Morgunblaðið - 13.10.1962, Blaðsíða 3
Laueardagur 13. október 1962
MORGUNBLAÐ1Ð
3
r.-.- . :••< x-:-
i
RANNSÓKN kartöflumálsins
svonefnda hélt áfranr. fyrir
verzlunardómi Reykjavíkur í
gær, og- mun rannsókninni nú
langt komið. Síðdegis í gær
mætti fyrir réttinum Jóhann
Jónasson, forstjóri Grænmetis
verzlunar landbúnaðarins, og
svaraði spurningum dómarans.
Jóhann hefur verið forstjóri
Grænmetisverzlunarinnar í
nær sex ár. Sa.gði hann að
byrjað hefði verið að pakka
kartöflum í 5 kg. poka seint
á árinu 1959. Fyrst í stað eft-
ir að pökkunin hófst hafi kairt
öflurnar verið látnar renna í
Jóhann Jónasson, forstjóri Grænmetisverzlunar landbúnaðarins,
í gær. Sveinn Ásgeirsson, formaður Neytendas amtakanna, er til
Grænmetisverzlunin ber allan
kostnað af eftirlitsmanninum
— og ekki gert ráð fyrir honum í álagn-
ingu, segir forstjórinn fyrir rétti
vigtina eftir rennu og hafi þú
sá maðuir, sem opnaði pokana
haft fyrirmæli um að fylgjast
með kartöflunum og fjarlægja
það, sem gallað væri og
ökemmt. Síðar hafi verið tek
ið í notkun sérstakt færiband
að viktinni ðg sérstafcur mað
ur hafi þá verið settur við
færibandið til þass að tína úr
skemmdar kartöflur. Jóhann
sagði að Grænmetisverzlunin
teldi sér alls ekki skylt að
hafa slifcan eftirlitsmann sök
um þess að hún keypti kart-
•öflurnar flokkaðar af mats-
manni ríkisins og seldi þær
í þeim flokki, sem hann á-
kvæði.
Verzlunin kostar eftirlitið
Jóhann sagði að hinsvegar
hefði komið í ljós þrátt fyrir
rnatið að kvartanir hefðu bor
izt vegna slæmra kartaflna
og hafi því Grænmetisverzlun
in viljað koma í veg fyrir að
slíkar kartöflur færu út.
Hefði hún því sett sérstakan
mann til þess að fylgjast með
kartöflunum. Tók Jóhann það
fram að Grænmetisverzlunin
bæri sjálf allan kostnað af
starfi manns þessa, og væri
hann ekki tekinn með í á-
gningu á t ’i-.Vr kartöfl
ur. Verzlunin bæri einnig all
an hallarm af því sem úr gengi
af kar+"<’1um vegna starfo eft-
irlitsmannsins*
Vlai.o I n'gu strangt
Jóhann sagði að aðalmats-
maður fcartaflana hafi að sjálf
sögðu haft tækifseri til þess
að fylgjast með pökkun þeirra
og sagði að sér væri kunnugt
um að hann hafi iðulega kom
ið á pökkunarstaðinn, en ekki
hefði þó beinlínis verið um
samstarf að ræða. Jóhann
sagði að sér væri ekki kunn-
ugt um hvort til þess hafi
kcmið að pökkun kartaflna
hefði-jrerið stöðvuð vegna
þess að vafi þætti leika á um
flokkunina og matsmaður
breytt fyrra mati.
Jóhann sagði að fyrir hefði
1~ >mið að hann hefði rætt um
það við aðalmatsman:- að hon
um þætti matið ekki nógu
strangt. ICvað Jóhann ekki
- 'nnast . .3*» að sé* 1 " nat
ið nofekru sinni of strangt en
tók fram að sér virtist gæta
nokkurs ósamræmis í matinu.
Sagðist Jóhann ekki minnast
þess að aðalmatsmaður sem
þá var, Kári Sigurbjörnsson,
. 'hafi nr ' ' - li á þeim tíma
sem matið 'hófst í haust minnzt
á það við sig að hann teldi
kartöflurnar ekki flokkunar
h:;'..- þá
hafa verið í sumarleyfi.
