Morgunblaðið - 16.01.1964, Blaðsíða 9

Fimmtudagur lfi. jan. 1964
MORCUNBLADIÐ
9
Hverfur Nehru brátt
af stjórnmálasviðinu?
NÝJUSTU fregnir frá Ind-
landi herma, að Nehru for-
sætisráðherra sé nú heldur á
batavegi, en eins og kunnugt
er af fréttum, hefur heilsa
hans .ekki verið upp á það
bezta undanfarið. Hefur hann
þjáðst af of háum blóðþrýst-
ingn og mun að ráði lækna
taka sér algjöra hvíld frá
störfum forsætisráðherra og
fá þau í hendur yngri manni.
Segja má, að Nehru hafi
þegar skilið drjúgu æfistarfi,
þótt hann yrði nú ef til vill
að draga sig í hlé af heilsu-
farsástæðum. Hann er 74 ára
að aldri, og hefur verið leið-
togi indversku þjóðarinnar
allt frá því er Mathama
Gandhi var myrtur árið 1947.
>ótt hann hafi stundum verið
umdeildur, eins og títt er um
mikilvæga stjómmálamenn,
þá er vafasamt, að nokkrum
hafi tekizt að sameina hin
sundurleitu þjóðabrot Ind-
lands eins vei og honum hefur
auðnast að gera.
Nehru er mjög vel mennt-
aður maður, stundaði m.a.
nám í Cambridge. Hann er
lögfræðingur að menntun.
Árið 1920 gekk hann í flokk
með Gandhi, sem hafði það að
markmiði að vinna að sjálf-
stæði Indlands, án þess að
grípa til ofbeldisaðgerða
gegn Bretum, sem Þá stjórn
uðu Indlandi. Barátta þessi
varð löng og hörð og lauk
ekki með fullum sigri fyrr
en árið 1948, en þá hlutu
Indverjar loks fullt sjálfstæði
þótt þeir teljist áfram til
brezka samveldisins. Er því
Nehru fyrsti síjórnarleiðtogi
Indlands, eftir að það hlaut
Myndin sýnir Nehru og dóttur hans, Indira Gandhi, er for-
sætisráðherrann kom tii NýjuDelhi á sunnudaginn og er fagn-
að af fréttamönnum.
sjálfstæði. Áður hafði hann
langtímum verið forseti ind-
verska þjóðþingsins, en þess
á milli tíðum setið í fangels-
um Breta. Hefur hann þannig
komið víða við á hinum langa
stjórnmálaferli sínum.
Allt frá þvi Indland hlaut
sjálfstæði hefur Nehru reynt
að þræða bil beggja í utan-
rlkismálum, hvorki fylgt
Vesturveldunum né kommún-
istaríkjunum einhliða að mál
um. Hefur hann gagnrýnt
lóáða aðila, ef tir því sem
honum hafa þótt efni standa
til. í trausti þess, áð Indverj-
ar fengju að njóta friðsældar
í skjóli hlutleysis síns, vildi
hanh ekki tengjast neinum
bandalögum hernaðarlegs
eðlis. Þá lagði hann og litla
áherzlu á, að hafa traustan
og nýtízkulegan herstyrk til
landvarna.
En því miður kom það á
daginn, að hlutleysisstefna
og friðarvilji Indverja voru
ekkert „garantí“ þegar út-
Þenslugráðugt og ágengt stór-
veldi var annars vegar. Svo
var það, er Kínverjar fóru
með ófrið á hendur þeim fyr-
ir þremur árum. Indverjar
höfðu ekki nægan herútbúnað
til að hindra að Kínverjar
hrektu þá úr fjöllóttum landa
mærahéruðum, sem þeir fyrr-
nefndu töldu óumdeilanlega
tilheyra Indlandi, þótt varn-
arskilyrði frá náttúrunnar
hendi væru hin ákjósanleg-
ustu. Er ekkert líklegra en
Kínverjar hefðu getað sótt
langt inn í Indland, ef deila
þeirra við Rússa hefði ekki
dregið úr.þeim „moral“ til
slíkra athafna.
En þessir atburðir urðu til
þess, að Indverjar gerðu sér
ljóst, að fleira þarf til en
friðarvilja einstakra þjóða,
til að stemma stigu við vopn-
uðum ofbeldisárásum. Fyrsta
Mynd þessi, sem tekin var 7. janúar, sýnir Nehru njóta
stuðnings dóttur sinnar og aðstoðarmanns á aðsetursstað
sínum í Bhubaneswar.
mark þess var, að Nehru lét
landvarnarráðherra sinn byð-
jast lausnar, og setti harð-
skeyttari mann í hans stað.
Þá hóf hann allmikil voþna-
kaup, bæði hjá Vesturveldun-
um og Rússum, til þess að
reyna að standast samkeppni
við Kínverja í vopnabúnaði.
Landamæradeilan við Kína
er enn óleyst en nú er talið
að Indverjar séu það vel
vopnum búnir, að Kínverjar
geti ekki leyst málið með
„einhliða aðgerðum“.
Þótt Nehru hafi þannig á
stundum missýnzt í iðu hinna
kaldrifjuðu heimsstjórnmála
þá væri vissulega mikill sjón
arsviptir að honum, ef hann
hyrfi af vettvangi stjórn-
málanna. Og eftirmanns hans
bíði mikið og vandasamt
starf.
V*

Skylduvinna
lækna lögmæt
MANNRÉTTINDANEFND Ev-
rópu hefur vísað frá kæru frá
norska tannlækninum Stein Iver-
sen. Iversen hafði kært til nefnd-
arinnar, þar sem hann taldi norsk
lög um skylduvinnu tannlækna í
strjálbýlum héruðum andstæð á-
kvæðum um bann við þvingunar-
og nauðungarvinnu í Mannrétt-
indéisáttmála Evrópu. Einnig hélt
hann því fram, að fyrirmæli, sem
norska félagsmálaráðuneytið gaf
honum í desember 1959 með stoð
1 lögunum, fæli í sér brot á mann-
réttindasáttmálanum.
Ákvörðun nefndarinnar um að
vísa málinu frá var tekin með
atkvæðum 6 nefndarmanna. Alls
tóku 10 nefndarmenn þátt í af-
greiðslu málsins, þar á meðal Sig-
urgeir Sigurjónsson hrl. Niður-
staða meirihluta nefndarinnar
var byggð á því, að kæran hefði
auðsjáanlega ekki við rök að
styðjast. Fer hér eftir ekki fram
nánari athugun máls þessa eða
sáttaumleitanir á vegum mann-
réttindanefndarinnar.
(Frétt frá upplýsingadeild
Evrópuráðsins)
ATHUGIÐ
að borið saman við útbreiðslu
er langtum ódýrara að auglýsa
í Morgunblaðinu en öðrum
blöðum.