Morgunblaðið - 02.02.1963, Blaðsíða 14

14
MORGVNBLAÐJÐ
Laugardagur 2. febrúar 1963
tiðindi

ÞEIK stjámmáiafréttairiíarar,
sem xnest haia ritað um atburði
þá, sem gerzt hafa í Evrópu und
anfama daga, eru á þeirri skoð-
un, að órói sá, er gert hefur
vart við sig, eigi sér þirjár meg-
inorsakir. Tvæ-r þeirra megi
rekja að öllu leyti til DeGaulie,
Frakklandsforseta, eina að hluta.
Orsakirnar eru taldar þessar:
• De Gaulle tók ákvörðun um
að veita Bretum ekki aðild
að EfnahagsbandatLagi Evx-
ópu.
• Porsetinn lét í ljósi þé skoð-
un sína, að Bvrópa gæti, að
sínu áliti, komizt vel af án
Bretlands og Bandaríkjanna.
Móðir okkar
ÁSTRÍÐUR ÞÓRÐARDÓTT **.
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni mánud. 4. febr.
kL 1,30.
Einar B. Bessason,
Jóhann Bessason,
Sigvaldi Búi Bessason,
Ólafía Bessadóttir Foged.
Hjartanlegar þakkir til allra þeirra, er sýndu samúð
í okkar sáru sorg, við andlát og jarðarför litlu dóttur
okkar
LÁRU
Fanney Magnúsdóttir, Ólafur Brandsson,
og böm.
Alúðar þakkir fyrir auðsýnda samúð við fráfall og
jarðarför föður okkar
SKÚLA JÓNSSONAR
trésmiðs.
Aðalbjörg Skúladóttir, Axel Skúlason,
tengdaböm og barnaböm.
Maðurinn minn
SVEINN BJARNASON
frá Tungu, Neskaupstað,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju mánudaginn
4. febrúar kl. 10,30 f. h. Athöfninni verðui' útvarpað.
F. h. vandamanna.
María Hjálmarsdóttir
Köldukinn 30, Hafnarfirði.
Innilegt hjartans þakklæti viljum við flytja ykkúr
öllum, sem sýnduð okkur samúð í orði og verki við hið
sviplega fráfall.
KRISTJÁNS EYFJÖRÐ VALDIMARSSONAR
Þökk fyrir allar minningargjafimar, skeytin, blómin,
handtök og hlýjan hug. Sérstaklega óskum við eftir að
mega færa söngfólki K.F.U.M. og K. beztu þakkir fyrir
fagran söng við útför hans.
Guð blessi vkkur öll.
Bryndís Helgadóttir,
Filippía Kristjánsdóttir,
Ingveldur Valdimarsdóttir,
Helgi Valdimarsson,
og aðrir vandamenn.
Móðir okkar
GUÐRÚN SIGURÐARDÓTTIR
Heggstöðum, Andakíl
andaðist 31. janúar s.l
Börnin.
Útför hjónanna .
INGA JÓNSSONAR
og UNNAR BENEDIKTSDÓTTUh
Hofteigi 18
sem létust 27. og 28. f. m. fer fram frá Fossvogsklrkju
mánudaginn 4. febrúar kl. 1,30 e. h. — Blóm afbeðin,
en þeim, sem vildu minnast þeirra er bent á félag fatl-
aðra og lamaðra. — Fyrir hönd vandamanna.
Rósmundur Guðmundsson.
Edward Heath, varautanríkisráðherra Breta, og aðalfulltrúi í viðræðunum í Brússel, — fyrir
miðju. T. v. er Christopher Soames, landbunaðarráðherra, og t. h. Duncan Sandys, nýlendu-
málaráðherra. — Myndin var tekin á þriðjudag, er ljóst var, að viðræðum við Breta yrði hætt.
INIýtt hlutverk Evrópu?
• 22. janúar undirrituðu Aden-
auer, kanzlari V->ýzkalands,
og DeGaulle Parísarsamning
grundvöllinn að sérstöku
bandalagi innan bandalags
Atlantshafsríkjanna.
