Morgunblaðið - 26.10.1962, Blaðsíða 6

6
MORCVISBLAÐIÐ
FBstudagur 26. október 1962
Sr. Sigurður Pálsson:
Alvarlegt mal
Herra ritstjóri.
f BLAÐI yðar, þann 21. olktóber
‘sl., birtist grein á baksíðu, út
af skrifum sem verið hafa að
undanfomu í dag'blöðunum Vísi
og Alþýðubiaðinu, um eiturlyf
og deyfi- og örvunarlyf. Segir
þar í undirfyrirsögn, eftir lyfja-
fræðingi einum, að hættulegt sé
að blása svona mál upp.
Ég vil biðja hann að upplýsa
hverjir séu í hættu við opin-
skáar umræður um þetta mál.
Er það hættulegt fyrir sjú'klinga,
sem lent hafa út í misnotkun
lyfja, að þeim sé gaumur gefinn?
Er það hættulegt fyrir þá, sem
eiga eftir að mæta freistingum
í þessu efni, eða er þetta gert
til verndar atvinnu þeirra sem
seija, eða til að líkna magnvana
regiugerðum, eða hvað?
Allir þeir lyfjafræðingar, sem
Morgunblaðið hefur t?. af, telja
að hér sé ekki um verulega al-
varlegt mál að ræða, af bví að
hér sé um að ræða örvunar og
deyfílyf, en ekki eiturlyf.
Yfirlæknir Slysavairðstofunn-
atl, Haukur Kristjánsson, sem
ætla má að hafi betri aðstöðu
til að þekkja þessi mál en lyfja-
fræðingar, segist ekki hafa feng
ið til meðferðar fólk undir á-
hrifum svokallaðra eiturlyfja
Samt segir hann að „óhugnan-
lega margir“ þeirra sem þangað
koma, séu undir áhrifum róandi
lyfja eða örvandi. Hann segir
enn fremur, aðspurður hvort
fólk þetta sé forfallið. „Margir
eru það, ef ekki flestir".
í Morgunblaðinu segir Sigurð
ur Ólafsson lyfsali:
„f apótekunum verðurn við
ekki varir við neina aukningu,
frá því sem verið hefur“. Á hann
þar við notkun nautnalyfja Samt
segja lögreglumennirnir Sveinn
Sæmundsson og Njörður Snæ-
hólm, í Vísi daginn áður, að
nautnalyfjaneyzla fari vaxandi
imeð hverju ári. Þeir segja einn-
ig að stöðugt færist í vöxt, að
æskufólk neyti þessara lyfja
f Morgunblaðinu segir Birgir
Einarsson, lyfjafræðingur:
„Málið hefur meira verið sett
upp sem æsifréttir en raunveru-
leikanum samkvæmt“. Er ætlun-
in með þessu að ómerkja um-
mæli Arinbjarnar Kolbeinsson-
ar, Hauks Kristjánssonar, Njarð-
ar Snæhólms, Sveins Sæmunds-
sonar og annarra þeirra, sem
skrifað hafa um þessi mál að
undanförnu? Ef þeirra ummæli
eru ekki raunveruleikanum sam-
kvæm, hver er þá raunveruleik-
inn?
Landlæknir segir í yfirlýsingu
í Vísi á laugardaginn: „Slík skrá
yfir deyfilyf og nokkur örvandi
lyf, sem hætta er talin á að verði
notuð sem nautnalyf, hefur um
áratuga skeið verið haldin hér á
landi og með því fylgat hvaða
læknar ávísuðu slíkum lyfjum
Og hverjir neyttu þeirra".
Samt segir Arinbjörn KoJ-
agsins, að nauðsyn beri til að
setja deyfi- og örvunarlyf þessi
á skrá og getur þess s'/ aklega
að hann telji það í verkahring
landslæknis.
Þá segir landlæknir enn frem-
ur: „Er ekki vitað tii þess að
heiHbrjgðisyfirvöld annarra
landa hafi nokkurn tíma gripið
til víðtækari skráningar á útlát-
um þessara síðastnefndu lyfja“.
Hvað kemur okkur það við? Þau
lyf, sem eru okkur hættuleg,
verða að vera á skránni, hvort
sem þau eru það annars staðar
eða ekki.
Það er ljóst af því sem um
mál þetta hefur verið skrifað
að undanförnu, að eitthvað er
athugavert Að ætla að eyða mál-
inu með því, að kalla það æsi-
fréttir, er árás á þjóðarsiðigæð-
ið í heild. Það er einnig árás
á þá sem fyrir þessu böli hafa
orðið.
