Morgunblaðið - 19.10.1962, Blaðsíða 3

Föstudagur 19. október 1962.
MORGl1SHLAÐ1Ð
3
Landið
okkar
Þ A Ð var úlfgrár útsynn-
ingur er fréttamaður
blaðsins brá sér upp á
Reynisfjall við Vík í Mýr-
dal nú fyrir skömmu í
þeim erindagjörðum að
taka mynd af staðnum. —
Það gekk á með hryðjum
og regnskúrum, en á milli
skein sólin þótt stutt stæði
hún við hverju sinni. —
Hægt var því að ná mynd-
um af sjálfu kauptúninu
en í austri hvarf Hjörleifs-
höfðinn í þokumóðu og í
vestri grillti aðeins í
Reynisdranga.
★
Vík í Mýrdal byggðist upp
sem verzlunarstaður laust
fyrir síðustu aldamót. Halldór
í Suður-Vík stofnar þar fyrstu
verzlunina árið 1884 og kom
því fyrstur manna til leiðar
að flutningaskip lögðust und-
an Vík og skipað var vörum
úr þeim í land. Það sem ger-
ir að Vík er valin sem verzl-
unarstaður mun vera að skipa
lægi er þarna ofurlítið skárra
en annars staðar með ægi-
söndum Suðurlandsundirlend
isins. útgerð var talsverð
Myndin er tekin ofan af Reynisfjalli og sér inn með Bökkunum þar sem meginbyggð
Vikur er. Vegurinn austur um sveitir liggur inn með hlíðunum, en í fjarska djarfar fyrir
Hjörleifshöfða í þokunni. (Ljósm. vig.)
Vlk í Mýrdal
fyrr á árum bæði frá Vík,
Reynishöfn og Jökulsá á Sól-
heimasandi. Sjór var sóttur
af miklu kappi, enda var sjó-
fang mikinn híuta ársins nær
fellt eina lífsbjörgin á þess-
um slóðum.
★
Að sjálfsögðu var verzlun
í Vík til ómetanlegs hagræð-
is fyrir íbúa Suðurlands, þar
sem engin verzlun var með
allri strandlengjunni allt frá
Eyrarbakka að vestan og aust
ur að Papósi að austan. Voru
verzlunarferðir fyrir Vestur-
Skaftfellinga því ærið lang-
ar og strangar er við bættist
að illfær vötn og óvegur var
á öllu þessu svæði.
Upp úr aldamótunum tek-
ur Vík að byggjast og þar
reisir Einar Hjaltason, kunn-
ur sjósóknari, fyrsta húsið
undir Bökkunum.
Brátt tekur verzlunin alla
forystu í Vík. Bryde setur þar
upp útibú frá Vestmannaeyj-
um, fyrst aðeins vorverzlun,
en fasta verzlun eftir 1895.
Er árin líða tekur að draga
úr sjósókn frá Vík og raunar
öðrum höfnum við sandana.
Árið 1941 er sjósókn orðin
fyrst og fremst aukastarf í-
búanna í Vík. Hinn 6. marz
það ár verður hörmulegt sjó-
slys við sandana þar sem 6
menn drukkna en einn kemst
af, er bátur ferst í brimlend-
ingu. Eftir þann atburð má
segja að sjósókn frá Vík legg
ist að mestu niður. Nú er þar
aðeins einn bátur, sem menn
bregða sér á til fiskjar er
gott er í sjóinn.
★
Vík heldur áfram að vaxa
sem þjónustukauptún. Þar
eru nú starfræktar tvær verzl
anir, tvö frystihús, tvö slát-
urhús, tvö bifreiðaverkstæði,
tvö trésmíðaverkstæði, mið-
stöð vegagerðarinnar í Vestur
Skaftafellssýslu, þar sitja em-
bættismenn, sýslumaður,
prestur og læknir. Þar er
framhaldsskóli eða 2ja vetra
miðskóli fyrir unglinga, sem
síðar fara svo í Skógaskóla
eða önnur menntasetur. Þá er
lóranstöðin á Reynisfjalli og
af henni hafa allmargar fjöl-
skyldur atvinnu sína. Þá er
samgöngumiðstöð í Vík, þar
sem talsverð . bílaútgerð er
bæði til mannflutninga og
vöru.
Á undanförnum árum hefir
talsvert verið byggt í Vík,
ekki vegna þess að fólki hafi
fjölgað svo mjög, heldur
vegna þess að afkoma hefir
farið batnandi og fólk hefir
getað byggt betur og rýmra
yfir sig.
íbúar Víkur eru um 300
talsins og eins og nú háttar
atvinnu þar á staðnum er
ekki um verulega fólksfjölg-
un að ræða nema eitthvað
nýtt komi til, aukinn iðnaður
eða eitthvað þess háttar. Um
útgerð og vöxt á því sviði er
ekki að ræða vegna hafnleys-
is, þótt framundan liggi ein-
hver fengsælustu fiskimið
landsins. Unglingar, sem alast
upp í Vík í Mýrdal verða
því velflestir að leita sér at-
vinnu út fyrir sína heima-
byggð, er þeir komast á starfs
aldur.
Þótt veðurguðirnir hafi
verið úfnir og drúldnir er við
sóttum Vík heim nú síðast,
eru þeir oft mildir og bros-
leitir austur þar, enda er Vík
sérkennilega fallegur staður.
