Morgunblaðið - 28.11.1963, Blaðsíða 6

6
MORGUN BLAÐIÐ
Fimmtudagur 28. nóv. 1963
Mikil framleiðni í land-
búnaii síðustu árin
Á FUNDI SameinaSs Alþingi í
gær var framlialdið umræðu um
samningu nýrrar þjóðhagsáætl-
unar fyrir árin 1964—68 flutt af
nokkrum þingmönnum Fram-
sóknarflokksins. Til máls tók
við umræðuna Ingólfur Jónsson
landbúnaðaráðherra. Að lokinni
ræðu landbúnaðarráðherra var
umræðu enn frestað, til næsta
fundar.
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráðherra sagði að það væri und-
arleg afstað af hálfu Framsókn-
armanna að halda því fram, að
hægt væri að auka hagvöxt Þjóð
arinnar einungis með því aftS
skipa þingkjörna nefnda. En mál
ið væri ekki svo auðvelt sagði
ráðherrann m.a.
vegna þess að í
þeirri þjóðhags
áætlun sem sam
þykkt hefði ver
ið á s.l. vori
væri gert ráð
fyrir að nýta
alla hugsanlega
möguleika til
þess að auka
framleiðsluna og framleiðnina.
Það kæmi þjóðinni ekki að gagni
að gera áætlun, sem væri ekki
raunhæf. Það væri afar óhyggi-
legt af einhverjum aðilda t. d.
bónda eða forstjóra fyrirtækis
að gera ráð fyrir meiri tekjum
en sá aðili væri öruggur með
að fá og gæti svo farið, að af
því stafaði hreinn háski. Það
væri miklu hyggilegra að gera
ráð fyrir lægri tekjum, því að
auknar tekjur fram yfir áætlun,
kæmu að sjálfsögðu að sama
gagni, þótt ekki hafi verið reikn-
að að öllu leyti með þeim.
Landbúnaðarráðherra sagði,
að einmitt þessairi stefnu hefði
verið fylgt við samningu þjóð-
hagsáætlunarinnar á sínum tíma.
Áætlunin gerir ráð fyrir, að í
sjávarútveginum verði eins
mikil aukning í skipakosti,
vinnslustöðvum og öðru slíku,
sem hugsanlegt væri að þjóðin
hefði mannafla til að ráða við.
Þjóðhagsáætlunin gerir einnig
ráð fyrir að auka framleiðina
með því að fullkomna vélakost
frystihúsanna og fiskvinmslu-
stöðva, endurbæta afkastagetu
þeirra þannig, að þeim yrði auð-
veldara að greiða hærra kaup en
áður. Þannig væri einnig gert
ráð fyrir, að iðnaður og landbún
aður yrði efldur á sama hátt.
Bændum vantaði 10%
í tíð vinstri stjórnarinnar
Landibúnaðarráðherra vék síð-
an að landbúnaðarmálum, þar
eð nokkrar umræður hefðu átt
sér stað um framleiðni þessarar
atvinnugreinar í s.l. viku. Rakti
hann þróun landbúnaðarmála á
síðustu árum og hvemig ástand-
ið hefði verið á dögum Vinstn
stjómarinmar. Þá hefði ástandið
verið það alvarlegt, að bændur
hefðu stundum vantað 10% af
grundvallarverði mjólkur, þar
eð þeir þurftu að bera hallan
af þeim mjólkurvörum, er flutt-
ar voru út vegna umframfram-
leiðslu. Niðurstaðan, sagði ráð-
herrann, hefði orðið sú, að
bændur hefu byrjað að draga
úr framleiðslunni og það
mikið, að í ársbyrjun 1960
hefði þurft að flytja inn
smjör til landsins í fyrsta sinn
í mörg ár. Þessi stefna, sem réði
ríkjum á árunum 1957 og 1958,
hefði verið röng, sagði landbún-
aðarráðherra, því að þjóðinni
ber að framleiða matvæli ekki
aðeins fyrir innanlamdsneyzlu
heldur eininig fyrir erlendan
markað til að afla gjaldeyris.