Það er ijóst af skrifum, að
ástæða er til að athuga hvað
orðið eiturlyf þýðir. Hver er
munurinn á „raunverulegum
eiturlyfjum" og lyfjum sem hafa
sömu verkanir? Skiptir nafngifta
munur nokkru. máli, fyrir hina
siðferðilegu hlið þessa máls?
Mbl. hefur fyrir nokkrum ár-
um veitt þessu máli 'ágætan
stuðning, með greinum prófess-
ors Jóhanns Hannessonar. Þær
urðu mörgum andvaralausum til
viðvörunar. Ég teidi æskilegt að
blað yðar birti þær að nýju, þar
sem þær eru það bezta, sem ég
veit til að hafi verið skrifað, á
íslenzku , um þetta mál.
Hér þarf fræðslu og siðferði-
leg tök, því komið hefur í ijós,
að lyfjafræðingar telja pillur
sínar og fá sama út ár frá ári,
að eftirlit landlæknis leiðir
ekkert grunsamlegt í ljós. Samt
er það staðreynd að misnotkun
lyfja og eiturlyfjanautn fer vax-
andi ár frá ári. Þetta sýnir að
urn hefur verið að ræða ónóg
tök á málinu.
Hér er um svo alvarlega hættu
að ræða, að ekki er leyfilegt að
smeygja sér undan vandanum.
Með 'þöfek fyrir birtinguna.
Listmunauppboð í dag
Selfossi 21 okt. 1962
I DAG kl. 5 verða boðnir upp. í
Þjóðieikhúskjallaranum ýmsir
fágætir silfurmunir, skartgripir
listaverk o.fl. Er þetta fyrsta
uppboð sinnar tegundar, sem Sig
urður Benediktsson heldur, en
áður hefur hann selt ýmsa list-
muni á bóka- og málverkaupp-
boðum.
Dýrasti hluturinn, sem boðinn
verður upp er dömuhringur úr
hvítagulli og fimm demöntum.
Demantarnir samanlagðir gera
0,85 karat og festingar eru úr
platínu. Sagði Sigurður að þetta
væri dýrasti hluturinn, sem
hann hefði nokkru sinni boðið
upp, og væri verðmæti hans tug
ir þúsunda. Ennfremur eru á upp
boðinu tvær risastórar skraut-
flúraðar skálar úr silfri, og veg-
ur. önnur tæp 4 kg. en hin rúm
5. Þá eru þar nokkrar styttur,
fornt vínker úr brenndum kop-
ar, kristallsskálar og vasar og
aragrúi silfurskeiða og annar
borðbúnaður, svipur, armbönd,
nælur og margt fleira.
Taipei, Formósu,
Fundizt hefur flakið af
Formósuskipinu Hai Ghang,
sem var 10.000 lestir að stærð.
Ekkert hafði heyrzt til skips-
ins frá því á sunnudagskvöld.
Á skipinu var 43 manna
áhöfn, og er óttast að allir
hafi farizt.
Héldu að
styrjöld
væri
skollin á
Stokkhólmi, 25. okt. —
NTB —
Ástandið í heimsmálunum hef
ur valdið miklum ugg og á-
hyggjum í Svíþjóð, sem glöggt
má sjá af því, sem gerðist í
smábænum MariestaU við
Vánern í nótt.
Þar kom upp eldur í stórri
byggingu, og vöknuðu íbúarn
ir við ýlandi sýrenur slökkvi
bifreiðanna og lögreglunnar.
Mikil skelfing greip um sig
meðal bæjarbúa, sem hugðu,
að styrjöld væri skollin á. —
Linnti ekki símahringingum
til lögreglunnar og spurning
um um það, hvort sprengjum
hefði verið varpað á borgina,
er fólkið sá bjarmann af eld-
inum.
Datt í smá-
bátahöfniiiL
AKUREYRI, 25. okt. — Um kl.
15:30 í dag féll maður í smábáta
höfnina við Slippstöðina á Akur
eyri. Kalt var í veðri en bjart.
Menn á næstu grösum drógu
manninn, sem var eitthvað ölvað
ur, upp úr höfninni og komu hon
um í bæinn. Mun honum ékki
hafa orðið meint af volkinu.
