Morgunblaðið - 26.10.1962, Blaðsíða 12

MORCVNBLAÐIÐ
Föstudagur 26. október 1962
HB

trtgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
_t, Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakið.
CASTRO NEITAR
- OG FELLUR
Fjörutíu og fimm þjóðir
* innan Sameinuðu þjóð-
anna hafa varpað fram þeirri
tillögu, að send verði nefnd
manna á vegum samtakanna
til Kúbu til þess að kynna
sér viðhorfin þar og þá fyrst
og fremst þá hættu, sem þjóð
um Vesturheims kunni að
vera búin af eldflaugastöðv-
um Rússa á Kúbu. Fyrir full-
trúum þessara þjóða vakir að
sjálfsögðú að stuðla að frið-
samlegri lausn þess mikla
vandamúls, sem upp er kom-
ið í sambandi við víghreiður
Rússa á Kúbu.
En Fidel Castro, einræðis-
herra Kúbu, kærði sig ekk-
ert um að fá slíka sendinefnd
frá Sameinuðu þjóðunum til
lands síns. Hann hefur engan
áhuga á því, að hlutlaus að-
ili fái tækifæri til þess að
kynna sér sannleiksgildi
þeirra ásakana Bandaríkja-
manna, að Rússar hafi komið
sér upp stórkostlegum árásar
stöðvum á Kúbu. Castro hef-
tir vísað þessum tilmælum
harkalega á bug. Hlýtur það
óneitanlega að veikja mál-
stað hans mjög og staðfesta
staðhæfingar Bandaríkja-
manna um víghreiður Rússa
á Kúbu og þá hættu, sem
þjóðum Vesturheims sé af
því búin.
Fidel Castro hefur haldið
illa á málum þjóðar sinnar.
Hann naut samúðar mikils
hluta heimsins, þar á meðal
Bandaríkjanna, þegar hann
hóf baráttu sína gegn ein-
ræðisstjórn Batista á Kúbu.
En ekki hafði Castro fyrr
komið sjálfur til valda en
hann fetaði í fótspor hins ill-
ræmda fyrirrennara síns. —
Hann tók sér einræðisvald
og hóf að framkvæma of-
beldisstefnu kommúnista í
landi sínu. Síðan sté hann
það óheillaskref að gerast
algert handbendi Nikita
Krúsjeffs og hins alþjóðlega
kommúnisma. Hann lánaði
Sovétríkjunum land sitt und-
ir herstöðvar og fékk komm-
únistum þar með fótfestu í
hjartastað Vesturheims.
★
Ef Fidel Castro hefði verið
hygginn maður, hlaut hann
að sjá, að sú ráðabreytni
myndi leiða til gagnráð-
stafana af hálfu þjóða Suður-
og Norður-Ameríku.
Nú er líka svo komið, að
allar þjóðir Suður- og Norð-
ur-Ameríku standa samein-
aðar um þær öryggisráðstaf-
anir, sem Bandaríkin hafa
gert vegna hinna rússnesku
eldflaugastöðva á Kúbu.
Niðurstaðan af deilu Amer-
íkuþjóðanna og Kúbumanna
getur ekki orðið nema ein:
Fall einræðisstjórnar Fidels
Castros. Hann hefur grafið
sína eigin gröf með því að
draga loku frá dyrum Amer-
íkuþjóðanna. Þjóðir Ameríku
gátu aldrei þolað það, að
hinn alþjóðlegi kommúnismi
fengi herstöðvar, sem hægt
væri að nota til árása á þær,
rétt við þeirra eigin bæjar-
dyr.
Fidel Castro hefur ekki að-
eins svikið þjóðir Norður- og
Suður-Ameríku, hann hefur
svikið sína eigin þjóð. Hann
hefur leitt yfir hana ein-
ræðis- og ofbeldisstjómarfar,
leigt land hennar undir rúss-
neskar árásarstöðvar og bak-
að sér óvild alls hins frjálsa
heims. Þess vegna stendur
hann nú uppi einangraður.
Hlutskipti hans mun verða
hið sama og margra annarra
einræðisherra, að verða hrak-
inn frá völdum með skömm,
eftir að hafa bakað þjóð
sinni tjón og þjáningu.
KRÚSJEFF
HUGSAR SJNN
GANG
ll/|agnús Kjartansson, rit-
stjóri Moskvumálgagns-
ins á íslandi, sem nýkominn
er frá Kúbu, spáði því sl.
þriðjudag, að Sovétríkin
myndu þegar láta hart mæta
hörðu. Sovézk skip með vopn
til Kúbu myndu engu skeyta
herkví Bandaríkjamanna um
Kúbu og til árekstra myndi
koma innan skamms milli
þeirra og bandarískra her-
skipa.
Kúbufarinn spáði jafn-
framt að kjamorkustyrjöld
væri yfirvofandi.
Nikita Krúsjeff, forsætis-
ráðherra Sovétríkjanna, er
hyggnari en Kúbufarinn. —
Hann sér að nú hafa Sovét-
ríkin gengið of langt í of-
beldis- og útþenslustefnu
sinni. Árásarstöðvar þeirra á
Kúbu hafa knúð fram örygg-
isráðstafanir af hálfu þjóða
Vesturheims, sem allur hinn
frjálsi heimur telur óhjá-
kvæmilegar. Þá lætur Nikita
Krúsjeff hin sovézku vopna-
flutningaskip á leið til Kúbu
breyta stefnu sinni og sveigja
af leið. Jafnframt hvetur
hann til fundar æðstu manna
stórveldanna til þess að
reyna að jafna deiluna um
UTAN ÚR HEIMI

