Morgunblaðið - 16.08.1963, Blaðsíða 1

24 slður
50 árgangur
163. tbl — Föstudagur 16. ágúst 1963
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Youlou lagði
upp laupana
- her stjórisar nú KqngólýðveSdi
Skýrt hefur verið frá járn-
brautarráninu mikla í Bret-
landi á dögunum. Á þessum
bóndabæ höfðust ræningjarn-
I ir við, fyrst eftir að ránið var
framið. 100.000 sterlingspund
hafa þegar fundizt og fjórar
manneskjur hafa verið hand-
teknar. Lögreglan telur sig
4 vera langt komin með að upp-
t lýsa allt málið.
Mesta hvol-
veioi a
suióiinu
í gær
1 GÆR voru 11 búrhvalir á
leið til lands til hvalstöðvar-
innar í Hvalfirði. Er þetta
mesta sólarhringsveiði, sem
stöðinni hefir borizt það sem
af er sumrinu. Hvalur 8 kom
í gærkvöldi til stöðvarinnar
með 2 búrhvali, en Hvalir 5.,
6. og 7. voru á leið til lands
með sína 3 hvalina hver.
Alls hafa þá verið lagðir að
velli 322 hvalir á sumrinu.
Búrhvalirnir veiðast djúpt
út af Vestfjöröum allt að is-
rönd.
Brazzaville, 16. ágúst —
AP — NTB: —
Fulbert Youlou, forseti Kongó-
lýðveldisins (fyrrum Franska
Kongó), sagði af sér í dag. Jafn-
framt tilkynnti forsetinn, að her
landsins myndi fara með öll völd
þar til ný stjórn hefði verið sevt
á laggimar.
Það hefur vakið athygli, að for
setinn skuli hafa sagt af sér, að-
eins sólarhring eftir, að hann
lofaði að mynda nýja rikisstjórn
„réttsýnna“ manna.
Þá hafði forsetinn einnig fallið
llla horfir nú l
málefnum Alsír
orðrómur um, að stjórn Ben Bella sé
að gliðna í sundur — torsœtisráðherr
ann hallast œ meir að einrœði
Algeirsborg, 15. ágúst.
— AP — NTB —
MIKILLAR ólgu gætir nú í
Alsír. Nánustu fylgismenn
Ben Bella birtu í dag harð-
orða árás á Ferrhat Abbas,
fyrrum forseta þings lands-
ins. Hann hefur nú sagt af
sér því embætti, en mun þó,
að eigin sögn, sitja áfram á
þingi.
Óstaðfestar fregnir í dag
herma, að mikil óvissa riki
um framtíð ráðuneytis Ben
Bella. Fylgir það fréttunum,
að ýmsir ráðherra hans hafi
hótað að segja af sér, verði
ekki snögg breyting á stjórn-
arháttum. (Sjá nánar bls. 12).
Greinilegt er, að órói sá, sem
gætt hefur síðustu tvo daga, á
ekki hvað sízt rót sína að rekja
til ákvörðunar Abbas. í yfirlýs-
ingu þeirri, sem að ofan er vikið,
og fjallar um hlut Abbas, segir,
að hann sé svikari — „raunveru
lega ekkert annað en argasti
kapitalisti".
Sjálfur hefur Abbas látið birta
alllanga skýrslu um stjórnarhætti
Ben Bella, og er þar farið hörð-
um orðum um forsætisráðherr-
ann. Abbas var einn nánasti
stuðningsmaður Ben Bella, er
Framh. á bls. 23
I
frá þeirri yfirlýsingu sinni, að
hann hyggðis'i gera þing landsins
valdalaust, og taka upp eins-
flokkakerfi.
(Sjá nánar um Youlou á bls. 23)
í dag var þriggja ára afmæli
Kongólýðveldisins. Strax í birt-
ingu tók fólk að safnast saman
við forsetahöllina, og munu um
10.000 manns hafa verið þar sam
an komin er flest var. Krafðist
fólkið þess, aö Youlou segoi af
sér.
Herlögregla varði forsetahöll-
ina, en 3000 manna franskt vara
lið var til reiðu, skyldi koma til
alvarlegra átaka.
Strax, er Youlou hafði lesið
lausnaryfirlýsingu sína af svöl-
um hallarinnar, dreifðist mann-
fjöldinn.
Til átaka kom í lýðveldinu sL
þriðjudag, er forsetinn lét hand
taka nokkra verkalýðsleiðtoga.
Voru þeir leystir úr haldi, en
fangelsisbygging höfuðborgarinn
ar brennd til grunna. Frá þeim
tíma hafa fáir verið á ferli 1
Brazzaville, og vinna nær legið
niðri. Það var fyrst í dag, hátíð
ardaginn, að fólk fjölmennti á
götum úti, og þá einkum til að
krefjast þess, að Youlou segði af
sér.
Tilkynnt var strax, er Youlou
hafði haldið tölu sína, að her
landsins myndi taka við stjórn
opinberra mála, unz tekizt hefði
að mynda nýja stjórn.
