Morgunblaðið - 06.02.1964, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLADIÐ
Fimmtudagur 6. febr. 1964
Tillögur bænda á
Austurlandi
Sambyfektir bændafundar, sem
baJdinn var á Egilsstöðum þann
31. jan. 1964 á vegum Bænda-
íéSags Fljótsdalshéraðs.
Fundur í Bændafélagi Fljóts-
dalshéraðs 31. jan. 1964 telur að
uppskerubrestur af túnum, ökr-
um og garðlöndum á Héraði
síðustu tvö árin hafi valdið
bændum stórtjóni.
Fjárhagur bænda er svo þröng
ur m.a. af því tjóni, sem þeir
hafa orðið fyrir vegna kal-
skemmda og annarra afleiðinga
hinnar erfiðu veðráttu, sem verið
hefur s.l- tvö ár, og aðstaða
þeirra svo erfið að margjr hljóta
að hætta búskap á næstunni, ef
ekki koma ný úrræði til.
Fundurinn telur að byggð eigi
að haldast og bújörðum megi
ekki fækka, því Þurfi nú að
fara fram athugun á eftirfarandi:
1. Fjárhag bændanna, m.a. vegna
þessara áfalia.
2. Aðstöðu til búskapar á jörðun-
um, svo sem byggingum, rækt-
un, véiaeign, bústofni, vega-
sambandi, rafmagnsdxeifingu
o. fl-
>ví ákveður fundurinn að
senda þingmönnum kjördæmisins
tilmæli um að þeir hlutist til
um að alþingi og ríkisstjórn láti
nú þegar fara fram athugun á
fyrrgreindum atriðum, og geri
síðan raunhæfar ráðstafanir til
aðstoðar við bændurna svo byggð
megi haldast og búnaður blómg-
ast
Um rafmagnsmád:
Fundurinn áryktar um raf-
magnsmál.
Ef byggð á að haidast á Héraði,
verður m.a. að dreifa rafmagni
um byggðir þess. Þegar jörð
losnar úr ábúð, byggist hún ekki
aftur ef rafmagn er ekki á býl-
inu. Það sýnir reynsla síðustu
ára. Engin jörð hefur farið í
eyði á Héraði, sem hefur fengið
rafmagn.
Því ákveður fundurinn að
beina því til þingmanna kjör-
dæmisins og fulltrúa á Búnaðar-
þingi að beita sér af alefli fyrir
þvi að rafmagni verði dreift um
sveitir Austuriands sem fyrst,
enda verði séð fyrir nægilegri
raforku til dreifingar um allt
Austurland.
Um vegamál:
Fundur í Bændafélagi Fljóts-
dalshéraðs 31. jan. 1964 átelur
það hve seint gengur með endur
byggingu veganna- Slitlag sést
ekki víða og enn eru sumir aðal-
vegir niðurgrafnir ruðningax.
Fundurinn leggux áherzlu á að
akvegum um byggðir Héraðsins
sé haldið akíærum allt árið.
Fundurinn telur lífsnauðsyn
fyrir atvinnurekstur á Héraði og
framtíð þess að vegir verði á
næstu árum byggðir upp, þannig
að þeir séu færir allan ársins
hring.
Fundurinn beinir því til þing-
manna kjördæmisins, að þeir
standi saman að krefjast úrbóta
á Því ástandi sem nú er.
Greinargerð með tillögum er sa
mþykktar voru á bændafundi, s
em haldinn var 31. jan. á Egils
stöðum
VIÐ, SEM kjömir vorum til að
undibúa þennan fund töldum að
rétt mundi vera að gera nokkra
grein fyrir viðhorfum í landbún
aði hér á Héraði eins og þau eru
um þessar mundir.
Við töldum rétt að hafa til
hliðsjónar þau tvö sl. ár, sem
valdið hafa miklum erfiðleikum
í búnaði hér um slóðir, en það
em árin 1962 og 1963.
Vorið 1962 var erfitt hér um
slóðir, og mátti segja að það
kæmi aldrei í eiginlegum skiln-
ingi. Kuldatíð og gróðurleysi
hélzt mestan hluta júni sem
kunnugt er. Kal í túnum var mik
ið og olli því að heyfengur varð
%—14 minni en í meðalári og
sumir fengu sáralítið af túnuim
sínum.
Sumarið var óhagstætt til hey-
skapar á köflum og nýting því
misjöfn. Um miðjan september
gerði hörku frost svo kartöflur
eyðilögðust í görðum. Kom lam
aðist af frosti og jarðargróður
sölnaði í fyrra lagi. Mikið hvass
viðri geisaði um það leyti sem
kornþresking átti að fara fram,
og urðu bændur fyrir gífurlegu
tjóni af völdum þess.