Hvert þessara atriða hefði
nægt til að koma róti á stjórn-
málalíf álfunnar. Þessi þrjú
skref, hvert á eftir öðru, hafa
hins vegar gert stjórnmálamönn-
um ljóst, að DeGaulle hefur lagt
út á þá braut, er brýtur nær
algerlega í bága við stefnu Vest-
urvelda, eins og hún hefur ver-
ið frá stríðlokum.
Þeirrar skoðunar hefur víða
gætt, að nú, þegar „þriðja veld-
ið“, Evrópa DeGaulle, fer að
segja til sín, sé rétt að hafa í
huga, að framtíð hennar sé fyrst
og fremst undir því komin, hvexn
ið stjórnir V-Þýzkalands og
Frakklands halda Parísarsátt-
mélann.
Bent hefur verið á, að það
muni hafa úrslitaþýðingu í fram
tíðinni, hver heldur í stjórnar-
taumana. Fáir efast um, að Aden
auer og DeGaulle muni gera það,
sean í þeirxa valdi stendur, til að
framfylgja samningnum í hví-
vetna — meðan þeir sitja við
i völd. Hins vegar var um það
samið, er gengið var til nú-
verandi stjórnarsamstarfs í V-
Þýzkaiandi, fyrr í vetur, að
Adenauer dragi sig í hlé síðar
á þessu ári. Þá eru valdatáma De
Gaulle og takmörk sett.
Ljóst er af skrifum margra
stjómmálafréttaritara, að þeir
telja það hafa sérstaka þýðingu,
að Frakkar og V-Þjóðverjar
muni nú ræða ÖK meixiháttar
il, er snúa að sambúð við
aðrar þjóðir, sín á milli, áður
en þeir ræða við aðra banda-
menn sína. Þótt slíkar viðræður
eigi sér stað, þá sé það ljóst, að
enginn samningur getur knúið
fram sömu skoðun á öllum mál-
um.
Báðamenn í Frakfklandi telja
Parisarsamninginn mjög þýðing-
cirmikinn fyrir DeGaulle, þar eð
áætlanir forsetans muni ekki ná
fram að ganga, án náinnar sam-
vinnu við V-Þjóðverja. Án að-
stoðar þeirra geti DeGaulle vart
vænzt þess að gegna forystu-
hlutverki í Evrópu.
Stjórnmáls/.iehn og fréttarit-
arax velta nú mjög fyrir sér
þeirri spurningu, hvort v-þýzka
þingið muni samþykkja samn-
ing þjóðarleiðtoganna. Gert er
xáð fyrir, að DeGaulle muni gera
allt, sem hann getur, til að reyna
áð tryggja, að svo verði.
Fari svo, að samningurinn
hljóti ekki samþykki þingsins,
er janfvel talið hugsanlegt, að
DeGaulle leggi til þjóðajratkvæða
greiðslu um málið, bæði í Frakk
landi og V-iÞýzkailandi — þá
með væntanlegum stuðningi Ad-
enauers. Þá kæmi í ljós, hvort
úrslit slíkrar atkvæðagreiðslu
yrðu DeGaulle jafnt í yil og
raun varð á í Frakklandi, fyrr
á þessum vetri.
2
Bíkjandi skoðun meðal stjórn-
ir.tólamanna — annarra en
franskra — beggja vegna Atlants
hafsins, er sú, að afstaða De
Gaulle marki tímamót. Samstaða
vestrænna ríkja hafi verið rof-
in, á fleirum sviðum en einu.
Loku sé nú fyrir það skotið,
að af nánu efnahagssamstarfi
verði með Efnaihagsbandalaginu
og enskumælandi löndunum,
Bretlandi og Bandaríkjunum.
Frakkar hafa lýst vantrausti
sínu á Bandaríkjunum, með því
að halda því fram, að þeir verði
að feoma sér upp eigin kjarn-
orkuher, þar eð því sé ekki að
treysta, að Bandaríkjamenn
standá við sfeuldbindingar um
vamir Evrópu.
Sú spurning, sem hæst ber nú,
er þessi: Hvað veldur þessari
stefraubreytingu, og hvað er það,
sem fylgismenn stefnu DeGaulle
vilja — og hvað vilja þeir ekki?
Hver er hugur þeirra?
Svarsins rná m.a. leita í skrif-
um franskra blaða að undan-
förnu, en þau opna augun fyrir
nýjum þætti í afstöðunni til
Bandaríkj anna.
