Morgunblaðið - 22.05.1963, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 22. maí 1963
MORCVWBL 4Ð1Ð
19
„Getur nokkur bóndi
efast?“
Þá má nefna lögrin frá 1962 um
stofnlánadeild landbúnaðarins,
landnám, raektun og byggingar
í sveitum. Er hér um að ræða
endurskipulagningu á lánasjóð-
um bænda og stórkostlega efl-
ingu. Hefur þannig ýmsum gjald
þrota lánasjóðum verið breytt í
öflugt tæki til uppbyggingar í
Iandbúnaðinum. Um þessar ráð-
stafanir segir Tíminn í rit-
stjórnargrein 11. marz 1962:
„Getur nokkur bóndi efast
lengur um það, hvern hug nú-
verandi ríkisstjórn ber til land-
búnaðarins og bændastéttarinn-
ar?“
Mbl. vill hér með koma þess-
ari spurningu áleiðis í þeirri trú,
að verkin tali skýrara máli, en
blekkingar og áróður.
Eitt herbergið á efstu hæð hússins eftir brunann.
Ljsósm. Mbl.: Ól.K.M.
Félagar Jóhannesar Geirs, málara, hjálpuðu honura að bjarga
dýrmætum vélum og tækjum af verkstæðinu.
— Eldsvoöi
Framihald af bls. 17
ítæðið Otto Michelsen og klæð-
skeraverkstæði Hreiðars Jóns-
sonar, og á efstu hæðinni, Ljós-
myndastofa Jóns Kaldal og heild
verzlunin Ölver. Auk þess var
þarna hárgreiðslustofa, vinnu-
stofa Jóhannesar Geirs, málara,
og nokkrar íbúðir.
Eg hef hug á að gera við hús-
ið, en hvort það verður gert, fer
að öllu leyti eftir áliti og niður-
stöðu matsmanna. í>etta er mik-
ið tjón fyrir rekstur þeirra fyr-
irtækja, sem þarna voru til
húsa.“
Málverkum og bókum bjargað
Síðar sneri blaðið sér til Jó-
hannesar Geirs Jónssonar, mál-
ara:
„Ég hafði vinnustofu mína á
efstu hæð, sem snýr að Smiðju-
stíg, en þegar eldurinn brauzt
út var ég í herbergi mínu, sem
var á efstu hæð, vestast í hús-
inu út að Laugaveginum. Ég
heyrði allt í einu eins og spreng-
ingu og rúðubrot, og datt helzt
í hug, að bíll hefði ekið inn um
búðarglugga við Laugaveginn,
rétt hjá.
Þegar ég opnaði gluggann hjá
mér, til að sjá, hvað hefði kom-
ið fyrir, stóð eldstrókur út um
gluggann á herberginu við hlið-
ina á mínu, þar sem heildverzl-
unin Ölver var. Ég hljóp strax
niður á verkstæði Otto Michel-
sen, en þaðan var hringt á
slökkviliðið, og við hlupum upp
með slökkvitæki, og brutum upp
hurðina inn í herbergið, þar sem
eldurinn var, ef einhver skyldi
vera inni.
Þetta hús er eins og völund-
arhús, alls konar ranghalar og
víða innangengt, og ég þreif með
mér þungan bókakassa úr her-
berginu mínu og braut upp tvær
hurðir á leið í vinnustofu mína.
Þar gat ég lítið aðhafzt í fyrstu
vegna reyks, en eldurinn komst
ekki þangað.
Brátt komu þarna margir fé-
lagar mínir, og hjálpuðu mér að
bjarga út málverkum og bókum,
og margir, sem þarna komu til að
horfa á brunann, réttu mér hjálp
arhönd og mynduðu keðju alla
leið niður.
Ég held, að ég hafi engin mál-
verk misst þarna, en sum eru
skemmd af reyk, og margar bæk
ur eru skemmdar, en hins vegar
brann allt í herberginu mínu. Ég
var heppinn að geta einhverju
bjargað, ekki sízt af því að ég
hafði ekkert vátryggt, enda þótt
ég beri með mér eldhræðslu og
mér hafi oft orðið hugsað til
þessa“.
Skemmdir af vatni og reyk
Otto Michelsen hafði skrift-
vélaverkstæði sitt á miðhæðinni
í álmu, sem liggur til norðvesturs
í átt frá Laugavegi.
„Eldurinn komst aldrei niður í
verkstæði mitt, en þó urðu hjá
mér allverulegar skemmdir af
vatni, en einkum þó af reyk. —
Þarna var mikið af skrifstofu-
vélum, sem ég hafði til viðgerð-
ar, og varahlutir. Þetta eru fín-
gerð tæki, sem ekki þola minnsta
hnjask.
Drengirnir, sem vinna hjá mér,
sýndu einstakt snarræði við að
bjarga vélum og tækjum, og fyr-
ir bragðið varð tjónið margfalt
minna, en ella hefði orðið. Þeir
byrjuðu á því að bjarga út gas-
og súrefnisgeymum, sem við not-
um, og hafa þannig vafalaust
forðað þeim, sem að björguninni
unnu frá mikilli hættu.