14. júní gerði afspymu veður
af austri og síðan norð-austri,
með gífurlegri úrkomu. Snjór var
þá mikill í fjöllunum. Ár hlupu
fram og smálækir urðu sem belj
andi flaumur. Vatnið flæddi um
jörðina og skolaði*karftöflum úr
görðum, stórskemmdi sáðsléttur
og áburður rann til þar sem
breitt hafði verið. Fénaður fórst
í árgiljum og grafningum og á
sléttlendi út á Héraði. Það veit
því enginn í raun og veru hve
mikið tjón hlauzt af veðri þessu.
Laust fyrir veturnætur brast á
austan og síðan norð-austan af-
spyrnu veður með gífurlegri fann
komu og olli talsverðu tjóni á
fénaði og skapaði erfiðleika.
Það sem að framan er sagt olli
því að margir urðu að lóga fén-
aði og nautgripum, sem ætlað var
til viðhalds og aukningar á bú-
stofni, og sumir lóguðu öllu fé.
Fóðurbætisgjöf varð mikil um
veturinn og vorið 1962, sem sog
aði bændum niður fjárhagslega.
Þetta ár varð því mjög erfitt
landbúnaði hér um slóðir og ligg
ur enn óbætt hjá garði.
Árið 1963 varð mjög óhagstætt
hér um slóðir. Vorið var kalt
fram að mánaðarmótum maí
júní, kalið minnkaði ekki og óx
víða. Háar vöxtur var rýr vegna
kulda. Kartöflur brugðust vegna
þess að kartöflugras féll laust
eftir mitt sumar. Korn náði ekki
þroska vegna kuldatíðarinnar.
Sumarið várð því óhagstætt
bændum hér um slóðir, og varð
enn til að þyngja róðurinn.
Þessi ár samanlögð hafa því
gert það að verkum að mjög
hallar undan fæti fyrir bændum
og búaliði hér um slóðir. Þeim
er því ekki unnt að greiða af
lánum og standa straum af skúld
bindingum sínum nema annað
komi til. Þar sem þessum málum
hefur verið hreyft hér á bænda-
fundum á þennan veg, þá þótti
hlýða að reifa þessi mál í viður
vist þingmanna kjördæmisins og
freista þess að vekja athygli al
mannavaldsins á þeim vanda sem
vði er að etja.
Það hefur ekki verið háttur
bændastéttarinnar að kveina og
kvarta og er ekki enn. En við lít-
um svo á að þar sem við liggur
að heil byggðarlög geti farið í
eyði vegna náttúruhamfara, að
velferð þessa héraðs geti á því
oltið að skjótt verði brugðizt við
til bjargar hér heima og að heim-
an. Því leggjum við þetta mál
fyrir þennan fund til umræðu og
ályktunar, og teljum þar sem
Alþingi og rikisstjórn hefur þessa
dagana fjallað um frumvarp til
laga til bjargar togurum og frysti
húsum og raunar fleiri þáttum í
atvinnulífinu, teljist það líka
skylda að koma landbúnaðinum
til hjálpar er hann verður að bera
einn sínar byrðar á hverju sem
gengur. Því er óhætt að treysta
að bændur og sveitafólk fer ekki
fram á stuðning frá almannavald-
inu að ástæðulausu. Það ætlast
aðeins til þess að elzti, reyndasti
og annar mikilvægasti atvinnu-
vegur þjóðarinnar íái að njóta
sannmælis og þeirra réttinda að
vera metinn að verðleikum og
fái sinn hlut til aukinnar hag-
sældar, og viðurkennt sé að land-
búnaðurinn sé hinn nauðsynlegi
þáttur í uppeldi og lífsframvindu
þjóðarinnar.
Við viljum að síðustu minnast
á þrjú atriði sem vert er að í-
huga í sambandi við þennan
fund. Hér á Héraði þarf að leggja
rafmagn og hraða því sem mögu-
legt er. Við sem höfum þegar
fengið þau þægindi getum ekki
á það horft að megnið af bænda-
býlum hér, sitji í myrkrinu með-
an aðrir ylja sér og njóta þeirra
þæginda sem raforkan veitir.
Vegi þarf að byggja upp um
allt Héraðið svo greiðar samgöng-
ur verði frá öllum hreppum þess.
Á vegum bændafélagsins er starf-
andi iðnaðarnefnd sem skilaði
áliti á fundi í vetur leið um nauð-
syn þess að komið yrði upþ iðn-
aði hér í Egilsstaðakauptúni og
raunar víðar um Austurland.