Vifeublaðið „Candide" segir:
„Hver er það, sem stendur í
leynimakki við Rússa?“ Svarið
er: „Kennedy, Bandaríkjafor-
seti“. Síðan segir:
„Bandarífein, sem ásamt Rúss-
um eiga nær öll kjarnorkuvopn
heims, draga efefci lengur- dul
á þá stefnu sína að drottna ein“.
Síðan er bætt við, að DeGaulle
sé mjög andvígur hvers konar
baradalagi Rússa og Bandaríkja-
manna.
Sama blað heldur því fram,
að eina skýringin á því, að Banda
ríkin ætli nú að fjarlægja eld-
flaugar sínar frá Tyrklandi og
Ítalíu, (ekfei er minnzt á Pólaris-
eldflaugar á Miðjarðarhafi) sé
sú, að þau hafi gert leynisamn-
ing við Sovétríkin. „Því hefur
þegar heyrzt fleygt, að Banda-
ríkin séu að fjarlægja kjarn-
orkuvopn frá V-Þýzkalandi“,
segir „Candide" loks.
Dagblaðið „Combat“ segir:
„Varautanríkisráðherxa Banda-
ríkjanna hefur staðfest (hér ræð
ir blaðið um síðasta fund æðetu
manraa NATO), að hlutverk okik
ax (Frafefea) sé að vera fallbyssu-
fóður, þannig, að Bandarífein
geti haldið áfram að leggja á-
herzlu á siðfexði og mennlun,
sem ekki er fyrir hendi“. í sömu
grein segir: „Annars vegar haida
Bandaríkin uppi áróðri gegn
Sovétríkjunum, og slíkt' á að
hvetja okfeur til að færa fórn-
ir. Hins végar er okkur Ijóst,
að þeir eru reiðubúnir að ganga
til samninga við Moskvuvaldið
— á kostnað bandamanna sinna
og hlutlausra landa
Þótt ekki sé hægt að segja,
að þessd skrif séu einkennandi
fyrir þau blöð, em halda því
fram, að Bandaríkin séu að seil-
ast til heimsyfirróða, þá eru þau
engu að síður athyglisverð.
Þeir menn í Frakklandi, sem
mestu ráða um skipulagningu
efnahagsmála, hafa oftar en einu
sinni lýst því yfir við fréttarit-
ara, að þeir hafi áhyggjur af
bandarískum áhrifum í Evrópu.
Þeir álíta,. að mikil kaupgeta
almennings leiði til efnishyggju,
en hana telja þeix einkenni
Bandaríkjanna.
Parísarblaðið „Le Monde“ seg-
ir: „Evrópa er ekki lengur þiggj-
andinn í viðskiptum sínum við
Bandaríkin — hún er keppinaut-
ur. Bandaríkin Hta á sameinaða
Evrópu sem fyrsta skrefið til
bandalags ríkjanna beggja vegna
Atlantshafsinis, sem stjiórnað
verði frá Washington".
3
Hugur só, sem birtist í þessum
skrifum og öðrum, sem ræða til-
hneigingu Bandaríkjanna til yfir
ráða í Evrópu, þótt í vægari
tón sé, gefur að nokkru til kynna,
hvað býr að baki frönsku af-
stöðunnar.
Hver er hugux manna í öðr-
um ríkjum Efnahagsbandalags-
ins, þeim, sem opinberlega hafa
tekið afstöðu með Bretum, í um-
ræðunam í Briissel uim aðild
þeirra.
Stjórnmálafréttaritarar í Brúss
el og höfuðborgum annarra Janda
EBE hafa lagt sig mjög fram
við að reyna að komast að skoð-
unum ráðamanna og almennings
á því, hvað sé æskilegt — og
óæskilegt í samstarfi Vestur-
landa.
Spurningaxnar, sem leitað hef
ux verið svara við, eru m.a.
þessar:
• Eru Bretar reiðubúnir að
ganga til samstarfs við lönd
in á meginlandi Evrópu?
Vilja þeir sverja sig í banda-
Xag með Evrópumöranum,
öðrum fremur?
• Á Efnaihagsbandalagið að
verða undir stjórn Frakka,