Breytt hefði verið um stefnu í
þessum málum, þegar núverandi
stjórn kom til valda og hefði
landbúnaðarframleiðslan farið
stöðugt vaxandi. Nú væri ekki
lengur þörf að flytja inn smjör
og nú væri flutt út mjólkurduft
og ostar án þess að bændur
þyrftu að bera hallann af þvL
Mikil framleiðni
Ráðherrann sagði að fram-
leiðni í landbúnaði hefðd verið
gífurlega mikil síðustu árin og
það væri enn athyglisverðara ef
miðað væri við þann fólksfjölda
sem að landbúnaði vinnur.
Nefndi ráðherrann nokkrar töl-
ur í því sambandi. Árið 19úl
hefðu 73%af þjóðinni stundað
landbúnað, en árið 1960 væri
þéssi tala komin niður í aðeins
18,8%. En þrátt fyrir þessa fækk
un hefði framleiðsla landbún-
aðarvara stöðugt haldið áfram
að aukast. Sú aukning hefði
orðið vegna þess að fólkið, sem
ynni við landbúnað hefði unnið
vel og oft langan vinnudag og
svo það að landbúnaðurimn hefði
tekið í þjónustu sína fullkomina
tækni. Sagði ráðherrann, að
þannig væri komið í dag, að
íslenzkur landbúnaður væri bet-
ur vélvæddur en lamdbúnaður
hjá ýmsum nágrammaþjóðum
okkar.
Landbúnaðarráðheira sagði,
að ræktun hefði stöðugt haldið
áfram að aukast. Árin 1955—56
hefðu verið 5176 býli í landinu
en árin 1960—61 væri fjöldi
I eyði, sagði ráðherrann, en í
þeirra stað kæmu nýbýlin,
þannig að bændum fækkaði
ekki þrátt fyrir það að eimstök
býli færu í eyði. Miklir mögu-
leikar væru á að auka ræktun-
ina, þegar haft væri í huga að
tæplega fimmtugasti hluti af því
landi, sem ræktanlegt væri,
hefði verið ræktað.
M j ólkurf ramleiðslan
stór aukizt.
Ráðherrann sagði, að síðan tek
ið hefði verið upp hin nýja
stefna að tryggja bændum fullt
verð fyrir allt sem þeir fram-
leiða, hefði mjólkurframleiðslan
farið stöðugt vaxandi. Árið 1959
hefði mjólkurframleiðslan num-
ið rúmlega 93 millj. lítrum en á
s.l. ári 1962 hafði framleiðslam
numið 113 millj. Iítrum og mundi
vera enn meira árið 1963, enda
þótt árfeæðið hafi ekki verdð
sem bezt. Kjötframleiðslam hefði
væri nú, að heildarframleiðsla
landbúnaðarvara væri nú um
1500 millj. kr. og það sagði ráð-
herrann væri vissulega mikið
miðað við þann fjölda, sem, að
landbúnaðarstörfum vinnur.
Fullvinna gærur og
ull hér á landi.
