Morgunblaðið - 04.06.1964, Blaðsíða 10

10
MORGU N BLAÐIÐ
Fimmtudagur 4. júní 1964
H „HÉR er umsátursástand.
H Um 250 þús. borgarbúar
H eru í hættu. Ég ráðlegg
= eindregið öllum, sem ætlað
H hafa að heimsækja Aber-
M deen næstu vikurnar, að
= hætta við það. Einnig ættu
s Aberdeenbúar ekki síður
H að hugsa vel um, áður en
1 að hugsa sig vel um, áður
1 en þeir fara út fyrir borg-
§ ina“.
.... ........ *
Kjötverzlunin þar sem læknarnir telja að skemmda kjötið hafi verið seit. Á myndinni er
kjöthnífurinn, sem sýkiarnir settust á. Þessi kjötverzlun er ein sú snyrtiiegasta í Aberdeen.
Taugaveiki í Aberdeen
Samkomustöðum lokað, viðskipti dragast
saman, hreinlæti ekki nægilegt,
nautakjötið talið orsökin
Þannig fórust Ian Mac-
Queen, yfirmanni heilbrigð
ismála í Aberdeen, orð á
fundi með fréttamönnum,
þegar taugaveikitilfellin í
borginni voru komin yfir
200, og ljóst þótti að far-
aldurinn væri enn að magn
ast. Um tíma stóðu vonir
til, að hann væri í rénun,
en sl. laugardag voru miklu
' fleiri fluttir í sjúkrahús en
daginn áður.
Rannsókn, sem heilbrigðis-
yfirvöld í Aberdeen létu fara
fram, til þess að reyna að
finna upptök taugaveikinnar,
bendir til þess, að hún eigi
rætur sínar að rekja til niður-
soðins nautakjöts, sem selt var
í verzlun einni í borginni.
Böndin haía borizt að 13 ára
gömlum kjötbirgðum frá
Argentínu, sem brezka stjórn-
in átti í nokkur ár, en afhenti
kjötkaupmönnum í N.-Eng-
landi og Skotlandi fyrir
skömmu, er kjötskortur tók
að gera vart við sig. Allt þetta
si
Ian MacQueen, yfirmaður heilbrigðismála í Aberdeen. Mynd-
in er tekin á fundi með fréttamönnum, er MacQueen að lesa
skilaboð um að faraldurinn sé að magnast.
kjöt hefur verið tekið af mark
aðinum, en landbúnaðarráðu-
neyti Bretiands telur of
snemmt að fullyrða, að ein-
mitt þetta kjöt sé smitberinn,
og hefur stjórnin nú ákveðið
að rannsaka málið. Lækn-
arnir í Aberdeen hafa heldur
ekkert fullyrt um, hvaða teg-
und niðursoðins nautakjöts sé
smitberinn.
Eins og MacQueen sagði við
fréttamenn, er engu líkara en
umsáturs- eða hernaðarástand
ríki í Aberdeen. Skólar eru
lokaðir, íþróttakappleikjum
frestað, veitingahús, kvik-
myndahús, dansstaðir og sund
laugar hafa takmarkað starf-
semi sína, og fólk er hvatt til
þess, að fara ekki á manna-
mót að óþörfu. Á þessum árs-
tíma heimsækir fjöldi ferða-
manna Abardeen, en að þessu
sinni hafa margir afpantað
gistihúsherbergi, og tálið er,
að flestir ferðamannanna
muni taka áskorun MacQue-
ens til greina.
Grunur um, að taugaveiki
hefði komið upp í Aberdeen,
vaknaði 19. maí, daginn eftir
hvítasunnu. Þá voru fjórir
sjúklingar, sem óttazt var að
tekið hefðu sjúkdóminn, lagð-
ir í Borgarsjúkrahúsið. Á mið-
vikudaginn var staðfest, að
um taugaveiki væri að ræða,
og fleiri komu í sjúkrahúsið
með sömu einkenni. Daginn
eftir voru tilfellin orðin 14,
og þá var tilkynnt, opinber-
lega, að taugaveiki hefði skot-
ið upp kollinum í borginni.
