Morgunblaðið - 23.10.1962, Blaðsíða 12

12
MORGinSBL AÐ1Ð
ÞriSjudagur 23. október 1962
IWttlfSlMltfrtfr
Otgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæxndastjóri: Sigfús Jónsson. -
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjóm: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakið.
NEHRU OG
HL UTLEYSIÐ
TVTehru, forsætisráðherra Ind
lands, hefur talið sig frum
kvöðul hlutleysisstefnunnar
í alþjóðamálum. Hann hefur
lagt sig mjög fram um að
fara það sern hann kallar
meðalveginn í átökunum
milli Austurs og Vesturs,
hins alþjóðlega kommún-
isma og hins vestræna lýð-
ræðis. Það hefur verið bjarg-
föst skoðun Nehrus og
Krishna Menons landvama-
ráðherra hans, að hlutleysis-
stefnan væri líklegust til að
tryggja frið x heiminum og
halda árásaröflunum í skefj-
um.
En margt bendir til þess að
þeim Nehru og Krishna Men-
on ætli að verða hált á þess-
ari skoðun sinni. Rauða Kína
hefur sl. 12 mánuði haldið
uppi stöðugum skærum á
landamærum Indlands og
Kína. Hafa herir Peking-
stjórnarinnar hvað eftir ann-
mðst inn á indverskt land og
til vopnaðra átaka hefur kom
ið hvað eftir annað. Nú síðast
lítur út fyrir að hersveitir
kínverskra kommúnista hafi
hafið skipulega sókn inn í
Indland.
Nú er líka svo komið að
þeim Nehru og Krishna Men-
on er nóg boðiö. Nehru hefur
fyrirskipað indverskum herj
um að hrinda sókn Kínverja
og reka kommúnistaherina út
úr landamærahéruðum Ind-
lands. En Pekingstjórnin hef
ur svarað þessari ákvörðun
Nehrus með því að efla lið
sitt á þessum slóðum að mikl-
um mun og herða sóknina á
hendur Indverjum.
★
Enda þótt fregnir af þeim
bardögum er þarna hafa ver-
ið háðir síðustu daga séu
frekar óljósar virðist þó af
þeim mega ráða að Indverj-
ar hafi goldið þarna mikið af-
hroð og séu á undanhaldi
undan herjum Peking-stjórn-
arinnar.
Kommúnistar lýsa því að
sjálfsögðu yfir eins og ævin-
lega að á þá hafi verið ráðizt.
Indverjar hafi hafið sókn inn
í Kína. Kommúnistaherirnir
séu því einungis að verja
hendur sínar.
Eftir er nú að sjá hvernig
þeim Nehru og Krishna Men-
on gengur að tryggja öryggi
Indlands gegn ofbeldisárás-
xxm kínverskra kommúnista
með því að halda fast við
hlutleysisstefnu eins og áður.
Ekki er heldur óeðlilegt að
þeirri spurningu sé varpx.ð
fram, hvort Krishna Menon
ætli að halda áfram að styðja
inntökubeiðni Rauða Kína í
Sameinuðu þjóðimar. En
Menon hefur ýins og kunn-
ugt er verið formaður ind-
versku sendinefndarinnar á
allsherjarþinginu undanfarin
ár. —
Árás Kínverja á Indland
felur í sér mikla hættu fyrir
heimsfriðinn. Enn sem fyrr
eru það kommúnistar, sem
ógna friði og öryggi í heim-
inum.
SÍLDIN OG MARK-
AÐARNIR BÍÐA
Cennilega hefur aldrei horft
^ eins vel. og nú um sölu
Suðurlandssíldar. Vegna sí-
aukinnar tækni og reynslu
sjómannanna má einnig gera
ráð fyrir að veiðimöguleikar
séu nú einnig betri en oftast
áður. En skipin liggja í höfn.
Það er verið að rífast um
kaup og kjör og í þeim við-
ræðum gengur hvorki né rek
ur. Horfur eru helzt á því að
langur tími geti'liðið enn þar
til skipin komast á miðin.
Þetta er í senn háskaleg og
sorgleg staðreynd. Um hvað
er verið að deila? í raun og
veru um svipaða hluti og sl.
vor, þegar við borð lá að
sumarsíldveiðin stöðvaðist al
gjörlega og ríkisvaldið varð
að grípa í taumana til þess
að koma flotanum á veiðar.
Ágreiningurinn er um það,
hvort hlutur útgerðarinnar
eigi að verða nokkru ríflegri
vegna þess stórkostlega kostn
aðar, sem hún hefur orðið að
leggja í í sambandi við kaup
á nýjum tækjum og full-
komnari útbúnaði.
Allir enx sammála um það
að sjómennirnir eigi að hafa,
og verði að hafa góðar tekj-
ur. Sem betur fer hafa líka
tekjur þeirra stórhækkað í
skjóli viðreisnarstefnunnar.
Á tímabili uppbótakerfisins
þurfti að flytja hundruð eða
jafnvel þúsundir erlendra
sjómanna til landsins vegna
þess að íslendingar fengust
ekki á sín eigin fiskiskip. Nú
er þetta gerbreytt. Nú þarf
enga erlenda sjómenn á skip-
in. Tekjur íslenzkra sjó-
manna hafa stórhækkað og
afkoma þeirra er öll miklu
betri en áður var. Þessu ber
vissulega að fagna. En sjó-
mennirnir verða líka að
skilja það að atvinnutækin
verða að bera 'sig. Annars
veita þau hvorki þeim né
öðrum arð og atvinnu.

Hlýtur John Steinheck
bókmenntaverbtaun
Nobels?
SENN fer að líða að því,
að tilkynnt verði veiting
bókmenntaverðlauna No-
bels árið 1962 og eru þeg-
ar uppi miklar getgátur
um, hver hnossið hljóti.