J.'hann sagði að hann hefði
ekki borið fram formlega
kvörtun við land'búnaðarmála
ráðuneytið útaf kartöflumat-
inu en bætti því við að vera
r. etti að þc^ . einhvern
tíma borizt í tal við landt .'.n-
aðaiii.ál— a.
Lakara mat þýðir
meiri útgjöld.
... . sagðist ekki minnast
þess að hafa séð pakkaðar
kartöflur, sem hann gæt: ‘að
hæft að ekki hefðu staðist
matið. Svo sem áður væri
fram komið hafi sér oft virzt
matið á 1. rrtöflunum of slappt
og sagði Jóhann að hann
hefði þá látir það ' ljós við
matsmanninn, en hinsvegar
kvaðst Jóhann ekki hafa neitt
vald til þes- að segja 'uonum
fyrir verkum um matið, en eft
ir því, sem það væri lakara,
yxu utgj jid fyrirtækisins.
Selt í góðri trú.
Jöhann tók það fram að
Grænmetisverzlun landbún-
aðarins seldi kartöflur í þeirri
góðu trú að þær væru rétt
metnar og til frekara örygg-
is hefði verið settur sérstak-
ur maður af hálfu hennar til
þess að hafa eftirlit með kart
"flunum áður -n þær væru
pakkaðar.
Jóhann sagði að verzlunin
skipti á kartöflum við þá
sem kvarta yfir skemmdum
í þeim, ef þær vc-. a -J nilegar
en " ir egar væri það ekki
gert gagnvart vei.’.unum ef
ekkert sjái á kartöflunum og
kv’-' -'unin snúizt um braigð-
gæði, ^étt’ ka cöa slíkt.
Sagði Jóhann að slíkar kvart
anir væru þó J.fnan teknar
til greina ef einstaklingar
kæmu með kartöflupoka i
Grænmetisveizlunina og væri
það gert með tilliti til þess hve
viðko..iandi hefði mikið fyrir
því að fá kartöflunum skipt.
í verzlunardómi Reykjavíkur
vinstri á myndinni.
(Ljósm. Mbl.: Ól.K.M.)
Bílstjórinn fékk ekki
sýnishorn.
Lesin var því næst fyrir
Jóhann hluti af framburði Ás
geirs Ásgeirssonar, verzlunar
stjóna' MeLabúðarinnar, sem
)—1 það fyrir réttinum að
Grænr ti-verzlunin hefði al-
gjörlega neitðað að skipta á
einni slæmi sendingu af kart
öflum nú í haust.
Jóhann kvaðst vilja taka
það fram að sending sú, sem
hér um ræðir, rnuni verða af
ómetnum kartöflum. Ef .r að
verzlunarstjórinn hefði kvart
að við fullt ia, sem var til
staðar á skrifstofu Grænmetis
verziunarinnar, hafi fullt. ú-
inn gefið bílstjóra, sem" send
ur var með pöntun í um-
rædda verzlun, fyrirmæli um
að koma með til baka ,'nis-
horn af umræddri sendingu.
Jóhann sagði að þe0ar bíl-
stjórin- hafi ætlað að taka
með sér poka úr umræddri
sendingu hafi verzlunarstjór-
inn bannað honum það og
láti " þess getið að hann mundi
sýna forstöðumanni neytenda
sam'akanna sýnishorn af
þessari sendingu.
Pokarnir eru ekki
loftþéttir
Sérstaklega aðspurður sagði
Jóhann að hann teldi fráleitt
að pappírspokamir, sem
kartöflunum er pafekað í, séu
loftþéttir, eins og gengið sé
frá opi þeirra af hendi Græn
metisverzlunarinnar. Tók
hann þar fram að loftræsting
í gegnum pokana væri að sjálf
sögðu ekfci mikil þar sem loft
ið gæti aðeins farið út og inn
um opið. Sýndi Jóhann þessu
næst dómnum pappírspoka
undan bartöflunum frá ýms-
um löndum, og sagði fyrir-
myndina að lokuninni á pok-
unum vera fengna frá Noregi.