Þegar MacQueen var síðar
spurður, hvers vegna hann
hefði ekki skýrt frá tauga-
veikitilfellunum þegar fyrsta
daginn sem þau voru staðfest,
sagðist hann hafa viljað fá
tóm til að ieita smitberans,
áður en almennur ótti gripi
um sig í borginni. MacQueen
hóf rannsókn sína þegar í stað
ásamt nokkrum aðstoðar-
mönnum Þeir spurðu alla
taugaveikisjúklingana í sjúkra
húsinu nákvæmlega hvað þeir
hefðu borðað, hverjir hefðu
borðað með þeim, og síðast en
ekki sízt, hvar maturinn hefði
verið keyptur. í fyrstu töldu
læknarnir, að faraldurinn
ætti upptök sín í rjómaís, en
síðar gátu þeir útilokað þann
möguleika. Jafnframt varð
Ijóst, að samkvæmt upplýs-
ingunum, sem sjúklingarnir
gáfu, hafði smitberann verið
að finna í einni af þremur
kjötverzlunum borgarinnar.
Einnig benti allt til þess, að
hann hefði verið nautakjöt.
Föstudaginn 22. maí tókst
læknunum að finna, hver kjöt
verzlunin var, en undarlegt
þótti, að þeir sem smitazt
höfðu beint höfðu ekki allir
borðað nantakjöt. Læknarnir
veltu vandamálinu fyrir sér
og komust að þeirri niður-
stöðu, að skemmda kjötið
hefði verið skorið með kjöt-
hníf, sýklar úr því orðið eftir
á hnífnum og borizt í annað
kjöt, sem skorið var með hon-
um. Sýkiliinn sem olli tauga-
veikinni í Aberdeen, var
greindur í London og í Ijós
kom að hann var Phage 34,
en sú tegund finnst aðeins í
S.-Ameríku. Sem fyrr segir,
var niðursoðna nautakjötið,
lll!llllllll!!llllillllllllllllllllllltllllllllllllllllllll!llllilllllll!l
=
sem tortryggilegast þykir frá E
Argentínu, en verzlun sú, er 3
um ræðir seldi einnig kjöt frá 3
Paraguay. 3
Læknar 1 Aberdeen hafa =
unnið baki brotnu við að finna =
tengsl milii þeirra, sem smit- E
uðust beint af kjötinu og =
hinna, er tekið hafa veikina s
síðar. Einnig hafa þeir reynt 1
að rannska bióð allra, sem =
umgen-gizt hafa hina sjúku að 3
undanförnu til þess að ganga §
úr skugga um, hvort þeir hafa |
smitazt. Starísmenn rannsókn =
arstofanna vmna í vaktaskipt §
um allan sólarhringinn, og |
læknarnir standa í biðröð við I
sjúkrahúsin tii þess að af- |
henda sýnishorn. |
Frá því, að fyrst var skýrt §
opinberlega frá gangi mála |
varðandi taugaveikina, hefur =
MacQueen haldið daglega |
fundi með fréttamönnum. Um 1
helgina kvaðst hann vona, að 1
faraldurinn væri í rénun, en =
hafði varla sleppt orðinu, |
þegar honum bárust skilaboð 1
um, að taugaveikissjúklingum I
hefðí fjölgað örar en áður und ;
anfarnar klukkustundir. =
MacQueen kvaðst telja skort 1
á hreinlæti borgarbúa, þrátt 1
fyrir ítrekaðar hvatningar, á- 1
stæðuna til þess, að faraldur- =
inn magnaðist á ný. Fyrst og =
fremst sagðist hann gruna illa §
þrifin almenningssalerni og |
hirðuleysi fólks, sem þvægi 1
sér ekki um hendurnar eftir 1
notkun þeirra. Þegar kunnugt |
varð, að taugaveiki hefði skot i
ið upp kollinum í Aberdeen, i
var hætt að krefjast greiðsl-u i
af þeim, sem þvoðu sér um ;
hendurnar á almenningssal- [
ernum. :
Þrátt fyrir fjölgun tauga- j
veikitilfella í Aberdeen hefur ;
almennur ótti enn ekki gripið
um sig, en margir, er við-
skipti stunda og hafa haft
hagnað af ferðamönnum, eru
mjög áhyggjufullir, og segjast
sumir sjá fram á gjaldþrot.
Nokkrir hafa jafnvel gengið
svo langt að gagnrýna heil-
brigðisyfirvöldin fyrir að
skýra opinberlega frá tauga-
veikifaraldrinum, en flestir
eru ánægðir með hreinskilni
þeirra.
