Morgunblaðið - 23.08.1963, Side 11
Föstudagur 23. ágúst 1963
MORGUNBLADID
T1
Hermundur Þórðarson
sextugur
1 STRAUMNI lífsins liggja vegir
margra manna til ýmissa átta,
J>ó alltaf séu undantekningar að
<dvalið sé á sama stað um alla
«evi. Enn annað er það, sem
Bengur jafnara yfir vor mann-
anna börn, að tímabilið heldur
eífellt áfram, klukkan tifar og
elær, tímamót renna upp, við er
etaldrað og manna er getið.
Það er nú svo að maður áttar
eig varla á þvi, hvað aldur
eumra sé orðinn, þetta eða ann-
«ð einkum þeir sem hafa mettað
4if sitt þeim einingum mann-
kosta, er halda sálarlifi sínu
hreinu og likamanum léttum og
blása í brjóst samborgara sinna,
"drenglynda framkomu og varma
mannúðar. Þessi orð komu mér í
hug þegar éig fékk það staðfest,
«ð vinur minn Hermundur Þórð-
erson, starfsmaður hjá bæjar-
verkfræðing Hafnarfjarðarkaup-
etaðar varð sextugur 12. ágúst
sl., þegar þess er gætt hve létt-
tir hann er á velli.
Hann er fæddur 12. ágúst 1903
é Hóli i Staðarsveit á Snæfells-
*fcsi, en þar bar bjugigu foreldrar
hans, Herdís Jónsdóttir og Þórð-
ur Bjarnason. — Hermundur
missti móður sína þegar hann
var á öðru ári en faðir hans bjó
þó áfram með börnum sinum.
Þegar Hermundur var 3ja ára
gamall, fór hann i fóstur til föð-
Ursystur sinnar í Hafnarfirði,
Kristínar Bjarnadóttur og manns
hennar Sigurðar Magnússonar,
f>au sæmdarhjón gengu Her-
mundi í foreldra stað, sem hann
unni heitt á meðan þeirra naut
við. í 57 ár hefur hann gengið
um hafnfirzka byggð, sem r eitt
fegursta bæjarstæði landsins. Við
hinn lygna fjörð hefur lifsskóli
Hermundar verið og hann unnið
við margvísleg störf, svo sem við
þann gula framan af aevinnL á
bílaverkstæði i 16 ár og síðustu
étta árin á vegum bæjarverkfræð
Sngs kaupstaðarins, eins og áður
getur. Hvarvetna hefur hann
Verið hinn trúverðugi starfs-
maður húsbænda sinna, leyst þau
Verk sem honum háfa verið falin,
prýðilega af hendi.
Yfir lítið varstu settur, en yrir
•neira mun ég setja þig, þú sam-
vizkusami þjónn. Á yngri árum
lineigðist hugur hans allmikið
eð harmonikuleik, og var hann á
sínum tima kunnur harmoniku-
leikari og lék á dansleikum um
f>ær mundir, sem stóðu ekki
skemur en fram yfir dagmál. í>að
var ekki minna fjör í unga fólk-
inu í þátíð, en nú. f>á stundaði
hann tafl um ára raðir. Her-
tnundur er maður ávallt síglað-
Wr í daglegri umgengni og tamið
»ér hóflega geðprýðií sem vinnur
menn til samfundar og sam-
ræðna um landsins mál og nauð-
synjar, sem hann meitlar oft svo
lagurlega af orðsins snilld og
Viturlegri forspá. A æskuárum
Sinum eignaðist hann þá völu
gæfunnar að vera bindindismað-
«r, er skapar birtu og hamingju
i mannlífinu. Hefur hann af
Jpeim sökum getað miðlað öðrum
«f þekkingu sinni oig reynslu
með fögru fordaemi að iðka þá
hugsjón, sem reglan er og verð-
tir iýrmætur auður öllum mönn-
Um til handa. Fyrstu kynni mín
Við Hermund voru fyrir 26 árum,
en þá var hann meðlimur í stúk-
unni Daníelsher í HafnarfirðL
1 þeim félagsskap var hann
*em grein á alþjóöastofni góð-
templara, sem aldrei þarf að
breyta lögbók sinni þó tímarmr
breytist og mennirnir með. Var
hann mikill félagsmaður sér-
lega lipur og hugmyndaríkur á
«llt það, sem gaf félagsskapn-
•um meira af hinu lífræna og
skapaði grósku og fjör í kring-
um sig, enda gæddur mikilli
mælskusnilld, og flutti frum-
samdar ræður. Er hann ágætur
stilisti og prýðilegur hagyrðing-
ur.
