum eftir þjóðvegi nr. 101,
sem liggur 1 boga eftir Kyrra-
hafsströndinni. og er einn feg-
ursti bílvegur landsins.
Marilyn Monroe
eflir Maurice Zolotov G9