Morgunblaðið - 28.11.1963, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 28. nóv. 1963
MORGU N BLAÐID
13
Hvernig fara forsetakosningarnar í Banda-
ríkjunum 1964
Ricliard NLxon
• VIÐ fráfall John F.
Kennedy hefur sú spurning
vaknað víða um heim, hverjir
verði frambjóðendur demo-
krata og republikana við for-
setakosningarnar í Bandaríkj
unum næsta haust. Allar að-
stæður hafa hreytzt við lát
forsetans, einkum að því, er
snýr af republikönum. Sú
skoðun kemur víða fram, að
möguleikar Goldwaters hljóti
að teljast harla litlir úr því,
sem komið er, væntanlegra sé
til sigurs fyrir republikana að
bjóða fram Rockefeller — eða
jafnvel Nixon.
• Demókratar höfðu þegar
að Kennedy föllnum
dregið upp i stórum dráttum
áætlanir um það, hvemig
haga skyldi kosningabarátt-
unni fyrir næstu kosningar.
En þær áætlanir voru við það
miðaðar, að John F. Kennedy
yrði frambjóðandi flokksins.
Nú horfir málið allt öðru
vísi við.
• Stjómmálasérfræðingar
telja, að við þessar breyttu
aðstæður kunni republikan-
ar að haga kosningabaráttu
sinni með allt öðrum hætti
en fyrirhugað hafði verið.
Þeir muni ef til viil leggja
meiri áherzlu á að afla
flokkunum fylgis í stærstu
borgunum, sem voru
höfuðvígi Kennedys. Þeir
telja ólíklegt annað en, að
Johnson verði frambjóðandi
demokrata, staða hans í
flokknum sé slík, að erfitt sé
fyrir nokkum mann að berj-
ast gegn honum. Og þar sem
Jolinson gegnir forsetaem-
bættinu aðeins fjótán mán-
uði af yfirstandandi kjörtíma
hili, mun ekkert því til fyrir
stöðu, að hann geti gegnt því
tvö kjörtímabil til viðbótar,
nái hann kosningu.
Hér fer á eftir stuttur út-
dráttur úr bollaleggingum
bandaríska tímaritsins U. S.
News & World report, um
þessi mál:
• Þegar fymist--------
Þegar fyrnast tekur yfir
hina skelfilegu atburði síð-
Barry Goldwater
ustu daga og líf og starf
bandarískra stjórnmálamanna
kemst í eðlilegt horf, má
vænta þess, að Johnson, for-
seti, verði fyrir harðri gagn-
rýni, — jafnvel árásum — og
andróðri ýmissa flokks-
bræðra sinna, einkum þeirra,
sem standa yzt til hægri og
Vinstri. í prófkosningunum
þegar Johnson bauð sig fram
til framboðs gegn Kennedy,
hafði hann stuðning margra
kjörmanna frá Suðuirríkjun-
um. Hann var þá talinn til
hinna íhaldssamari meðal
frambjóðenda. I heimaríki
hans, Texas, höfðu margir
frjálslyndari demokratar bar
izt gegn honum, árum sam-
an. Og bæði þeir og frjáls-
Iyndir demokratar frá Norð-
urríkjunum voru því mjög
andvígir, er Kennedy kaus að
Johnson yrði varaforsetaefni
flokksins.
En þegar á reyndi, er
Kennedy var orðinn forseti
og Johnson varaforseti Banda
ríkjanna, reyndist hann hinn
trúasti og dyggasti aðstoðar-
maður forsetans. Hann gerð-
ist ötull talsmaður stefnu
Kennedys, meðal annars vann
hann sleitulaust að því að
afla mannréttindafrumvarpi
Kennedys fylgis, síðast á ráð-
stefnu ríkisstjóra Bandaríkj-
anna í Miami í júlí sl.
Þessi afstaða Johnsons hef-
ur aflað honum nokkurs fylg
isauka meðal frjálslyndra í
Norðurríkjunum, meðal ann-
ars í New York ríki, þar sem
honum var nýlega vel fagn-
að. Á hinri bóginn hefur hún
í litlu bætt í haginn fyrir
hann meðal frjálslyndra í
Texas, — og nú er talið, að
hann hafi tapað verulegu
fylgi meðal þeirra Suðurríkja
manna, er studdu hann í kosn
ingunum 1960.
★ . ★ ★
Kosningabarátta republik-
ana verður að öllum líkind-
um sniðin mjög eftir þeim
breyttu aðstæðum er lát
Kennedys hefur skapað demo
krötum. Stuðningsmenn Gold
waters hafa á undanförnum
mánuðum lagt eindregið til,
ri
4
Nelson Rockefeller
að republikanar legðu alla
áherzlu á að auka fylgi sitt
í Suðurríkjunum, Miðríkj-
unum og vestustu ríkjunum.
Á þessum slóðum var fylgi
Kennedys hvað veikast. Fylgi
Goldwaters hefur verið mest
í landbúnaðairhéruðunum —
hann hefur t. d. átt miklu
fylgi að fagna í Texas, heima
ríki Johnsons.
Hinsvegar er nú á það bent,
að Texasbúar kunni að líta
öðrum augum á málin nú, eft
ir að Kennedy forseti hefur
verið myrtur í þeirra heima-
högirm og einnig ef þeirra
Framhald á bls. 23.
ÞESSI yfirskrift var letruð á
húðarglugga í Vestmannaeyjum
í fyrradag. Þar mátti skrifa, eins
og á alla aðra slétta fleti í
öskurykið frá gosinu suðvestur
af Geirfuglaskeri. Fram að þeim
tíma hafði gosið ekki verið Eyja-
búum til annars en augnayndis,
en nú fengu þeir að kenna á
þessum nágranna.
Myndirnar sem birtast hér á
siðunni tók Sigurgeir Jónasson í
Vestmannaeyjum í fyrradag, en
nokkur rigning fylgdi öskufall-
inu af V-SV. Var því allt annað
en þrifalegt um að litast í bæn-
um. í gær var vindáttin vest-
læg, og kom stöku sinnum í
hryðjunum gosaska yfir bæinn,
en þar sem gekk á með éljum
var miklu þrifalegra, enda mun
minna öskumagn sem kom. —
Bæjaryfirvöldin voru áð byrja
að láta spúla göturnar í Vest-
mannaeyjabæ.
Allir bílar voru í fyrradag
þaktir fíngerðum, svörtum
salla, svo ekki sást út um rúð-
urnar, eins og ein myndin sýnir
vel. Flestir ruku til að þvo bíla
sína, svo biðröð varð við þvotta-
stöðvamar.
Fólk, sem skrapp út á götu,
kom aftur svartkrímað í framan.
Drengurinn á myndinni, sem ber
út Mbl., skrapp í sendiferð, um
500 m vegalengd og kom svona
til baka. Eggert N. Bjarnason
lögregluþjónn, sem fór út með
hvítan, hreinan koll á húfunni
sinni þurfti að skreppa úr lög-
reglubílnum inn í tvær skrifstof-
ur, og þá var ekki sjón að sjá
hann. Svona leit kollurinn út,
þegar hann hengdi húfuna upp.
I fyrradag var heimalandið í
Heimaey smalað, því fé var hætt
að taka niður. f gær var verið
að smala Heimaklett og
menn höfðu fullan hug á að
reyna að brjótast í úteyjar, þeg-
ar færi gefst, til að sækja fé,
sem áformað hafði verið að láta
ganga þar í allan vetur.