Ég sem þessar línur skrifa var
þá um tvítugt og hreyfst mjög
af andriki hans. Hermundur
vann ríkulega að ýmsum nýung-
um innan reglunnar, sem var til
þess að hún starfaði á víðari
grundvelli, og vil ég í því sam-
bandi geta þess að hann var einn
af þeim hvatamönnum, að stúk-
MOMCCÖÖ-úol
an Daníelsher tæki inn í starf-
semi sína að halda eina skemmt-
un á ári. Var þá öllum gamal-
mennum kaupstaðarins boðið til
fagnaðar. sem hefur verið gert
um 30 ára skeið af mikill rausn
og sóma. Þannig hugsaði Her-
mundur til gamla fólksins þegar
hann sjálfur stóð á hátindi jrosk
ans á blómaskeiði lífsins. Hann
'hefur átt mikið af góðum sam-
fylgdarmönnum í bænum sínum
Hafnarfirði, og er hinn mætasti
borgari.
Hermundur er kvæntur Sól-
veigu Sigurjónsdóttur fædda í
Hafnarfirði. Hafa þau búið far-
sælu og hljóðu hjónabandi í 30
ár og eignast fjóra syni (einn
'þeirra látinn), en þeir sem eftir
lifa eru mestu dugnaðarmenn.
Að svo mæltu sendi ég Her-
mundi mínar beztu hamingju-
óskir við sólarupprás afmælis-
dagsins og veit að ég mæli fyrir
munn margra Hafnfirðinga.
Guðmundur
Guðmundur Guðgeirsson.
VBÍLASALAFhg
15-0-1%
Chevrolet ’56 4ra dyra, 6 cyl.
sjálfsk. einkabíll, innfl.
1960, glæsilegur.
Volkswagen ’61, útb. kr. 70
þús.
Volkswagen ’63, útb. kr. 70
þús.
Opel Rekord ’59. Hagstætt
verð.
Stórkostlegt úrval af vöru-
bilum — jeppum og fólks-
bílum.
niFSM 11
Simar 15-0-14 og 19-lh-l
Vilhjálmur Gub
mundsson frá
Skáholti
VILHJÁLMUR frá Skáholti var
skáld dýrra orða. Ljóð hans eru
sönn lýsing á friðlausum manni
sem í staðinn fyrir að una glaður
við blóm og söng er knúinn
áfram af dularfullu afli — út á
þann veg sem er varðaður geig
og hulinn kolsvörtu myrkri.
Hann óttaðist sjálfur dauðann og
hugsaði mikið um hann. Hann
er eitt af þeim fáu íslenzku
skáldum sem bauð þessum kon-
ungi lífsins heim í kvæði:
„Dauði sæktu mig heim: Ég vil
sofna við brjóst þitt í kveld.“
Hann orti einnig stutt íjóð sem
heitir Nótt:
Ó, Nótt! Mér kær, hve notalegt
það er,
er niðamyrkrið þétta skýlir mér,
því ég á ekkert- enginn vill mig
sjá*
auðnulaus ég reika til og frá.
Þú, svarta nótt ert helgust hjarta
minu.
Ég halla mér að dökku brjósti
þinu.
Sorgin er fylginautur Vil-
hjálms um heima ljóðsins. „Allt
er þetta hjóm“ „Er nokkuð unn-
ið við það að vera maður?“
Álíka setningar eru tíðar í bók-
um hans, fánýtisboðskapur þeirra
er í ætt við bölsýnisóði Steins
En þótt Vilhjálmur hafi mótast
á erfiðum tímum þá er hann
framar öðru skáld innri átaka.
Fá ljóða hans eru beint framlag
til stéttabaráttu. Það er að vísu
keimur af ádeilu í einstaka
kvæði, en oftast er það hjartað
sem orðið hefur. Og þá má ekki
gleyma því að hann var skáid
ástarinnar: „Það vex eitt blóm
á bak við húsið mitt í björtum
reit á milli grárra veggja“ segir
hann í ljóðinu Við tvö og b'.ómið.