— St. E. Sig. f
KVOLD
verður dregið
í
hinu glæsilega
SKYNDIHAPPDRÆTTt
SJÁLFSTÆÐIS-
FLOKKSINS

# Nýtni og heimagerð vara
Eg át sérstaklega ljúffengar
asiur með steikinni minni á
sunnudaginn. Eg hafði orð á
því að eitthvað hefði þetta nú
kostað* En þá kom í ljós að
þetta var heimagerður matur
og kiostaði sáralítið. Pikles í
búðum kostar hinsvegar stór-
fé, 60—70 kr. smáglas.
Þegar ég var að snæða þenn-
an ágæta mat kom mér í hug
að kunningi minn úr stétt garð
yrlcjumanna sagði mér að í
fyrralhaust hefði verið hent
miklu magni af grænmeti og þá
fyrst og fremst gúrkum og
tómötum. Þetta hefði verið
geymt í von um sölu, þangað
til það var ekki söluhæí vara
lengur.
Eg spurði þá hví í ósköpun
um væri ekki reynt að sjóða
þetta niður eða setja í lög. Um
það vissi kunningi minn ekiki
en samtök garðyrkjumanna
höfðu ekki beitt sér fyrir því.
Mér fannst það blóðugt að
hugsa til þess að hér væri hent
fyrirmyndar matarefni á sama
tíma og við kaupum í nýlendu
vöruverzlunum samskonar vöru
innflutta fyrir ærið gjald, eins
og ég nefndi áðan.
• Láta karlinn þræla
Vissulega er húshjálp af
skornum skammti á heimilun-
um, en fyrr má. nú vera, að
ekki sé hægt að gera lög á
nokkrar krukkur af grænum
tómötum og gúrkum. Væri ekki
ráð heiðruðu húsmæður að
kenna eiginmanninum að gera
lög á asíur og fá hann til að
hjálpa ykkur við verkið og
sleppa í staðinn einni bíóferð
á hausti eða einni ferð á bar-
inn í einhverju skemmtihús-
anna?
Nýtni þótti dyggð á bernsku
dögum Velvakanda. Þeir ger-
ast nú æ færri, sem kunna að
meta þessa dyggð. Þá voru
gömul föt af fullorðna fólkinu
sniðin upp og saumaðar flíkur
úr þeim á börn. Nú er hinsveg
ar svo komið að flíkunum er
hent og farið út í búð og nýjar
keyptar í staðinn. Þær eru ekki
einu sinni notaðar í gólfklúta,
því þeir fást nefnilega líka í
næstu búð.
Það er vel skiljanlegt sjón-
arrnið hjá húsmóður, sem feng
ið getur nokkurra daga vinnu
í fiskhúsi að hún vilji heldur
fara og vaska eða pakka fiski
í 3 daga og kaupa fyrir and-
virði vinnu sinnar smekklega
úlpu á dóttur sina í stað þess
að reyna að sauma hana sjálf,
ekki sizf ef henni er ekki sér
staklega lagið að sauma.
• Hornsteinn þjóðfélagsins
Þetta má þó ekki ganga
svo langt að heimaiðnaður legg
ist með öllu niður, enda er þá
kippt undan kjölfestu heimiiis
ins en upplausn kemst
á heimilisfólkið. Það flækist
hér og hvar í leit að dægra-
styttingu, í stað þess að verja
einhverju af tíma sínum til þess
að vinna heima eða dútla, ef það
vili svo við hafa. Það er mann
bætandi og þroskandi að gera
sér gagn í sínu eigin ríki, heim
ilinu. Heimilið hefir ávalt verið
hornsteinn þjóðfélagsins og það
verður að gæta þess að þessi
hornsteinn bresti ekki. Skemmti
staðir mega ekki verða svo
lokkandi að enginn fjölskyldu
meðlimur, nema sá, sem gæta
verður kornbarna, tolli heima.
• Bættir tímar
Haustin voru áður mikill
annatími á heimilunum. Við
munum þegar verið var að
rekja og rista ristlana, svíða
sviðin og sjóða allskonar sult
ur. Pabbi hjó niður og saitaði
kjötið systir rakti ristlana,
mamma risti þá og bróðir hélt
í fyrir hana. Þá tók pabþi svið
in og sveið þau eina tvær stund
ir, mamma verkaði þau og sauð
Þannig gekk þetta nokkra
daga. Fjölskyldan vann saman
við að brytja mör kalóna vamb
ir, sauma utan um keppi, búa
til rúllupylsu og sjóða niður
hjörtu.
Ef minnzt er á þetta við unga
húsmóður í dag þá segir húns
— Ó, gvöð, þetta er svo aga
lega óggesslegt. Svo aetla eg
—að far og sjá ,79 af stöðinni,, í
kvöld og svo geim á eftir. _