Síðan fóru margir þeirra inn
um glugga á bakhliðinni og unnu
skipulega að því að bjarga út úr
verkstæðinu. Reykurinn var mik
ill í verkstæðinu, og háði þeim
mikið. Einn þeirra var að bera
þunga rafmagnsritvél fram að
glugganum, þegar leið yfir hann
af reykjarsvælunni, og hann datt
með vélina í gólfið.
Verst hjá mér er húsnæðishrak
ið, sem ég lendi í. Það stóð til
hjá okkur að gera breytingar á
húsnæðinu, til að færa út kví-
arnar, en nú þarf ekki gera því
skóna. Ég ætla þó að reyna að
halda uppi þjónustunni, með því
að láta viðgerðir fara fram á
þeim stöðum, sem tækin eru
notuð“.
Vatniff fossaði yfir okkur
Hreiðar Jónsson, klæðskeri, rak
verkstæði sitt á miðhæðinni á
horni Laugavegs og Smiðjustígs
„Þegar við urðum eldsins varir
héldum við að við hefðum tíma
til að bjarga út vörum og vélum
Sú varð þó ekki raunin, því við
vorum aðeins búnir að fara tvær
eða þrjár ferðir, þegar vatnið
fossaði niður yfir okkur. Það var
reyndar ekki að furða, þegar það
kom í ljós, að við vorum beint
undir herberginu, þar sem mest-
ur eldurinn var.
Við náðum þó út mestu af
þeim fötum, sem við vorum ný-
lega búnir að sauma, en öll efni,
Frarruhald á bls. 31
Húseigendurnir Sigurliði Kristjánsson og Valdimar Þórðarson
í hópi áhorfenda að fylgjast með brunanum.
Félagar Jóhannesar Geirs, málara, hjápuðu honum að bjarga
málverkum úr vinnustofu hans á efstu hæð.
STAKSTEISVIAH
TÍMINN lætur sér nú mjög um-
hugað um að kom:. því inn hjá
landsmönnum að bændur séu
ekki jafnötulir í ræktunarfram-
kvæmdum eins og áður. Er það
einn þátturinn í þeirri iðju blaðs
ins að sýna fram á hve ólífvæn-
leg atvinnugrein landbúnaðurinn
sé og illverandi í sveitum lands-
ins. Með þessu vill þetta
„málgagn sveitanna“ þjóna bænd
um og málstað þeirra. —
Framkvæmdir
aldrei meiri
Sannleikurinn er þó sá, að
framkvæmdir í byggingxun, rækt
un og annrri uppbyggingu í
sveitum landsins hafa aldrei ver.
ið meiri en nú. Þær takmarkast
ekki af öðru heldur en skorti á
faglærðum mönnum, t.d. smið-
um, sem allstaðar gerir vart við
sig, ekki síður í sveitunum held-
ur en til sjávarins. Ræktunin er
eðlilega nokkuð misjöfn frá ári
til árs. Það fer aðallega eftir
tíðarfarinu að vori til og öðru
árferði. En þegar dæma á um
starf bænda að ræktunarmálum
í tíð vinstri stjórnarinnar og
eftir uppgjöf hennar, verður að
taka meðaltal nokkurra ára. Og
það lítur þannig út að á árun-
um 1956—58 — vinstri stjórnar-
árunum — var ræktunin 3566
ha á ári að meðaltali, en næstu
þrjú árin — 1959—61 var rækt-
unin 3990 ha á ári eða 424 ha.
meiri á ári.
Hagur Framsóknar
og hagur bænda
Með stórfelldri eflingu lána-
sjóða landbúnaðarins, hefur við-
raisnarstjórnin lagt grundvöllinn
að auknum og varanlegum fram-
förum og uppbyggingu í land-
búnaðinum. Má hér nefna bráða
birgðalög 1961 og lög frá 1962
um breytingu á lausaskuldum
bænda í föst lán til 20 ára.
Skyldu lánin greidd út í banka-
vaxtabréfum. Framsóknarmenn
reyndu á allan hátt að gera þessa
fyrirgreiðslu ríkisstjórnarinnar
tortryggilega og létu jafnvel að
því liggja, að bankavaxtabréfin
myndu bændum gagnslaus, því
að skuldheimtumenn þeirra
myndu ekki vilja taka bréfin
sem greiðslu. Ríkisstjórnin hafði
Þó tryggt bændum full afnot
vaxtabréfanna í þessu skyni.
Ýmsir bændur létu því miður
blekkjast af þessum óheilla á-
róðri málgagns Framsóknar-
flokksins og sóttu því ekki um
þessa lánafyrirgreiðslu. Þetta
varð þessum bændum dýrkeypt
reynsla, en ætti um leið að
vera þeim víti til varnaðar.
Þetta er gott dæmi um það,
að ýmis skrif Tímans um land-
búnaðarstefnu núverandi ríkis-
stjórnar miðast fremur við flokks
hagsmuni en hag bænda.
Þessum ráðstöfunum viðreisn-
arstjómarinnar í lánamálum
bænda er nú lokið á þann veg,
að bændum hefur verið veitt
samtals 780 lán að upphæð sam-
tals 65,9 milljónir króna.