En sem fyrr er treginn í för með
honum þegar hann minnist lið-
inna ásta. Fuglinn flýgur á brott
og hann situr einn eftir með
harm sinn: „Og þá var sælt að
syndga Og vera til, en svo kom
þessi djúpi, myrki hylur."
í innsta eðli sinu var Vilhjálm-
ur glatt og æðrulaust glæsi-
menni sem vakti athygli hvar
sem hann fór. Hann gladdist ef
hann heyrði fagurlega sungið og
það komu tár í augu karlmenn-
isins undir lestri snjallra ljóða.
Fátt var honum meira ánægju-
efni en geðþekk lög vina hans
Sigfúsar Halldórssonar og Skúla
Halldórssonar sem þeir sömdu
við kvæði hans.
Vilhjálmur var góður vinur
ungra skálda ng bar föðurlega
umhyggju fyrir þeim. Hann setti
á stofn dálitla verzlun í Mið-
ibænum. Þarna var um tima ann-
að heimili margra skálda og lista-
mnna Og ýmsir góðborgarar gátu
ekki stillt sig um að líta þar inn.
Það var gott að hlusta á sér-
kennilegar orðræður Vilhjálms,
og láta hugann reika innan um
blóm, bækur og fugla.
Beztu stundir sínar held ég að
Vilhjálmur hafi átt þegar hann
sat einn í herberginu sínu «g
orti sér til hugarhægðir. Þá
vann hann eins og fleiri skáld
sigur á tómleikanum, honum
opnuðust ókunnir heimar í ein-
verunni með myndum sinum,
bókum og minningum. 1 þessu
litla inndæla herbergi sem var
hluti af honum sjálfum, heyrði
ég hann lesa fyrsta kaflann úr
óprentaðri skáldsögu sem var
byggð á nánum kynnum hans af
utangarðsmönnum þjóðfélagsins.
Hann las hægt en ákveðið og
það var eins og hann leitaði
sannleikans á síðunum; Af sömu
einlægni og hljóðláta krafti las
hann ljóð sín, meðal annars hið
eftirminnilega, berorða Ijóð um
sig o, Krist.
Vilhjálmur lézt í fæðingarbæ
sinum Reykjavík 2. ágúst síðast-
liðinn 55 ára að aldri. *
Jóhann Hjálmarsson.
Pravda kvartar um
grænmetisskort
Moskvu, 19. ágúst — (NTB)
PRAVDA, málgagn Sovét-
stjórnarinnar kvartar í dag í
ritstjórnargrein undan græn-
metis- og kartöfluskorti I
Moskvu og öðrum stórborg-
um í Sovétríkjunum. For-
dæmir blaðið sleifarlag, sem
ríki á innkaupum og dreif-
ingu þessara vara.
Bendir blaðið á, að 12. ágúst
hafi vantað tæp 100 tonn til
þess að grænmetis- og kartöflu-
flutningur til Leningrad og
Moskvu væri samkvæmt áætlun
stjórnarinnar.
Pravda gagnrýnir harðlega hve
dreifingu þessara matvælateg-
unda sé ábótavant og hve kar-
töflur og grænmeti, sem neyt-
endur fái, sé í lágum gæðaflokki.
Kennir blaðið þetta ónógu eftir-
liti.
Bendir blaðið á, að lestir, sem
flytja vörurnar til borganna,
hafi allt of langa viðdvöl á ýms-
um járnbrautarstöðvum og þær
séu affermdar með mannafli í
stað þess að nota vélar. Einnig
segir blaðið, að birgðastöðvar,
sem reisa hafi átt í Kazakstan
og Uzbekistan í vetur, séu enn
ekki til nema á teikningum.
Félagslíi
Farfuglar — Ferðafólk
Um helgina í Landmanna-
laugar. Skrifstofan opin í
kvöld xrá 8.30—10. Sími 15937.
— Rýmingarsala —
Alvir svcfnsófar
seljast með 1500,- kr. afslætti
frá kr. 1950,- sófinn. Ullar-
áklæði — Pluss — Nylon.
Sófaverkstæðið Grettisg. 69.
Sími 2067«
lil sölu
Ijósmyndavörur
vegna sérstakra aðstæðna með
al annars: Solar 6x9 cm
stækkari og Speed Graphic
ljósmyndavél o. fl. á sann-
gjörnu verði. Uppl. í sima
11321.
PREINiTARAR
Viljum ráða vélsetjara nJ þegar