j
Yfirlitsmynd af Guantanamo-flóa og flotastöð Bandaríkjamanna á Kúbu.
Guantanamo-
þyrnir í augum Castros
FLOTASTÖÐ Bandarj'ikja-
manna við Guantanamo-flóa
á Kúbu hefur verið Castro til-
efni mikilla og stórra orða.
Margsinnis hefur hann kraf-
izt þess, að Bandaríkjamenn
færu þegar á brott með allt
sitt lið. Af því hefur þó ekki
orðið.
Guantanamo-flotastöðin á
sér langa sögu. Fyrir rúmum
60 árum sendu Bandaríkin
herlið til Kúbu, til þess að
styðja Kúbana í frelsisbar-
áttu sinni gegn Spánverjum.
Allt frá þeim degi hefur ríkt
vinátta með Bandaríkjamönn
um og Kúbönum; þ.e. fram
til þess dags, er Castro breytti
Kúbu í fyrsta vígi kommún-
ismans í Vesturheimi.
Flotastöðin liggur umihverf-
is flóann, og nær yfir um 113
ferkílómetra svæði og er því
aðeins stærri en furstadœm-
ið Lichtenstein.
Kaktusmúr
Eins og venjulega er um
kiommúnista, þá girða þeir
sig frá umheiminum rneð
„múr“. Hann er líka fyrir
hendd á Kúbu, og er flotastöð-
in bandaríska umlukin 10 m
breiðu belti af kaktusum. Hef-
ur það belti fengið nafnið
„kaktusmúrinn“.
Sjálf er flotastöðin umluk-
in hárri vírgirðingu, um 38
km langri.
Aðeins tæpir 60 km eru
sagðir að næsta aðsetursstað
rússneskra hermanna á eyj-
unni. Auk þess eru um 5000-
6000 kúbanskir hermenn á
verði allt umhverfis flotastöð
ina, og hafa þeir mjög full-
komin vopn, m.a. hraðskreiða
fallbyssuvagna, auk nr>rm rra
tækja.
VíggirSing og varðtumar
Bandaríkjamenn hafa einn
ig miklar varnir meðfram yztu
Framhald á bls. 17
W. R. Collins, hershöfðingi í bandaríska flotanum (til hægri), við liðskönnun á flugvellinum í
Guantanamo. Þeear sl. sunnudae deei áður en Kennedy forseti. hélt ræðu sína, var sendur
liðsauki til flotastöðvarinnar. — í baksýn er flutningaþota
Kúbu og hindra að til styrj-
aldar komi.
Ekkert skal fullyrt um
það, hvað raunverulega býr
undir þessari yfirlýsingu for-
sætisráðherra Sovétríkjanna.
En ástæða er til þess að
fagna því að hann gerir sér
ljósa þá hættu, sem fælist í
árekstrúm milli rússneskra
vopnaflutningaskipa á leið til
Kúbu og bandaríska flotans.
Hinn frjálsi heimur þráir
ekkert frekar en frið og leið-
togar hans hafa sýnt, að þeir
vilja einskis láta ófreistað til
þess að ná heiðarlegu sam-
komulagi um deilumálin. En
það þýðir ekki, að hinum al-
þjóðlega kommúnisma verði
til lengdar þolað hverskonar
ofbeldi og yfirgangur.
ERFINGJAR
STALÍNS
IT'rægt rússneskt skáld hefur
" nýlega birt eftir sig
kvæði, sem nefnist „Erfingj-
ar Stalins“. í því sambandi
er þess minnzt, að nú er eítt
ár liðið síðan lík Stalins var
flutt úr grafhýsi þeirra Len-
ins og komið fyrir án allrar
viðhafnar „einhvers staðar á
afviknum stað“. Þetta unga,
rússneska skáld dvelst nú á
Kúbu. Hann fer mörgum
hörðiun orðum um hinn látna
einræðisherra, sem rússneska
þjóðin og kommúnistar um
allan heim voru látnir dýrka
eins og goð á stalli.
Hinu unga skáldi er ekki
rótt, það er hrætt um að
Stalin komi aftur. Það óttast
að arftakar hans séu í raun
og veru að framkvæma stefnu
hans. Skáldið kemst -m.a. að
orði á þessa leið:
Stalin hefur ýmislegt í huga.
Hann hvílist aðeins.
Þið verðið að tvöfalda, þre-
falda verðina á gröf hans,
svo að Stalin rísi ekki upp
og með honum fortíðin....
Hin unga skáldakynslóð í
Rússlandi er hrædd um að
„Stalin rísi upp og með hon-
um fortíðin". Hver láir ungu,
rússnesku skáldimum ugg
þeirra?!