Morgunblaðið - 26.06.1964, Page 1
2B slOtir
Kutchiik telur nærveru Grívasar uggvæn-
lega — Papandreou ræðir við Johnson
og Rusk — Inönu við U Thant
Bretar fækka her-
mönnum á Kýpur
Nicosía, New York, London,
Washingíton 25. júní (NTB-AP)
• Samveldismálarádherra Breta
liuncan Sandys, skýrði frá þvi í
Neðri málstofu bre/.ka þingsins í
dag. a« Bretar hyggðust fsekka
«m þriðjung hermcnnum sinum
f gæzluiiði Sameinuðu þjóðanna
á Kýpur.
• Ismed Inönu, forsætisráðherra
Tyrklands, hélt fund með frétta-
mönnum i dag, að afloknum við
ræöum við U Thant, framkv.stj.
S.þ. Kvaðst hann m.a. telja, að
ákvörðun Breta um að kalla
heim hluta hermanna sinna, gæti
valdið auknum óeirðum á Kýpur.
• í Washington ræddi George
Papandreou í dag við Dean
Rusk, utanríkisráðherra Banda-
rikjanna, *g Johnson foraeta. —
Áreiðanlegar heimildir hermdu,
»ð viðræðunum l*knum, að
Papandreou væri enn mótfallinn
heinum viðræðum við tyrkneska
ráðherra.
Varaforseti Kýpur, Fazil Kutc-
huk fór þess í dag á leit við U.
Thant, framkv.stj. S.þ. að hann
skæri úr um hvort nærvera
Grívasar hershöfðingja á Kýpur,
bryti í bága við samþykktir Ör-
yggisráðsins. 1 tilmælum sínum
bendir varaforsetinn á, að Grívas
hafi verið leiðtogi þeirra, sem
borðust gegn Bretum á Kýpur
©g segir hættu á, að hann muni
nú taka til við að herja á Tyrki
þaðan. Giívas sé leiðtogi EOKA,
sem vilji sameiningu Kýpur við
Grikkiand og trúlegt að nærvera
hans á eyjunni verði til þess að
gera ástandið enn uggvænlegra.
Sem kunnugt er, samiþykkti
Öryggi.sráð S.þ. s.l. laugardag, að
gæzlulið samtakanna yrði þrjá
rnánuði til viðbótar á Kýpur, en
iþá var á enda þriggja mánaða
timabilið, sem í upphafi var gert
ráð fyrir. Eftir þessa samþykkt,
skoraði U Thant, framkv.stj. SJþ.
á þær þjóðir, sem eiga menn í
gæzluliðinu að kalla þá ekki
heim. Allar þjóðirnar hafa fallizt
á þetta nema Ástralía, Kanada
og Nýja Sjáland, en Bretar hafa
ákveðið að kalla heim þriðjung
hermanna sinna á Kýpur. Skýrði
Duncan Sandys, sa.mveldismála-
Framhald á bls. XI
Krúsjeff vildi róa sjálfur
— þegar Erlander bauð honum í bátsferð
Stokkhólmi 25. júní (NTB)
Í KVÖLD brá Krúsjeff, forsætis-
ráðherra Sovétríkjanna, á leik,
settist undir árar og reri-nokkur
hundruð metra á Harpsunds-
vatni við sveitasetur Tage Er-
landers, forsætisráðherra Sví-
þjóðar. Viðstöddum duldist ekki
að þarna var vanur ræðari á
ferð. 1 bátnum voru auk Krús-
jeffs, Erlander og túlkur.
A flötinni við sveitasetrið voru
margir fréttamenn saman komn-
ir. Krúsjeff ræddi við þá nokkra
stund og lék við hvern sinn
fingur. Sagði hann t. d. að bæði
Danir og Svíar væru komnir
mjög langt á sviði landbúnaðar,
þó væru landar sinir og íbúar
Eystrasaltslandanna komnir
lengra.