Rannsókn málsins mun
halda áfram í dag.
Mikilvægir fundir
Evrópuráðsins
RÁÐGJAFARÞING Evrópuráðs-
ins sat á fundum í Strasbourg
síðari hluta september. Af fs-
lands hálfu sótti þingið að þessu
sinni Þorvaldur Garðar Kristjánis
son, og er hann nýkominn heim
aftur.
Þingstörfin mótuðust mjög af
umræðum um stjórnmálaþróun-
ina í Vestur-Evrópu og efna-
hagssamvinnu Evrópuríkjanna.
Umræðurnar hófust á sameigin-
legum fundum ráðgjafarþingsins
og Evrópuþingsins svonefnda, en
f á því eiga sæti þingmenn frá
þeim sex ríkjum, sem aðild eiga
að Efnahagsbandalaginu. Meðal
þeirra, sem þátt tóku í þessum
umræðum, voru Hallstein, for-
seti framkvæmdastjórnar Efna-
hagsbandalagsins, og Malvestiti,
forseti stjórnar Kola- og stál-
samsteypunnar — svo og einn af
framkvæmdastjórum Atómstofn-
unar Evrópu. Umræður um þessi
efni voru síðar aftur upp teknar
á ráðgjafarþinginu. Framsögu-
menn af hálfu nefnda þingisins
voru Pflimlin, fyrrverandi for-
sætisráðherra Frakka, og hol-
lenzki þingmaðuinn Vos. Schröd-
er, utanríkisráðherra Vestur-
Þýzkalands, og J.R. Marshall, að-
stoðarforsætisráðherra Nýj a-Sj á-
lands, voru meðal þeirra, sem
þátt tóku í umræðunum.
Meðal annarra mála, sem voru
á dagskrá ráðgjafarþings Evrópu-
ráðsins að þessu sinni, má nefna
ástandið í Albaníu, sveitarstjórn-
armál, lögfræðilega og menning-
arlega starfsemi Evrópuráðsins,
mál flóttafólks efnahagssam-
vinnu við ríkin í Norður-Amer-
íku og samgöngur í Evrópu. —
Meðal þeirra, sem til máls tóku,
voru Thorkil Kristensen, fram-
kvæmdastjóri Efnahags- og fram
farastofnunarinnar, og ráðherr-
arnir Hilary (írlandi), Kranzlma-
ver (Austurríki), Broda (Austur-
ríki), Beerman (Hollandi), Bratt-
eli (Noregi), Palewski (Frakk-
landi) og Gundersen (Noregi).
í Evrópuráðinu er talið, að
fundir ráðgjafanþingsins nú
haust séu hinir mikilvægust
sem það hefur haldið um árabi
og hafi komið í ljós, að Evrópi
ráðið hafi, eins og nú stendur
miklu hlutverki að gegna vari
andi efnahagssamvinnu í álfunr
Sömu skoðanir hafa komið fra:
í ummælum blaða um þingstör
in að þessu sinni.
(Frétt frá upplýsingadeild
Evrópuráðsins 12. okt. 1962
Afli Akranesbáta
Akranesi 12. okt.
ALLAR línutrillur voru á sj
í dag. Þilfarsbáturinn Ingvi fisl
aði 2,5 torin, Bensi 1 tn. oig Sa
ljónið 700 kg. — Hér er Arr
arfeilið og losar 3000 tómar síl
arbunnur. Dragnótabátarnir rer
héðan um m.iðjan dag. Sunna
og suðvestan vindbelgingur hei
ur verið hér tvo síðastiðna dag;
— Oddur
SlAKSTtlWIS
Óábyrg tækifærisstefna
Stólræða sr. Emils Björnssonar
við setningu Alþingis var hin
skörulegasta og hefur vakið at-
hygli. i henni komst hann m. a.