Ingólfur Jónsson skýrði svo
frá að framleiðsla landbúnaðar-
ins gæti orðið miklu verðmæt-
ari á margan hátt með því að
vinna meira úr vörunni en nú
væri gerL
Árið 1961 hefðu verið fluttar
út saltaðar gærur fyrir rúmlega
95 millj. kr. og sagði ráðherrann
að ef allt það magn, sem þá
hefði verið flutt út, hefði verið
loðsútað þá hefði verðmæti gær
anna tvöfaldast og numið 192
millj. Svipað væri að segja með
ullina. Fullvinnzla ísl. ullar-
innar hér á landi mundi marg-
falda verðmæti hennar. Hingað
til hefði það þó dulist öðrum en
einnig vaxið vegna hinnar nýju
stefnu í landbúnaðarmálum þar I sérfræðingum hvaða möguleik-
býla á landinu 5266. Það væri I sem nú væri engin hætta á, að | ar liggja í þeim verðmætasköp-
talsvert um það, að jarðir færu I framleitt væri of mikið. Áætlað Frh. á bls. 23
Efling byggdar á Reykhólum
Tillaga Vestfjarðaþingmanna á Alþingi
FJÓRIR Vestfjarðaþingmenn,
þeir Sigurður Bjarnason, Þor-
valdur Garðar Kristjánsson, Birg
ir Finnsson og Matthías Bjarna-
son, hafa nýlega lagt fram á Al-
þingi tillögur til þingsályktunar
um ráðstafanir til eflingar byggð
ar á Reykhólum. Tillaga þessi er
svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina að láta fram
fara nýjar athwganir á því,
hvernig hagnýta megi hið
forna höfuðból, Keykhóla á
Reykjanesi, þannig, að hyggð
þar eflist og verði jafnframt
nálægum sveitum til stuðn-
ings.
í þessu sambandi skal sérstak-
lega athuga möguleika á eftirfar-
andi:
1) Auknum stuðningi við hag-
nýtingu jarðhita á staðnum til
gróðurhúsaræktunar.
2) Upphyggingu iðnaðar, t. d.
mjólkuriðnaðar og þangvinnslu.
3) Umbótum í skólamálum,
t. d. með bættri aðstöðu til ungl-
ingafræðslu og stofnun héraðs-
skóla.
4) Lendingarbótum á Stað á
Reykjanesi eða á öðrum þeim
stað, sem hentugur yrði talinn.
Ríkisstjórnin skal skipa fimm
manna nefnd til þess að gera til-
lögur um framkvæmdir á Reyk-
hólmn og hvernig stuðla megi
að aukinni byggð þar. Skal einn
nefndarmannanna tilnefndur af
hreppsnefnd Reykhólahrepps,
annar af sýslunefnd Austur-
Barðastrandarsýslu, en þrír skip-
aðir án tilnefningar. Skal nefnd-
in hafa lokið athugun sinni og
skilað tillögum sínum fyrir 1. okt.
1964.“
Það er ekki óeðlilegt að
nokkurs uggs gæti hjá Vest-
mannaeyingum í sambandi við
gosið þar við eyjamar. Að
þessu tilefni skrifar Vest-
mannaeyingur okkur þessar
línur:
• Hættan í Vest-
mannaeyjum
í sambandi við sjávargos það
sem nú stendur hór við Vest-
mannaeyjar, langar mig að
benda Vestmannaeyingum á
grein Svend Aage Malmberg
haffræðings, sem birt var í
Mbl. 19. þ.m. Er það mjög
sterk aðvörun til okkar Vest-
mannaeyinga og ábending um
hvað fyrir gæti komið af völd
um gossins.
Dæmi utan úi- heimi geta
sýnt okkur hvað fyrir hefir
komið og einnig gæti hent
hér. Ber okkur skylda til að
gera varúðarráðstafanir og það
tfarlaust áður en skaðinn
er skeður. Gott er að vera við
öllu búinn þótt ekkert verði
fullyrt um hvað fyrir kann að
koma.
Ég er aðeins húsmóðir sem
á börnin mín hér og þegar ég
horfi á þau og önnur börn hér
í Vestmannaeyjum finnst mér
ófyrirgefanlegt hugsunarleysi
af okkur fullorðna fólkinu að
hugsa ekki um hvað þau gæti
hent af völdum gossins.
Hingað hefir komið maður
frá almannavörnum, að því er
ég hef heyrt, til skrafs og ráða-
gerða við bæjarstjórnina. Haft
er eftir honum, að ef flóðbylgja
kæmi þá yrði hún ca. 2 m. á
hæð.