Að afloknum kvöldverði á
sveitasetri Erlanders, hófu for-
sætisráðherrarnir stjórnmálaleg-
nilllllllllllllllIIIIIIIIMIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimiUIIHIIIHIIIIHiHIIIHIIIIHItlllllllllMIIIIHIIIIIIIItllllllll
| Tshombe snýr
( aftur til Kongó j
| Uppreisnarmenn sækja fram í N-Kat- |
| anga — Kongóher veitir ekki viðnám 1
c= =
Brussel, Leopoldville 25.
júní (NTB-AP).
rPPKEISNABMENN undir for-
ystu Pierres Muleles, sækja nú
til borgarinnar Kasongo í N.-
Katanga, og í dag ákvað yfirmað
«r Kongóhers að hætta að veita
þeirn mótspyrnu þar, en mynda
nýja víglinu við mörkin milli
héraðsins og A.-Katanga.
Moise Tshombe, fyrrv. fylkis-
stjóri í Katanga sem verið hef-
ur eitt ár i útlegð, er nú á leið
til LeopoldviHe. Segist hann
halda þangað í boði rikisstjórn-
»r Kongó, sem hafi beðið hann
um aðstoð við að koma á friði í
landinu.
Tshombe lagði af stað flugleið-
if frá Brússel í kvöld til S.-
Frakklands, en þaðan ier hann
til Leopoldviile. Áður en fylkis-
njóiinn íyrrverandi la.gði aí stað
írá Brússel, ræddi hann við Paui
Henri Spaak, utanrikisráðherra
Bcl.gi.u, ag sendiherra Bandaríkj-
«.nna og Senega! í iandinu.
hað vax i gæskvöldi, se*n
Molse Tshombe.
fregnin nm afturkomu Tsboimlbes
barst til Elisabethviiie, höiuð-
borgar Katanga og ríkt-i nrjikili
Framhald á bis. 27
ar viðræður á.samt nánustu ráð-
gjöfum sinum um utanrikismál.
lalið er að rætt hafi verið um
ástandið í alþjóðamálum og ýmis
mál, sem varða Sovétrikin og
Sviþjóð t. d. Svía, sem horfið
bafa í Sovétrikjunum.
í dag heimsótti Krúsjeff m.a.
járnsmiðju og bóndabýli í ná-
grenni Stokkhólms, en þegar
hann kom til sveitaseturs Er-
landers, Harpsunds, undir kvöld-
ið, var engin þreytumerki á hon-
um að sjá og hann lék við hvern
sinn fingur. Fjöldi fréttamanna
og ljósmyndara hafði safnazt
samn á flötinni við sveitasetrið
og nokkrum mínútum eftir kom-
ur.a til Harpsunds, fóru forsætis-
ráðherramir í stutta gönguferð
um flötina. Ljósmyndarar veif-
uðu til þeirra og Krúsjeff gekk
að girðingunni, þar sem frétta-
mennirnir stóðu. Fóru þar fram
stuttur og frjálslegur fundur.
Einn fréttamannanna minnti
Krúsjeff á ummæli hans, er
hann kom til Stokkhólms og
sagði, að honum fyndist hann
næstum vera Skandínavi, Spurði
fréttamaðurinn hvort Krú^jeff
fyndist þetta enn. Forsætisráð-
herrann svaraði: ..Auðvitað, ég
skipti ekki svona fljótt um ,skoð-
un. Ég er staðfastur maður. Ef
ég er vinur, þá er ég það. Það
ei ekki rétt að skipta um vini.
Vinátta okkar á að vera trygg.
því að við höfum ekkert til að
rífast um“.
Þegar Krúsjeff sagði í ræðu
s'. þriðjudag, að Svíþjóð og
Eystrasaltslöndin ættu að keppa
á sviði landbúnaðar storkaði
hann fióttamönnum frá Eystra-
saltslöndum, sem búsettir eru í
Svíþjóð, með fjálglegum lýsing-
um á afkomu manna í þessum
löndum.