Nokkrir Eyjabátar
byrjaðir á línu
Þessi mynd er tekin vestur yflr Víkurkauptún og sjást
Reynisdrangar fram undan Reynisfjalli t. v. á myndinni. —
Dröngunum er líkt vis tröliskessu, sem er að draga segl-
skip að landi. —
Vestmannaeyjum, 18. okt.
AFLI dragnótabátanna, sem eru
nokkuð margir, hefur verið rýr
að umdanförnu vegna mikillar
ótiðar. Hefur ekki verið hægt að
stunda veiðar nema að litlu leyti
vegna óveðurs
Nú eru 7—8 bátar byrjaðir á
línu og hefur afli þeirra verið
eftir atvikuim sæmilegur, þegar
til'lit er tekið ótíðarinnar. Þeir
hafa aflað 3%—4% tonn í róðri.
Fiskurinn hefur verið góður,
mest megnis ýsa
Aflinn er að mestu unninn
hér í fiskvinnslustöðvunum, en
ennþá er samt flutt út í ís til
Bretiands. Margrét hefur að
mestu verið í þeim flutningum.
í síðustu ferð sinni með isað-
ann fisk í kössum seldi hún ágæt
lega. Kristbjörg er nú á leið til
Bretlands með kassafisk.
Áaetlað er, að þessum flutning-
um ljúki um mánaðamótin, þeg-
ar tími snurvoðarbátanna rennur
út.
— Bj. Guðm.
STMSTEIHIM
Leyna þvi, sem máfi
skiptlr.
Tíminn reynir í gær að bera I
bætifláka fyrir rangfærslu sína á
ummælum próf. Ólafs Jóhann-
essonar í háskólafyrirlestri hans
á dögunum viðvíkjandi hugsan-
legri breytingu, er gera þyrfti á
stjómarskrá lýðveldisins, ef til
aðildar okkar að Efnahagsbanda-
lagi Evrópu kæmi. Gagnrýndi
Morgunblaðið það fyrir nokkr-
um dögum, að í frásögn sinni af
fyrirlestri prófessorsins hefði
Tíminn látið að því iiggja, að að
ild landsins að EBE, jafnt fuli
aðild sem aukaaðild, krefðist
stjómarskrárbreytingar. Hins
vegar láðist blaðinu algjörlega
að geta þess, að sú skoðun pró-
fessors Ólafs, að aðlid að EBE
krefðist stjómarskrárbreytingar
eða nýrrar stjórnlagaheimildar
átti aðeins við um fulla aðild,
sem allir munu sammála um, að
ekki hentar fslendingum. Auk
þess hirti blaðið ekki um að
skýra frá skoðunum hans á þeirri
hlið málsins, sem raunverulegu
máli skiptir, þ.e., hvort aukaaðild
að bandalaginu krefjist stjórnar-
skrárbreytingar eða nýrrar stjórn
lagaheimildar. En um það atriði
sagði prófessor Ólafur, að úr-
slitum réði auðvitað, hvers efnis
aukaaðiidarsamningur yrði. Eins
1 og nú standa sakir er því ekkert
hægt um það að segja, hvort
þörf verður á stjórnarskrár-
breytingu, ef íslendingar gerast
aukaaðilar að EBE. Það eru ekki
aðrir en „spámenn“ á borð við
Tímaritstjórana, sem flaggað
geta slíkum fullyrðingum, og það
aðeins með því að rangfæra um-
mæli annarra manna.
Trggja þarf leið
gegnum tollmúrinn.
Alþýðublaðið birtir í fyrradag
forystugrein, þar sem greint er
frá efni skýrslu norska fyrirtæk
isins Frionor, Norsk Frosenfisk
A/L, sem hafa mun svipaða stöðu
og Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna hér á landi. Skýrir blaðið
m.a. svo frá:
„Þar segir (þ.e. í skýrslunni),
að fyrirhugair innflutningstollar
sexveldanna (í Efnahagsbanda-
lagi Evrópu) á frystum fiski
muni gera samkeppnisaðstöðu
Norðmanna stórum verri. Síðan
segir: „Svo lengi sem helztu
keppinautar okkar á Evrópu-
markaðinum eru í sömu aðstöðu
og Norðmenn — við eigum við
England, fsland og Danmörku
— mun ástandið ekki verða eins
alvarlegt og það yrði, ef ein-
hver þessara þjóða eða þær allar
fengju einhver tengsl við Efna-
hagsbandalagið, en Norðmenn
stæðu utan við það“.
Þessi afstaða Frionor er ná-
kvæmlega sú sama sem íslenzk
yfirvöld hafa lýst. Ef Noregur,
Danmörk eða England tengjast
Efnahagsbandalaginu, en fsland
hefur engin tengsl við það,
verður samkeppnisaðstaða frysta
fisksins, sem er mesta útflutn-
ingsvara okkar, mjög erfið og
þjóðin verður fyrir miklum
skakkaföllum. Þess vegna verða
íslendingar, ef Bretar, Danir og
Norðmenn tengjast bandalaginu,
að tryggja sér einhvers konar leið
gegnum tollmúrinn tii að hafa
sömu aðstöðu á þessum mikla
markaði, sem er ennþá þýðingar-
meiri fyrir ísland en Noreg“.