að orði á þessa leið:
„íslenzk stjórnmálabarátta hef
ur um of verið háð því hvað lík-
legt er talið eða ólíklegt til kjör-
fylgis á hverjum tíma, hefur með
öðrum orðum hætt til að elta
ólar við líklcgar sveiflur á áliti
almennings, hvort sem þær sveifl
ur eru skynsamlegar eða van-
hugsaðar. Slíkt er ekki lýðræðis
legt heldur óábyrg tækifæris-
stefna. Það er ekki heldur að
sjálfsögðu lýðræðislegt að
drottna með harðri hendi, stjórna
gegn vilja fóiksins og hagsmun-
um. En það verður þó stundum
að stjórna gegn skammsýnum
vilja fólks eða hópa manna, þeg-
ar þingræðisleg stjómarforysta er
sannfærð um að andlegir og efna-
iegir hagsmunir alþjóðar séu í
húfi. Til þess eru stjómmálaleið-
togar kjörnir að setja lög og
stjórna eftir beztu samvizku og
sannfæringu og engu öðru, að þvi
vinna alþingismenn sinn embætt-
iseið. Þeir eru kjörnir til að vera
leiðtogar tiltckið árabil, en ekki
til þess að láta sjálfir íeiðast að
hverjum goluþyt í þjóðlífinu,
allra sízt ef þeir eru sannfærðir
um að sá þytur horfi til óheilla
fyrir þjóðina“,
Til þess þarf stjórn-
málaþroska og kjarlr
Sr. Emil heldur áfram:
„Það er beinlínis frumskylda
ráðamanna lýðræðis ríkis að
standa eða falia með þeim stjóra
arathöfnum, sem þeir eru sann-
færðir um, eftir að hafa ráðfært
sig við hina beztu og reyndustu
menn, að séu sem flestum fyrir
beztu —, og það eigi síður fyrir
það þótt þær athafnir séu ekki
líklegastar til kjörfylgis í svip-
inn. Til þess þarf stjórnmála-
þroska og kjark hverju sinni, en
önnur afstaða er ekki samboðin
fulltrúum þjóðarinnar og mun
heldur ekki leiða til viðurkenn-
ingar tii frambúðar, því fólk hef
ur yfirleitt þá dómgreid til að
bera, að það veit að það er ekki
ávallt hyggilegast að treysta
þeim, sem snúa undan brekk-
unni. Það hefnir sín ávallt þótt
síðar verði“.
Þessi umtnæli sr. Emils Björns-
sonar eiga vissulega erindi, í
senn tii alþingismanna og ann-
arra þegna þjóðfélagsins.
Verðbólgupostular
tala um verðbólgu
Tíminn læzt vera undrandi á
því í forystugrein sinni í gær að
fjárlagafrumvarpið sem nú hefur
verið lagt fyrír Alþingi er nokk-
uð hærra en fjárlög yfirstand-
andi árs. Framsóknarmenn vita
áreiðanlega, hvernig á þessu
stendur. Ein af ástæðunum er sú
að allt kaupgjald í landinu hef-
ur hækkað vtrulega á þessu ári.
Framsóknarmenn hafa lagt sig
fram um það að stuðla að þessum
kauphækkunum. Þeir hafa átt þá
ósk heitasta að koma á nýju kapp
hlaupi milli kaupgjalds og verð-
lags. Þeir ættu sízt af öllum að
látast vera undrandi á því þótt
útgjöld hækki á fjárlögum ríkis
ins.
En aðrar eðlilegar ástæður
liggja einnig til þess að fjárlög
hafa hækkað. Þjóðarframleiðslan
eykst, fólkinu fjölgar og almenn
velmegun og góðæri hafa í fór
með sér aukna peningaveltu. Sú
staðreynd hiytur einnig að hafa
áhrif á fjárlög.
Af hálfu fjánnálaráðherra hef-
ur hins vegar verið lögV áherzla
á að gera rekstur rikisins og stofn
ana þess hagkvsemari og koma
í veg fyrir frekari útþenslu rik-
isbáknsins. í þeirri viðleitni hefur
þegar orðið vcrulegur árangur.
i