Í Stokkhólmi hallast
margir að því, að verð-
launahafinn í ár verði
John Steinbeck. Aðrir telja
líklegastan Bretann Robert
Graves, ljóðskáld, rithöf-
und, þýðara og gagnrýn-
anda. Ennfremur hefur
israelski rithöfundurinn og
heimspekingurinn Martin
Buber verið nefndur sem
líklegur.
Það er, sem kunnugt er,
konunglega sænska akademí-
an, sem bókmenntaverðlaun-
in veitir, en í forsæti hennar
er dr. Anders österling, rit-
John Steinbeck.
höfundur. Hann mun að öll-
um likindum tilkynna hver
verðlaunin hlýtur næstkom-
andi fimmtudag, 25. október.
★
John Steinbeck hefur oft,
komið til greina við úthlutun
Nobelsverðlauna, en líkurnar
fyrir veitingu honum til
handa hafa aldrei verið eins
miklar og nú. Hann þótti
hafa unnið til verðlaunanna
þegar eftir útkomu bókar-
innar „Grapes of Wrath“
(Þrúgur reiðinnar) og aftur
er hann reit „Of Mice and
Men" (Mýs og menn). En
eftir útkomu síðustu bóka
hans, „The Winter Of Our
Discontent“ og „Travels
with Jimmy“, hafa möguleik-
ar hans enn aukizt.
Fyrstu bókmenntaverðlaun
Nobels féllu í hlut franska
skáldsins Sully Prudhomme,
árið 1901. Þrettán brezkir rit-
höfundar hafa hlotið verð-
launin, hinn fyrsti var Rudy-
ard Kipling, árið 1907.
m***m^* * *0*e»rw>.
!
Herréttur de Gaulle
ógiltur af rikisráði
París, 20. október — AP
I DAG var tilkynnt í París,
að ríkisráð Frakklands hafi
dæmt ólöglegan herrétt þann,
er de Gaulle forseti setti á
laggirnar í sumar, eftir að
dómur hafði verið kveðinn
upp í máli Salans hershöfð-
ingja, ieiðtoga OAS. Eru all-
ir dómar herréttarins felldir
úr gildi.
Það er þjóðarhneyksli ef
vetrarsíldveiðarnar tefjast
lengur. Síldarmarkaðir okk-
ar eru þegar í mikilli hættu.
Ekki hefur reynzt mögulegt
að standa við gerða samn-
inga við einstakar þjóðir. Af-
leiðingar þess eru ófyrirsjá-
anlegar.
„GRÖÐATIL-
HNEIGING"
í SOVÉT
Kommúnistar eiga í stöðug-
um vandræðum með
framkvæmd Marxismans. —
Hið kommúníska skipulag
heldur niðri framleiðsluaf-
köstum og veldur margvís-
legum erfiðleikum í efnahags
lífi þeirra landa, sem því hef-
ur verið þröngvað upp á. Er
nú svo komið að Rússar neyð
Fréttamenn í París segja,
að ákvörðun ríkisráðsins sé
mikið áfall fyrir de Gaulle.
• Það var í júní sl. að de
Gaulle setti á laggirnar fyrr-
nefndan herrétt, eftir að herdóm-
stóll, er fyrir var, lét undir höf-
uð leggjast að dæma Salan, hers-
höfðingja OAS-ieiðtoga til dauða.
Herrétturinn hefur síðan fjallað
um mál margra hryðjuverka-
manna OAS og dæmdi til dauða
André Canal er stjórnaði hryðju
ast til þess að hverfa frá ein-
stökum kennisetningum
kommúnismans og flýja á
náðir „kapítalismans.“ Er
raunar langt síðan þeir gerðu
sér ljósa nauðsyn þess. Síauk-
in ákvæðisvinna í rússnesk-
um iðnaði er m. a. sönnun
þess.
En nú virðast kommúnist-
ar í Rússlandi vera farnir að
viðurkenna réttmæti „gróða-
tilhneigingar“ og hagnaðar-
vonar einstaklinganna. —
Hverfa þeir nú stöðugt meira
að aukagreiðslum til verka-
manna fyrir góð vinnuafköst.
Kommúnistar hafa þannig
gert sér ljóst að persónuleg
hagnaðarvon einstaklingsins
er nauðsynleg til þess að
hann leggi sig fram og fram-
leiðslan geti aukizt. Áður
fyrr kölluðu kommúnistar
allt slíkt „arðrán“ og „auð-
valdsspillingu.“
verkum innan Frakklands. Hann
hefur enn ekki verið tekinn af
lífi, því að iögfræðigar hans
beindu því til ríkisráðsins, sem
er æðsti dómstóll landsins, hvort
dómar herréttar væru gildir
frönskum lögum samkvæmt. Fólk
það, er herrétturinn hefur áður
dæimt er nú frjálst að því að
krefjast nýrra réttarhalda.
Dœmdur til
8 ára
hegningar-
vinnu
Karslruhe, 19. okt. (AP)
BODGAN STASHINSKY, út-
sendari sovézku leyniþjónust-
unnar, sem flúði til Vestur-
Berlínar í ágúst 1961 og gaf
sig síðar fram við vestur-
þýzk yfirvöld, var í dag dæmd
ur til átta ára hegningar-
vinnu.
Johannesborg,
S-Afríku 19. okt. AP,
• Dagblaðið Johannesborg
Star skýrir frá því í dag, að
áður en langt um líði, veröi
meira en sex þúsund mena
undir vopnum í Jóhannesborg,
og næsta nágrenni, Nokkrar
óeirðir hafa verið í Johannes-
• borg undanfarið, meðal ann-
ars var sprengd upp rafstöð i
einu úthverfi borgarinnar fyr-
ir nokkrum dögum.