Fréttamesn við Harpsund
spurðu hann hver væri raunur-
inn á landibúnaði Sovétríkjanna
: Harðasli vetur i manna minn j
j um rikir nú i S.-Afriku. Snjó j
j að hefur alveg niður í byggð j
j og samgóngur viða teppzt, en j
! venjulega snjóar aðeins á j
j fjallatinda um háveturinn. !
! Myndin, sem hér fylgir var |
! tekin 20. júni s.l., en þá léku j
\ unglingarnir í Jóhanmesar- j
j borg sér í snjókasti í skemmti j
j görðunum.
og Svíþjóðar og hann iét ekki
hjá líða að minnast sérstaklega
á Eystrasaltslöndin: „Ég hef bæði
séð danskan og sænskan land-
búnað og báðar þjóðirnar mi
komnar langt á þessu sviði, mn
landbúnaðurinn í mínu landi ng
í Eystrasalslöndunum er kom-
inn enn lengra, en þar eru stærri
bú og meiri vélanotkun".
Framhald á b)s. 217
Tóbaksframleið-
endur mótmælo
Vilja ekki aðvaranir á vindlingapökkum
Washington 26. júní (AP)
P.ANDARÍSKIR tóbaksframleið-
endur mótmæltu í dag harðlega
ákvörðun stjórnarinnar um að
skylda þá til þess að vara við
skaðsemi vindlinga á hverjum
pakka og í hverri auglýsingu.
Segja tóbaksframleiðendurnir,
a« ákvörðunin sé „ólögleg, óvit-
uríeg og ósanngjörn", og ætla
að berjast gegn henni fvrir dóm-
slólunum, ef nauðsyn krcfur.
Talsmaður tóbaksframleiðend-
anna, Bowman Gray, sagði m.a.,
að lögfræðingur þeirra ’nefðii
skýrt þeim frá því, að þessi
nýja regla ætti ekki stoð í lög-
um og því væri unnt að
hnekkja henni. Einnig kvaðst
hann vilja benda á, að stjórnir
hinna einstöku ríkja Bandarík;i-
anna iæðu hvort þær “vildu að
þessum regium yrði framfylgt
a þeirra yfirráðasvæði, þráti
fyrir ákvörðun samoandsstjórn-
arinnar.
Kannsókn Krímfaxaslyssins lokiö
Bilun á stillingu skrúfublaðanna eða
ísing taldar líklegustu orsakirnar
E F T I R að flugvélin Hrím-
faxi frá Flug'félagi Islands
fórst skammt frá Ósló á páska
dag, 14. apríl, í fyrra, og með
henni sjö farþegar og fimm
manna áhöfn, var skipuð sér-
fræðinganefnd til að kanna
orsakir slyssins. Nefnd þessi
hefur nú skilað áliti. Segir í
álitinu að ljóst sé að fiugstjór
inn hafi misst stjórn á vél-
inni í aðflugi að Fornebu-
flugvelli, «>g vegna hæðar-
leysis ekki tekizt að rétta vél-
ina við. Um ástæður kveðst
nefndin ekki geta dæmt. —
Hugsanlegt sé hinsvegar að
skrúfur vélarinnar. sem voru
með stillanlegum skrúfublöð-
um, hafi orðið skurðlausar,
eða þá að ísing hafi safnazt
á stéi vélarinnar.
Sérfræðingarnir reka nokkuð
sÖgu f'lugslýssins, og segja að allt
hafi virzt með felldu í vélinni
þar til hún var um 6 km. frá
flugvellinum. Þá hafi vélin
skyndilega hrapað úr um 200
metra hæð. Segja vitni að þegar
flugvélin hrapaði hafi heyrzt
mikill hávaði frá hreyflunum, og
líkja þau hljóðinu við það, þegar
flugvélar nota hreyflana tii að
hemla eftir löndun. Talið er að
fallhorn vélarinnar hafi í upp-
hafi verið 40—45 gráður, en við
árekstur 30 gráður, þ. e. að tek-
izt hafði að rétta hana eitthvað
við. Ekki telur nefndin að s)ys-
ið hafi orSakast af því að annar
bvo-r flugmannanna hafi skyndi-
Framhald á bls. t