Læknar vinna dag og nótt að
hafa smitazt.
rannsóknum á því hve margir =
%iiimmmiiimiiniiniiiiiiiHiiiiiniiiiiiiiniiiiimiiiiiiii|ii|iii|ii|iiini||iHii|iiiiii|!|iiii|ni|miiimi|m|iiii||imiiii||i||i||iiiii||ii||i||i||ii|||i||iiiii|i|||i|||||ii|i|||iiifli||i|||||i|||||ii||i|ii|||i|ii||ii||i||i|ii||i|||i||i||ii||i|n||ii|ii|||||i||ii|ii|i|mHmi|ii||i|iii|i||ii|ii||ii|i|||i||ii||i|||i||i|||||ii||i|||i|||||iijj
Mið-Afríka níunda bók
AB um lönd og þjóðir
Önnur útgáfa komin af fuglabókinni
Vb. „Helga Guðmunds-
dóttir“ komin til
Patreksfjarðar
MAÍ-BÓK Almenna bókafélags
ins er Mið-Aíríka eftir Robert
Coughlan. Þýðandi er Jón Eyþórs
son.
Þetta er níunda bókin í hinum
vinsæla bókafiokki AB Lönd og
þjóðir. Höfundunnn er bandarísk
ur blaðamaður og rithöfundur,
nákunnugur Afríkulöndum.
Bókin fjaílar um þau lönd
Afríku, sem liggja í hitabeltinu,
og hafa frá fornu fari verið nefnd
Sólarlönd Afríku. Þar er rakin
saga þerrra þjóða, sem lönd þessi
byggja, og scmskipti þeirra við
aðrar þjóðir, lýst menningu
þeirra og siðurn. Gerð er grein
fyrir nýlendukapphlaupi stórveld
anna á 19. öld, sem leiddi til þess
að flestar Afríkuþjóðir misstu
sjálfstæði sitt. Loks 'er sagt frá
sókn Afríkumanna til sjálfstæðis
á s-einustu árum, ,
Bókin er 176 síður, myndir á
annað hundrað. Myndirnar eru
prentaðar á ítalíu, en texti í
prentsmiðjunni Odda, Bókband
annaðist Sveinabókbandið.
Fuglabók AB
Þá er einnig komin út önnur
útgáfa af Fuglabók AB, aukin og
endurskoðuð af dr. Finni Guð-
mundssym.
Fuglar ísiands og Evrópu
kom fyrst út sumarið 1962. Vakti
bókin geysimikla athygli og
seldist upp á skömmum tíma,
enda gerbreytti hún aðstöðu
þeirra mörgu íslendinga, sem á-
huga hafa á fuglum og fuglalífi.
Hér kemur bók þessi í annari út-
gáfu, endurskoðuð af dr. Finni
Guðmundssyni, auk þess sem
hann hefur samið nýjan kafla
um íslenzka varpfugla. Þessi
nýja útgáfa ætti því að verða
íslenzkum áhugamönnum um
fugla til enn meira gagns og á-
nægju en fyrsta útgáfa hennar.
Bókin er 400 blaðsíður með
rúmlega 1200 myndum, þar af
um 650 litmyndir, auk 380 út-
breiðslukorta. Myndasíður eru
prentaðar í Englandi, en prent-
smiðjan Oddi prentaði bókina að
öðru leyti. Sveinabókbandið
annaðist bókband. (Frá AB).
Patreksfirði, 31. maí.
í GÆB kom hingað nýtt skip,
„Helga Guðmundsdóttir“ BA 77.
Hefur því áður verið lýst í Morg-
unblaðinu, þegar því var hleypt
af stokkunum í Molde í Noregi.
Það er 221 brúttólest að stærð og
með 660 hestafla Lister-vél.
Gangharði skipsins í reynslu-
föx var 10.9 sjómílur, en meðal-
hraði á heimleið 10.5 sjómílur.
Skipið er búið hinum fullkomn-
ustu siglinga- og fiskileitartækj-
um, sem nú þekkjast í íslenzk-
um fiskiskipum. Skv. upplýsing-
um stýrimanns, Sævars Mikaels-
sonar, gekk heimferðin ágætlega
I í alla staði.
Ásmundur Olsen, oddviti,
bauð skip og skipshöfn vel-
komna hingað til Patreksfjarð-
ar. Framkvæmdastj óri Vestur-
rastar hf., sem er eigandi skips-
ins, Finnbogi Magnússon, þakk-
aði oddvita og bauð síðan al-
menningi að skoða skipið. Finn-
bcgi verður jafnframt skipstjóri
á því.
Yfirmenn á heimsiglingu voru
þeir Andrés Finnbogason, skip-
stjóri, Sævar Mikaelsson, stýri-
m&ður; og Jósafat Hinriksson, L
vélstjóri.
Skipið lagði af stað til Reykja-
víkur í kvöld, og er ætlunin.
að það hefji síldveiðar mjög
fljótlega. — Trausti.