Við brosum að þessu hér I
Vestmannaeyjum, því við höf-
um séð hér stórkostlegri ham-
farir. En þorir þessi maður að
bera ábyrgð á því sem kann að
ske og enginn veit fyrir?
Heyrzt hefir einnig að fólk
hér hafi dreymt stórmerka
drauma í sambandi við gosið.
í draumunum á það að hafa
séð gosið byrja, eyju rísa úr
hafi og flóðbylgju koma æð-
andi, sem svipti hálfum Vest-
mannaeyjakaupstað út á sjó.
Þeir sem trúa á drauma
myndu segja að þama væri við
vörun, sem taka bæri fyllsta
tillit til. Við höfum dæmi þess
að fólk hefir fengið vitrun í
draumi, sem hefir orðið til að
bjarga bæði þeim og þeirra.
Skyldi enginn óheimskur
hlæja að því.
Svend Aage Malmberg haf-
fræðingur er eini maðurinn,
sem þorað hefir að benda okk-
ur á hvað skeð getur og hvað
sé til bragðs að taka og kann
ég honum þökk fyrir.
Vörð þarf að hafa sem fylg-
ist nákvæmlega með gosinu og
gerir viðvart ef hætta er á
ferð, svo aðeins litið dæmi sé
nefnt af því, sem gera þarf. Og
þessar ráðstafanir þarf að
gera strax.
Vonandi er að ráðamenn hér
bregði fljótt við. Ekki væri úr
vegi að hafa samráð við
Slysavarnafélagið í þessu efnl
Virðingarfyllst
V estmannaey ingur.
• Athugasemd
Út af ummælum „ nokkurra
fjórðubekkinga" og Velvak-
anda í dálkum hins síðar-
nefnda langar mig til að taka
þetta fram:
Vegna hins sorglega atburð-
ar, hins hörmulega fráfalls
Bandaríkjaforseta, þótti mér
sjálfsagt, að Menntaskólinn
sýndi samúð sína með því að
flagga í hálfa stöng báða dag-
ana, laugardag og mánudag.
Þá sendi ég á útfarardaginn
sendiráði Bandaríkjanna í
nafni skólans samúðarkveðju.
Hins vegar taldi ég naumast
framkvæmanlegt að „kalla á
Sal“, þar sem ég efaðist um,
að athöfnin yrði nógu hátíð-
leg í þeim miklu þrengslum,
sem skólinn býr við, enda var
mér kunnugit um, að fjöldi nem
enda hefði skráð nöfn sín i
minningarbók þá, er lá frammi
í sendiráði Bandarikjanna. Er
aðstaða Menntaskólans í
Reykjavík talsvert önnur en
ýmissa skóla úti um land, sem
eru meira og minna einangr-
aðir, en margir nemendur okk-
ar skóla hafa haft betri aðstöðu
til að fylgjast með minningar-
athöfnum, þar sem ágætir full
trúar þjóðarinnar hafa talað
fyrir hönd hennar allrar.
Þá eru ummæli Velvakanda
sjálfs, sem eru ofðuð á þann
hátt eins og hann hefði sjálf-
ur hlustað á orð kennarans.
Kennarinn telur þetta algera
rangfærslu og útúrsnúning á
sínum orðum. Kennarinn
kveðst hafa sagt eitthvað á þá
leið, að ef hann í vinnutíma
sínum ætlaði að minnast ein-
hvers mesta mikilmennis vorra
tíma, mundi hann gera það
með því að rækja starf sitt
sem bezt og samvizkusamleg-
ast. Út úr þessu er snúið og
kennaranum vægast talað
brigzlað um mjög ósæmilega
framkomu.
Loks verð ég að láta hryggð
mína í ljós yfir þeim hugsun-
arhætti nemenda, sem eru ekki
betri skólaþegnar en svo að
hlaupa í blöðin með svo við-
kvæmt mál í stað þess að ræða
það við forstöðumamn skólana.
Kxistinn Ármannsson.