Þetta mál er svo mikilvægt fyrir
byggðirnar að ekki má dragast
úr hömlu að af framkvæmdum
verði. Á því getur oltið hvort við
höldum búsetunni eða ekki.
Við getum ekki haldið í við
hina miklu kraftblökk við Faxa-
flóa nema við þjöppum okkur
saman um það sem leysa þarf hér
heima. Þessvegna er okkur nauð-
synlegt að þessi fundur sýni sam-
hug og samstillingu um þau mál
sem við hljótum að vera sammála
um, þá er meiri von um árangur.
Það er mikils virði að þingmenn
kjördæmisins séu hér meðal okk-
ar, svo þeir geti heyrt hvað við
höfum fram að færa. Þessvegna
er það áriðandi að þær tillögur
sem héðan verða sendar séu
þannig úr garði gerðar að þeim sé
falið í sameiningu að koma þeim
á framfæri og láta þær verða að
veruleika. Við verðum samt að
vera á verði og láta ekki undan
síga. Þessi fundur nægir ekki
einn, hann gæti aðeins orðið veg-
vísir að því hvernig okkur ber að
vinna að málum framvegis.
Látum samstöðu og samheldni
marka afstöðu okkar til málefn-
anna. Þannig vinnum við bezt að
því að byggðarlög okkar biómg-
ist og blessist. Við erum í varnar-
aðstöðu eins og er, en höfum ekki
tapað leiknum.
Nú er að sækja fram og sigrast
á erfiðleikunum, það getum við
gert ef við stöndum saman um
málefni byggðarlaganna.
í undirbúningsnefnd Bænda-
fundar Fljótsdalshéraðs, 31. jan.
1964:
Einar O. Björnsson,
Sigurður Magnússon,
lóhann Magnússon.
SOFFÍA PÉTURSDÓTTIK
Nóatúni 25
verður jarðsett föstudaginn 7. febrúar kl. 10,30 frá
Fossvogskirkju. — Athöfninni verður útvarpað. —
Fyrir hönd fjarstaddrar systur og vandamanna.
Margrét Jónsdóttir.
Utför eiginkonu minnar og fósturmóður okkar,
KRISTJÖNU IIELGADÓTTUR
fer fram frá ísafjarðarkirkju föstudaginn 7. febrúar.
Athöfnin hefst með húskveðju að heimili hinnar látnu
kl. 2 e. hád.
Óskar Þóarinsson og fósturbörn.
Útför
JÓSTEINS KRISTJÁNSSONAR
fyrrverandi kaupmanns á Stokkseyri
fer fram frá Dómkirkjunni í Reykjavík laugardaginn 8.
febrúar nk. kl. 10,30 f.h. — Athöfninni verður útvarp-
að. Jarðsett verður frá Stokkseyrarkirkju kl. 15 sama
dág — Lagt verður af stað austur kl. 13, frá BSÍ og
þeim sem óska séð fyrir farrými.
Ingibjörg Einarsdóttir, börn og tengdabörn.
Innilegar þakkir færum við öllum sem auðsýndu okk
ur samúð og vinarhug við andlát og jarðarför bróður
okkar og mágs
KLEMENZAR BJÖRNSSONAR
Sérstakt þakklæti viljum við færa læknum og starfs-
fólki Landsspítalans.
Gunnþóra Björnsdóttir, Kristján Gamalielsson,
Kristín Björnsdóttir, Ólafur Grímsson.
Þökkum innilega öllum, fjær og nær, auðsýnda sam-
úð við andlát og jarðarför eiginmanns míns, föður,
tengdaföður og afa
HALLDÓRS M. GUÐMUNDSSONAR
Grund, Súðavík.
María Helgadóttir, dætur, tengdasynir
og barnabörn.
IJTSALA
Mislitar drengjaskyrtur.
Stærðir 6—16, áður kr. 197,00.
Nú kr. 98. og 110
Drengja og telpna smekkflauelsbuxur.
Áður kr. 191,00.
Nú kr. 98
Sísléttar kvenblússur.
Ailar stæröir. Áður kr. 337,50
Nú kr. 145
Sísléttar röndóttar karlmannaskyrtur.
Áður kr. 324,50.
Nú kr. 175
Hvítar karlmannaskyrtur.
Áður Kr. 218,00.
Nú kr. 150
Einstakt tœkitœri að fá fyrsta flokks
vörur fyrir um Vz virði
Margt fleira á ótrúlega lágu verði
Austurstræti 9.