Ásaka Krúsjeff um alvar-
leg samnmgsrof
Moskvu, Vínarborg, Peking, . enn í dag hvort á annað, og
15. ágúst AP NTB véku í orðsendingum sínum
SOVÉTRÍKIN og Kína deildu | að því, sem margir telja
Olíubirgðir hafa lengi
verið geymdar í Hvalfirði
Tíminn gengur lengra en
kommúnistar í blekkingum
um aðstöðu NATO
EINS og Morgunblaðið skýrði
frá í gær, standa nú yfir samn
ingar við Atlantshafsbanda-
lagið um heimild því til
handa til að byggja 25—28
olíugeyma í Hvalfirði og nauð
synleg hafnarmannvirki í því
sambandi. Er hér um að ræða
að byggja nýja geyma í stað
þeirra, sem nú eru orðnir
gamlir og úr sér gengnir. —
„Þjóðviljinn“ segir auðvitað í
gær, að hér sé um enn eina
landssölu að ræða — og kipp-
ir sér enginn upp við það, en
hitt er furðulegra, að mál-
gagn Framsóknarflokksins
blæs fregn þessa upp og segir
að verið sé að semja um flota-
og kafbátastöð í Hvalfirði.
Meginatriði málsins eru þessi:
í Hvalfirði hefur lengi verið
birgðastöð, þar sem geymdar eru
varabirgðir af olíu og benzíni.
Þar eru nú 37 olíu- og benzín-
geymar, sem byggðir voru á
styrjaldarárunum og hafa sumir
þeirra verið endurnýjaðir að
nokkru leyti, en aðrir ekki.
Þegar Bandaríkjamenn fóru
héðan í styrjaldarlokin eignaðist
ríkisstjórnin olíustöðina í Hval-
firði og síðan keypti Olíufélagið
hf. stöðina. Það notaði hana fyrst
til eigin afnota, en síðan leigði fé
lagið Bandaríkjamönnum geym-
ana í Hvalfirði fyrir mikið fé.
Síðan hefur olíufélag Framsókn-
armanna haft mikinn hagnað af
þessari leigu, og er ekki ólíklegt
að þangað megi rekja bægsla-
ganginn, sem gripið hefur um sig
meðal Framsóknarmanna.
Það sem nú er verið áð semja
um, er ekki annað en það að
byggja megi nýja olíugeyma til
þess að anna geymslu þeirra
varabirgða af olíu, sem talið er
nauðsynlegt að hafa hér á landi,
en jafnframt er um það rætt, að
leyfa smíði á bryggju og gerð
legufæra í samræmi við þarfir
stöðvarinnar. Legufæri yrðu þó
geymd á landi og ekki notuð
nema samkvæmt sérstökum heim
ildum íslenzkra stjórnarvalda, ef
nauðsyn væri talin krefja.
Ef af samningum verður, þá
verða hinir nýju olíugeymar not-
aðir á nákvæmlega sama hátt og
eldri geymarnir, þ.e.a.s. að olía
verður geymd í þeim í nokkur
ár, en síðan ef til vill skipt um
hana, en hinsvegar verður ekki
um það að ræða að afgreiða þar
nein skip, hvorki verzlunarskip,
herskip né kafbáta!
Um mál þetta er nánar rætt í
ritstjórnargreinum blaðsins í dag.
kjarna ágreiningsatriðanna:
kj arnorku vopn.
í yfirlýsingu stjórnarinnar
í Peking, sem fréttastofan
„Nýja-Kína“ hefur birt, segir,
að 1959 hafi sovézkir ráða-
menn svikið áður gert sam-
komulag, og neitað að veita
kínverskum vísindamönnum
upplýsingar um kjarnorku-
sprengjur, og smíði þeirra.
Samkomulag það, sem vik-
ið er að í kínversku orðsend-
ingunni, er sagt gert 1957. Ei
því haldið fram, að heimsókn
Krúsjeffs til Bandaríkjanna
1959 hafi valdið því, að „sov-
ézki leiðtoginn“ hafi gengið á
bak orða sinna.
Ráðamenn í Albaníu lýstu þvi
yfir í dag, að þeir væru alger-
lega mótfallnir samkomulaginu
um takmarkað bann við tilraun-
um með kjarnorkuvopn. Telja
þeir samkomulagið ekki í anda
V ars j árbandalagsins.
Moskvublaðið „Pravda“ skýrii
frá því í dag, hvaða skoðanir
sovézkir leiðtogar hafi á þessu
máli. Er ekki annað að sjá, en
blaðið hafi séð fyrir yfirlýsingu
kínversku fréttastofunnar. Greir
argerð „Pravda“ er að nokkn.
leyti endurprentun á skýrslu.
sem kommúnisk friðarnefnd !
Vínarborg hefur áður látið birta
I skrifum Moskvublaðsins )
dag segir, að kínverskir leiðtog-
Framh. á bls. 23